«Κακή τύχη, καλή τύχη, κανείς δεν ξέρει - θα δείξει...»

Σκίτσο από το βιβλίο "Το αγόρι, ο τυφλοπόντικας, η αλεπού και το άλογο", Charlie Mackesy, Παπαδόπουλος

Μια μέρα το μοναδικό άλογο ενός φτωχού αγρότη έφυγε από το λιβάδι κι εξαφανίστηκε. Όταν το νέο μαθεύτηκε οι υπόλοιποι χωρικοί συνειδητοποιώντας τη σοβαρότητα της κατάστασης και σκεπτόμενοι πόσο δύσκολο θα ήταν τώρα για τον φτωχό χωρικό να καλλιεργήσει τη γη του και πως να θρέψει τη οικογένεια του, τον βοήθησαν να ψάξει για το άλογο κι όταν τελικά δε μπόρεσαν να το βρούν πουθενά, με μεγάλη λύπη του είπαν:  «Μα τι ατυχία και αυτή που σε βρήκε!» Ο αγρότης απλά απάντησε: «Κακή τύχη, καλή τύχη, κανείς δεν ξέρει - θα δείξει...» Μετά από μερικές μέρες το άλογο επέστρεψε. Οι χωρικοί με έκπληξη αλλά και με χαρά διαπίστωσαν πως το άλογο είχε φέρει μαζί του και άλλα άλογα που ήταν άγρια μεν αλλά νεαρά και γερά. «Τι καλή τύχη» είπαν οι χωρικοί, τότε. «Μπορείς να τα δαμάσεις κι έπειτα να τα πουλήσεις!». Ο αγρότης απλά απάντησε: «Καλή τύχη, κακή τύχη, κανείς δεν ξέρει - θα δείξει…»

Παρόλα αυτά, ο αγρότης έκανε αυτό που του πρότειναν. Αυτός και ο γιος του άρχιζαν να τα δαμάζουν και να τα εκπαιδεύουν. Η διαδικασία ήταν δύσκολη. Κάποια μέρα, ο γιος του αγρότη, καθώς εκπαίδευε ένα από τα άλογα, έπεσε και έσπασε το πόδι του.  Η οικογένεια ήταν φτωχή και έπρεπε τώρα να διαθέσει πολλά χρήματα για ιατρική περίθαλψη. Τα νέα γρήγορα εξαπλώθηκαν στο χωριό. Και πάλι οι χωρικοί μαζεύτηκαν για να εκφράσουν τη λύπη τους στον αγρότη. «Φοβερή κακοτυχία», του είπαν. Ο αγρότης για μια ακόμη φορά ανασήκωσε τους ώμους του και είπε «Κακή τύχη, καλή τύχη, κανείς δεν ξέρει - θα δείξει…» Ο καιρός πέρασε και έγινε πόλεμος. Στρατιωτικοί ήρθαν στο χωριό για να επιστρατεύσουν όλους τους νέους άντρες. Ο γιος του χωρικού, μη έχοντας αναρρώσει ακόμα και όντας ανίκανος να περπατήσει έμεινε στο χωριό. Οι χωρικοί είπαν στο αγρότη: «οι γιοί μας πήγαν να πολεμήσουν. Μπορεί και να σκοτωθούν ή να τραυματιστούν βαριά. Ο δικός σου γιος όμως όχι. Είσαι τυχερός!» Ο αγρότης για άλλη μια φορά τους απάντησε: «Καλή τύχη, κακή τύχη, κανείς δεν ξέρει - θα δείξει...» Πέρασαν τα χρόνια και ήρθε ειρήνη αλλά βρήκε το χωριό με ελάχιστους άντρες σε κάπως καλή φυσική κατάσταση ο γέρος χωρικός πέθανε κι εκείνος και λίγο αργότερα ο γιος του (που δεν είχε στρατευθεί και ήταν γερός και δυνατός) ανέλαβε την ηγεσία και διοίκηση του χωριού. Όταν οι χωρικοί πήγαν να τον συγχαρούν για την καλή αυτή εξέλιξη και τύχη εκείνος τους απάντησε στωικά: «Καλή τύχη, κακή τύχη, κανείς δεν ξέρει - θα δείξει...»

--**--

 «Όταν έρχονται τα μαύρα σύννεφα, εσύ να προχωράς.» Γιατί... «κακή τύχη, καλή τύχη, κανείς δεν ξέρει - θα δείξει...».

:)

Βιβλία που ξεχώρισα από τις αναγνώσεις μου το 2022

Κάθε χρονιά είναι (και) τα βιβλία της. Το 2022 τελειώνει και αυτή είναι η καλύτερη στιγμή να μοιραστούμε μια επιλογή με κάποια από τα βιβλία που διάβασα φέτος, μόνο όσα μου άρεσαν και προτείνω ν' αναζητήσετε. Είναι ωραίες αυτές οι βιβλιοφιλικές ανασκοπήσεις, γιατί κάθε βιβλίο συνδυάζεται μαγικά με μια στιγμή, σ' ένα ταξίδι, ένα καφέ, ένα απόγευμα. Τα καλά βιβλία προσθέτουν στις στιγμές, δίνουν ενέργεια και επιφορτίζουν τις μέρες με αναμνήσεις. Δεν κατάλαβα πώς πέρασε ένα έτος από την αντίστοιχη περσινή ανάρτηση, ίδια μέρα πριν ένα χρόνο... Ας δούμε τις φετινές μου επιλογές!

Ακολουθούν οι προτάσεις βιβλίων, επιλογές απ' όσα διάβασα φέτος, με μικρά σχόλια:

 Ξένη Λογοτεχνία

1. Χρονοκαταφύγιο, Georgi Gospodinov, μτφρ. Α. Ιωαννίδου | Εκδόσεις Ίκαρος

«Το μουσείο ήταν σαν καταφύγιο από άλλη εποχή. Ήταν γεμάτο από κόσμο που το είχαν σκάσει από τις ειδήσεις της μέρας. Ένα κορίτσι που φορούσε πουλόβερ και τζιν στεκόταν μπροστά από το "Κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι". Στεκόμουν ένα βήμα μακριά και δεν κουνιόμουν. Τα πρόσωπά τους ήταν ολόιδια. Που σημαίνει ότι ο χρόνος είναι μόνο ένα ρούχο, ένα σκουλαρίκι... Ο φύλακας στην αίθουσα έμοιαζε με τον Βερμέερ.»

Αυτό ήταν τo πρώτο βιβλίο που διάβασα το 2022. Μόλις είχε κυκλοφορήσει από τις Εκδόσεις Ίκαρος και αποδείχτηκε μια δυνατή, καλή επιλογή. Μυθιστόρημα στοχασμών, εξομολογήσεων, θεωρήσεων σχετικά με την έννοια του χρόνου, της μνήμης, για το παρελθόν και το μέλλον της Ευρώπης.

2. Αυτό είναι ευτυχία, Williams Niall | Εκδόσεις ΔΩΜΑ

Πολύ ωραίο βιβλίο! Το δεύτερο που διάβασα τη χρονιά αυτή.  Ίσως η φωτογραφία μπόρεσε να δείξει την απόλαυση στις στιγμές της ανάγνωσης. Το γέμισα υπογραμμίσεις και σημειώσεις. Με γέμισε εικόνες. Πίστευα ότι αυτό θα ήταν το βιβλίο αυτής της χρονιάς... 

3. Ντελφίν Μινουί, Συλλέκτες βιβλίων στην Νταράγια, μτφ. Ε. Κορομηλά | Εκδ. Μίνωας

Ένα βιβλίο-ντοκουμέντο γραμμένο με βαθιά ευαισθησία. Από το 2012 έως το 2016 η πόλη Νταράγια, προάστιο της Δαμασκού, υπέστη μια ανελέητη πολιορκία από τις δυνάμεις του Μπασάρ αλ-Άσαντ. Χρόνια βομβαρδισμών, επιθέσεων με χημικά αέρια, στερήσεων, πείνας. Μπροστά στη βία, κάποιοι νέοι αποφασίζουν να ελευθερώσουν χιλιάδες βιβλία θαμμένα κάτω από τα ερείπια και να τα συγκεντρώσουν σε μια βιβλιοθήκη σε ένα υπόγειο.  Σταδιακά διασώζουν 15.000 τόμους από τα συντρίμμια. Θεατρικά κείμενα του Σαίξπηρ, βιβλία αυτοβοήθειας, τόμοι ισλαμικής κουλτούρας, εκδόσεις αραβικής ποίησης… Βρίσκουν διέξοδο σε αυτά. Τα διαβάζουν υπό το φως κεριών.  

Σας το συστήνω ανεπιφύλακτα. Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα σε σχετική αφιερωμένη δημοσίευση πατώντας εδώ.

4. Erich Kastner, Στο χείλος της αβύσσου. Η πλήρης έκδοση του Φάμπιαν | Εκδ. Πόλις

Γραμμένο πριν την άνοδο του Χίτλερ, όταν η Ευρώπη έμοιαζε -και τελικά πραγματικά ήταν- στο χείλος της αβύσσου. Όσο και αν οι εποχές αλλάζουν, η ιδιοσυγκρασία και η ψυχοσύνθεση του ανθρώπου παραμένει τόσο ίδια. Ο Κέστνερ, ένας από τους σημαντικότερους Γερμανούς συγγραφείς, με εντυπωσιακή γλωσσική μαεστρία, προσφέρει στους αναγνώστες ένα εξαιρετικά απολαυστικό μυθιστόρημα και ταυτόχρονα προφητική μαρτυρία για την Ευρώπη του Μεσοπολέμου και την εποχή πριν από την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία. 

5. Εντουαρ Λουι, Αγώνες και μεταμορφώσεις μιας γυναίκας | Εκδ. Αντίποδες

Ένα βιβλίο γεμάτο μηνύματα, αφιερωμένο στη γυναίκα που έζησε στη φτώχεια και την ανάγκη, στο περιθώριο, πολλές φορές ταπεινωμένη από τη βία των αντρών. Η ύπαρξή της έμοιαζε να οριοθετείται απολύτως από τη διπλή κυριαρχία που ασκούνταν πάνω της, την κυριαρχία της τάξης και την ανδρική κυριαρχία. Φεύγει από την καταπίεση και σιγά σιγά θεμελιώνει την ελευθερία της. Το βιβλίο είναι η ιστορία αυτής της μεταμόρφωσης.

6. Άννα Σόλιομ, Neko το καφέ των γάτων | Εκδ. Μίνωας

Ευκολοδιάβαστο, ευχάριστο βιβλίο που σε ταξιδεύει σ' ένα καφέ κάπου στη Βαρκελώνη ή στο Λονδίνο (ή όπου επιθυμεί ο καθένας) και σου γνωρίζει -σαν να τις παρατηρείς εσύ- τη ζωή των γατών. 

Στο Neco καφέ, φιλοξενούνται κάποια γατάκια με σκοπό οι πελάτες να δεθούν με κάποιο και να το πάρουν σπίτι τους! Οι γάτες έχουν τους δικούς τους κανόνες για τη ζωή, τους οποίους θα μοιραστούν με τη Ναγόρε, μια γυναίκα που αν και τις φοβάται, θ' αναγκαστεί να εργαστεί στο καφέ και τελικά θα "πάρει" πολλά από τη σοφία τους. Κάποιοι από τους κανόνες ζωής των γατών:

👉 «Αποδέξου τον εαυτό σου όπως είναι και δεν θα χρειαστείς την αποδοχή των άλλων»

👉 «Να είσαι γνήσια αυθεντικός.»

👉 «Δεν χρειάζεσαι επτά ζωές. Μπορείς να είσαι ευτυχισμένος σε αυτήν εδώ!»

Τους υπόλοιπους θα τους ανακαλύψετε εσείς διαβάζοντας το. 😊📖

7. Lucia Berlin, Οδηγίες για οικιακές βοηθούς, μτφ. Κ. Σχινά | Εκδ. Στερέωμα

Από τα πιο ωραία βιβλία που βρέθηκαν στα χέρια μου αυτή τη χρονιά ήταν τα διηγήματα της Lucia Berlin, η οποία κάνει θαύματα με υλικό την "ασήμαντη" καθημερινότητα. Μέσα από τα κείμενα της, με ηρωίδες γυναίκες, αναδύεται ένας κόσμος σε ασταμάτητη κίνηση, γεμάτος χρώματα, γεύσεις, αρώματα, ένας κόσμος ο οποίος, παρ' όλο τον πόνο που κατά καιρούς μας προκαλεί, πάντοτε ξαφνιάζει και θα μας σαγηνεύει. Εύστοχη ματιά στις σχέσεις, στις συμπεριφορές από μια σπάνια συγγραφέα που αναγνωρίστηκε μετά θάνατον ως έξοχη εκπρόσωπος της μποέμ γενιάς του '60 και '70.

8. Lucia Berlin, Βράδυ στον Παράδεισο - Ακόμα λίγες ιστορίες, μτφρ. Κ.Σχινά | Εκδ. Στερέωμα 

Η δεύτερη συλλογή της Αμερικανίδας Lucia Berlin που κυκλοφορεί στη χώρα μας. Η Berlin πέθανε το 2004 σε ηλικία 68 ετών. Έντεκα χρόνια μετά, τα βιβλία της βρέθηκαν στην κορυφή, αλλά η ίδια δε ζούσε για να το δει να συμβαίνει. Η αποτίμηση της αξίας της άργησε. Σπουδαία μάτια στην καθημερινότητα. Ωραία διηγήματα.

9. Carson McCullers, Η καρδιά κυνηγάει μονάχη | Εκδ. Διόπτρα

Το διάβασα ένα φθινοπωρινό απόγευμα, με βροχή και ήταν πραγματικά μια πολύ όμορφη αναγνωστική στιγμή. Γεμάτη ελευθερία, γεμάτη ηρεμία και ζεστασιά. Ωραία έκδοση από τις εκδόσεις Διόπτρα που στρέφονται σε πιο ποιοτικές, πιο προσεγμένες επιλογές.

10. Α. Καμιλλέρι, Ίχνη στην άμμο | Εκδόσεις Πατάκη

Διαβάστηκε μέσα σε λίγη ώρα, πάνω στην άμμο -αφήνοντας "ίχνη στην άμμο"- σε μια παραλία της Κύθνου στις φετινές διακοπές. Είναι πραγματικά ιδανική επιλογή ο Καμιλλέρι για καλοκαίρι, για παραλία, διακοπές, Αύγουστο. Έτυχε μάλιστα να το διαβάσω μετά από μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο, δεν είχα πιάσει βιβλίο στα χέρια μου τους προηγούμενους μήνες του καλοκαιριού, και πήρε τη σκέψη μου μαζί του. 

11. George Simenon, Ο γάτος | Εκδ. Άγρα

Σιμενόν, κλασική σταθερή αξία. Ακόμη ένα βιβλίο που διαβάστηκε στην καλοκαιρινή άδεια. 

12. Massimo Recalcati, Με ανοιχτό βιβλίο. Μια ζωή είναι τα βιβλία της | Εκδ. Κέλευθος

 «Το να μιλήσουμε για τα βιβλία που αγαπήσαμε σημαίνει να μιλήσουμε για τη ζωή μας. Γιατί μια ζωή είναι τα βιβλία της.»

  Είμαστε και τα βιβλία που έχουμε διαβάσει, κάθε βιβλίο αποτελεί μια συνάντηση με κομμάτια του εαυτού μας που είχαμε ξεχάσει ή δε γνωρίζουμε.

Το «Με ανοιχτό βιβλίο», είναι ένα δοκίμιο για την ανάγνωση, ένα βιβλίο για τα βιβλία. Ο Massimo Recalcati, ένας από τους πιο γνωστoύς Ιταλούς ψυχαναλυτές με αναγνωρισιμότητα στη διεθνή επιστημονική κοινότητα, και ευρύτερα στην ιταλική κοινωνία μοιράζεται τη δική του συνάντηση με βιβλία που έχει αγαπήσει, όπως την "Οδύσσεια" του Ομήρου, τα "Γραπτά" του Λακάν, τη "Θεία Κωμωδία" του Δάντη, το "Δρόμο" του Κόρμακ Μακάρθυ και άλλα που τον επηρέασαν. Όσα παραθέτει, αποκαλύπτουν τον τρόπο με τον οποίο ένα βιβλίο διαμορφώνει την ταυτότητά μας & μας ανοίγει προς τη ζωή.

✓ Διαβάστηκε εν πλω. 

13. Clarissa Pinkola Estes, Γυναίκες που τρέχουν με τους λύκους: οι ιστορίες ως γιατρικό | Εκδόσεις Κέλευθος

Ένα βιβλίο σταθμός που αξίζει να υπάρχει σε κάθε βιβλιοθήκη. Το βιβλίο παρέμεινε 145 εβδομάδες στον κατάλογο ευπώλητων της New Work Times, έχει εκδοθεί σε 38 γλώσσες και πωληθεί σε περισσότερα από 2 εκατομμύρια αντίτυπα. Διαβάζεται αργά, όπως το έγραψε και η Clarissa Pinkola Estes - storyteller, ψυχαναλύτρια ειδικευμένη στη μετατραυματική θεραπεία και ακτιβίστρια στο πλευρό «όσων δεν έχουν φωνή».  Η Μάγια Αγγέλου είχε πει: «Όσες ξέρετε ανάγνωση, διαβάστε το!». Δημοσιεύθηκε σχετική ανάρτηση στο blog την οποία μπορείτε να διαβάσετε εδώ!

14. Βίκτωρ Φρανκλ, Το νόημα της ζωής | Εκδ. Ψυχογιος

Άλλο ένα βιβλίο σταθμός! Μπορείτε να διαβάσετε αφιερωμένη ανάρτηση εδώ! 

Τον Σεπτέμβριο του 1942, ένας νεαρός Εβραίος γιατρός, ο Βίκτορ Φρανκλ, η νέα γυναίκα του, η μητέρα του, ο πατέρας και ο αδερφός του, συνελήφθησαν στη Βιέννη και μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Ο πατέρας του πέθανε από την πείνα. Η μητέρα και ο αδελφός του σκοτώθηκαν στο Άουσβιτς το 1944. Η σύζυγός του σκοτώθηκε το 1945.  

Αυτός ο άνθρωπος βίωσε την εμπειρία τεσσάρων διαφορετικών στρατοπέδων συγκέντρωσης, απογυμνωμένος από καθετί που τον συνέδεε με τη ζωή, χάνοντας τελικά ό,τι πολυτιμότερο είχε - όλη του την οικογένεια. Στο βιβλίο του περιέγραψε τις εμπειρίες του στα στρατόπεδα αφανισμού, μα κυρίως το τι τον κράτησε στη ζωή και ανέλυσε τη ψυχοθεραπευτική του μέθοδο της λογοθεραπείας.

Αυτά που αποκόμισε έγιναν η βάση για το σπουδαίο βιβλίο του και best seller το ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Το βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1946, έχει πουλήσει μέχρι σήμερα πάνω από δώδεκα εκατομμύρια αντίτυπα κι έχει αναδειχθεί ένα από τα δέκα πιο σπουδαία βιβλία της εποχής μας.

15. Μάρτα Μπαρόνε, Βυθισμένη πολιτεία | Εκδ. Κέλευθος

Άλλη μια ενδιαφέρουσα πρόταση από τις εκδόσεις Κέλευθος. Τα μολυβένια χρόνια της δεκαετίας του ’70 στον ιταλικό βορρά, οι ελπίδες αλλά και οι αυταπάτες μιας ολόκληρης εποχής ξετυλίγονται στις σελίδες αυτού του μυθιστορήματος. Η Μάρτα Μπαρόνε διερευνά την ιστορία του πατέρα της κινούμενη μεταξύ μυθοπλασίας και κυρίως ιστορικής έρευνας και πραγματικών γεγονότων. Μέσα από αρχεία, συναντήσεις με παλιούς συντρόφους του, προσπαθεί να φτιάξει ένα πορτρέτο του κι ας μοιάζει συνεχώς να διαφεύγει. Ένα ταξίδι στο Τορίνο...

16. Erri De Luca, Το αδύνατο | Εκδ. Κέλευθος

«Αδύνατο είναι ο ορισμός ενός γεγονότος μία στιγμή προτού συμβεί»

Ένα μικρό βιβλίο το οποίο ισορροπεί ανάμεσα στη λογική και στον ποιητικό λόγο, στη ξερή δικανική γλώσσα και το συναίσθημα. Κείμενο σε σημεία σχεδόν θεατρικό, που ασχολείται με «τις συμπτώσεις που διέπουν τη ζωή μας», με τους «κόμπους που σκόπιμα δεν λύνονται». Δύο άντρες, συναντιούνται, δεκαετίες μετά το τέλος της φιλίας τους, σ' ένα ορεινό μονοπάτι. Ο ένας καταλήγει σε γκρεμό και πεθαίνει. Σπρώχτηκε ή έπεσε; Υπάρχει ένοχος; Μέσα από τη διαδικασία μιας ανάκρισης ξεδιπλώνονται δύο διαφορετικές οπτικές της ηθικής, του αγώνα, της προδοσίας. Ανακριτής και κατηγορούμενος μάχονται καθένας για το δικό του δίκαιο. Το Αδύνατο αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά έργα του Erri de Luca, καθώς συνδυάζει την ιδιαίτερη λογοτεχνική γραφή του με τον πολιτικό λόγο.

Ελληνική λογοτεχνία

Και κάποιες επιλογές από την ελληνική λογοτεχνία, από τα βιβλία που έτυχε να βρεθούν στα χέρια μου και ξεχώρισα στις φετινές αναγνώσεις:

17. Θοδωρής Γκόνης, Εφτά λευκά πουκάμισα | Εκδ. Άγρα

Διάβασα αυτό το βιβλίο το Πάσχα... και ήταν ό,τι καλύτερο για τις μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας. Ευκολοδιάβαστα, μικρά πεζά κείμενα από τον Θοδωρή Γκόνη.

18. Χρήστος Μαρκογιαννάκης, Στον 5ο όροφο της Νομικής | Εκδ. Μίνωας

Απολαυστικό βιβλίο.  Ευφυέστατο, γεμάτο σασπένς, σε κρατά σε αγωνία, δε μπορούσα να το αφήσω από τα χέρια μου. Όπως και το "Μυθιστόρημα με κλειδί", το προηγούμενο βιβλίο του Χ. Μαρκογιαννάκη, με κέρδισε η εξαιρετική περιγραφή της γλώσσας σώματος των χαρακτήρων, η ανάλυση των συναισθημάτων και της ψυχολογίας τους. Ήταν σαν να τους έβλεπα μπροστά μου, ξενύχτησα μέχρι να φτάσω στο τέλος και στην αποκάλυψη του δολοφόνου! Διαβάζοντας το, θ' αγαπήσετε τα αστυνομικά μυθιστορήματα, μην το χάσετε!

19. Μιχάλης Μακρόπουλος, Μαύρο νερό | Εκδ. Κίχλη

Στο «Μαύρο νερό» του Μιχάλη Μακρόπουλου παρακολουθούμε τη ζωή των λιγοστών κατοίκων σ' ένα χωριό απ' όπου οι περισσότεροι έφυγαν λόγω του μολυσμένου νερού που προκάλεσε μία γεώτρηση. Αρκετοί αρρώστησαν και πέθαναν, άλλοι έψαξαν αλλού να μείνουν ώστε να σωθούν. Αντιμέτωποι με τα αδιέξοδα και την παράνοια της Πολιτείας. Το βιβλίο είναι διαποτισμένο από τη βαριά ατμόσφαιρα και τη ζοφερή καταχνιά της ηπειρώτικης επαρχίας.

20. Ούρσουλα Φωσκόλου, Ήσυχα να πας | Εκδ. Κίχλη

Το τρίτο βιβλίο της Ούρσουλας Φωσκόλου, η οποία έχει τιμηθεί με Κρατικό Βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα για τη συλλογή διηγημάτων της «Το κήτος». Στο «Ήσυχα να πας», συναντιέται η φαντασία με το μεταφυσικό στοιχείο, το θάνατο, τη μοναξιά και τις υπαρξιακές ανησυχίες. Σε έναν πλανήτη με οργιώδη βλάστηση, αλλόκοτα ζώα και ανθρωποειδή...

21. Σοφία Πολίτου, Τα φαγώσιμα | Εκδόσεις Έναστρον

Τα ποιήματα της Σοφίας Πολίτου ήρθανε στα χέρια μου σε μια πολύ παράξενη στιγμή της χρονιάς. Τα έλαβα ενώ ήμουν θετική στο κόβιντ και τελικά τα διάβασα, ενόσω η μητέρα μου νοσηλευόταν στο νοσοκομείο και ήμουν κοντά της. (Όπως βλέπετε απ' όλα είχε αυτή η χρονιά). Σε μια τρελή κατάσταση με μετακινήσεις, ξενύχτια, διαδρομές, αυτό το βιβλίο ποίησης ήταν το μόνο που μπόρεσα να διαβάσω εκείνο το διάστημα. Κάθε ποίημα οδηγούσε τη σκέψη μου αλλού. Αναζητήστε το εδώ!

Τελικά ήταν μια γεμάτη χρονιά (και) από αναγνώσεις! Κοιτάζοντας τα βιβλία ξανά, αισθάνομαι ευγνωμοσύνη για καθένα από αυτά. Ήταν μικρά ταξίδια σε κόσμους, ανθρώπους, σκέψεις, συναισθήματα. Πρόσθεσαν πλούτο σε αυτή την τόσο προκλητική χρονιά. Και το να είναι αναγνωστικά η χρονιά σου τόσο γεμάτη, είναι ένας καλός λόγος για να νιώθεις όμορφα. 

Πιστεύω ότι θα βρείτε στο post ενδιαφέρουσες προτάσεις και ιδέες, για ν' αναζητήσετε βιβλία και συγγραφείς. Είναι σαν παράδοση να μοιραζόμαστε εντυπώσεις ως αναγνώστες, ιστολόγοι, να προτείνουμε ο ένας στον άλλο καινούργια ή παλαιότερα βιβλία και συγγραφείς, χωρίς να έχουμε κανένα συμφέρον, αποτελώντας ίσως το πιο ανιδιοτελές κομμάτι του χώρου και συμβάλλοντας ν' ακουστούν αξιόλογα πρόσωπα και κείμενα. 

Τώρα που σας γράφω, έχω στο δωμάτιο τόσα αδιάβαστα να με περιμένουν και αυτό είναι πραγματικά τόσο όμορφο.  Επίσης είμαι βέβαιη ότι κάθε μέρα που περνά θα έρχονται κοντά μου και άλλα, είτε ως δώρα, είτε αγορές, και με κάθε μαγικό τρόπο. Αν είμαστε καλά του χρόνου τέτοιες μέρες θα μοιραστούμε και πάλι τις καλύτερες επιλογές της επόμενης αναγνωστικής χρονιάς! Μείνετε συντονισμένοι! Ως τότε ακολουθήστε το blog στα social media! :)

Αν σας άρεσε αυτή η λίστα βιβλίων, μπορείτε να διαβάσετε και προτάσεις από λίστες προηγούμενων ετών: 

Περσινή λίστα προτάσεων αναγνώσεων 2021

Λίστα ανάγνωσης I, λίστα ΙΙ, λίστα ΙΙΙ, λίστα IV. 

"Γυναίκες που τρέχουν με τους λύκους": οι ιστορίες ως γιατρικό, της Clarissa Pinkola Estes

 

Ημέρα της γυναίκας σήμερα, και θεώρησα ότι αυτό είναι το ιδανικό βιβλίο να μοιραστώ μαζί σας, ένα βιβλίο ύμνος για την γυναίκα. Βιβλίο θησαυρός, ουσιαστικό, πρωτότυπο και ίσως μοναδικό στο είδος του, που μιλά στη ψυχή. Κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κέλευθος σε μια εξαιρετική απόδοση, μετάφραση. 

Η Αμερικανίδα ποιήτρια, storyteller, ψυχαναλύτρια ειδικευμένη στη μετατραυματική θεραπεία και ακτιβίστρια στο πλευρό «όσων δεν έχουν φωνή», Κλαρίσα Πίνκολα Εστές, έχοντας μελετήσει δεκάδες αρχετυπικές ιστορίες και παραμύθια που αφορούν τις Γυναίκες, μας παρουσιάζει σε αυτό το βιβλίο τις πλευρές της γυναικείας φύσης. 

Η ίδια μεγάλωσε στην περιοχή των Μεγάλων Λιμνών στις Η.Π.Α., ανάμεσα σε οικογένειες Ούγγρων και Σουαβών μεταναστών, που δεν γνώριζαν γραφή και ανάγνωση, αλλά διατηρούσαν πλούσια προφορική παράδοση και είχαν τη σοφία που δίνει η φύση. Κληροδότησαν έτσι στην Εστές την προφορική παράδοση των μύθων, των ιστοριών και των αρχαίων θεραπευτικών τρόπων.  Οι ιστορίες και οι μύθοι του βιβλίου είναι κατά λέξη απομαγνητοφωνήσεις από αφηγήσεις και διαλέξεις της. Τα παραμύθια παρουσιάζονται με κάθε λεπτομέρεια στο βιβλίο και παραμένουν πιστά στην πρώτη τους, αρχέτυπη μορφή.

Μέσα από τα παραμύθια, τους μύθους και τις ιστορίες μιας παμπάλαιας παράδοσης συνειδητοποιούμε αλήθειες που ακονίζουν την αντίληψη μας, ώστε να επιλέγουμε το μονοπάτι που ανοίγει για εμάς η άγρια φύση μας. Ευτυχώς οι οδηγίες που μας δίνονται στα παραμύθια είναι καθησυχαστικές: Το μονοπάτι δεν έχει σβηστεί, εξακολουθεί να οδηγεί τις γυναίκες βαθιά, όλο και πιο βαθιά, στη γνώση του εαυτού τους. 

«Οι ιστορίες είναι φάρμακο. Με συνεπήραν από τότε που τις πρωτάκουσα. Έχουν τεράστια δύναμη και δεν απαιτούν από εμάς να κάνουμε, να είμαστε, να πράττουμε. Μόνο να ακούμε. Οι ιστορίες περιέχουν το γιατρικό για να αποκαταστήσουμε ή να ξαναβρούμε τη χαμένη ψυχική δύναμη. Οι ιστορίες προκαλούν τον ενθουσιασμό, τη λύπη, τα ερωτήματα, τη λαχτάρα και την κατανόηση, που αυθόρμητα ανασύρουν στην επιφάνεια το αρχέτυπο, σε αυτή την περίπτωση την Άγρια Γυναίκα.

Οι ιστορίες περιέχουν οδηγίες που μας δείχνουν το δρόμο όταν αντιμετωπίζουμε δυσκολίες. Μας δίνουν να καταλάβουμε σε τι μας χρειάζεται το αρχέτυπο που αναδύεται από τη διήγηση και πώς να το φέρουμε στην επιφάνεια.»

 

H Εστές πηγαίνοντας βαθύτερα, προσεγγίζει αυτά τα παραμύθια όχι θεωρητικά: αλλά σωματικά και βιωματικά. Είναι πρωτίστως ποιήτρια και κανταδόρα, δηλαδή αφηγήτρια παλαιών ιστοριών. Ως Storyteller, «φύλακας παλιών ιστοριών», ψυχαναλύτρια και ακτιβίστρια, γεφυρώνει με μαεστρία τον κόσμο του απώτατου παρελθόντος με τη σύγχρονη εποχή. Σκοπός της είναι μέσα από παραμύθια, αρχετυπικούς μύθους και ιστορίες διαφορετικών πολιτισμών να ανασύρει την Άγρια Γυναίκα, την αδάμαστη, που συγγενεύει ψυχικά με τους λύκους.

Όπως γράφει, μας δίνει ιστορίες για να τις έχουμε «σαν βιταμίνες της ψυχής, καθώς και κάποια σχόλια, σαν κομμάτια του χάρτη, μερικά κομματάκια ρετσινιού για να στερεώσετε στα δέντρα πούπουλα που θα σας δείξουν προς τα πού να πάτε, και μερικά πατημένα χαμόκλαδα για να βρείτε τον δρόμο της επιστροφής στο mudno subterraneo, στον υποχθόνιο κόσμο, την έδρα της ψυχής.»

Το βιβλίο γράφτηκε για να ενθαρρύνει, να γίνει οχυρό για όσες γυναίκες βρίσκονται καθ' οδόν, για όσες παλεύουν με τους προσωπικούς τους δαίμονες, αλλά και για όσες μοχθούν για τον κόσμο στο σύνολο του. Ένα γυναικείο ψυχογράφημα, ένα βιβλίο γιατρικό για τη γυναίκα κάθε εποχής. Θα κλείσω την ανάρτηση με μια φράση της Μάγιας Αγγέλου για αυτό το βιβλίο: «Όσες ξέρετε ανάγνωση, διαβάστε το!» 

Το βιβλίο παρέμεινε 145 εβδομάδες στον κατάλογο ευπώλητων της New Work Times, έχει εκδοθεί σε 38 γλώσσες και έχει πωληθεί σε περισσότερα από 2 εκατομμύρια αντίτυπα.

«Αν δεν σας έχουν ποτέ αποκαλέσει «προκλητική, αδιόρθωτη, ανυπόφορη γυναίκα», μην απογοητεύεστε, ποτέ δεν είναι αργά».

«Νιώθω ευγνωμοσύνη τόσο για το βιβλίο Γυναίκες που τρέχουν με τους λύκους όσο και για τη δρ Κλαρίσα Πίνκολα Εστές. Είναι ένα βιβλίο ύμνος στη γυναίκα, στην τόλμη της, στη φροντίδα και στο νοιάξιμό της. Το λέω και το εννοώ: Όσες ξέρετε ανάγνωση, διαβάστε το!» 

Maya Angelou

«Το έργο της Κ. Π. Εστές, με ρίζες σε παραδοσιακά οικογενειακά τελετουργικά και στην αρχετυπική ψυχολογία, αναγνωρίζει ότι η γυναικεία ψυχή στις μέρες μας βρίσκεται σε κατάσταση ύπνωσης. Όμως δεν έχει χαθεί. Το βιβλίο έρχεται να μας θυμίσει ότι κάτω από την εκλεπτυσμένη της όψη η γυναίκα είναι η φύση, είναι η παντοτινά άγρια, και μέσα από αυτή τη ζωτική δύναμη βρίσκει τη σωστή της θέση στον κόσμο». 

Thomas Moore 

Μύθοι και ιστορίες για το αρχέτυπο της άγριας γυναίκας

Συγγραφέας: Clarissa Pinkola Estés

Μεταφράστρια: Δέσποινα Παπαγιαννοπούλου

Επιμελήτρια: Συλβί Ρηγοπούλου

Έτος Έκδοσης: 2020

Σελίδες: 624

Η μυστική βιβλιοθήκη στην Νταράγια της Συρίας. Φως στα συντρίμμια του πολέμου.

 

Ένα βιβλίο-ντοκουμέντο γραμμένο με τεράστια ενσυναίσθηση και ευαισθησία. Από το 2012 έως το 2016 η πόλη Νταράγια, προάστιο της Δαμασκού, υπέστη μια ανελέητη πολιορκία από τις δυνάμεις του Μπασάρ αλ-Άσαντ. Χρόνια βομβαρδισμών, επιθέσεων με χημικά αέρια, στερήσεων, πείνας. Μπροστά στη βία του καθεστώτος Άσαντ, κάποιοι νέοι αποφασίζουν να ελευθερώσουν χιλιάδες βιβλία θαμμένα κάτω από τα ερείπια και να τα συγκεντρώσουν σε μια βιβλιοθήκη σε ένα υπόγειο.  Σταδιακά διασώζουν 15.000 τόμους από τα συντρίμμια. Θεατρικά κείμενα του Σαίξπηρ, βιβλία αυτοβοήθειας, τόμοι ισλαμικής κουλτούρας, εκδόσεις αραβικής ποίησης… Τα διαβάζουν υπό το φως κεριών. 

Υπόγεια μυστική βιβλιοθήκη εν καιρώ πολέμου στην Συρία

Αυτή η δωρεάν βιβλιοθήκη κράτησε τους ανθρώπους ζωντανούς. Σε μια πόλη βομβαρδισμένη, όπου όλα είχανε καεί• Τα σπίτια, τα δέντρα, οι δρόμοι, μέσα από τα συντρίμμια θα υψωνόταν ξανά ένα φρούριο από χαρτί. Η μυστική βιβλιοθήκη της Νταράγια. Σε ένα μέρος κάτω από την γη, γεννήθηκε ένα φωτεινό μέρος μάθησης. 

Στα παλιά συριακά, νταράγια σημαίνει «πολλά σπίτια». Τι ειρωνεία, να λέγεται έτσι μια πολιτεία που σήμερα ελάχιστα από τα κτίρια της στέκονται ακόμη όρθια. Η Νταράγια είναι μια από τις παλαιότερες πόλεις της Συρίας. Λέγεται ότι ήταν το μέρος, όπου ο Απόστολος Παύλος μεταστράφηκε στον χριστιανισμό (30 μ.Χ.). Η πόλη το 2004 είχε πληθυσμό 131.501 κατοίκων. Μετά το 2011, ο αριθμός μειώθηκε, ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης μεταξύ των δυνάμεων της Συρίας και των επαναστατών, σε 7.000 αμάχους και μαχητές έως το 2016.

Πόλεμος στην Συρία: 388.652 τα θύματα - Πάνω από 22.000 νεκρά παιδιά. 

Παιχνίδια στα ερείπια 

Ανάμεσα στις βόμβες, η βιβλιοθήκη υπήρξε το κρυφό οχυρό τους. Τα βιβλία, τα όπλα τους για μαζική μόρφωση. Εξαιτίας των φόβων για αντίποινα, η βιβλιοθήκη έμεινε μυστική. Δεν θα είχε ούτε όνομα ούτε επιγραφή. Ένας χώρος υπόγειος, προστατευμένος απ’ τα ραντάρ και τις οβίδες, όπου θα συναντιούνταν μικροί και μεγάλοι αναγνώστες. Το διάβασμα ως καταφύγιο. Μια σελίδα ανοιχτή στον κόσμο την ώρα που όλες οι πόρτες είναι αμπαρωμένες.

Το βιβλίο, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μίνωας, είναι ο καρπός της επικοινωνίας μέσω Skype ανάμεσα στη Γαλλίδα δημοσιογράφο Μινούι και στους ακτιβιστές τον καιρό του πολέμου.  Στο βιβλίο η Γαλλίδα δημοσιογράφος καταγράφει με σεβασμό την επικοινωνία της με τους μαχητές του ελεύθερου Συριακού στρατού, μεταφέροντας το χρονικό της δημιουργίας της βιβλιοθήκης, δίνοντας φωνή σε εκείνο που ο πόλεμος απειλεί να πνίξει, αποδεικνύοντας ότι το φως θα συνεχίσει να αναδύεται από το σκοτάδι… 

«Τα βιβλία είναι ο τρόπος μας να προλάβουμε τον χαμένο χρόνο, να εξαλείψουμε για πάντα την άγνοια», γράφουν στα μηνύματα. Χωρίς να το συνειδητοποιούν τα παιδιά της Συρίας διαθέτουν αυτό το ένστικτο επιβίωσης μέσω της κουλτούρας. Μια παγκόσμια βιβλιοθήκη σε καιρό πολέμου, όπως και σε καιρό ειρήνης. 

Έτυχε να διαβάσω το βιβλίο λίγο πριν ξεσπάσει ο πόλεμος -αυτών των ημερών- στην Ουκρανία.  Στιγμές σταματούσα την ανάγνωση και κοιτούσα τον αττικό ουρανό. Και έτσι απλά συνειδητοποιείς τι ευτυχία είναι και μόνο να μπορούμε να περπατάμε στο δρόμο ελεύθεροι, να κοιτάμε ήρεμοι τη θάλασσα, το φεγγάρι και τον ουρανό. Τίποτα δεν είναι δεδομένο στη ζωή. Ενστερνιζόμενη τα συναισθήματα που μεταφέρονταν από το βιβλίο, αναρωτιόμουν αν πραγματικά έχουμε ιδέα τι σημαίνει να έχεις ελευθερία και ειρήνη. Πόσο τις έχουμε υποτιμήσει ως αξίες. 

Διαβάζοντας Σαίξπηρ στην υπόγεια Συρία

Μέσα στο χάος η βιβλιοθήκη αποτέλεσε ένα έδαφος δίχως σύνορα. Ένα ταξίδι σε όλες τις ηπείρους. Μια κρυψώνα όπου τα βιβλία κυκλοφορούσαν χωρίς ειδική άδεια ούτε αλεξίσφαιρα γιλέκα. Μέσα σε εκείνον τον απρόσβλητο χώρο οι άνθρωποι της Συρίας κατάφεραν να δημιουργήσουν μια συλλογική οικειότητα, αλλά και ένα πνεύμα συνεργασίας, ηθικής και πειθαρχίας. Κάτι που τους βοήθησε να αντέχουν. Η αίσθηση μιας κανονικότητας που απομακρύνει τα όρια της παρανοϊκής βίας.

Διαβάζουν για να μορφωθούν. Να δραπετεύουν. Τα βιβλία ως διαφυγή. Μια μελωδία λέξεων κόντρα στην αυθαιρεσία των βομβών. Το διάβασμα, μια απλή πράξη ανθρωπιάς που τους δένει με την τρελή ελπίδα της επιστροφής τους στην ειρήνη.

Στη σκιά του πολέμου, οι φράσεις πάλλονται με λέξεις όπως σοφία, ελπίδα, επιστήμη, φιλοσοφία. Οι λέξεις στέκονται όρθιες, γερές, θριαμβεύτριες, αγέρωχες, γενναίες, αξιόπιστες, γεμάτες αλήθεια. Ανοίγουν δρόμους στη σκέψη, χειμάρρους ιδεών και ιστοριών για να διαφεύγεις. Ολόκληρος ο κόσμος βρίσκεται μπροστά σου, αρκεί να απλώσεις το χέρι να τον πιάσεις. 

Τα βιβλία έμελλε να αντικαταστήσουν το πανεπιστήμιο που δεν υπήρχε πια: έπρεπε ο καθένας να μορφωθεί μόνος του. Να γεμίσει το κενό που θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί ο οποιοσδήποτε για να επιβάλει τις οπισθοδρομικές ιδέες του. Πολύ γρήγορα η επίδραση των βιβλίων έγινε ζωτικής σημασίας: τους βοήθησαν να μη χαθούν.

«Ο πόλεμος είναι διεστραμμένος. Μεταμορφώνει τους ανθρώπους, σκοτώνει τα συναισθήματα, τις αγωνίες, τους φόβους. Όταν είσαι σε πόλεμο, βλέπεις τον κόσμο αλλιώς. Το διάβασμα είναι ψυχαγωγία, μας κρατάει στη ζωή. Διαβάζουμε πρώτα απ’ όλα για να διατηρήσουμε την ανθρωπιά μας.»

Για τους ανθρώπους η ανάγνωση γίνεται ένστικτο επιβίωσης, ζωτική ανάγκη. Με την πρώτη ευκαιρία τρέχουν στη βιβλιοθήκη για να δανειστούν καινούργια έργα. Τα βιβλία τους γεμίζουν, δεν φεύγουν στιγμή από κοντά τους. Πιστεύουν στα βιβλία, πιστεύουν στη μαγεία των λέξεων, στην ευεργεσία του γραπτού, σ’ αυτό το βάλσαμο της ψυχής, αυτή τη μυστηριώδη αλχημεία που σε κάνει να δραπετεύεις μέσα σε έναν χρόνο ακίνητο, μετέωρο. Το κάθε βιβλίο σε οδηγεί σ’ ένα άλλο βιβλίο. Κάθε βιβλίο, κλείνει μέσα του μια ιστορία, ένα μυστικό, μια ολόκληρη ζωή.

Το διάβασμα ως διαφυγή. Για να μη χάνεις τον εαυτό σου, για να υπάρχεις. Για τους νέους της Νταράγια είναι παραπάνω κι από αυτό. Εκεί στο καταφύγιο τους, στη βομβαρδισμένη τους πόλη, η ανάγνωση είναι και μια παραβατική πράξη. Είναι η δήλωση μιας ελευθερίας που την είχανε στερηθεί πολύ καιρό.

Ο Αχμάντ ζει κάτω από μια βροχή από βόμβες. Έχει χάσει αμέτρητους φίλους κι έχει τέσσερα χρόνια να δει την οικογένεια του. «Το διάβασμα με βοήθησε να οργανώσω τις ιδέες μου. Αλλά και να κατανοήσω την ομαδική ζωή: πώς να δέχομαι τον άλλο με τις διαφορές του. Και πώς να συντηρώ ένα κλίμα υγιούς άμιλλας ανάμεσα σε όλους μας.»

Πρόκειται για ένα βιβλίο που αξίζει να διαβάσει κάθε βιβλιόφιλος. Γιατί δεν υπάρχει σπουδαιότερη αντίσταση από τη γνώση. Με όλα όσα συνέβησαν στην Συρία, με όσα συμβαίνουν τώρα στην Ουκρανία, αισθάνεσαι ντροπή. Εμείς που μπορούμε ακόμη να επιλέξουμε να απολαμβάνουμε αυτό που ποθεί περισσότερο ο καθένας στη ζωή, ας μη χάνουμε τους θησαυρούς που μας προσφέρουν τα βιβλία. Δεν χρειάζεται να δημιουργήσουμε μια κρυφή υπόγεια βιβλιοθήκη, είναι προσιτά ελεύθερα σε όλους, ας αφεθούμε στη μαγεία τους.

Τίτλος: Συλλέκτες βιβλίων στην Νταράγια
Συγγραφέας: Ντελφίν Μινουί

Μετάφραση: Έφη Κορομηλά
Εκδόσεις: Μίνωας

Κατηγορία: Κοινωνία

ISBN: 978-618-02-1935-7

Κωδικός: 31507

Σελίδες: 204

Εξώφυλλο: Μαλακό

Τιμή: 13,30 €

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα

Η Ντελφίν Μινουί γεννήθηκε το 1974 και είναι δημοσιογράφος στην εφημερίδα Le Figaro. Κάνει διεθνές ρεπορτάζ με ειδίκευση στη Μέση Ανατολή και έχει βραβευτεί με το Albert Londres 2006 για τις ανταποκρίσεις της από το Ιράν και το Ιράκ. Τα τελευταία 20 χρόνια ταξιδεύει πολύ σε όλο τον αραβομουσουλμανικό κόσμο. Σήμερα ζει στην Κωνσταντινούπολη, από όπου συνεχίζει να παρακολουθεί από κοντά τη συριακή επικαιρότητα.

Έχει γράψει τα έργα: Les Pintades à Téhéran (2009), Δέκα ετών, διαζευγμένη, Νοζούντ Άλι (2010), Τripoliwood (2011) και Je vous écris de Téhéran (2015).

Το 2018 σκηνοθέτησε το ντοκιμαντέρ «Νταράγια: Η βιβλιοθήκη κάτω από τις βόμβες», το οποίο βασίστηκε στο βιβλίο της. Το ντοκιμαντέρ προβλήθηκε από το τηλεοπτικό κανάλι France 5, ενώ το 2019 απέσπασε το Βραβείο Νεανικού Κοινού του Φεστιβάλ Κινηματογράφου FIGRA.

Λίστα Βιβλίων, προτάσεις ανάγνωσης!

Το 2021 τελειώνει και αυτή είναι η καλύτερη στιγμή να μοιραστούμε μια επιλογή με κάποια από τα βιβλία που διάβασα φέτος, μόνο όσα μου άρεσαν και προτείνω να αναζητήσετε. 

Είναι σαν μια παράδοση να μοιραζόμαστε εντυπώσεις ως αναγνώστες, μέλη λεσχών ανάγνωσης, ιστολόγοι, να προτείνουμε ο ένας στον άλλο καινούργια, παλιά βιβλία και συγγραφείς χωρίς να έχουμε κανένα συμφέρον, αποτελώντας ίσως το πιο ανιδιοτελές κομμάτι του χώρου και συμβάλλοντας στο να ανακαλυφτούν αξιόλογα πρόσωπα και κείμενα.

Ακολουθούν προτάσεις βιβλίων, απ' όσα διάβασα φέτος, για καθένα υπάρχει ένα σχόλιο γιατί με κέρδισε και το προτείνω: 

1. Ντέλια Όουενς, Εκεί που Τραγουδάνε οι Καραβίδες, εκδόσεις Δώμα

Ένα από τα καλύτερα βιβλία που διάβασα αυτή τη χρονιά και ένα από τα καλύτερα που έχουν κυκλοφορήσει, κατά την ταπεινή μου γνώμη, τα τελευταία χρόνια. Το απόλαυσα. Έχω μοιραστεί μια σχετική αφιερωμένη δημοσίευση στο blog, που μπορείτε να διαβάσετε πατώντας εδώ!

2. Χρήστος Μαρκογιαννάκης, Μυθιστόρημα με κλειδί, εκδόσεις Μίνωας

Αυτό το βιβλίο με συντρόφευσε αρχές του καλοκαιριού. Έχω επίσης μοιραστεί εντυπώσεις σε σχετική δημοσίευση, που μπορείτε να διαβάσετε εδώ. Υπέροχο αστυνομικό μυθιστόρημα, με πολύ ωραία γραφή και σασπένς, ευκολοδιάβαστο, εξαιρετικές περιγραφές της γλώσσας του σώματος των ηρώων. Αναζητήστε το!

3. Αλμπέρ Καμύ, Το καλοκαίρι, εκδόσεις Πατάκη

Ακόμη ένα βιβλίο που διάβασα το φετινό καλοκαίρι, το λάτρεψα και σας το προτείνω. Πώς γίνεται να μην αγαπάς τη γραφή του Άλμπερ Καμύ;  Mπορείτε να διαβάσετε ένα απόσπασμα από το συγκεκριμένο βιβλίο όπως είχε δημοσιευθεί στο blog, πατώντας εδώ. Στο τέλος της ανάρτησης υπάρχουν και παραπομπές σε άλλες δημοσιεύσεις για το Καμύ στο ιστολόγιο, που νομίζω ότι αξίζουν την προσοχή σας. 

4. Γιάννης Παλαβός, Το παιδί, εκδόσεις Νεφέλη 

Παλιότερα σας είχα προτείνει το «Αστείο» του Γιάννη Παλαβού (Νεφέλη, 2012), που τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος και το Βραβείο Διηγήματος του ηλεκτρονικού περιοδικού «Ο Αναγνώστης».  Τον θεωρώ από τους πιο σημαντικούς διηγηματογράφους της γενιάς του. Διάβασα «Το παιδί» πριν από λίγο καιρό και προστέθηκε στα βιβλία που αγάπησα αυτή τη χρονιά. Δώδεκα διηγήματα με παιδιά, γονείς, χωράφια, αλεπούδες, σπουργίτια.  

5. Γιώργος Μπίζας, Χρυσόψαρα στη σκουριά της πόλης, εκδόσεις Τυφλόμυγα

Βιβλίο που ήρθε τυχαία στα χέρια μου και διαβάζοντας το, απόρησα με την απουσία κριτικών δημοσιεύσεων. Μια συλλογή έντεκα διηγημάτων που αξίζει να διαβαστεί. Γεμάτα με ενσυναίσθηση για τη γενιά μας, αυτή της κρίσης. Γραμμένα με μια ευαισθησία που με συγκίνησε βαθιά. Αναμένω το επόμενο βιβλίο του Μπίζα, το οποίο νομίζω θα κυκλοφορήσει σύντομα. Αν σας αρέσει να διαβάζετε διηγήματα ανθρώπων της γενιάς μας, μη το χάσετε, αναζητήστε το. 

6. Antonio Tabucchi, Ταξίδια και άλλα ταξίδια, εκδόσεις Άγρα

Αισθάνομαι πολύ τυχερή που αυτό το βιβλίο ήρθε στα χέρια μου τούτη τη χρονιά. Μπόρεσε να με ταξιδέψει εν μέσω της (ατελείωτης) καραντίνας. Ο Αντόνιο Ταμπούκι ταξίδεψε πολύ, και έγραψε για αυτά τα ταξίδια. Τα κείμενα του σε γεμίζουν με εικόνες από τόπους, πολιτισμούς και ιστορίες ανθρώπων. Διαβάζοντας το, ξεχνάς έστω λίγο όσα ζούμε και συνειδητοποιείς πόσα όμορφα μας περιμένουν όταν περάσει η πανδημία.  Εξαιρετικό βιβλίο, πλέον από τα πολύ αγαπημένα μου. Σας το συστήνω ανεπιφύλακτα. Μπορείτε να διαβάσετε σχετική αφιερωμένη δημοσίευση πατώντας εδώ!

7. Λέων Τολστόι, Πόση γη χρειάζεται ο άνθρωπος - Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς, εκδόσεις Μίνωας 

Ένα ακόμη βιβλίο που πραγματικά απόλαυσα. Αν δεν έχετε διαβάσει αυτά τα διηγήματα του Λέων Τολστόι -είναι αριστουργήματα- αξίζει να αναζητήσετε τη συλλογή που κυκλοφόρησε φέτος από τις εκδόσεις Μίνωα.  Εδώ μπορείτε να διαβάσετε αφιερωμένη δημοσίευση με παρουσίαση, με περισσότερες λεπτομέρειες για το βιβλίο.

8. Πέτρος Μάρκαρης, Η Αθήνα της μιας διαδρομής, εκδόσεις Γαβριηλίδη

Εξαντλημένο βιβλίο και από έναν εκδοτικό οίκο που δυστυχώς έκλεισε. Χάρηκα πολύ όταν το βρήκα και περισσότερο όταν το διάβασα.  Το είχα μαζί μου στις διαδρομές μου στην πόλη και το διάβασα σε διάφορες από τις περιοχές που περιγράφει στις σελίδες του. Αν αγαπάτε την Αθήνα, αξίζει να αφεθείτε στις σελίδες του!

9. David Diop, Τη νύχτα, όλα τα αίματα είναι μαύρα, εκδόσεις Πόλις

Ιδιαίτερο μυθιστόρημα γραμμένο με ποιητική γλώσσα. Ο πόλεμος, μια ακραία συνθήκη που ανατρέπει όλους τους κανόνες και ξυπνά το θηρίο που βρίσκεται σε νάρκη μέσα στον καθένα μας. Λίγες μέρες μετά απ' όταν το διάβασα, το βιβλίο τιμήθηκε με το International Booker Prize 2021. Πριν λίγες μέρες το συμπεριέλαβε και ο Ομπάμα στη φετινή του λίστα ανάγνωσης βιβλίων στο προσωπικό λογαριασμό του στο instagram. 

10. Λίλι Γκράχαμ, Το παιδί του Άουσβιτς, εκδόσεις Μίνωας

«Ήταν ανέλπιστο να γεννηθώ και να ζήσω, κι όμως έζησα χάρη σ’ εκείνη. Χάρη σε αυτούς και σε πείσμα όλης της φρίκης του κόσμου, όλου του ζόφου που προσπάθησε απεγνωσμένα να μας αφανίσει, η ζωή μου υπήρξε μια ζωή γεμάτη χαρά, φως και αγάπη. Γιατί όσο και αν προσπαθεί κάποιος να νικήσει το φως, αυτό που μου δίδαξε η πολύχρονη ζωή μου είναι πως, όσο μεγάλη κι αν είναι η νύχτα, στο τέλος πάντα χαράζει η μέρα.» 

Οι ιστορίες που διαδραματίζονται στο Άουσβιτς πάντα με ελκύουν για πολλούς λόγους. Αυτό το βιβλίο ξεχώρισε ανάμεσα σε όσα διάβασα, είναι μια σπαραχτική ιστορία επιβίωσης, όπου η ζωή ή ο θάνατος εξαρτώνται από την παραμικρή λεπτομέρεια και η ελπίδα και η αγάπη επιζούν και στο πιο ζοφερό περιβάλλον

11. Wohlleben Peter, Η μυστική ζωή των δέντρων, Εκδόσεις Πατάκη

Αν αγαπάτε τα δάση και τα δέντρα, αυτό είναι ένα βιβλίο που αξίζει να υπάρχει στη βιβλιοθήκη σας. Μετά την ανάγνωση του, στον επόμενο περίπατο που θα κάνετε στο δάσος, θα ανακαλύψετε κι εσείς κάποια μικρά ή μεγάλα θαύματα, θα αλλάξει τον τρόπο που βλέπετε αυτό το μυστηριώδες σύμπαν. Ο διακεκριμένος δασολόγος Peter Wohlleben εμβαθύνει στην κρυφή ζωή των δέντρων και μας παρουσιάζει μια εντελώς καινούρια θεώρηση του δάσους, φέρνοντας στο φως εκπληκτικά στοιχεία, όπως ότι τα δέντρα έχουν μνήμη, ανταλλάσσουν μηνύματα μεταξύ τους, νιώθουν πόνο, παθαίνουν εγκαύματα από τον ήλιο και κάνουν ρυτίδες. Κάποια δέντρα, όπως οι βελανιδιές, επικοινωνούν μεταξύ τους με χημικές αρωματικές ουσίες. Όταν, για παράδειγμα, ένα δέντρο δεχτεί επίθεση από έντομα, εκπέμπει αρωματικές ουσίες και όλα τα δέντρα της ευρύτερης περιοχής που λαμβάνουν το μήνυμα αυτό οπλίζονται κατάλληλα...

12. Δημήτρης Χατζής, Ανυπεράσπιστοι, Πλείας, 1965.

Αγόρασα και διάβασα το βιβλίο φέτος. Έναυσμα ήταν η Λέσχη Ανάγνωσης με τον Γιάννη Παλαβό του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, της οποίας παρακολούθησα κάποιες συναντήσεις. Δείγμα εξαιρετικής ελληνικής διηγηματογραφίας. Εμβληματική συλλογή, βαθιά συγκινητική. Εκδόθηκε το 1966, και όμως διαβάζοντας το σήμερα αισθάνεσαι στην κοινωνία των ηρώων του Χατζή, στοιχεία από την κοινωνική πραγματικότητα και της σημερινής Ελλάδας... 

Πατώντας εδώ μπορείτε να ακούσετε την ηχογραφημένη σκηνική ανάγνωση του διηγήματος «Άι Γιώργη» που συμπεριλαμβάνετε στο συγκεκριμένο βιβλίο, όπως παρουσιάστηκε στο ΙΣΝ.

13. Λερντ Χαντ, Neverhome, Εκδόσεις Πόλις

«Η μητέρα μου είχε κάνει κάποτε ένα ταξίδι με τρένο και της είπα ότι ήθελα και εγώ να ταξιδέψω όπως εκείνη. Να περάσω βολίδα από τους κάμπους, να διασχίσω τα μακριά ποτάμια με βάρκα. Ήθελα, της είπα, να ξαπλώσω κάτω από τα αστέρια και να μυρίσω αλλιώτικες αύρες. Ήθελα να πιω νερό από αλλιώτικες πηγές, να νιώσω αλλιώτικους ζεστούς ανέμους. Να σταθώ με τους συντρόφους μου πάνω στα ερείπια των ιδεών του χθες. Να βαδίσω μπροστά με χίλιους άλλους. Να πατήσω γερά στο χώμα, ν’ ατσαλώσω το βλέμμα μου και να μη το βάλω στα πόδια.

Τα είπα όλα στη νεκρή μητέρα μου, στέλνοντας τα λόγια να τη βρουν βαθιά μέσα στο χώμα: μια πύρινη λαίλαπα ήταν έτοιμη να ξεσπάσει. Ήθελα να της δανείσω τη σπίθα μου. Ήξερα τι θα μου απαντούσε η μητέρα μου, όπως το ήξερε και ο Βαρθολομαίος, γι’ αυτό και κάθε φορά που ζητούσα τη γνώμη της ήταν σαν να μου αποκρινόταν με τα ίδια λόγια.

Προχώρα. Προχώρα και δες τι έχεις εσύ μέσα σου.» 

Ένα βιβλίο που επίσης απόλαυσα φέτος. Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πόλις πριν λίγους μήνες, σε εξαιρετική μετάφραση του Χρήστου Οικονόμου. Ένα αριστοτεχνικό μυθιστόρημα για τα τέρατα που γεννάει ο πόλεμος, την οικουμενικότητα της βίας, που υπονομεύει κάθε βεβαιότητα και καταλύει τις διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο, αλλά και μια σπαρακτική αφήγηση για τη δύναμη της αγάπης.

14. Κάθρην Μάνσφηλντ, Το Γκάρντεν Πάρτι, μτφ. Μαρία Λαινά, Εκδόσεις Σμίλη

 

«Να είσαι ζωντανός… και να είσαι συγγραφέας… αυτό αρκεί». Κάθρην Μάνσφηλντ

Τα δεκαπέντε διηγήματα αυτής της συλλογής αποδεικνύουν την ιδιοφυία μιας γυναίκας που στη διάρκεια της σύντομης ζωής της κατάφερε να τη συγκρίνουν με τον Τσέχοφ. Ίσως επειδή, περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο, αυτό που ήθελε αληθινά ήταν να γράψει. 

«Ω Θεέ μου!» είπε. «Μακάρι να μην είχα παντρευτεί. Πόσο θα ‘θελα να είχα γίνει εξερευνητής». Και ύστερα πρόσθεσε μ’ ονειροπόλο βλέμμα: «Στα ποτάμια της Κίνας, φερ’ ειπείν».

«Μα αγάπη μου» της είπα, «τι ξέρεις εσύ για τα ποτάμια της Κίνας;» Επειδή η μητέρα δεν είχε ιδέα από γεωγραφία – ήξερε όσα κι ένα δεκάχρονο παιδί.

«Τίποτα» συμφώνησε. «Αλλά μπορώ να αισθανθώ τι ακριβώς καπέλο θα φορούσα».

Το «Γκάρντεν πάρτι» αποτελεί την πιο ώριμη συλλογή της Κάθρην Μάνσφηλντ. Ειρωνική γραφή, γεμάτη με υπαινικτικότητα και αφηγηματική δύναμη. 

15.  Frederic Gros, Περπατώντας, εκδόσεις Ποταμός

Από τις πιο όμορφες αναγνωστικές στιγμές του έτους. Αυτό το βιβλίο ήθελα καιρό να το διαβάσω. Επέλεξα να διαβαστεί στις φετινές διακοπές στη Σύρο, κάτι καθόλου τυχαίο, καθώς η Ερμούπολη είναι μία από τις πιο walking friendly Χώρες των Κυκλάδων! Το βιβλίο πραγματεύεται τις πάμπολλες, διαφορετικές διαστάσεις και φιλοσοφικές προεκτάσεις του περπατήματος. Με παραδείγματα "δεινών" περιπατητών, όπως ο Νίτσε, ο Θορρώ, ο Ρουσσώ και ο Γκάντι. Το βάδισμα προσεγγίζεται ως μια πνευματική άσκηση, πολυδιάστατη και αυθεντική, που διεγείρει συναισθήματα και γεννά σκέψεις. Καλογραμμένο, σε πολύ καλή μετάφραση, συνδυάζει χαρακτηριστικά φιλοσοφικού κειμένου και ποίησης. 

***************

Δεκαπέντε βιβλία, μια επιλογή απ' όσα διάβασα φέτος, που θεωρώ αξίζουν την προσοχή σας. Κοιτάζοντας τα ξανά, αισθάνομαι ευγνωμοσύνη για κάθε ένα από αυτά -ευγνωμοσύνη για τα βιβλία. Ήταν μικρά ταξίδια σε κόσμους, ανθρώπους, κοινωνίες, σκέψεις και συναισθήματα. Πρόσθεσαν πλούτο σε αυτή την τόσο προκλητική χρονιά. Και το να είναι αναγνωστικά η χρονιά σου τόσο γεμάτη, σίγουρα είναι ένας καλός λόγος να νιώθεις όμορφα. 

Ήδη έχω επιλέξει στο γραφείο μου, βιβλία που περιμένουν για να διαβαστούν το επόμενο χρονικό διάστημα. Είμαι βέβαιη ότι κάθε μέρα που περνά θα έρχονται κοντά μου και άλλα, είτε ως δώρα, είτε αγορές, μα και με κάθε μαγικό τρόπο. Αν είμαστε καλά του χρόνου τέτοιες μέρες θα μοιραστούμε και πάλι τις καλύτερες επιλογές της επόμενης αναγνωστικής χρονιάς! Μείνετε συντονισμένοι! Ως τότε ακολουθήστε το blog στα social media! :)

Αν σας άρεσε αυτή η λίστα βιβλίων, μπορείτε να διαβάσετε και προτάσεις σε κάποιες από τις λίστες των προηγούμενων ετών:

Λίστα ανάγνωσης I, λίστα ΙΙ, λίστα ΙΙΙ, λίστα IV.