29 Απριλίου 2011

ο Ζωγράφος της Θάλασσας : Ιωάννης Αλταμούρας, Μουσείο Μπενάκη

Μεγάλη αναδρομική έκθεση αφιερωμένη στη ζωή και το έργο του σπουδαίου ζωγράφου Ιωάννη Αλταμούρα (1852-1878) παρουσιάζεται έως και τις 22 Μαΐου στο Μουσείο Μπενάκη...

«Ιωάννης Αλταμούρας – Θρύλος στη ζωή και στην τέχνη» είναι ο τίτλος της έκθεσης. Aφιερωμένη σε έναν σπουδαίο καλλιτέχνη, ο οποίος όμως δεν πρόλαβε να ξετυλίξει το εύρος του ταλέντου του, αφού πέθανε αρκετά νέος μόλις 26 χρόνων.

Ο Ιωάννης Αλταμούρας ήταν γιος της πρώτης Ελληνίδας ζωγράφου, της Ελένης Μπούκουρα και του Σαβιέρο Αλταμούρα.

Με γονείς δύο ζωγράφους, επόμενο ήταν ο Ιωάννης Αλταμούρας να εξελιχθεί σε καλλιτεχνικό φαινόμενο. Γεννήθηκε στην Νεάπολη της Ιταλίας το 1852, όπου έλαβε τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής.

Γόνος μιας τολμηρής Σπετσιώτισσας, της Ελένης Μπούκουρα, η οποία ήθελε να γίνει ζωγράφος και ντύθηκε άνδρας για να παρακάμψει την απαγόρευση φοίτησης κοριτσιών στις Ακαδημίες Τέχνης της Ιταλίας, εκείνη την εποχή.  

Ντυμένη άντρας και με το όνομα Χρυσίνης Μπούκουρας πήγε στη Νάπολη για να σπουδάσει ζωγραφική...  
 
Ο πατέρας του, ζωγράφος Φραντσέσκο Σαβέριο Αλταμούρα, μαγεύτηκε απ’ τον όμορφο νεαρό που του προέκυψε εν τέλει γυναίκα και έκανε μαζί της τρία παιδιά.

 
Το ζευγάρι χώρισε νωρίς και η τολμηρή Ελληνίδα με τα παιδιά της επέστρεψε στις Σπέτσες, όπου τα μεγάλωσε μόνη της
Η Ελένη Μπούκουρα υπήρξε σπουδαία ζωγράφος. Δυστυχώς σήμερα έχουμε στα χέρια μας μόνο επτά έργα της. Τα υπόλοιπα τα κατέστρεψε μόνη της, καίγοντας τα από απελπισία. Επίσης υπάρχουν τέσσερα άλμπουμ με σπουδές από ναούς και τοποθεσίες στην Ιταλία. Έχει αντιγράψει έργα του Τζιότο και του Πάολο Ουτσέλο. 

 
 Δίδαξε ζωγραφική και στα παιδιά της. Τα πρώτα έργα που έχει κάνει ο Ιωάννης στις Σπέτσες, έγιναν με δάσκαλο τη μάνα του. Εκεί ο Ιωάννης Αλταμούρας ζωγράφισε μερικά από τα σπουδαιότερα έργα του, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν οι θαλασσογραφίες του.

Γίνεται δεκτός στην Σχολή των Τεχνών (την μετέπειτα «Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών» της Αθήνας), όπου μελέτησε ζωγραφική κοντά στον Νικηφόρο Λύτρα κατά τη διετία 1871–1872. Με υποτροφία του βασιλιά Γεωργίου Α΄, συνέχισε τις σπουδές του στην Κοπεγχάγη (1873–1876).


Οι θαλασσογραφίες του δείχνουν ένα ταλέντο ισάξιο του άλλου μεγάλου θαλασσογράφου του 19ου αι., του Κωνσταντίνου Βολανάκη.
Ο Ιωάννης Αλταμούρας θεωρείται ο πρώτος θαλασσογράφος της  νεότερης Ελλάδας και να σκεφθεί κανείς ότι πέθανε τόσο νέος!

Στη Ρέα Γαλανάκη οφείλεται η πληρέστερη αναβίωση της ζωής και του έργου της Ελένης Μπούκουρα στο βραβευμένο βιβλίο της «Ελένη, ή ο Κανένας», ενώ ντοκιμαντέρ για τη ζωή της προβάλλεται στην έκθεση, το οποίο έχει γυρίσει η σκηνοθέτις Κλεώνη Φλέσσα.


Ο Ιωάννης Αλταμούρας προσβλήθηκε από φυματίωση 
και πέθανε το 1878, σε ηλικία 26 ετών.  

 Ο θάνατος του και ο θάνατος της αδελφής του, που είχε συμβεί λίγα χρόνια πριν - επίσης από φυματίωση - οδήγησε τη μητέρα του στο νευρικό κλονισμό και στην τρέλα..
 Στην έκθεση ιδιαίτερα αποκαλυπτικά είναι τα πολύφυλλα τετράδια με σχέδια του ίδιου και της μητέρας του, οι δραματικές, προσωπικές της σημειώσεις, μετά το θάνατο του γιου της, προσωπικά αντικείμενα καθώς και οι φωτογραφίες σε μία από τις οποίες ο Ιωάννης φορά ενδυμασία ναύτη ενώ σε μία άλλη η Ελένη Αλταμούρα φωτογραφίζεται ντυμένη άντρας μπροστά στο καβαλέτο της.

Μια ζωγραφική γεμάτη με θαλασσινά τοπία.  
Μια ζωή ταραχώδης, συναρπαστική, όπως ακριβώς οι απεικονίσεις
της ταραγμένης θάλασσας στους πίνακες του.
Αν και οι τεχνοκριτικοί τον κατατάσσουν στην ακαδημαϊκή "Σχολή του Μονάχου", εντούτοις η φωτεινότητα των έργων του, η διαρκής κίνηση και ο ανοικτός ορίζοντας, αποδεικνύουν ότι ο Αλταμούρας είχε αρχίσει να ξεπερνά την αυστηρή τελειότητα του ακαδημαϊσμού και να στρέφεται προς τον ιμπρεσσιονισμό. 


Η ζωή του Ιωάννη Αλταμούρα (1852-1858) συμπυκνώνει όλα εκείνα τα μοναδικά 
συστατικά που κάνουν μια αφήγηση συναρπαστική...

Δεν είναι μονάχα η υψηλή καλλιτεχνική ποιότητα των έργων του, αλλά και η ιστορία του, ο μύθος αυτού του ζωγράφου και της οικογένειας του, που σε συνεπαίρνει...


Μουσείο Μπενάκη  
(Νέο Κτίριο, Πειραιώς 138, τηλ. 210 345.3111) 
«Ιωάννης Αλταμούρας – Θρύλος στη ζωή και στην τέχνη».
Έως 22 Μαΐου 2011

Ιωάννης Αλταμούρας, wikipedia.org
Καθημερινή
Το βήμα

42 σχόλια:

MYSTELIOS είπε...

Συγχαρητήρηρια για το υπέροχο αφιέρωμα που έκανες στον καταπληκτικό ζωγράφο , εξαιρετική και πολύ επίκαιρη η επιλογή σου αφού αυτές τις μέρες παρουσιάζεται η αναδρομική έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη !!!
Σίγουρα αξίζει και μια επίσκεψη στο μουσείο για καλύτερη γνωριμία με τον σπουδαίο αυτό ζωγράφο !!!
Και πάλι μπράβο και Καλή συνέχεια με πάντα τόσο ενδιαφέρουσες αναρτήσεις!!!

kovo voltes... είπε...

Δέκα ζωές σε μία...Ίσως και γι'αυτό "καταραμένες". Μα τι άφησε πίσω του ακόμη και αν έφυγε στα 26 του! Εξαιρετικες θαλασσογραφίες. Ωραία ανάρτηση καλλιτέχνιδα μου.

eva είπε...

Τι απίθανη ανάρτηση!! Εικόνα και λόγος τέλεια δεμένα, μπράβο!! Θα ξανάρθω να το μελετήσω πάλι.. Προσωπική άποψη: ο Αλταμούρας νομίζω ότι ξεπερνά στις θαλασσογραφίες ακόμα κι εκείνες του Βολανάκη, έχουν περισσότερο συναίσθημα παρά τεχνική, κι αυτό συγκινεί πάντα.. Φιλιά!

Κλειώ είπε...

Καταπληκτικη ξεναγηση!
Αληθινα ταλαντουχο το ατομο!

Εξαιρετικη η μεταδοτικοτητα σου.
Η τεχνη ως φυγη! :)

kariatida62 είπε...

Τι ζωή κι΄αυτή η Μπούκουρα? Τι τιμωρία να χάσει δύο παιδιά και να μη βρει την ευτυχία ούτε μέσα στους πίνακές της?
Πολύ ωραίοι πίνακες, του Ιωάννη!
Εγώ απο ζωγραφική, ξέρεις, ότι δεν γνωρίζω αλλά αυτοί οι πίνακες πλησιάζουν την φωτογραφία! Υπέροχοι!
Νάσαι καλά βρε Αρτιστάκι, που μας μαθαίνεις τόσα πράγματα...

Hfaistiwnas είπε...

Χαίρομαι που έχουν σωθεί τόσα έργα!!!
Εκπληκτικοί πίνακες!!!

eleni είπε...

Road,υπέροχο αφιέρωμα!
Οι θαλασσογραφίες του από τις ωραιότερες και περίτεχνες!
Το βιβλίο για τη ζωή της μητέρας του το έχω διαβάσει-σπουδαία,με θάρρος απόκοτο για την εποχή της.Είμαι φαν της συγγραφέως Γαλανάκη.
Φιλιά!

ippoliti_ippoliti είπε...

Πόσες φορές καλή μου με κάνεις και ...ντρέπομαι από τη μια για το τι δεν γνωρίζω και ...χαίρομαι από την άλλη για το πόσα μαθαίνω από σένα.
Να σαι καλά

ELvA είπε...

Θα συμφωνησω κι εγω οτι ειναι ενα υπεροχο αφιερωμα σε ενα ζωγραφο που εγω τουλαχιστον δεν ειχα ξανακουσει ποτε να γινεται λογος.Επισης εντυπωσιαστηκα απο τη προσωπικοτητα της μητερας του και την αποφασιστικοτητα της, για την εποχη εκεινη!

Σ ευχαριστω,
καλο βραδυ, φιλη Road!

vagg είπε...

Krima pou pethane toso neos, itan ena toso megalo talento!

logia είπε...

αχ δεν τον ήξερα...
νιώθω πολύ άσχετη...

πανέμορφα τα έργα του
πόσο ζωντανή φαντάζει η θάλασσά του

πολύ καλή ανάρτηση!

ένα βιβλίο για μας τους άσχετους τον μπλογκ σου
και πολύ σε ευχαριστώ γιαυτό!!!!


φιλιά

και χρόνια πολλά

Velvet είπε...

Και να φανταστεις
οτι ηθελα απο καιρο
να γραψω κατι
για την "αγνωστη" αυτη ζωγραφο
Ελενη Μπουκουρα
Τωρα εμαθα περισσοτερα
και για το γιο της
Πολυ καλη παρουσιαση που εκανες
Παντα ανησυχη, Ρουντυ
Καλο βραδυ
-

Margo είπε...

Δεν γνώριζα καθόλου για αυτήν την τραγική οικογενειακή ιστορία, μόνο μια μικρή αναφορά στα έργα του κάναμε στην ιστορία της τέχνης και δεν μπορώ να καταλάβω γιατί. Πρόλαβε στα 26 του να αφήσει τέτοια έργα και η ζωή του είναι συνδεδεμένη με μια γυναίκα καθόλου τυχαία.
Ευχαριστούμε Road για την εξαιρετική ανάρτηση αφιέρωμα..

Margo είπε...

Να συμπληρώσω ακόμη πως ενώ έχω το βιβλίο της Γαλανάκη "Ελένη ή ο κανένας" δεν κατάφερα να το διαβάσω δεν γνώριζα καν ότι αναφέρεται στην Ελένη Μπούκουρα. Θα το κάνω τώρα με άλλο ενδιαφέρον..

Καλό ξημέρωμα Road

Roadartist είπε...

@ ART-TRAVELLER : Σε ευχαριστώ ταξιδευτή της τέχνης :) Είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση, κάθε πίνακας και ένα ταξίδι. Έχει να σου δώσει "το ταξίδι" σίγουρα... Πολύ καλή επιλογή από το Μουσείο Μπενάκη!

Roadartist είπε...

@ kovo voltes...: Ενώ ξεκίνησε τόσο συναρπαστικά η ζωή της...είχε δυστυχώς τόσο άδοξο και πονεμένο τέλος... Και ναι, ο γιος της πολλά και εξαιρετικά έργα, αν αναλογιστούμε το πόσο νέος έφυγε.. Καλό ξημέρωμα :)

Roadartist είπε...

@ Ευαγγελία : Δεν θα διαφωνήσω Ευαγγελία μου, όντως και εγώ πιστεύω ότι οι θαλασσογραφίες του Αλταμούρα είναι ξεπερνούν σε ομορφιά, τα έργα του Βολανάκη. Αν είχε ζήσει περισσότερο, σίγουρα θα ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς ζωγράφους μας. Το συναίσθημα είναι όμορφο να υπερτερεί :) καλό ξημέρωμα!

Roadartist είπε...

@ Κλειώ : ευχαριστώ, πάντα φυγή κάθε μορφή τέχνης! Καληνύχτα!

Roadartist είπε...

@ kariatida62 : Φοβερή ζωή. Πως να βρει την ευτυχία μετά από όλα αυτά; Προφανώς ούτε και στους πίνακες.. που μυαλό και καρδιά μετά από αυτό το πόνο; Πολύ σκληρή, τραγική ζωή. Καλό ξημερώμα Κάρυ μου, φιλιά πολλά!!

Roadartist είπε...

@ Hfaistiwnas : Πολλά αναλογικά με την ηλικία του.. Και εγώ απορώ πότε πρόλαβε να τα δημιουργήσει.. και όλα είναι εξαιρετικά..

Roadartist είπε...

@ eleni : Απίστευτη γυναίκα! Πολύ ωραίο και το ντοκιμαντέρ, παίκτηκε και στην τηλεόραση κάποια στιγμή, πολύ όμορφη σκηνοθεσία και ενδεικτικό για τη ζωή αυτής της μοναδικής γυναίκας! Πολύ καλή η Γαλανάκη. Καληνύχτα Ελένη!

Roadartist είπε...

@ ippoliti_ippoliti : Μα Εσύ; Τότε εγώ τι να πω για σένα; Σε ευχαριστώ πολύ για την ευγένεια και την εκτίμηση σου. Να περνάς :) καλό ξημέρωμα!

Roadartist είπε...

@ Elva : Φοβερή γυναίκα, η πρώτη ελληνίδα ζωγράφος. Φαντάσου πόσο δύσκολο να σπουδάσει σε μια ξένη χώρα, μεταμφιεσμένη άντρας.. και να μπορέσει να μην την καταλάβει κανείς.. Πόσο πολύ το ήθελε! Κρίμα για το τέλος της...Καλό ξημέρωμα!

Roadartist είπε...

@ vagg : ακριβώς έτσι είναι!

Roadartist είπε...

@ logia : Μην διαβάζω τέτοια τώρα.. εσύ άσχετη; :) :) :) :) Τα έργα του είναι καταπληκτικά. Κανονίστε να πάτε στο Μπενάκη, αξίζει.. Υπέροχοι πίνακες, θα 'τρέχει' έως τις 22/5..
Εγώ ευχαριστώ για τα λόγια σου, Φιλάκια πολλά!

Roadartist είπε...

@ Velvet : Χαρά μου.. Θα περιμένω να αναφερθείς και εσύ! Καληνύχτα μου φίλε μου βελβετ.. καλό ξημέρωμα!

Roadartist είπε...

@ Margo : Εγώ ευχαριστώ για τα λόγια σου margo. Όντως θα άξιζε περισσότερο να ακούγεται και αυτός και η μητέρα του. Είναι ευκαιρία αυτή η έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη, να έρθουμε όλοι σε μια καλή επαφή με τα έργα τόσο του Ιωάννη, όσο και της υπόλοιπης οικογένειας του.. Φιλάκια :)

Roadartist είπε...

@ Margo : Πολύ καλή η Γαλανάκη, να το διαβάσεις. Και μετά να μας πεις τη γνώμη σου. Δεν είναι (επίσης) εξαιρετικό όταν συνδυάζονται (κατά κάποιο πάντα τρόπο) οι τέχνες; Εδώ λογοτεχνία και ζωγραφική.. Καλό ξημέρωμα!

treno fantasma είπε...

Thelw poli na dw tin ekthesi.
Elpizw na tin prolabw. Latreuw tous pinakes pou apikonizoun thalassa.
Fainontai ejairetikoi.
O laos milaei gia "moira" kai kapoioi geloun. Isws omws kai na isxiei. Sigklonistiki i zwi ths Elenis Mpoukoura.

treno fantasma είπε...

Episis, na piaseis to "Mah" aurio :)

Kalo protomagia!

Roadartist είπε...

@ treno fantasma : Άστους να γελούν. Η αλήθεια είναι πως ουσιαστικά κανείς δε μπορεί να απαντήσει στα περί μοίρας. Ο λαός λέει και το πιο σοφό νομίζω "αν έχεις τύχη διάβαινε". Καλό σκ να έχεις!

Roadartist είπε...

@ treno fantasma : Δυστυχώς δεν με βλέπω να πιάνω το "Μάη" αύριο. Ελπίζω να πάνε όλα καλά από μεθαύριο. Σε ευχαριστώ.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Τι ζωές, roadartist, ε;

Τόσο ταλέντο, τόσο συμπυκνωμένη ζωή, τόσος πόνος...
Πιο μικρός σε ηλικία είχε αρρωστήσει από φυματίωση κι ο Ρίτσος. Όμως έζησε και έδωσε το έργο που έδωσε..Για την προέκταση της αναλογίας το γράφω..

Καλό μήνα

Roadartist είπε...

@ Διονύσης Μάνεσης : Αχ βρε Διονύση μου, να στεναχωριέμαι για κάτι τέτοια σχόλια που τώρα θα χάνω, αναγκάζομαι να κλείσω για λίγο καιρό τα σχόλια.

:) Δεν γνώριζα αυτή την λεπτομέρεια για τον Ρίτσο, πραγματικά πολύ όμορφη προέκταση.. Και πόσοι άλλοι χάθηκαν πρόωρα και άδικα.. και είχανε να δώσουν πράγματα. Συνήθως το ταλέντο, πάει μαζί με το πόνο. Ευτυχώς κάποιοι πιο τυχεροί όμως διαφοροποιήθηκαν. Το ποσοστό ίσως όμως γέρνει δυσανάλογα. Σε ευχαριστώ! Να περνάς και τώρα, και ας είναι κλειστά τα σχόλια. :) Θα τα πούμε, φιλάκια πολλά! Καλό μήνα!

nikiplos είπε...

τόσο φως... τόσες θάλασσες... φουρτουνιασμένες, ήρεμες δυναμικές... κι ο άνθρωπος ατρόμητος να τις τιθασσεύει... Δεν θα μπορούσα να τρέφω μεγαλύτερη αδυναμία σε αυτές τις θαλασσογραφίες...

φιλιά

Ευχαριστούμε για την ανάρτηση...

ΚΑλή πρωτομαγιά εύχομαι από εδώ...

iLiAs είπε...

καλο μηνα Αρτιστα...να εισαι καλα! :)

Roadartist είπε...

@ nikiplos : Υπέροχο σχόλιο, ταξιδιάρικο σαν αυτούς τους πίνακες! Η θάλασσα άλλωστε εμπνέει. Νικιπλε σε ευχαριστώ πολύ, επίσης καλό μήνα, εύχομαι σύντομα να μπορώ να τα λέμε από εδώ όπως πριν και καλύτερα!

Roadartist είπε...

@ iLiAs : Ηλία σε ευχαριστώ πάρα πολύ. Επίσης, καλό σου μήνα!

Ανώνυμος είπε...

Αλταμούρας,Βολανάκης,Χατζής,Κοσμάς Στάθης είναι οι καλύτεροι μακράν θαλασσογράφοι της Ελλάδας του 19ου και 20ου αιώνα !
Ειδικά για τον Ιωάννη Αλταμούρα που "έφυγε" από φυματίωση πολύ νέος,παιδί 26 ετών έχω να πω όπως όλοι ότι η ζωή δεν του άφησε περιθώρια για να μας αφήσει ακόμα μεγαλύτερη και ακόμα σπουδαιότερη παρακαταθήκη.

roadartist είπε...

@ ανώνυμε: συμφωνώ! Οι θαλασσογραφίες του Στάθη Κοσμά, αλλά και του Κοσμά είναι υπέροχες. Αξίζει εν καιρώ να παρουσιαστεί στο blog σίγουρα και για αυτούς ένα αφιέρωμα. Καλό βράδυ!

Ανώνυμος είπε...

Ένα αφιέρωμα στο Κοσμά Στάθη πρέπει να γίνει διότι είναι από τους καλύτερους θαλασσογράφους της Ελλάδας
Σε ποιό email μπορώ να σε βρω ;

roadartist είπε...

Μόλις είδα πως είχα κάνει λάθος, εννούσα 'και του Χατζή'. Το Email υπάρχει στο προφίλ, είναι το maroadartist@gmail.com

Related Posts with Thumbnails