Παρίσι 1900, Αρ Νουβώ και Μοντερνισμός. Θησαυροί από το Petit Palais στην Εθνική Πινακοθήκη

Εχτές βρέθηκα στην Εθνική Πινακοθήκη, όπου η διευθύντρια Μαρίνα Λαμπράκη- Πλάκα ξενάγησε το κοινό στην έκθεση "Παρίσι 1900, Aρτ Νουβώ και Μοντερνισμός. Θησαυροί από το Petit Palais"..

Ένα αλλιώτικο ταξίδι στις εποχές και στην ιστορία.. Σαν να μπαίνεις σε μια μηχανή του χρόνου..και μέσω των έργων να αισθάνεσαι, να βιώνεις, να αντιλαμβάνεσαι τον παλμό  του Παρισιού στις αρχές του 1900, μιας χρονολογίας σταθμό.

Η Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού, η πέμπτη και τελευταία του 19ου αιώνα (οι υπόλοιπες είχαν οργανωθεί τα έτη 1855, 1867, 1878 και 1889), προσέφερε μια συμβολική πανοραμική εικόνα της μετάβασης από τον 19ο στον 20ό αιώνα.

Πρόκειται για την εποχή των μοναδικών κατακτήσεων της λήγουσας εκατονταετίας στους τομείς της οικονομίας, της βιομηχανίας, της τεχνολογίας, της επιστήμης και του πολιτισμού, ενώ ταυτόχρονα προοιωνιζόταν μια νέα εποχή ειρήνης, ευημερίας, προόδου και συνεργασίας ανάμεσα στους λαούς για τον ανατέλλοντα αιώνα. 

Μία εποχή, όπου οι άνθρωποι χαίρονταν, έχοντας την πεποίθηση πως "είχανε τελειώσει" με τους πολέμους.. Δίχως να φαντάζονται πως λίγα χρόνια αργότερα το 1914, θα ξεσπούσε ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος, ο οποίος έμελλε να διαψεύσει οριστικά αυτό το ευημεριστικό όνειρο.

Ένα ταξίδι στην καρδιά της Μπελ Επόκ... Στην εποχή της ευζωίας, ραθυμίας και ευημερίας.  Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε η κυρία Λαμπράκη-Πλάκα, "μια εντελώς διαφορετική εποχή, από την εποχή του Μνημονίου, που βιώνουμε εμείς σήμερα.. Μα εμείς πρέπει να αντιστρατευτούμε. Η τέχνη είναι μια ωραία φυγή.."
Θα πρόσθετα ..πως είναι παράλληλα και διδαχή..

Η Παγκόσμια Έκθεση του 1900 συνόψιζε όλα αυτά τα αντιφατικά χαρακτηριστικά της εποχής. Ο Συμβολισμός, η αναζήτηση του πνευματικού στοιχείου στη φύση και στην τέχνη, ένα πανευρωπαϊκό ρεύμα που αναπτύσσεται, στο τέλος του 19ου αιώνα, σε αντίθεση προς το Θετικισμό και το Ρεαλισμό, και η ομόλογη τάση της Αρ Νουβώ, με την  διακοσμητική υπερβολή της, συνυπάρχουν και συγκρούονται με τις αυστηρές μεταϊμπρεσιονιστικές αναζητήσεις καλλιτεχνών όπως ο Cézanne, που έμελλε σύντομα να αναδειχθεί σε πρόδρομο του Κυβισμού.

Το Grand και το Petit Palais, που χτίστηκαν ειδικά για την Παγκόσμια Έκθεση του 1900, χαρακτηρίζονται για τα περίτεχνα στολίδια τους, λαξευμένα στην πέτρα και στο μάρμαρο, ενώ ο επιβλητικός Πύργος του Άιφελ, ένας ύμνος γραμμένος στο χάλυβα, που δέσποζε στην Έκθεση του 1900 και επέτρεπε στους επισκέπτες της να αγκαλιάσουν τον ευρύτατο ορίζοντά της, ήταν κληροδότημα από την προηγούμενη Έκθεση του 1889.

Το σημερινό εκκλησάκι του Αγίου Σώστη στη Λεωφόρο Συγγρού ήταν τότε το ελληνικό περίπτερο στην μεγάλη διεθνή έκθεση του Παρισιού του 1900. Μία σιδηροκατασκευή του Γάλλου Αρχιτέκτονα Lucien Magne που βρισκόταν ανάμεσα στα περίπτερα της Σερβίας και της Σουηδίας.

Οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες της εμβληματικής έκθεσης με το σημερινό Αγιο Σώστη να επιτελεί το έργο του «εκπροσώπου» της Ελλάδας είναι οι πρώτες εικόνες της έκθεσης «Paris 1900» της Εθνικής Πινακοθήκης.  Η εκκλησία, που μεταφέρθηκε μετά το τέλος της έκθεσης και συναρμολογήθηκε στην Αθήνα, αφιερώθηκε στον Άγιο Σώστη, ως τάμα για τη σωτηρία του βασιλέως Γεωργίου Α΄, που είχε πρόσφατα διασωθεί από δολοφονική απόπειρα.

 "Αθηναϊκή Βραδιά", Ιάκωβος Ρίζος

Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η παράλληλη παρουσίαση με πίνακες της ελληνικής ζωγραφικής όπως η "Αθηναϊκή Βραδιά" του Ιάκωβου Ρίζου, ο "Γαλατάς σε ώρα Ανάπαυσης" του Νικηφόρου Λύτρα, η "Κυρία με το Σκυλάκι" του Παύλου Μαθιόπουλου...

  "Παιδική Συναυλία", Ιακωβίδης

...η "Παιδική Συναυλία" του Ιακωβίδη, αλλά και η "Εαρινή Συμφωνία" του Νικόλαου Γύζη, που βρισκόταν στο γερμανικό περίπτερο.

Το κεφάλαιο του Μοντερνισμού συμπληρώνεται από σχέδια, χαρακτικά και αφίσες εποχής, που προέρχονται από τις πλούσιες και αφανείς συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης, με έργα των Picasso , Bonnard , Toulouse-Lautrec κ.ά...

...Το απαύγασμα αυτής της εποχής αποτυπώνεται με πίνακες, γλυπτά, σχέδια, φωτογραφίες, αφίσες, έπιπλα, κοσμήματα... Ένας συνδυασμός που εκτός από το διαχρονικό υλικό περιέχει και το εφήμερο, που συντάσσεται στις έντεκα θεματικές ενότητες της έκθεσης...

...μια μοναδική μαρτυρία για την εποχή..
..το αστικό και το λαϊκό Παρίσι των ετών 1880-1914..

Η έκθεση, η οποία περιλαμβάνει συνολικά περίπου 200 εκθέματα, μας ήρθε δοκιμασμένη απ’ το κοινό του Παρισιού που πέρσι την υποδέχτηκε διθυραμβικά. Και προσφέρθηκε ως «ανταπόδοση», της έκθεσης «Θησαυροί του αγίου Όρους» που το 2009 σύστησε στο Παρίσι τα ανεκτίμητα κειμήλια της χερσονήσου της Ορθοδοξίας.

Ξεναγήσεις θα πραγματοποιούνται σε εβδομαδιαία βάση όλο τον επόμενο μήνα..

Οι ημερομηνίες θα ανακοινωθουν στο site της Εθνικής Πινακοθήκης και στον τύπο.

Η Εθνική Πινακοθήκη παρουσιάζει την έκθεση «Παρίσι 1900: Αρ Νουβώ και Μοντερνισμός. Θησαυροί από το Petit Palais» μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2011.

Εθνική Πινακοθήκη, Βασιλέως Κωνσταντίνου 50

Ώρες λειτουργίας του μουσείου: Δευτέρα, Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο: 09.00 - 15.00, Τρίτη: κλειστά, Κυριακή: 10.00 - 14.00 

Πληροφορίες Τηλ.: 210.72.35.937