στη Σύρο την αρχόντισσα, την πολυλατρεμένη

Αρχές Σεπτεμβρίου στην Ερμούπολη της Σύρου

Ο Σεπτέμβριος είναι ιδανικός μήνας για επίσκεψη στη Σύρο, καθώς η πρωτεύουσα των Κυκλάδων, ναι μεν έχει πάντα κίνηση, αλλά τέτοια εποχή την απολαμβάνεις χωρίς την κοσμοπλημμύρα του Αυγούστου, δίχως να χρειάζεται να κάνεις κράτηση για να βρεις μια καλή θέση σε κάποιο μαγαζί - από την οποία θα πρέπει να φύγεις σχετικά νωρίς για να καθίσει ο επόμενος πελάτης. Οι τιμές είναι καλύτερες, υπάρχει μια γλυκιά ηρεμία και σεβασμός στον ταξιδιώτη. Επιπλέον κάθε Σεπτέμβριο διοργανώνονται στη Σύρο δεκάδες φεστιβάλ, παραστάσεις και πολιτιστικά δρώμενα και για τον πιο απαιτητικό επισκέπτη.

Έπειτα από ένα χειμώνα με lockdowns και πολλές ανατροπές, αυτές οι λίγες μέρες ήταν μια μικρή πολυτέλεια που έκαναν το μυαλό να ξεφύγει από την παράνοια των ημερών που ζούμε. 

Ελάτε πάμε να ταξιδέψουμε αυτή τη φορά μαζί στη Σύρο με λίγες επιλεγμένες στιγμές.

Ανατολή στον Πειραιά. Έλεγχος πιστοποιητικού, επιβίβαση και αναχώρηση.

Στέκομαι στο κατάστρωμα. Ο ήλιος λούζει τη θάλασσα. Λούζομαι και εγώ από το φως. Αισθάνομαι μια απέραντη ευγνωμοσύνη. Ένα χαμόγελο σχηματίζεται στο πρόσωπο μου, το οποίο και θα παραμείνει μόνιμα, πηγαίο και αυθόρμητο όλες τις μέρες στο νησί.

Πραγματικά τις επόμενες μέρες εκτός από το δικό μου μόνιμο χαμόγελο, έβλεπα και τριγύρω μου ανθρώπους χαμογελαστούς, συνειδητοποιώντας πόσο μου είχε λείψει να βλέπω χαμόγελα - αυτές οι μάσκες μας έχουν στερήσει ακόμη και αυτό, ανάμεσα σε πολλά άλλα. Η καρδιά μου γεμάτη με φως και μια σκέψη πως απλά δε γίνεται να κοιτάς τον ήλιο και το Αιγαίο να απλώνεται μπροστά σου και να μη χαμογελάς.

Αυτές οι λέξεις γραμμένες με σπρέι

 σε ένα κτήριο της Ερμούπολης έδωσαν έμπνευση για τον τίτλο της ανάρτησης

Στα Βαπόρια

Στα Βαπόρια. Πρώτη βουτιά στο νησί - και μόνιμο κόλλημα όλες τις μέρες. 

Αυτή η συνοικία της Σύρου, στα παλιά κείμενα για την Ερμούπολη, ονομαζόταν ως «Παυσίλυπον». Όχι άδικα.  Τα υπέροχα καπετανόσπιτα που μοιάζουν να κρέμονται πάνω στα βράχια, χτίστηκαν από εύπορους πρόσφυγες του Βορείου Αιγαίου και της Κρήτης που εγκαταστάθηκαν στο νησί της Σύρου και έκτισαν μοναδικά ψηλοτάβανα αρχοντικά με εντυπωσιακές τοιχογραφίες, ξυλόγλυπτες πόρτες, μαρμάρινα μπαλκόνια, ξύλινα πατώματα και ασύγκριτες λεπτομέρειες δίπλα στη θάλασσα δημιουργώντας, έτσι, τα δικά τους καπετανόσπιτα, τα δικά τους “βαπόρια” που έμοιαζαν να αιωρούνται επάνω από τα βράχια, ώστε να τα χτυπά το κύμα, να μοιάζουν σαν έτοιμα να σαλπάρουν.

Από τον 19ο αιώνα και μετά, η συνοικία πήρε τη γνωστή μέχρι σήμερα ονομασία της Βαπόρια και συνεχίζει να φημίζεται ως η πιο αριστοκρατική συνοικία στο ανατολικό τμήμα της Ερμούπολης. Πανέμορφη περιοχή, στις βραχώδεις ακτές σχηματίζονται μικρές παραλίες που προσφέρονται για κολύμπι. Σε αυτή την συνοικία δεσπόζει και ο επιβλητικός ναός του Αγίου Νικολάου των Πλουσίων, όπως συνηθίζεται να λέγεται, με τα πυργωτά κωδωνοστάσια.

Αυτό το βιβλίο επέλεξα να διαβάσω στη Σύρο. Η επιλογή δεν ήταν τυχαία, καθώς η Ερμούπολη είναι μία από τις πιο walking friendly Χώρες των Κυκλάδων! Το βιβλίο πραγματεύεται τις διαφορετικές διαστάσεις και φιλοσοφικές προεκτάσεις του περπατήματος. Με παραδείγματα "δεινών" περιπατητών, όπως ο Νίτσε, ο Θορρώ και ο Γκάντι. Το βάδισμα προσεγγίζεται ως πνευματική άσκηση, πολυδιάστατη και αυθεντική, που διεγείρει συναισθήματα και γεννά σκέψεις. Καλογραμμένο, σε πολύ καλή μετάφραση, συνδυάζει χαρακτηριστικά φιλοσοφικού κειμένου και ποίησης. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ποταμός.

Για μένα αυτές οι απλές στιγμές είναι η απόλυτη πολυτέλεια. Κλασική μουσική, καφές, βιβλίο και μπροστά ένας πίνακας με μια καταγάλανη θάλασσα και ιστιοπλοϊκά. Αγαπητέ αναγνώστη, αν αφεθείς να παρατηρείς, αγαπάς περισσότερο τη ζωή που μέσα στην απλότητα και στην αφθονία της, σου δείχνει πόσα λίγα τελικά δημιουργούν τα πάντα. Από εμάς χρειάζεται να τα εκτιμήσουμε. Η μεγαλύτερη προσβολή είναι η αχαριστία μπροστά σε όσα μας έχουν χαριστεί σε αυτό το σύντομο πέρασμα μας από τούτο τον πλανήτη. 

Εικόνα Κοιμήσεως της Θεοτόκου, έργου του Ελ Γκρέκο

Μια εικόνα και ένα έργο τέχνης που αξίζει να δείτε. Στο Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο κέντρο της Ερμούπολης, βρίσκεται η εικόνα της Κοιμήσεως Θεοτόκου, έργο του Ελ Γκρέκο, χρονολογίας 1562-64, όταν ο Ελ Γκρέκο ήταν 19-22 ετών. Βυζαντινής τεχνοτροπίας, Κρητικής Σχολής. Η υπογραφή βρίσκεται στη βάση του μεσαίου κηροπηγίου "ΔΟΜΙΝΙΚΟΣ ΘΕΟΤΟΚΟΠΟΥΛΟΣ Ο ΔΕΙΞΑΣ".

Εντύπωση προκαλεί ότι παρέμεινε στη Σύρο και δεν μεταφέρθηκε στην Αθήνα. Λόγω της σημασίας και της αξίας της εικόνας, τα μέτρα ασφαλείας είναι ισχυρά. Η αγιογραφία βρίσκεται εντοιχισμένη σε μάρμαρο, από πάνω της υπάρχει συναγερμός και ψηλά μια κάμερα ασφαλείας που καταγράφει κάθε κίνηση των επισκεπτών. Ποιος, άραγε, θα πίστευε ότι μια φθαρμένη εικόνα θα γινόταν πόλος έλξης χιλιάδων τουριστών που επισκέπτονται κάθε χρόνο το νησί για να τη δουν; 

Θέατρο Απόλλων

Επίσκεψη στο θέατρο Απόλλων - το έμβλημα της Ερμούπολης. Συνδέεται άρρηκτα με την ιστορία της, αποτελώντας ένα μοναδικό στολίδι για τη Σύρο. Θεωρείται ως μια μικρογραφία της Σκάλας του Μιλάνου, όπου φιλοξενούνται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως όπερες, θεατρικά έργα από το Ελληνικό και ξένο ρεπερτόριο από διάφορους θιάσους, και το Φεστιβάλ Αιγαίου. Εδώ γεννιέται ξανά μέσα σου η λαχτάρα για το θέατρο και τα κείμενα του.

Δημαρχείο Σύρου

Ένα από τα μεγαλύτερα και πιο επιβλητικά δημαρχεία της Ελλάδας. 

Χτίστηκε το 1876 υπό την επίβλεψη του Ερνέστου Τσίλλερ. 

 Λεπτομέρειες από το εσωτερικό του Δημαρχείου Ερμούπολης

 που κοσμεί την πλατεία Μιαούλη. 

Αύρα μιας άλλης εποχής...

Άνω Σύρος

Η Άνω Σύρος απαιτεί αρκετό περπάτημα, αλλά σε αποζημιώνει με τη γραφικότητα και την ομορφιά της. Κάθε στενό της είναι μια ζωγραφιά. 

Έχω τραβήξει πολλές φωτογραφίες από την Άνω Σύρο, κάποιες από τις οποίες μπορείτε να τις δείτε, αν ακολουθήσετε το λογαριασμό του blog στο instagram ! Θα ήθελα να ανεβάσω και εδώ, αλλά ήδη η ανάρτηση είναι μεγάλη για το είδος της, δε νομίζω ότι θα βρείτε αντίστοιχη, σε ένα μόνο post με τόσες φωτογραφίες για τη Σύρο. 

Μουσείο Μάρκου Βαμβακάρη

Στην Άνω Σύρο αξίζει να επισκεφτείτε το Μουσείο του Μάρκου Βαμβακάρη, καμάρι του νησιού που εδώ μεγάλωσε και εδώ έγραψε την περίφημη Φραγκοσυριανή του. 

Στις ταβέρνες του χωριού, θα ακούσετε κομπανίες να παίζουν τα τραγούδια του. 

 Το 2012 είχα παρακολουθήσει στο Ηρώδειο μια βραδιά αφιερωμένη στον Μάρκο Βαμβακάρη - μπορείτε να τη διαβάστε πατώντας το σχετικό σύνδεσμο. Κατά τη διάρκεια της συναυλίας παίζονταν διάφορα βίντεο από την Άνω Σύρο. Τα οποία με είχανε συγκινήσει πολύ. Καθώς περπατούσα τώρα την Άνω Σύρο, μου έκανε τρομερή έκπληξη ότι οι εικόνες εκείνων των βίντεο επανέρχονταν στο μυαλό μου. 

Ανέβαινα τα σκαλοπάτια και πατούσα τα σοκάκια όπου τότε είχε ταξιδέψει η φαντασία μου μέσα από τη μουσική και τους στίχους του Βαμβακάρη. 

Αξίζει να δείτε το παρακάτω βίντεο από εκείνη τη βραδιά στο Ηρώδειο, για να καταλάβετε τι εννοώ και ίσως μαγευτείτε και εσείς. Θα πάρετε μια καλή γεύση από την Άνω Σύρο.

    

Σύρα η απάνω χώρα σου με την ανηφοριά σου

με τα πολλά σκαλάκια σου και με τον Σαμπαστιά σου

Καθολική εκκλησία του Σαν Τζώρτζη

Ανεβαίνοντας προς την είσοδο του Ναού...

Ίδιος ο Θεός παντού. Κι ακούει.

Μην παραλείψετε να επισκεφτείτε τον Άγιο Γεώργιο, γνωστό ως Σαν Τζώρτζη, την καθολική μητρόπολη της Σύρου. Χτίστηκε το 1200 στο ψηλότερο σημείο του λόφου της Άνω Σύρου. 

Θα σας τυλίξει μια βαθιά κατανυκτική ατμόσφαιρα. Πρόκειται για ένα μεγάλο συγκρότημα που περιλαμβάνει τον ναό, το καμπαναριό, το βαπτιστήριο, το σκευοφυλάκιο, την αίθουσα φιλοξενίας, το κτίριο του Ιστορικού Αρχείου, το επισκοπικό παλάτι και μια ερειπωμένη οικία. Η μητρόπολη είναι μια τρίκλιτη βασιλική με μαρμάρινους κίονες. 

Δεσπόζει το εκκλησιαστικό όργανο, αγάλματα Αγίων από Ιταλούς γλύπτες του 18ου αιώνα, η ξυλόγλυπτη επένδυση και το μαρμάρινο δάπεδο που εμπνεύστηκε ένας Τήνιος γλύπτης.

Η θέα από τα παράθυρα του Ναού εκπληκτική...

Η Σύρος είναι ένα νησί γεμάτο με αρχοντιά, ιστορία, παρελθόν, πολιτισμό, γοητεία. Σε αυτή την δημοσίευση μοιραστήκαμε μόνο κάποιες από τις ομορφιές της. Είμαι στη διάθεση του καθένα από εσάς, αν χρειαστείτε περισσότερες πληροφορίες για το νησί. 

Αν φτάσατε έως εδώ την ανάγνωση, θα ήθελα να κρατήσετε ένα πράγμα απ' αυτό το ταξίδι, η κύρια αίσθηση που μου άφησε: Να έχουμε ανοιχτές τις καρδιές προς το φως. 

Στις δύσκολες μέρες και στις στιγμές της πανδημίας που έχει επηρεάσει τους περισσότερους από εμάς, ας στραφούμε μέσα μας και ας κρατήσουμε μόνο όσα αξίζουν στη ζωή μας. 

Να είμαστε καλά όλοι, να μοιραζόμαστε όμορφες στιγμές! Καλό φθινόπωρο!

Αλμπέρ Καμύ, Η θάλασσα μέσα στα χέρια μας

«Μεγάλωσα στη θάλασσα και η φτώχεια ήταν για μένα χλιδή, ύστερα έχασα τη θάλασσα και όλη η πολυτέλεια τότε μου φάνηκε γκριζωπή. Από τότε περιμένω. Περιμένω τα πλοία του γυρισμού, το σπίτι των νερών, τη διάφανη μέρα. Κάνω υπομονή, βάζω τα δυνατά μου να είμαι ευγενικός. Με βλέπουν να περνώ από όμορφους δρόμους γεμάτους σοφία, θαυμάζω τα τοπία, χειροκροτώ όπως όλος ο κόσμος, δίνω το χέρι, κάποιος άλλος μιλά με τη φωνή μου. Με επαινούν, ονειρεύομαι λίγο, με προσβάλλουν, μόλις που αντιδρώ. Ύστερα ξεχνώ και χαμογελώ σ’ εκείνον που με προσβάλλει ή χαιρετώ με υπερβολική ευγένεια τον άλλο που αγαπώ. Τι να κάνω όταν δε θυμάμαι πάντα μονάχα μια εικόνα; Με προστάζουν τέλος να τους πω ποιος είμαι. «Ακόμα τίποτα, ακόμα τίποτα…»

Όσο για τις κηδείες, εκεί είναι που ξεπερνώ τον εαυτό μου. Πραγματικά διαπρέπω. Περπατώ με βήμα αργό σε προάστια που ανθίζουν σιδερικά, ακολουθώ φαρδιές αλέες με τσιμεντένια δέντρα που οδηγούν σε τρύπες κρύας γης. Εκεί, κάτω από την πληγή του ουρανού που μόλις αρχίζει να ματώνει, κοιτάζω τους θαρραλέους συντρόφους να θάβουν τους φίλους μου σε τρία μέτρα βάθος. Αν ρίξω το λουλούδι που μου προσφέρει ένα λασπωμένο χέρι, πετυχαίνω πάντα τον τάφο. Η ευσέβεια μου είναι μετρημένη, η συγκίνηση καθωσπρέπει, το κεφάλι πάντα σκυμμένο. Θαυμάζουν πόσο ορθά μιλώ. Όμως δεν είμαι αξιέπαινος: περιμένω.» 

Απόσπασμα από το βιβλίο του Αλμπέρ Καμύ, «Το καλοκαίρι», εκδ. Πατάκη. Αλμπέρ Καμύ (7 Νοεμβρίου 1913 - 4 Ιανουαρίου 1960) 

Προηγούμενες αναφορές στον Καμύ:

Αφιέρωμα στη ζωή και στο έργο του Albert Camus

Aλμπέρ Kαμύ, Σημειωματάρια, Βιβλίο πρώτο, Μάιος 1935 - Φεβρουάριος 1942, Μτφρ.: Ν. Καρακίτσου-Dougé, Μ. Κασαμπαλόγλου-Roblin, Εκδόσεις Πατάκη

Όταν ο Αλμπέρ Καμύ συνάντησε την Ελλάδα

...υπέροχο “Μυθιστόρημα με κλειδί”, Χρήστος Μαρκογιαννάκης, εκδόσεις Μίνωας

 

«Μισώ να στέκομαι κοντά στη θάλασσα, να την ακούω να βρυχάται και να μαίνεται σαν άγριο θηρίο στη φωλιά του. Μου θυμίζει την προσπάθεια του ανθρώπινου μυαλού, που όσο κι αν αγωνίζεται να ελευθερωθεί, καταλήγει ακριβώς εκεί απ’ όπου ξεκίνησε.»

Ακόμη ένα βιβλίο που απόλαυσα και σας το προτείνω. Με πολύ ωραία γραφή, ευκολοδιάβαστο, με σασπένς, εξαιρετικές περιγραφές της γλώσσας του σώματος των ηρώων. Οι σπουδές του συγγραφέα πάνω στα αντικείμενα της νομικής και της εγκληματολογίας, είναι φανερό ότι έχουν ασκήσει επίδραση στη διεισδυτική ματιά του στην ανάπτυξη του ψυχικού κόσμου των χαρακτήρων του, στην περιγραφή των αντιδράσεων τους, ακόμη στις λέξεις, στην πλοκή και δομή του βιβλίου. Αν αγαπάτε τα αστυνομικά μυθιστορήματα, να το διαβάσετε. Αν το διαβάσετε, θα τα αγαπήσετε! Μια πολύ ευχάριστη παρέα για ανάγνωση στις καλοκαιρινές σας διακοπές. Πριν φύγετε για κάποιο νησί, πάρτε το μαζί. Χρήστο Μαρκογιαννάκη και Εκδόσεις Μίνωα, ευχαριστώ για αυτό το πραγματικά απολαυστικό βιβλίο!

 

Η Νήσος, το νησί όπου συμβαίνει το μυστήριο, και στην οποία μπορεί καθένας να αναγνωρίσει τους δικούς του αγαπημένους προορισμούς, ένα ειδυλλιακό ψαρονήσι, έχει γίνει καλοκαιρινός προορισμός του διεθνούς τζετ σετ. Ο αστυνόμος του Τμήματος Ανθρωποκτονιών Αττικής Χριστόφορος Μάρκου περνάει εκεί την άδειά του, όταν κατά τη διάρκεια ενός πάρτι η Λούσι Ντέιβις, μια νεαρή Αγγλίδα δημοσιογράφος, βρίσκεται δολοφονημένη στην αποθήκη της οικοδέσποινας.

Με το νησί αποκλεισμένο από τον άνεμο, ο Μάρκου ψάχνει το κίνητρο και τον δράστη στα μυστικά, τα ψέματα και τα κουτσομπολιά του «κλειστού κύκλου της Νήσου» και σε ένα μυθιστόρημα με κλειδί που έγραφε το θύμα.

Η επιφανειακή ηρεμία του νησιού διαταράσσεται ενώ ένα ακόμη ανεξιχνίαστο έγκλημα από το παρελθόν θα περιπλέξει την υπόθεση.

Καθώς η λίστα των νεκρών μεγαλώνει, θα κατορθώσει ο Μάρκου να βρει τον δολοφόνο προτού αυτός καταφέρει να ξεφύγει με το επόμενο πλοίο της γραμμής;

Ένα whodunit εμπνευσμένο από τη χρυσή περίοδο της αστυνομικής λογοτεχνίας, μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μίνωας.

Ο Χρήστος Μαρκογιαννάκης γεννήθηκε το 1980 στο Ηράκλειο Κρήτης, όπου και μεγάλωσε. Με σπουδές στη Νομική και την Εγκληματολογία στην Αθήνα και το Παρίσι, και έχοντας εργαστεί ως δικηγόρος, τα τελευταία χρόνια ζει στη γαλλική πρωτεύουσα.

Είναι συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας και δοκιμιακών βιβλίων για την αισθητική του εγκλήματος, εμπνευστής της έννοιας criminart και μέλος της Crime Writers’ Association.

Το Μυθιστόρημα με κλειδί είναι το τρίτο του αστυνομικό μυθιστόρημα το οποίο εκδίδεται στα ελληνικά, ενώ θα ακολουθήσει και η έκδοσή του στα γαλλικά.

«Εκεί που Τραγουδάνε οι Καραβίδες», Εκδόσεις Δώμα

«Η νύχτα έπεσε και ο Τέιτ πήρε και πάλι τον δρόμο για το καλύβι. Φτάνοντας όμως στη λιμνοθάλασσα, στάθηκε κάτω από το βαθύσκιωτο θόλο για να δει τις εκατοντάδες πυγολαμπίδες να στέλνουν τα σινιάλα τους στις πιο σκοτεινές άκρες του βάλτου. Πέρα εκεί έξω, πέρα στα βάθη, εκεί που τραγουδάνε οι καραβίδες».

Πολλά έχουν γραφτεί και ειπωθεί για αυτό το βιβλίο, το οποίο κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Δώμα το 2019, σε εξαιρετική μετάφραση από την Μαργαρίτα Ζαχαριάδου. Συζητήθηκε αρκετά, έγινε best seller που άλλοι λάτρεψαν και εκθείασαν, ενώ άλλοι όχι τόσο. Οι κριτικές και τα σχόλια ποικίλλουν. Προσωπικά ανήκω στην πρώτη κατηγορία, καθώς λάτρεψα το συγκεκριμένο βιβλίο, για αυτό και του αφιερώνω τη σημερινή ανάρτηση. 

Η συγγραφέας του βιβλίου, η Delia Owens (1949) είναι Αμερικανίδα ζωολόγος. Μια τόσο ιδιαίτερη περίπτωση, για 23 χρόνια, έζησε σε ορισμένες από τις πιο απομακρυσμένες περιοχές της Αφρικής, μελετώντας λιοντάρια, ελέφαντες, και άλλα ζώα. Έχει γράψει, μαζί με τον πρώην σύζυγό της, τρία βιβλία για την άγρια ζωή στην Αφρική, τα οποία έγιναν διεθνείς επιτυχίες. Έχει βραβευτεί με το John Burroughs Award for Nature Writing, ενώ άρθρα και μελέτες της έχουν δημοσιευτεί, μεταξύ άλλων, στο Nature, στο African Journal of Ecology και στο International Wildlife. Το Εκεί που τραγουδάνε οι καραβίδες είναι το πρώτο της μυθοπλαστικό έργο, το οποίο εξέδωσε στα 70 της, και έγινε διεθνές best seller.

Πρόκειται για ένα βιβλίο ενηλικίωσης, το οποίο με κράτησε ενθουσιασμένη στις σελίδες του μέχρι το τέλος. Διάβασα μονορούφι το πρώτο μισό και το υπόλοιπο επίτηδες σιγά σιγά ώστε να το απολαύσω περισσότερο. Εξαιρετική γραφή που μας υπενθυμίζει το πόσο καθορίζουν τη ζωή τα βιώματα στην παιδική μας ηλικία, τονίζει τη μειονεκτική και αδύναμη θέση μιας γυναίκας ειδικά όταν ζει μόνη, τις δυσκολίες στις ανθρώπινες σχέσεις και τις ανατροπές που μας επιφυλάσσει συχνά η ζωή. Πρόκειται για ωδή στο φυσικό κόσμο. Μια υπενθύμιση ότι όλα αρχίζουν και όλα καταλήγουν -ακόμη και όλοι εμείς- σε αυτόν. Βαθιά συγκινητικό βιβλίο, με πραγματικά υπέροχες περιγραφές εικόνων. Όταν το διάβαζα είχα έντονη την αίσθηση ότι ζωντάνευαν οι εικόνες, δεν είναι τυχαίο ότι το βιβλίο πρόκειται να γυριστεί σε ταινία. 

«Η Κάια άφησε το περιοδικό στα πόδια της με το μυαλό της να ταξιδεύει σαν τα σύννεφα. Κάποια θηλυκά έντομα τρώνε το ταίρι τους, μητέρες από την οικογένεια των θηλαστικών εγκαταλείπουν τα μικρά τους λόγω του μεγάλου στρες, πολλά αρσενικά βρίσκουν ριψοκίνδυνους ή πανούργους τρόπους ώστε το σπέρμα τους να επικρατήσει των ανταγωνιστών τους. Τίποτα δεν είναι υπερβολικά απρεπές εφόσον βοηθάει να συνεχιστεί ο κύκλος της ζωής. Η Κάια ήξερε πως αυτό δεν αποτελούσε κάποια σκοτεινή πλευρά της Φύσης· ήταν απλώς επινοητικοί τρόποι να τα βγάζεις πέρα όταν όλα είναι εναντίον σου. Και με τους ανθρώπους, το πράγμα σίγουρα πήγαινε ακόμα πιο μακριά.»

«Ξαφνικά έβλεπε με απόλυτη καθαρότητα τι υπέμενε η Μαμά και γιατί έφυγε. «Μαμά, Μαμά», ψιθύρισε. «Τώρα κατάλαβα. Τώρα επιτέλους κατάλαβα τι σ’ εκανε να φύγεις και να μη ξαναγυρίσεις. Συγγνώμη. Δεν το ήξερα, συγγνώμη που δεν μπόρεσα να σε βοηθήσω.» Η Κάια έσκυψε το κεφάλι και έκλαψε. Έπειτα, το σήκωσε απότομα λέγοντας, «Εγώ δε θα ζήσω έτσι – δεν θα περάσω τη ζωή μου μέσα στον φόβο πότε θα πέσει η επόμενη γροθιά». 

«Οι θηλυκές πυγολαμπίδες προσελκύουν ξένα αρσενικά στέλνοντας απατηλά σινιάλα και μετά τα τρώνε. Τα θηλυκά αλογάκια της παναγίας καταβροχθίζουν το ταίρι τους. Τα θηλυκά έντομα, σκέφτηκε η Κάια, ξέρουν να χειριστούν τους εραστές τους.»

Ίσως οι διθυραμβικές διεθνείς κριτικές με κράτησαν μακριά από το βιβλίο, το οποίο με περίμενε υπομονετικά στη βιβλιοθήκη. Έκανα λάθος που καθυστερούσα την ανάγνωση. Όσοι δεν το έχετε ακόμη διαβάσει, σας το προτείνω ανεπιφύλακτα!

Ντέλια Όουενς

ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΑΝΕ ΟΙ ΚΑΡΑΒΙΔΕΣ

Τίτλος πρωτοτύπου: Where the Crawdads Sing

Μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου

Επιμέλεια: Θάνος Σαμαρτζής

Διορθώσεις: Μαριλένα Καραμολέγκου

Σχεδιασμός εξωφύλλου: Faze Design Studio

466 σελ.

Σειρά: τα πεζά / 3

Επιτέλους μπήκαμε στη νέα Εθνική Πινακοθήκη!

 

Όψη από το εξωτερικό της νέας Εθνικής Πινακοθήκης

Πρωινό Κυριακής σε μια άδεια Αθήνα. Οι περισσότεροι επέλεξαν να εγκαταλείψουν για λίγο την πόλη, εμείς επισκεφτήκαμε τη νέα Εθνική Πινακοθήκη, η οποία μόλις άνοιξε για το κοινό, μετά από χρόνια καθυστερήσεων και προβλημάτων. Έχοντας αφιερώσει χρόνια μελετώντας και γράφοντας για τις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης, το να παρατηρώ τα έργα πάλι μπροστά μου ήταν κάτι υπέροχο. Μια τονωτική ένεση αισιοδοξίας σε μια εποχή γεμάτη πολλές προκλήσεις. Η τέχνη ως ψυχοθεραπεία, ως μια μορφή επικοινωνίας με κάτι άλλο πέρα από σένα, ως ζωντάνια των αισθήσεων, ως προέκταση της προσωπικότητας σου, ως επαφή με εποχές, ανθρώπους και ιστορίες.

Επιτέλους!

Με τα Μουσεία να έχουν παραμείνει κλειστά έναν ολόκληρο χρόνο, εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων για την πανδημία, μπορεί εύκολα κάποιος να καταλάβει το συναίσθημα που συνοψίζεται σε μια λέξη: «επιτέλους!». Επιτέλους όλοι αυτοί οι μοναδικοί θησαυροί της ελληνικής καλλιτεχνικής δημιουργίας, και πάλι μπροστά στα μάτια μας! 

«Λαϊκή αγορά» (1979-1982) του Τέτση

Περνώντας την είσοδο του Μουσείου, το πρώτο έργο που αντικρίζει ο επισκέπτης είναι η «Λαϊκή αγορά» (1979-1982) του Τέτση.  Ένα εμβληματικό έργο μνημειακών διαστάσεων (2,50 x 50m), μια σύνθεση μεγάλης κλίμακας, γεμάτη από χρώματα και κίνηση, αλλά και με έναν ιδιαίτερο συμβολισμό καθώς υποδηλώνει ότι όπως μια λαϊκή αγορά είναι ανοιχτή σε όλους, έτσι και η Εθνική Πινακοθήκη επιθυμεί να είναι ένα μουσείο ανοιχτό, προσβάσιμο σε όλον τον κόσμο.

Προχωρώντας, στην αριστερή πτέρυγα, έχει στηθεί έκθεση αφιέρωμα στο 1821 με εξαιρετικά έργα, η οποία θα παραμείνει έως και το τέλος του έτους. Τα περισσότερα από αυτά είναι οικεία σε όλους μας, καθώς τα αντικρίζαμε συνέχεια στις σελίδες των ιστορικών και σχολικών βιβλίων.

Προχωρώντας στη δεξιά πτέρυγα του ίδιου ορόφου, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τη μόνιμη έκθεση ζωγραφικής του 19^ου αιώνα, η οποία συνεχίζεται στο δεύτερο και στον τρίτο όροφο με έργα του 19^ου και 20^ου αιώνα. 

Παιδική συναυλία, 1900 - Ιακωβίδης Γεώργιος

Στην νέα Εθνική Πινακοθήκη παρουσιάζονται πολύ περισσότερα έργα -1.000 από τους θησαυρούς των συλλογών της έναντι των 400 έργων που παρουσιάζονταν στο παλαιό κτίριο- καθώς ελλείψει χώρου, δεν είχαν εκτεθεί στο κοινό. 

Πίνακες ανεκτίμητης αξίας των Ιακωβίδη, Λύτρα, Γύζη, Θεόφιλου, Βολανάκη, Τέτση, Χατζηκυριάκου-Γκίκα, Τσαρούχη, Αλταμούρα, Παρθένη, Φασιανού, Εγγονόπουλου, Κόντογλου, Βασιλείου, Μπουζιάνη, Μυταρά, Γαΐτη, Κοκκινίδη, Φωκά, Σαββίδη, Ράλλη, Οικονόμου, Λεμπέση, Νικολάου, Αστεριάδη, και τόσων άλλων.  Έργα των πιο σημαντικών εκπροσώπων της νεότερης ελληνικής τέχνης, απλώνονται μπροστά στα μάτια σου!

Ο λειτουργικός χώρος της Εθνικής Πινακοθήκης υπερδιπλασιάστηκε. Στα 9.720 τ.μ. του παλιού κτηρίου, προστέθηκαν επιπλέον 11.040 τ.μ.

Στην Ταράτσα ή Αθηναϊκή βραδιά, 1897

Ρίζος Ιάκωβος (1849-1926)

Αυτός είναι ένας από τους πιο αγαπημένους μου πίνακες. 

Όποτε επισκεπτόμουν το κτήριο της Εθνικής Πινακοθήκης, αυτός ήταν ένας πίνακας που στεκόμουν ώρα μπροστά του. Το ίδιο έκανα και εχτές!

Εκεί λοιπόν, ξανά μπροστά στα έργα της Πινακοθήκης, σαν κάποια χρόνια πριν. Με το μπλοκ σημειώσεων και μολύβι στο χέρι, όπως παλιά. Παρατηρώντας και μένοντας για ώρα μπροστά από έργα που αγαπάω. Ξυπνώντας αναμνήσεις από χρόνια μελέτης, γραφής και εξετάσεων. 

Εδώ μια παρουσίαση στα «Στα άδυτα της Εθνικής Πινακοθήκης-Άγνωστοι θησαυροί από τις συλλογές της», έκθεση του 2011, λίγο να πριν κλείσει το κτήριο.

Γιάννης Τσαρούχης

[ εδώ μια αναφορά στο σπίτι του ]

Βγαίνοντας από το Μουσείο, υπήρχε μια τεράστια ουρά αναμονής. 

Όλοι φορούσαν μάσκες, κρατούσαν αποστάσεις και περίμεναν υπομονετικά κάτω από τον καυτό ήλιο. Ανάμεσα τους πολλοί νέοι που έδειχναν να διψούν για επαφή με τέχνη. Μετά από μια μακρά περίοδο lockdown, αυτές οι εικόνες ήταν σαν ένα εμβόλιο αισιοδοξίας!

Εντούτοις στην Εθνική Πινακοθήκη δεν είναι όλα έτοιμα, υπήρχαν κάποια προβλήματα οργάνωσης.  Περιμένουμε να αλλάξουν το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. 

• Έφτασα στο μουσείο περίπου ένα τέταρτο πριν ανοίξει, κάτι που αποδείχτηκε μια σωστή κίνηση, καθώς γέμισε αμέσως κόσμο και μια μεγάλη ουρά. Ο πρώτος επισκέπτης πέρασε τελικά στην Πινακοθήκη στις 10.35 π.μ., καθώς υπήρξε πρόβλημα με το μηχάνημα που εκτύπωνε τα εισιτήρια, συντελώντας στο να μεγαλώσει ακόμη περισσότερο η αναμονή του κόσμου.

• Δεν υπάρχει δυνατότητα online κράτησης. Πρέπει να πάτε κατευθείαν στο μουσείο και να κρατήσετε σειρά προτεραιότητας. Οπότε σας προτείνω να πάτε λίγο νωρίς για να μην περιμένετε αρκετά για να έρθει η σειρά σας.

• Οι εργασίες στο εξωτερικό χώρο του μουσείου δεν έχουν ολοκληρωθεί. Οι εργάτες ακόμη και την Κυριακή συνέχιζαν να δουλεύουν, δεν είναι έτοιμο στην εντέλεια. Όταν ανοίξουν οι καφετέριες και τα εστιατόρια σίγουρα θα είναι εντελώς διαφορετική η εμπειρία της επίσκεψης στο χώρο. 

• Το πωλητήριο δεν έχει πολλά προϊόντα αυτή τη στιγμή, κάτι που δυσαρέστησέ αρκετούς επισκέπτες, αλλά και αφήνει το μουσείο με λιγότερα έσοδα. 

Παρ' όλα αυτά, η ανακαινισμένη Εθνική Πινακοθήκη δίνει μια νέα ανάσα στο πολιτιστικό πεδίο της Αθήνας. Είναι εδώ για να ξανακερδίσει τους Αθηναίους, να ξανασυναντήσει το πιστό της κοινό και να αποκτήσει καινούργιο. Έχει πλέον όλα τα εφόδια και τις προοπτικές να το καταφέρει. Εμείς αξίζει να την αγκαλιάσουμε!

Info

Οι εκθεσιακοί χώροι της Εθνικής Πινακοθήκης, στο ανακαινισμένο της κτήριο επί της οδού Βασιλέως Κωνσταντίνου 50, άνοιξαν για το κοινό την Παρασκευή 14 Μαΐου 2021. 

Ωράριο λειτουργίας:

Καθημερινά: 10.00 – 18.00

Τετάρτη: 10.00 – 21.00

Τρίτη: κλειστά

Γενική είσοδος: 10€

Μειωμένο εισιτήριο: 5€ Φοιτητές, Άτομα άνω των 65 ετών

Δωρεάν:

Κάτοχοι καρτών Ανεργίας

Κάτοχοι καρτών ICOM, AICA, ΥΠ.ΠΟ

Φοιτητές Ανωτάτων Σχολών Καλών Τεχνών

Παιδιά κάτω των 12 ετών

Άτομα με ειδικές ανάγκες και οι συνοδοί τους.

Άτομα που υπηρετούν στις Ένοπλες Δυνάμεις.

Από 1 Νοεμβρίου έως το τέλος Μαρτίου, την πρώτη Κυριακή του μήνα

Συστήνεται στους επισκέπτες η χρήση πιστωτικής κάρτας για τις συναλλαγές τους.

Για την είσοδο στο μουσείο θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.

Είσοδος: Βασ. Κωνσταντίνου 50

Μετρό: Ευαγγελισμός

Πληροφορίες:  2144086213

Λέων Τολστόι | Πόση γη χρειάζεται ο άνθρωπος - Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς

O Τολστόι έγραψε πριν από ενάμιση αιώνα. Διαβάζοντάς τον σήμερα μένεις έκπληκτος από το πόσο λίγο έχουμε αλλάξει οι άνθρωποι. Πόσο ίδια είναι τα πάθη, οι φόβοι, οι αδυναμίες, οι επιθυμίες μας, πόσο επίκαιρος είναι ένας συγγραφέας που μελέτησε τη ζωή και την ανθρώπινη φύση τόσο ουσιαστικά και επίμονα. Αυτό θα διαπιστώσετε μετά από την ανάγνωση δυο σπουδαίων «μικρών» έργων του που προσφέρονται στην παρούσα έκδοση των εκδόσεων Μίνωας, του διηγήματος Πόση γη χρειάζεται ο άνθρωπος; και της νουβέλας Ο θάνατος του Ίβαν Ίλιτς.  

Ιερώνυμος Μπος, Ο κήπος των επίγειων απολαύσεων, Μουσείο Πράδο, Μαδρίτη

Αμφότερα και τα δυο κείμενα της έκδοσης δημοσιεύθηκαν το 1886, μια χρονιά που σηματοδοτεί την επιστροφή του Τολστόι στη λογοτεχνία, σχεδόν μια δεκαετία μετά την Άννα Καρένινα, ένα διάστημα στο οποίο αρνήθηκε την τέχνη του και στράφηκε σε ζητήματα ηθικής φιλοσοφίας. Ο Τζέιμς Τζόις θεωρούσε το διήγημα Πόση γη χρειάζεται ο άνθρωπος; ως το σπουδαιότερο έργο που γράφτηκε ποτέ. Ο Τζορτζ Στάινερ παρομοίασε τη νουβέλα Ο θάνατος του Ίβαν Ίλιτς με τις μικρογραφημένες μορφές του Ιερώνυμου Μπος.

 

Αυτά τα δυο αριστουργηματικά κείμενα μόλις κυκλοφόρησαν και έρχονται να προστεθούν στην εξαιρετική σειρά των εκδόσεων Μίνωας «Φάροι Ιδεών», σε μετάφραση της Αλεξάνδρας Ιωαννίδου από τα ρωσικά, με επίμετρο από την ίδια και με πρόλογο από τον Άθω Δημουλά.

Το πρώτο έργο Πόση γη χρειάζεται ο άνθρωπος έχει ως θέμα την απληστία και τη ματαιοδοξία του ανθρώπου να αποκτήσει όσο το δυνατόν περισσότερα. Ο συγγραφέας καταγράφει τις περιπέτειες του αγρότη Παχόμ στις επαρχίες της προεπαναστατικής Ρωσίας, στην υπεράνθρωπη προσπάθειά του να αποκτήσει όλο και περισσότερη καλλιεργήσιμη γη. Το μικρόβιο της απληστίας γεννιέται μέσα του, μεγαλώνει, τον τυφλώνει και τον οδηγεί. Πεθαίνοντας στην προσπάθεια του, θα διαπιστώσει ότι η γη που του αναλογεί είναι όπως σε όλους τα δύο μέτρα, όση να χωρά το νεκρό σώμα του στη γη.

«Σήκωσε ο υπηρέτης την άξινα αποκάτω, έσκαψε έναν τάφο για τον Πάχομ, αρκετό για να τον χωρέσει από το κεφάλι μέχρι τις πατούσες, δυο μέτρα, και τον έθαψε». (σ. 49)

Ο Τολστόι παίζει σκάκι με το γιο του

Στη νουβέλα Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς ο Τολστόι σκιαγραφεί το βίο και το θάνατο ενός ανώτερου δικαστικού, δημοσίου υπαλλήλου, που έχει κατακτήσει ό,τι θεωρείται ως κοινωνική επιτυχία. Στο τέλος της ζωής του ο Ιβάν Ιλίτς, έντρομος, βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα πολύ απλό αλλά καίριο ερώτημα: «Μήπως δεν έζησα όπως έπρεπε;», διερωτώμενος αν η ζωή του είχε κάποιο ουσιαστικό νόημα ή αν αναλώθηκε σε συμβάσεις και ψευδαισθήσεις. 

«Τρία μερόνυχτα τρομερών βασάνων και μετά ο θάνατος. Κάτι που μπορεί να συμβεί και σε μένα ανά πάσα στιγμή, σκέφτηκε και για μια στιγμή φρικίασε. Το ίδιο δευτερόλεπτο, όμως, χωρίς ο ίδιος να ξέρει πώς, τον βοήθησε η συνήθης σκέψη πως αυτό συνέβει στον Ιβάν Ίλιτς και όχι στον ίδιο, και πως κάτι τέτοιο δεν έπρεπε ούτε μπορούσε να του συμβεί του ίδιου και πως σκεπτόμενος κατ’ αυτόν τον τρόπο παραδινόταν σε μια σκοτεινή διάθεση, ανεπίτρεπτη, όπως ήταν ολοφάνερο από την έκφραση του προσώπου του Σβαρτς. Και με αυτόν τον συλλογισμό, ηρέμησε και άρχισε να ρωτάει όλο ενδιαφέρον λεπτομέρειες για το τέλος του Ίβαν Ίλιτς, λες και ο θάνατος συνιστούσε μια περιπέτεια αποκλειστικά και μόνο του Ίβαν Ίλιτς, η οποία όμως δεν αφορούσε καθόλου τον ίδιο» (σ.64)

Γραφή με λιτό ύφος, κυνικότητα, ειρωνεία και αλήθεια. Μια σπουδή στη ζωή και στην ανθρώπινη φύση. Εξαιρετικός ο πρόλογος από τον Δημουλά και, το επίμετρο από την Αλεξάνδρα Ιωαννίδου, η οποία υπογράφει και τη μετάφραση του βιβλίου. Σημαντικό βιβλίο, αξίζει να υπάρχει στη βιβλιοθήκη σας! 

Λέων Τολστόι, Πόση γη χρειάζεται ο άνθρωπος;, Φάροι Ιδεών, Μίνωας