29 Δεκεμβρίου 2012

ευχές...

στην αγαπημένη μου Πλάκα


Φίλοι μου, ο καθένας θα κάνει το δικό του διαφορετικό, πιο προσωπικό απολογισμό για τη χρονιά που μας αφήνει σε λίγες ώρες. Κοινοποιώ και μοιράζομαι σκέψεις μαζί σας (όπου β' πληθυντικός, εννοείται ότι ισχύει και ο α' ενικός). Στην τελευταία ανάρτηση για εφέτος, κόντρα σε όλα σας αφήνω ευχές μου για το νέο έτος.

Να βάλετε πολλούς στόχους και να ανοίξετε το βηματισμό σας. Ακόμη και αν τα πάντα ίσως προκαθορίζονται από τις εξελίξεις, εσείς μην αφήσετε κανέναν να σας μικρύνει το όνειρο.

Ψάξτε τρόπους να πάτε εκείνο το ταξίδι που θέλετε, να σπουδάσετε αυτό που αγαπάτε, να διαβάσετε περισσότερα βιβλία από ότι ποτέ άλλοτε. 

Να γνωρίσετε ενδιαφέροντες ανθρώπους, να εστιάσετε στο θετικό γύρω σας, να βοηθήσετε να εξαλειφθούν τα αρνητικά, να καταδικάσετε όποιον πράττει κάτι άδικο, να υψώνετε την φωνή σας απέναντι στο άδικο, να μη φοβηθείτε να είστε με τη μειοψηφία, να μην παρασυρθείτε από τους δήθεν, μην πάρετε ποτέ στα σοβαρά κριτικές εξ' αποστάσεως, αφήστε τις καταστάσεις να σας ωριμάσουν, να αγαπήσετε περισσότερο την πατρίδα σας, να τη μάθετε ακόμη πιο καλά και ουσιαστικά, να την περπατήσετε, να μοιραστείτε το φαγητό σας με το φίλο σας, να μοιραστείτε τις ιδέες και τα ενδιαφέροντα σας, να αγαπήσετε τους φίλους σας / τον φίλο σας, να δείχνετε στους ανθρώπους έμπρακτα την αγάπη σας, να μη φοβηθείτε να είστε δίπλα σε εκείνον που εσείς έχετε επιλέξει, να κάνετε ότι σας γεμίζει ευτυχία, να χαρείτε τη θάλασσα, να περπατήσετε στο βουνό, να επανεκτιμήσετε τη γειτονιά σας, να δείχνετε την ευγνωμοσύνη σας στη ζωή, να αγκαλιάζετε το διαφορετικό - έχετε να πάρετε κάτι από αυτό- , αν κάτι δε σας ταιριάζει να προχωρείτε παρακάτω, να ερωτευτείτε αληθινά, να μη νιώσετε ποτέ δούλοι του χρήματος, εσείς να είστε οι κυρίαρχοι του, ακόμη με λιγότερα χρήματα να βρίσκετε τρόπους να περνάτε τέλεια. Να είστε αυστηροί με τον εαυτό σας, αλλά ταυτόχρονα να τον αγαπάτε, να τον φροντίζετε

Να μην αφήσετε τη μιζέρια να μπει στη ζωή σας. Να βγείτε στο δρόμο, να ενωθείτε με τον άλλο και να δημιουργήσετε κάτι από το μηδέν. Να μην αφήσετε να χαθούν από τη ζωή σας όσοι το αξίζουν να είναι δίπλα σας, να είστε ανοικτοί στο καινούργιο και στο διαφορετικό, να είστε πάντα αληθινοί. Να απαιτήσετε δικαιοσύνη για τον τόπο και τους εαυτούς σας. Να μάθετε να διεκδικείτε όσα σας οφείλουν.  Να ενώσουμε όλοι τις φωνές μας για όλα όσα μας οφείλουν.

Αν αλλάξουμε όλοι μαζί, αν προσπαθήσουμε όλοι για τα παραπάνω, κάτι μπορεί να αλλάξει.
Όσο δυσκολεύουν οι καταστάσεις, όσο οι συγκυρίες δεν βοηθούν, τόσο μεγαλύτερη αξία θα έχει και η παραμικρή δική σας νίκη. Τόσο μεγαλύτερη ουσία θα έχει ότι θα καταφέρετε! 

Καλώς να έρθει το 2013, σας ευχαριστώ για την έντονη συνεχή, αδιάλειπτη παρουσία σας σε αυτό το blog τόσα χρόνια, είστε πολύτιμοι γιατί είστε διαφορετικοί. Καλή χρονιά!

Όλα θα πάνε καλά στο τέλος, διαφορετικά δε θα είναι το τέλος.


A dream you dream alone is only a dream. 
A dream you dream together is a reality. 
John Lennon

23 Δεκεμβρίου 2012

καλές γιορτές

...στολισμένο αγαπημένο παιδικό παιχνίδι, 
το καράβι των πειρατών... γεμάτο αναμνήσεις



Αν τα Χριστούγεννα σημαίνουν 
Αγάπη, Μοίρασμα, Μαγεία, τότε 
Καλές Γιορτές σε όλους! 

Να περάσετε όμορφα αυτές τις μέρες, κοντά στους αγαπημένους σας.

Πολλές ευχές για υγεία, αγάπη και δύναμη σε αυτή την τόσο δύσκολη ιστορική συγκυρία. 


Διαφυλάξτε αλώβητη τη ψυχή, τη μοναδικότητα και το μυαλό σας. 

Περισσότερη Ανθρωπιά και Αλληλεγγύη στη ζωή όλων μας!


21 Δεκεμβρίου 2012

Γιοι και Κόρες, μια παράσταση για την αναζήτηση της ευτυχίας



«Μπορείτε να θυμηθείτε την ιστορία που στιγμάτισε τη ζωή σας;» 
Αυτό το ερώτημα τέθηκε από τους 5 νέους ηθοποιούς της παράστασης σε 80 νέους του παρελθόντος, σε παππούδες και γιαγιάδες δηλαδή, από όλη την Ελλάδα και την Κύπρο. 



Η ιστορία ξεδιπλώνεται μέσα από τις προσωπικές ιστορίες της ζωής ανθρώπων της διπλανής πόρτας. Κάθε ηθοποιός ενσαρκώνει τον ηλικιωμένο/η με τον/ην οποίο/α συνομίλησε. Μια παράσταση μωσαϊκό άγνωστων ιστοριών που έγραψε η ζωή παράλληλα με την επίσημη Ιστορία. Οι ιστορίες αυτές εκτείνονται χρονικά από το 1940 και την είσοδο της Ελλάδας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τις μεταναστεύσεις στην Αμερική, την Κατοχή, τον Εμφύλιο, την ανέγερση του Τείχους στο Βερολίνο, τη Χούντα, την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία έως και τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας.

Οι ηλικιωμένοι πρωταγωνιστές των ιστοριών, θυμήθηκαν πως υπήρξαν πρωταθλητές κολύμβησης, δήμαρχοι, χορευτές tango στην Κοζάνη του Μεσοπολέμου, διάσημοι ποδοσφαιριστές, δολοφόνοι, δίγαμοι, πλούσιοι έμποροι του Βελιγραδίου, πάμπτωχοι φοιτητές και εργάτες στη Γερμανία, ενώ μια κυρία έγινε δασκάλα γιόγκα αμέσως μετά την απελευθέρωσή της από το στρατόπεδο συγκέντρωσης!



Η αφετηρία για τη σύλληψη της συγκεκριμένης ιδέας ήταν ο πρόσφατος χαμός του παππού του σκηνοθέτη, που έζησε όλη του τη ζωή βαρήκοος, μετά τον τορπιλισμό της Έλλης, στην οποία υπηρετούσε σαν ναύτης. Όπως λέει ο Γιάννης Καλαβριανός, «για εμένα η Έλλη είναι ένα πιθανό διαγώνισμα ιστορίας, για εκείνον ήταν η στιγμή που άλλαξε τη ζωή του, η οποία δεν ήταν πάντα όπως τη γνώρισα εγώ. Μας είναι δύσκολο να δεχτούμε πως οι παππούδες μας δεν γεννήθηκαν ηλικιωμένοι, αλλά υπήρξαν νέοι που θέλησαν να αγαπήσουν, να δουλέψουν, να γνωρίσουν τον κόσμο. Αν ακούσεις τις ιστορίες της νεότητάς τους αντιλαμβάνεσαι ότι τελικά οι άνθρωποι αναζητούμε λίγο πολύ τα ίδια πράγματα-απλώς σε διαφορετικές στιγμές της επίσημης ιστορίας- που αν τα αναγνωρίσουμε, θα οδηγηθούμε γρηγορότερα σε μια διαδικασία συμφιλίωσης με τις προηγούμενες γενιές». 



Το παρήγορο και επίκαιρο μήνυμα σε όλες αυτές τις διηγήσεις, είναι πως η ζωή πάντα συνεχίζεται. Ακόμη και μέσα στις πιο δύσκολες καταστάσεις, πάντα βρίσκει το δρόμο της. Σε κάθε χρονική περίοδο όλοι πάλευαν για να βελτιώσουν τη ζωή τους. Εξ’ ου και ο υπότιτλος της παράστασης «για την αναζήτηση της ευτυχίας». Οι ηθοποιοί παρουσιάζουν εξαιρετικά τις ιστορίες, συνδυάζοντας δημοτικό τραγούδι με χειροποίητους μουσικούς ήχους, προκαλώντας συγκίνηση αλλά και γέλιο. Στο τέλος της παράστασης, όλοι οι παππούδες και οι γιαγιάδες, παρουσιάζονται μπροστά σου μέσω μιας βιντεοπροβολής...

Μια συγκινητική παράσταση, δουλεμένη με πολύ προσοχή, αγάπη και σεβασμό.  
Αξίζει να την παρακολουθήσετε!  
Στο bios έως και τις 20/1!


Συντελεστές
Κείμενο/ Σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός
Παίζουν: Άννα Ελεφάντη, Μαρία Κοσκινά, Αλεξία Μπεζίκη, Κωνσταντίνος Ντέλλας, Γιώργος Παπαπαύλου
Παραστάσεις: Από Πέμπτη έως Κυριακή: 20.30
Τιμές Εισιτηρίων: 10 ευρώ
Που: Bios, Πειραιώς 84, 16354 Αθήνα , +302103425335

20 Δεκεμβρίου 2012

I need another world



Πολλά ακούγονται για το ...επικείμενο τέλος του κόσμου. 
Πανάρχαιες προφητείες ξαναγίνονται επίκαιρες. Εσχατολογίες και φοβίες εξαπλώνονται σε όλο τον πλανήτη. 
Μα ο κόσμος έτσι όπως τον γνωρίσαμε, έχει ήδη ξεκινήσει να καταστρέφεται. 
Ζούμε ένα τέλος. Αυτό το τέλος όμως, καλώς ή κακώς είναι αναγκαίο. 
Είναι ποθητός ένας άλλος κόσμος. Έχουμε ήδη μπει σε μια άλλη εποχή. 
Ευχή μου είναι να καταστραφεί αυτός ο κόσμος. Για να μπορέσει να γεννηθεί ένας άλλος, ριζικά νέος, εντελώς διαφορετικός από τον τωρινό στη δική του θέση. Όχι για την αυριανή μέρα, αλλά για τη νέα εποχή που ανοίγεται έτσι και αλλιώς μπροστά μας, το παρακάτω τραγούδι...


I need another world...

I need another place 
Will there be peace 
I need another world 
This one's nearly gone 
Still have to many dreams 
Never seen the light 
I need another world 
A place where I can go 
I'm gonna miss the sea 
I'm gonna miss the snow 
I'm gonna miss the bees
 I miss the things that grow
 I'm gonna miss the trees
 I'm gonna miss the sun 
I miss the animals 
I'm gonna miss you all 
I need another place 
Will there be peace 
I need another world 
This one's nearly gone
 I'm gonna miss the birds
 Singing all there songs 
I'm gonna miss the wind 
Been kissing me so long 
Another world 
Another world 
Another world 
Another world


(Antony And The Johnsons)

17 Δεκεμβρίου 2012

Προμηθεύς λυόμενος, Σέλεϋ

Πέρσυ Μπυς Σέλεϋ (Percy Bysshe Shelley), 
Άγγλος ρομαντικός ποιητής



Ο Σέλλεϋ στους τελευταίους στίχους της τραγωδίας του Προμηθεύς λυόμενος, είχε γράψει:

«Να υποφέρεις δεινά που ακόμη και η ελπίδα τα θεωρεί ατέρμονα. 
Να αψηφάς την εξουσία που μοιάζει παντοδύναμη. 
Να αγαπάς και να επιμένεις. 
Να ελπίζεις, έως ότου η ελπίδα, μέσα από την ίδια την καταστροφή της, πραγματώσει τον σκοπό της. 
Να μην αλλάζεις, ούτε να διστάζεις, μήτε να μετανιώνεις. 
Εδώ είναι η δόξα σου Τιτάνα: καλοσύνη, μεγαλείο, ευτυχία, ομορφιά και ελευθερία» 



16 Δεκεμβρίου 2012

wings of desire

...απλώς μια από τις πιο αγαπημένες μου ταινίες...
...Why am I here...
.
..-..
Strange people.
They keep shouting...
Time will heal everything:
but what if time is the illness?
^
Isn't life under the sun
just a dream?

...ένα απόσπασμα, με μια από τις πιο αγαπημένες μου σκηνές : 



(1987) - Wim Wenders

14 Δεκεμβρίου 2012

«Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου» της Άλκης Ζέη στο Μετρό





Οι Σταθερές Συγκοινωνίες Α.Ε. (ΣΤΑ.ΣΥ. Α.Ε.) και το Εθνικό Θέατρο προσκαλούν τους επιβάτες των μέσων σταθερής τροχιάς σε ένα δρώμενο για μικρά αλλά και μεγάλα παιδιά! Οι συντελεστές της παράστασης «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου» της Άλκης Ζέη, θα παρουσιάσουν στους επιβάτες ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα το Σάββατο 15 Δεκεμβρίου και ώρα 14:00 στο σταθμό «ΣΥΝΤΑΓΜΑ» στο χώρο επικύρωσης εισιτηρίων. Πρόκειται για μια ακόμα κοινή δράση από τη ΣΤΑ.ΣΥ. Α.Ε. και το Εθνικό Θέατρο, που στόχο έχει να δώσει μια εύθυμη νότα στην καθημερινότητα των πολιτών, αλλά και να φέρει τον πολιτισμό μέσω του θεάτρου πιο κοντά στη ζωή της πόλης.



«Ο Μεγάλος περίπατος του Πέτρου», ένα από τα σπουδαιότερα σύγχρονα ελληνικά παιδικά μυθιστορήματα της Άλκης Ζέη, επαναλαμβάνεται για δεύτερη επιτυχημένη χρονιά στην Παιδική Σκηνή του Εθνικού θεάτρου σε σκηνοθεσία Τάκη Τζαμαργιά!

Η πορεία ενός εννιάχρονου αγοριού του Πέτρου, γεμάτη θαυμαστές περιπέτειες και οι δυσκολίες, στην Αθήνα της κατοχής αλλά και το θάρρος και η επινοητικότητά του, συναρπάζουν τους μικρούς θεατές, καθώς στη σκηνή ζωντανεύει ένα έργο, που έχει αγαπηθεί όσο λίγα από μικρούς και μεγάλους!



Οι Σταθερές Συγκοινωνίες και το Εθνικό Θέατρο επιφυλάσσουν μια ακόμη έκπληξη για τους επιβάτες των μέσων σταθερής τροχιάς. Πριν αλλά και κατά τη διάρκεια του δρώμενου οι επιβάτες θα μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή (σημείο: έξω από το γραφείο του Υπευθύνου Σταθμού) στην κλήρωση, που θα αναδείξει 20 τυχερούς, οι οποίοι θα κερδίσουν από μια διπλή πρόσκληση για την παράσταση «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου». Τα ονόματα των νικητών θα ανακοινωθούν μετά το πέρας της εκδήλωσης.

Αξίζει να παρακολουθήσουν τη συγκεκριμένη παράσταση μικροί και μεγάλοι στο : Εθνικό Θέατρο.

Πηγή

10 Δεκεμβρίου 2012

Ελιά

"Το μάζεμα της Ελιάς" του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ



Πριν λίγους μήνες, είχα μοιραστεί μαζί σας φωτογραφίες από το μάζεμα σταφυλιών
Αυτή είναι η περίοδος του μαζέματος της ελιάς.  Πρόκειται για μια διαδικασία που κάνουμε χρόνια οικογενειακώς. Έχω σχετικές αναμνήσεις από όταν ήμουν αρκετά μικρή. 



Το μάζεμα της ελιάς δεν είναι μια εύκολη διαδικασία, απαιτεί πολύ κόπο και κούραση. 

Μεγαλώνοντας, όσο συνειδητοποιώ τη ζωή και τα βιώματα μου, τόσο αισθάνομαι βαθύτερα, πιο ουσιαστικά τον αγώνα των γονιών μου, όπως ίσως είναι δύσκολο να σας εξηγήσω.


Άξιοι γιατί έχουνε παλέψει για το παραμικρό στη ζωή τους. Με τα χέρια, τη ψυχή και πολύ αγώνα δημιούργησαν οτιδήποτε, κάτι που είναι σπουδαίο να το αναγνωρίζεις στη σημερινή εποχή  ισοπέδωσης, σήψης και παρακμής. Τίμια, αθόρυβα και παρά τις δυσκολίες, πάντα με σεβασμό στον οποιονδήποτε άλλο. 


Πάντα τους θυμάμαι να αγωνίζονται σκληρά. 
Όπως συνεχίζουν και σήμερα, ενώ εξαναγκάζονται να βιώνουν όλη αυτή την κατάσταση τριγύρω τους. Άνθρωποι από τους λίγους. Συνειδητοποιώ ότι αυτό είναι το σπουδαιότερο μάθημα που μπόρεσαν να μου δώσουν.


Βλέποντας αυτούς τους καρπούς, σκεφτόμουν πόσο σημαντικό είναι να μην παρατάς ότι σου άφησαν οι πρόγονοι. Να μαθαίνεις τη διαδικασία, να κουράζεσαι, να μαζεύεις τους καρπούς της γης και να την αξιοποιείς. 

Είναι κρίμα να μένουν αμάζευτοι καρποί, αν γνωρίζετε κάποιον που δε μπορεί να τις μαζέψει, τότε βοηθήστε τον. Αν βλέπετε ελιές παρατημένες, εννοείται προσπαθήστε εσείς να τις αξιοποιήσετε.


Οτιδήποτε κερδίζεται με κόπο, είναι όμορφο.


Κοιτάζοντας τα γεμάτα με καρπούς δέντρα, 
μπερδεύοντας τα κλαδιά, με τον ουρανό...


...ενώ δούλευες, 
το μυαλό έπλαθε ιστορίες και ξέφευγε.


Στη σκέψη ότι αυτά τα χώματα τα είχανε πατήσει, δουλέψει 
πριν πολλά χρόνια οι πρόγονοι μου, αισθάνθηκα συγκίνηση. 
Δεν είναι φοβερό απλά και μόνο αυτό, αν το σκεφτείς;
Η αξία της συνέχειας.


Το πρόσεξα | κάτω από μια ελιά | 
...στο χώμα | πάνω σε κάποια τριφύλλια | 
κάνε μια ευχή > φύσηξε :)


Ελιά / Πολιτισμός - μύθοι - συμβολισμοί
(σχετικά βίντεο) :

6 Δεκεμβρίου 2012

«Κάθε Πέμπτη κύριε Γκριν», θέατρο Άνεσις



Μετά από δεκατρία χρόνια, η παράσταση-θρύλος, που είχε σαρώσει όλα τα θεατρικά βραβεία (έργου, παράστασης, σκηνοθεσίας, ερμηνείας, σκηνικού, φωτιστικού σχεδιασμού), ανεβαίνει στο θέατρο Άνεσις. Ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος ερμηνεύει ξανά το ρόλο σταθμό στην πλούσια καριέρα του, τον ιδιόρρυθμο κύριο Γκριν. Στην τωρινή διανομή, το ρόλο του Ρος Γκάρντινερ επωμίζεται ο Τάσος Ιορδανίδης.


Το «Κάθε Πέμπτη κύριε Γκριν» («Visiting Μr. Green») είναι το πρώτο έργο του συγγραφέα Τζεφ Μπάρον. Ανέβηκε πρώτη φορά στη Νέα Υόρκη και από τότε έχει παρουσιαστεί σε σαράντα χώρες με παραπάνω από τετρακόσια θεατρικά ανεβάσματα, ενώ έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Ο συγγραφέας και το έργο του έχουν διακριθεί με πολλά βραβεία στην Ελλάδα, τη Γερμανία, το Μεξικό, την Τουρκία, το Ισραήλ, τη Χιλή και την Ουρουγουάη.


Πρόκειται για μία τρυφερή ανθρώπινη ιστορία, η οποία έχει ως θέμα τη μοναξιά και την ανθρώπινη σχέση που μπορεί να αναπτυχθεί σε δύο διαφορετικές γενιές ανθρώπων. 

Ένας μοναχικός ηλικιωμένος δέχεται κάθε Πέμπτη την αναγκαστική επίσκεψη ενός νεαρού άνδρα, ο οποίος τον είχε χτυπήσει ελαφρά με το αυτοκίνητο του. Η ποινή που επιβάλλεται στον Ρος για την επικίνδυνη οδήγηση, είναι να επισκέπτεται μια φορά τη βδομάδα επί ένα εξάμηνο το παρ’ ολίγον θύμα του. Η αρχικά κωμική αναγκαστική συνύπαρξη των δυο ανδρών, που μετά βίας αντέχει ο ένας τον άλλον, μετατρέπεται προοδευτικά σε ένα τρυφερό δράμα, καθώς η σχέση των δυο εμπλεκομένων βαθαίνει και οι πληγές τους ανοίγουν. Μέσα από τις τακτικές επισκέψεις αναδεικνύονται οι αντιθέσεις, οι διαφορετικές αντιλήψεις και οπτικές προς τη ζωή.

Οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες. Όμως σταδιακά, μέσα από όσα μοιράζονται, αναπτύσσεται μεταξύ τους μια δυνατή φιλία. Ο κύριος Γκριν, τον οποίο υποδύεται εξαιρετικά ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος, είναι ένας παράξενος, μονόχνοτος, στενόμυαλος, μοναχικός ηλικιωμένος άντρας. Ο Ρος είναι νέος, φιλόδοξος, πολυάσχολο στέλεχος εταιρίας, που όμως βιώνει τον κοινωνικό ρατσισμό και αποκλεισμό λόγω της ομοφυλοφιλίας του. Οι δυο αυτοί άνθρωποι θα έρθουν κοντά και θα βοηθήσουν τελικά ουσιαστικά ο ένας τον άλλο. Η ερμηνεία του κυρίου Ιορδανίδη με εξέπληξε, αξίζουν και στους δυο συγχαρητήρια. 

Το έργο είναι ανθρώπινο, ευαίσθητο, ένα μάθημα κατά των κοινωνικών διακρίσεων, γραμμένο με χιούμορ και ωραίες εναλλαγές συναισθημάτων. Μια ωραία θεατρική παράσταση που αξίζει να δείτε!


ΑΝΕΣΙΣ (θεατρική σκηνή Ανδρέας Βουτσινάς), Κηφισίας 14, Αμπελόκηποι
Τηλ.: 210 7488881

Συγγραφέας
Τζεφ Μπάρον
Μετάφραση: Ερρίκος Μπελιές
Σκηνοθεσία: Γιώργος Μιχαλακόπουλος 
Σκηνικά-κοστούμια: Απόστολος Βέττας. Φωτ. σχεδιασμός: Νίκος Καβουκίδης.
Παίζουν οι : Γιώργος Μιχαλακόπουλος, Τάσος Ιορδανίδης.

3 Δεκεμβρίου 2012

Η άνοδος της ασημαντότητας, Κορνήλιος Καστοριάδης

*στο άλσος Νέας Σμύρνης*

Το βιβλίο του Κορνήλιου Καστοριάδη «Η άνοδος της ασημαντότητας» εκδόθηκε τον Ιούλιο του 1995 και αποτελεί μια συλλογή από κείμενα του, με το στοχασμό του για τη σύγχρονη πραγματικότητα, την κοινωνία και την πολιτική. Μονάχα κάποια από τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται είναι η κρίση των δυτικών κοινωνιών, τα κινήματα της δεκαετίας του εξήντα, η αποσάθρωση της δύσης, η άνοδος της ασημαντότητας, το κενό της εποχής, η δημοκρατία ως διαδικασία και ως καθεστώς. 

Ζούμε σε μια εποχή που όλοι μας - ή τουλάχιστον θα έπρεπε όλοι - αναζητούμε απαντήσεις στα αδιέξοδα. Ο Καστοριάδης, αρκετά χρόνια πριν, ανέλυε τα σημερινά μας προβλήματα.  Το συγκεκριμένο βιβλίο περιλαμβάνει απίστευτα προφητικές και επίκαιρες αναλύσεις για όσα βιώνουμε. Είναι ένα βιβλίο που αξίζει να μελετηθεί, σας παροτρύνω να το αναζητήσετε...


Σας παραθέτω δύο από τα αποσπάσματα που ξεχώρισα : 

«Από εκεί και πέρα, αν εξετάσουμε τη σημερινή κατάσταση, κατάσταση αποσύνθεσης και όχι κρίσης, κατάσταση αποσάθρωσης των δυτικών κοινωνιών, διαπιστώνουμε μια αντινομία πρώτου μεγέθους: Το απαιτούμενο είναι κολοσσιαίο, πάει πολύ μακριά –και οι άνθρωποι, τέτοιοι που είναι και τέτοιοι που αναπαράγονται συνεχώς από τις δυτικές κοινωνίες μα και από τις άλλες, βρίσκονται σε κολοσσιαία απόσταση από αυτό. Τι είναι το απαιτούμενο; 

Με δεδομένη την οικολογική κρίση, την ακραία ανισότητα της κατανομής των πόρων μεταξύ πλουσίων και φτωχών χωρών, την απόλυτη σχεδόν αδυναμία να συνεχίσει το σύστημα τη σημερινή του πορεία, το απαιτούμενο είναι μια νέα φαντασιακή δημιουργία που η σημασία της δεν μπορεί να συγκριθεί με τίποτα ανάλογο στο παρελθόν, μια δημιουργία που θα έβαζε στο κέντρο της ζωής του ανθρώπου σημασίες άλλες από την αύξηση της παραγωγής και της κατανάλωσης, που θα έθετε στόχους ζωής διαφορετικούς, για τους οποίους οι άνθρωποι θα μπορούσαν να πουν πως αξίζουν τον κόποΑυτό θα απαιτούσε φυσικά μια αποδιοργάνωση των κοινωνικών θεσμών, των σχέσεων εργασίας, των οικονομικών, πολιτικών, πολιτιστικών σχέσεων. 

Αυτός όμως ο προσανατολισμός απέχει απίστευτα από τα όσα σκέφτονται, και ίσως από τα όσα ποθούν οι άνθρωποι σήμερα. Αυτή είναι η κολοσσιαία δυσκολία που πρέπει ν’αντιμετωπίσουμε. Θα έπρεπε να θέλουμε μια κοινωνία στην οποία οι οικονομικές αξίες θα έχουν πάψει να κατέχουν κεντρική (ή μοναδική) θέση, όπου η οικονομία θα έχει ξαναμπεί στη θέση της, δηλαδή θα έχει γίνει ένα απλό μέσο του ανθρώπινου βίου και όχι ύστατος σκοπός, στην οποία επομένως θα έχουμε παραιτηθεί από την τρελή κούρσα προς μια συνεχώς αυξανόμενη κατανάλωση. Αυτό δεν είναι απλώς αναγκαίο για να αποφύγουμε την τελεσίδικη καταστροφή του γήινου περιβάλλοντος. Είναι αναγκαίο κυρίως για να βγούμε από τη ψυχική και ηθική εξαθλίωση των σύγχρονων ανθρώπων. 

Θα έπρεπε λοιπόν από εδώ και πέρα οι άνθρωποι (μιλάω τώρα για τις πλούσιες χώρες) να δεχτούν ένα αξιοπρεπές αλλά λιτό βιοτικό επίπεδο και να παραιτηθούν από την ιδέα ότι ο κεντρικός σκοπός της ζωής τους είναι να αυξάνεται η κατανάλωση τους κατά 2 με 3% το χρόνο. Για να το δεχθούν αυτό, θα έπρεπε κάτι άλλο να δίνει νόημα στη ζωή τους. Ξέρουμε, ξέρω ποιο είναι αυτό το κάτι άλλο – τι ωφελεί όμως, από τη στιγμή που η μεγάλη πλειονότητα του κόσμου δεν το δέχεται και δεν κάνει αυτό που πρέπει ώστε να γίνει πραγματικότητα; Αυτό το άλλο είναι η ανάπτυξη των ανθρώπων, αντί για την ανάπτυξη των σκουπιδοπροιόντων. Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε μιαν άλλη οργάνωση της εργασίας, η οποία θα έπρεπε να πάψει να είναι αγγαρεία και να γίνει πεδίο προβολής των ικανοτήτων του ανθρώπου. Άλλο πολιτικό σύστημα, μιαν αληθινή δημοκρατία που θα συνεπαγόταν τη συμμετοχή όλων στη λήψη των αποφάσεων. Μιαν άλλη οργάνωση της παιδείας, ώστε να διαπλάθονται πολίτες ικανοί να ασκούν και να άρχονται, σύμφωνα με τη θαυμάσια έκφραση του Αριστοτέλη- και ούτω καθ’ εξής. 

Εννοείται ότι όλα αυτά θέτουν θεμελιώδη προβλήματα: για παράδειγμα, με ποιον τρόπο θα μπορούσε να λειτουργήσει μια αληθινή, μια άμεση δημοκρατία, όχι πια με 30.000 πολίτες, όπως στην Αθήνα της κλασσικής εποχής, μα με 40 εκατομμύρια πολίτες, όπως στη Γαλλία, ή ακόμα και με πολλά δισεκατομμύρια άτομα στην κλίμακα του πλανήτη; Προβλήματα κολοσσιαίας δυσκολίας, που όμως κατά τη γνώμη μου μπορούν να λυθούν –με την προϋπόθεση ότι η πλειονότητα των ανθρώπων και των ικανοτήτων τους θα κινητοποιηθεί για τη δημιουργία λύσεων, αντί να προβληματίζεται για το πότε θα μπορέσει να αποκτήσει τρισδιάστατη τηλεόραση.

Αυτά είναι τα καθήκοντα που έχουμε μπροστά μας – και η τραγωδία της εποχής μας είναι ότι η δυική ανθρωπότητα κάθε άλλο παρά νοιάζεται για αυτά. Πόσον καιρό ακόμα η ανθρωπότητα θα κατατρύχεται από τις ματαιότητες και τις ψευδαισθήσεις που ονομάζουμε εμπορεύματα; Μια καταστροφή οποιουδήποτε είδους – οικολογική, για παράδειγμα – θα προκαλέσει άραγε μια βίαιη αφύπνιση, ή μήπως την εμφάνιση αυταρχικών ή ολοκληρωτικών καθεστώτων; Κανείς δε μπορεί να απαντήσει σε τέτοιου είδους ερωτήματα. Εκείνο που μπορούμε να πούμε, είναι ότι όλοι όσοι έχουν συνείδηση του φοβερά σοβαρού χαρακτήρα των ζητημάτων πρέπει να προσπαθήσουν να μιλήσουν, να ασκήσουν κριτική σε αυτή την ξέφρενη πορεία προς την άβυσσο, να ξυπνήσουν την συνείδηση των συμπολιτών τους.»  (σελ. 128-131)


«(…) η αποσύνθεση γίνεται φανερή κυρίως μέσα από την εξαφάνιση των σημασιών και το σχεδόν απόλυτο ξεθώριασμα των αξιών. Και αυτό απειλεί μακροπρόθεσμα την επιβίωση του ίδιου του συστήματος. Όταν δηλώνεται ανοιχτά, όπως γίνεται τώρα στις δυτικές κοινωνίες, ότι η μοναδική αξία είναι το χρήμα, το κέρδος, ότι το υπέρτατο ιδεώδες του κοινωνικού βίου είναι το «πλουτίστε» (και η δόξα της δήλωσης αυτής ανήκει, σ’ ότι αφορά τη Γαλλία, στους σοσιαλιστές, οι οποίοι την έκαναν με έναν τρόπο που η Δεξιά δεν είχε τολμήσει να την κάνει), μπορεί να διερωτηθεί κανείς αν είναι ποτέ δυνατόν μια κοινωνία να συνεχίσει να λειτουργεί και να αναπαράγεται μονάχα σ’ αυτή τη βάση. 


Αν τα πράγματα είχαν έτσι, τότε οι δημόσιοι υπάλληλοι θα πρέπει να ζητούν και να δέχονται μπαξίσια για να κάνουν τη δουλειά τους, οι δικαστές να βγάζουν τις δικαστικές αποφάσεις στη δημοπρασία, οι εκπαιδευτικοί να βάζουν καλούς βαθμούς στα παιδιά των οποίων οι γονείς του έδωσαν μια επιταγή κλπ. Πριν από δεκαπέντε σχεδόν χρόνια έγραφα πως ο μόνος φραγμός για τους ανθρώπους σήμερα είναι ο φόβος των ποινικών κυρώσεων. Κατά ποια λογική όμως αυτοί που εισβάλλουν τις κυρώσεις θα είναι οι ίδιοι αδιάφθοροι; Ποιος θα φυλάει τους φύλακες; Η γενικευμένοι διαφθορά που παρατηρούμε στο σύγχρονο πολιτικοοικονικό σύστημα δεν είναι περιφερειακό ή ανεκδοτολογικό φαινόμενο αλλά έχει γίνει δομικό χαρακτηριστικό, ενδογενές στο σύστημα της κοινωνίας στην οποία ζούμε. 

Αγγίζουμε έτσι εδώ έναν θεμελιώδη παράγοντα, γνωστό στους μεγάλους πολιτικούς στοχαστές του παρελθόντος και παντελώς άγνωστο στους σημερινούς δήθεν πολιτικούς φιλοσόφους, κακούς κοινωνιολόγους και άθλιους θεωρητικούς: τη στενή συνάφεια ανάμεσα σ’ ένα κοινωνικό καθεστώς και στον ανθρωπολογικό τύπο (ή το φάσμα τέτοιων τύπων) που είναι αναγκαίος για να λειτουργήσει αυτό το καθεστώς. Τους περισσότερους απ’ αυτούς τους ανθρωπολογικούς τύπους ο καπιταλισμός τους κληρονόμησε από τις προγενέστερους ιστορικές περιόδους: τον αδιάφθορο δικαστή, τον βεμπεριανό δημόσιο υπάλληλο, τον αφοσιωμένο στο καθήκον του εκπαιδευτικό, τον εργάτη για τον οποίον η δουλειά του ήταν, παρ’ όλες τις συνθήκες, πηγή περηφάνιας. Τέτοιου είδους πρόσωπα γίνονται αδιανόητα στη σύγχρονη εποχή: αναρωτιέται κανείς για ποιο λόγο θα αναπαράγονταν, ποιος θα τα αναπαρήγε, στο όνομα τίνος πράγματος θα λειτουργούσαν. Ακόμη και ο ανθρωπολογικός τύπος που αποτελεί δημιούργημα του ίδιου του καπιταλισμού, ο σουμπετερικός επιχειρηματίας –που συνδυάζει την τεχνική επινοητικότητα, την ικανότητα να συγκεντρώνει κεφάλαια, να οργανώνει μια επιχείρηση, να διερευνά, να διεισδύει, να δημιουργεί αγορές -, είναι υπό εξαφάνιση. Αντικαθίσταται από διευθυντικές γραφειοκρατίες και από κερδοσκόπους. 

Κι εδώ πάλι, όλοι οι παράγοντες συγκλίνουν σε αυτό το αποτέλεσμα. Γιατί να πασχίζει κανείς να παραγάγει και να πουλήσει, τη στιγμή που μια σωστή κίνηση με τα επιτόκια στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης ή αλλού μπορεί να αποφέρει μέσα σε μερικά λεπτά 500 εκατομμύρια δολάρια; Τα ποσά που διακυβεύονται στην κερδοσκοπία κάθε εβδομάδα είναι της τάξης του ετήσιου ΑΕΠ των ΗΠΑ. Το αποτέλεσμα είναι η διοχέτευση των πιο «επιχειρηματικών» στοιχείων προς αυτού του τύπου τις δραστηριότητες, οι οποίες είναι εντελώς παρασιτικές, από τη σκοπιά του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος. 

Αν αθροίσουμε όλους αυτούς τους παράγοντες και λάβουμε επιπλέον υπόψη την ανεπανόρθωτη καταστροφή του γήινου περιβάλλοντος που επιφέρει αναγκαστικά η καπιταλιστική «μεγέθυνση» (αναγκαίος όρος, η ίδια, της «κοινωνικής ειρήνης»), μπορούμε και οφείλουμε να αναρωτηθούμε για πόσον καιρό ακόμα θα μπορεί να λειτουργεί το σύστημα». (σελ. 123-124)

Κ. Καστοριάδης, Η άνοδος της ασημαντότητας, μτφ Κ.Κουρεμένος, Υψιλον, 2000
Related Posts with Thumbnails