ὁ ἄνθρωπος

Λιγοστεύουν οι λέξεις. Μα εσύ ποτέ δεν επέλεγες τη σιωπή. Όχι στο blogging, μα σε καθετί στη ζωή. Πάντα μιλούσες, πολεμούσες το άδικο, έγραφες τα συναισθήματα σου και χάραζες αισθητά τις διαχωριστικές σου γραμμές. Έβαζες όρια και υπερασπιζόσουν πάντα με πείσμα τις απόψεις σου. Πλέον το νιώθεις ασφυκτικά. Υπάρχει ένα τεράστιο χάσμα ανάμεσα στο δικό σου τρόπο σκέψης και της νεοελληνικής κοινωνίας.

Τώρα τί; Ίσως βλέπεις να επιβεβαιώνονται οι φόβοι. Όλα όσα έγραφες, μοιραζόσουν, όλα όσα αισθανόσουν να σε πνίγουν. Όλη αυτή η αρρώστια που αν δε θεραπευόταν, θα κορυφωνόταν. Όλα όσα φοβόσουν, πλέον είναι εδώ. Και δε θα έχεις καμία ανοχή. 

Λιγοστεύουν τα λόγια. Αδυνατείς να απαντήσεις στην ανοησία και στη βία με επιχειρήματα. Είναι ψυχοφθόρο και επίπονο να υπερασπίζεσαι τα αυτονόητα. Άλλωστε είμαστε στην εποχή που οι αναλύσεις παύουν να έχουν βάση.  Τελειώνει η λογική και είναι πιο επιτακτική από ποτέ η ανάγκη για ουσιαστικές πράξεις. 

Έχω ορισμένες ισχυρές πεποιθήσεις που τίποτα δε θα τις αλλάξει. Όπως ότι και ο πιο φτωχός και ο πιο ταπεινός έχει να σου διδάξει κάτι ουσιαστικό, αρκεί να έχεις αυτιά για να τον ακούσεις. Ότι δεν προσεγγίζεις κάποιον αναλόγως με το τι αναφέρεται στην ταυτότητα του, αλλά από τον τρόπο που θα συμπεριφερθεί, το χαρακτήρα του.  

Τελειώνουν τα λόγια. Και τι να πεις; Πως όταν καταρρέει μια κοινωνία, το πλέον σίγουρο είναι πως θα στραφεί προς τα άκρα; Πως μελετημένα οδηγείται εκεί; Πως απλά, ιστορικά αποδεικνύεται; Πως δεν αποτελεί λύση; Πως προσπαθούμε να τετραγωνίσουμε τον κύκλο; Πως πρέπει να πάμε μπροστά και όχι πίσω;

Πιστεύω σε μια άλλη κοινωνία, που δυστυχώς η πολιτική πλέον δεν υπερασπίζεται. Απέτυχε, πρέπει να εξανθρωπίσουμε την πολιτική. Εκείνο που μας χρειάζεται δεν είναι περισσότερα χρήματα, είναι ανθρωπισμός και καλλιέργεια. Να καταλάβουμε πως λίγα μας χωρίζουν και πολλά μας ενώνουν. Το τυφλό μίσος και η βία προς καθετί διαφορετικό είναι ψυχική ασθένεια και ένδειξη βαθιάς δυστυχίας. Όταν περιθωριοποιείς τον άνθρωπο, θα εκφράσει βάναυσα το κενό του. Λίγοι θα αντιδράσουν μεγαλόψυχα και ώριμα.

Η λύση είναι μπροστά στα μάτια όλων μας, είναι ο ελληνικός πολιτισμός. Πρέπει να τον γνωρίσουμε, γιατί προφανώς στην πορεία τον ξεχάσαμε. Αυτός επινόησε την Δημοκρατία, επαίνεσε τη φιλοξενία, δόξασε τη φιλία, εξύψωσε τη γνώση, καθαγίασε την αλληλεγγύη, τις τέχνες, τη δημιουργικότητα, το στοχασμό.

Πρέπει να στραφούμε προς τα κείμενα. Το θέατρο, τους ποιητές, τους φιλοσόφους. 
Τόσος πλούτος, όχι δανεισμένος, μα απλόχερα χαρισμένος σε όλους μας, αρκεί να έχουμε ανοικτή την ψυχή και το μυαλό μας. Να γνωρίσουμε, να ακούσουμε, να ενστερνιστούμε.  
Μην παρασυρόσαστε από τους ένθερμους "έλληνες", αυτοί δεν έχουνε καμία ιδέα τι σημαίνει ελληνικότητα. Είναι μόνο τυφλωμένοι από τον εθνικισμό, που καλύπτει το μίσος και προσωπικά τους προβλήματα.

«Ξένους ξένιζε, και συ γαρ ξένος γ’εση»

("Τους ξένους να φιλοξενείς, γιατί και εσύ κάποτε θα είσαι ξένος")

Μένανδρος, 

αρχαίος Έλληνας ποιητής, 4ος π.Χ.

Όλα έχουν ήδη ειπωθεί. Μα ίσως δεν είναι τόσο δύσκολο. Έχουμε τόσο πλούτο απλόχερα χαρισμένο τριγύρω, άρα και μέσα μας. Μήπως σου φαίνεται αιρετικό; Απλά χάσαμε το δρόμο. Πρέπει να τον ξαναβρούμε και θα τον ξαναβρούμε, όσο και αν μας σπρώχνουν σε αντίθετα μονοπάτια. 

 «Σ᾿ αὐτὸ τὸν κόσμο, ποὺ ὁλοένα στενεύει, ὁ καθένας μας χρειάζεται ὅλους τοὺς ἄλλους. 

 Πρέπει ν᾿ ἀναζητήσουμε τὸν ἄνθρωπο, ὅπου καὶ νὰ βρίσκεται. 

Ὅταν στὸ δρόμο τῆς Θήβας, ὁ Οἰδίπους συνάντησε τὴ Σφίγγα, 

κι αὐτὴ τοῦ ἔθεσε τὸ αἴνιγμά της, ἡ ἀπόκρισή του ἦταν: ὁ ἄνθρωπος. 

 Τούτη ἡ ἁπλὴ λέξη χάλασε τὸ τέρας. 

Έχουμε πολλὰ τέρατα νὰ καταστρέψουμε. 

Ἂς συλλογιστοῦμε τὴν ἀπόκριση τοῦ Οἰδίποδα.»

 (Γ. Σεφέρης)

Την κοινωνία δε μπορείς να την αλλάξεις μόνος... Οραματίζομαι μια κοινωνία με πάθος για αγάπη, δημιουργικότητα, δεκτικότητα προς το διαφορετικό. Όπου η ελευθερία σου σταματά εκεί που ξεκινά του διπλανού.  Θα προσπαθήσω όσο γίνεται να τον πλάσω και να τον κρατήσω ζωντανό έστω στο μικρόκοσμο μου, στις συναναστροφές και στις επιλογές μου. Στρέφομαι στις μουσικές, στα βιβλία, στη φύση και στον άνθρωπο. Αναζητώ στην καθημερινότητα στοιχεία που έχουν αυθεντικότητα και προσπαθώ να τα κρατήσω ζωντανά και να αλιεύσω από αυτά. Ευελπιστώ να γνωρίσω περισσότερους, που οραματίζονται το ίδιο.  Όποτε βρίσκω τις λέξεις, θα είμαι και εδώ.

Παγκόσμια μέρα μουσικής 2012

Τι θα κάνετε το απόγευμα της Πέμπτης 21 Ιουνίου, που είναι η παγκόσμια ημέρα μουσικής;

Μπορείτε να βολτάρετε στον Εθνικό Κήπο στις 6 η ώρα το απόγευμα, από την είσοδο της οδού Αμαλίας και δεν θα χάσετε...

 Πέντε ολόκληρους βαθμούς χαμηλότερης θερμοκρασίας κατ' αρχήν υπόσχονται οι άνθρωποι του Κήπου και στήνουν σκηνή για να ανεβάσουμε επάνω την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, που με την διεύθυνση του Ανδρέα Τσελίκα και την μαγική φωνή της Ινες Ζήκου θα παρουσιάσει γνωστές και αγαπημένες μελωδίες, από την Κάρμεν και τον Ναμπούκο, μέχρι τα σύγχρονα μιούζικαλς και όχι μόνο...


ΠΕΜΠΤΗ 21 ΙΟΥΝΙΟΥ 2012, ΩΡΑ 18:00
 ΣΤΟΝ ΕΘΝΙΚΟ ΚΗΠΟ (από οδ. Αμαλίας)
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΡΑΤΙΚΗ ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΑΘΗΝΩΝ

Επίσης, η Γιορτή της Μουσικής θα γιορταστεί και στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
 Από τις 8 το βράδυ, όσοι επιθυμούν μπορούν να πάνε στους καταπράσινους κήπους του Μεγάρου και να απολαύσουν, εντελώς δωρεάν, ένα καλοκαιρινό μουσικό πρόγραμμα στο οποίο θα συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, η Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής και η Χορωδία της ΕΡΤ, το Κουϊντέτο Τζαζ του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου, οι «Swing Shoes» κ.ά.

Στο μεταξύ τα Μουσικά Σύνολα του Δήμου Αθηναίων θα γιορτάσουν την Ευρωπαϊκή Ημέρα Μουσικής με τη μεγάλη συναυλία που θα δώσουν μεθαύριο, στις 8.30 το βράδυ, στου Φιλοπάππου. Εκεί, κάτω από τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης, τέσσερα διαφορετικά μουσικά σχήματα, το Εργαστήρι Ελληνικής Μουσικής, η Συμφωνική Ορχήστρα, η Μεικτή Χορωδία του Δήμου Αθηναίων και η Big Band θα παρουσιάσουν ένα πρόγραμμα με έντεχνα, τζαζ και κλασικά έργα. 

Η είσοδος θα είναι ελεύθερη για το κοινό.

Κλικ : να δεις αναλυτικά το πρόγραμμα της παγκόσμιας 
μέρας μουσικής σε όλη την Ελλάδα

Φ. Πεσσόα

Κουβαλάω στην καρδιά μου, 

Σαν σε χρηματοκιβώτιο που δεν κλείνει γιατί είναι γεμάτο,

Όλα τα μέρη απ' όπου πέρασα,

Τα λιμάνια όλα όπου πήγα, 

Όλα τα τοπία που είδα απ' τα παράθυρα, τα φινιστρίνια

Ή τα καταστρώματα, κάνοντας όνειρα.

Κι όλα αυτά, που είναι πολλά, 

Είναι λίγα γι' αυτό που θέλω. 

Σταυρώνω τα χέρια στο τραπέζι, βάζω το κεφάλι στα χέρια, 

Και θέλω να κλάψω, αλλά δεν ξέρω πού τα δάκρυα να ψάξω... 

Όσο προσπαθώ τη λύπη μου να κρατήσω, δεν κλαίω, 

Η ψυχή μου κομμάτια 

Κάτω από τον κυρτό δείκτη που την αγγίζει...

Τί θα γίνει μ' εμένα; Τί θα γίνει μ' εμένα; 

Κάνε με ανθρώπινο, ώ νύχτα, κάνε με αδελφικό, φιλότιμο. 

Μόνο με ανθρωπιά μπορεί κανείς να ζήσει. 

Τους ανθρώπους μόνο αγαπώντας, τη δράση, 

Τη ματαιότητα της δουλειάς, 

Μόνο έτσι - αλοίμονό μου! - μόνο έτσι μπορεί κάποιος να ζήσει.

Μόνο έτσι, ω νύχτα, εγώ,

Ποτέ δε θα μπορέσω εγώ να ζήσω έτσι! 

Κάνε με μητρικό, ήρεμη νύχτα... 

Εσύ, που αφήνεις τον κόσμο στον κόσμο, εσύ που είσαι η ειρήνη, 

Εσύ που δεν υπάρχεις, που είσαι μόνο η απουσία του φωτός, 

Εσύ που δεν είσαι πράγμα, τόπος, ουσία, ζωή, 

Πηνελόπη που υφαίνεις ξεφτισμένο πρωινό από τη σκοτεινιά σου, 

Κίρκη ανύπαρκτη των ανθρώπων με πυρετό, των αναίτια θλιμμένων,

 Έλα σ΄εμένα, ω νύχτα, πάρε με απ' το χέρι, 

Και γίνου δροσιά κι ανακούφιση, ω νύχτα, στο μέτωπό μου...

Φερνάντο Πεσσόα

Μάνος Χατζιδάκις: "Ο νεοναζισμός δεν είναι οι άλλοι"

(23 Οκτωβρίου 1925 – 15 Ιουνίου 1994)

"Ο νεοναζισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και κάθε αντικοινωνικό και αντιανθρώπινο φαινόμενο συμπεριφοράς δεν προέρχεται από ιδεολογία, δεν περιέχει ιδεολογία, δεν συνθέτει ιδεολογία. Είναι η μεγεθυμένη έκφραση-εκδήλωση του κτήνους που περιέχουμε μέσα μας χωρίς εμπόδιο στην ανάπτυξή του, όταν κοινωνικές ή πολιτικές συγκυρίες συντελούν, βοηθούν, ενυσχύουν τη βάρβαρη και αντιανθρώπινη παρουσία του. 

Η μόνη αντιβίωση για την καταπολέμηση του κτήνους που περιέχουμε είναι η Παιδεία. Η αληθινή παιδεία και όχι η ανεύθυνη εκπαίδευση και η πληροφορία χωρίς κρίση και χωρίς ανήσυχη αμφισβητούμενη συμπερασματολογία. Αυτή η παιδεία που δεν εφησυχάζει ούτε δημιουργεί αυταρέσκεια στον σπουδάζοντα, αλλά πολλαπλασιάζει τα ερωτήματα και την ανασφάλεια. Όμως μια τέτοια παιδεία δεν ευνοείται από τις πολιτικές παρατάξεις και από όλες τις κυβερνήσεις, διότι κατασκευάζει ελεύθερους και ανυπότακτους πολίτες μη χρήσιμους για το ευτελές παιχνίδι των κομμάτων και της πολιτικής. Κι αποτελεί πολιτική «παράδοση» η πεποίθηση πως τα κτήνη, με κατάλληλη τακτική και αντιμετώπιση, καθοδηγούνται, τιθασεύονται. 

Ενώ τα πουλιά… Για τα πουλιά, μόνον οι δολοφόνοι, οι άθλιοι κυνηγοί αρμόζουν, με τις «ευγενικές παντός έθνους παραδόσεις». Κι είναι φορές που το κτήνος πολλαπλασιαζόμενο κάτω από συγκυρίες και με τη μορφή «λαϊκών αιτημάτων και διεκδικήσεων» σχηματίζει φαινόμενα λοιμώδους νόσου που προσβάλλει μεγάλες ανθρώπινες μάζες και επιβάλλει θανατηφόρες επιδημίες. 

Πρόσφατη περίπτωση ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Μόνο που ο πόλεμος αυτός μας δημιούργησε για ένα διάστημα μιαν αρκετά μεγάλη πλάνη, μιαν ψευδαίσθηση. Πιστέψαμε όλοι μας πως σ’ αυτό τον πόλεμο η Δημοκρατία πολέμησε το φασισμό και τον νίκησε. Σκεφθείτε: η «Δημοκρατία», εμείς με τον Μεταξά κυβερνήτη και σύμμαχο τον Στάλιν, πολεμήσαμε το ναζισμό, σαν ιδεολογία άσχετη από μας τους ίδιους. Και τον… νικήσαμε. Τι ουτοπία και τι θράσος. Αγνοώντας πως απαλλασσόμενοι από την ευθύνη του κτηνώδους μέρους του εαυτού μας και τοποθετώντας το σε μια άλλη εθνότητα υποταγμένη ολοκληρωτικά σ’ αυτό, δεν νικούσαμε κανένα φασισμό αλλά απλώς μιαν άλλη εθνότητα επικίνδυνη που επιθυμούσε να μας υποτάξει. 

Ένας πόλεμος σαν τόσους άλλους από επικίνδυνους ανόητους σε άλλους ανόητους, περιστασιακά ακίνδυνους. Και φυσικά όλα τα περί «Ελευθερίας», «Δημοκρατίας», και «λίκνων πνευματικών και μη», για τις απαίδευτες στήλες των εφημερίδων και τους αφελείς αναγνώστες. Ποτέ δεν θα νικήσει η Ελευθερία, αφού τη στηρίζουν και τη μεταφέρουν άνθρωποι, που εννοούν να μεταβιβάζουν τις δικές τους ευθύνες στους άλλους.

(Κάτι σαν την ηθική των γερόντων χριστιανών. Το καλό και το κακό έξω από μας. Στον Χριστό και τον διάβολο. Κι ένας Θεός που συγχωρεί τις αδυναμίες μας εφόσον κι όταν τον θυμηθούμε μες στην ανευθυνότητα του βίου μας. Επιδιώκοντας πάντα να εξασφαλίσουμε τη μετά θάνατον εξακολουθητική παρουσία μας. Αδυνατώντας να συλλάβουμε την έννοια της απουσίας μας. Το ότι μπορεί να υπάρχει ο κόσμος δίχως εμάς και δίχως τον Καντιώτη τον Φλωρίνης). 

Δεν θέλω να επεκταθώ. Φοβάμαι πως δεν έχω τα εφόδια για μια θεωρητική ανάπτυξη, ούτε την κατάλληλη γλώσσα για τις απαιτήσεις του όλου θέματος. Όμως το θέμα με καίει. Και πριν πολλά χρόνια επιχείρησα να το αποσαφηνίσω μέσα μου. Σήμερα ξέρω πως διέβλεπα με την ευαισθησία μου τις εξελίξεις και την επανεμφάνιση του τέρατος. Και δεν εννοούσα να συνηθίσω την ολοένα αυξανόμενη παρουσία του. Πάντα εννοώ να τρομάζω.

Ο νεοναζισμός δεν είναι οι άλλοι. Οι μισητοί δολοφόνοι, που βρίσκουν όμως κατανόηση από τις διωκτικές αρχές λόγω μιας περίεργης αλλά όχι και ανεξήγητης συγγενικής ομοιότητος. Που τους έχουν συνηθίσει οι αρχές και οι κυβερνήσεις σαν μια πολιτική προέκτασή τους ή σαν μια επιτρεπτή αντίθεση, δίχως ιδιαίτερη σημασία που να προκαλεί ανησυχία. (Τελευταία διάβασα πως στην Πάτρα, απέναντι στο αστυνομικό τμήμα άνοιξε τα γραφεία του ένα νεοναζιστικό κόμμα. Καμιά ανησυχία ούτε για τους φασίστες, ούτε για τους αστυνομικούς. Ούτε φυσικά για τους περιοίκους). 

"Ο νεοναζισμός δεν είναι θεωρία, σκέψη και αναρχία. 

Είναι μια παράσταση. Εσείς κι εμείς. Και πρωταγωνιστεί ο Θάνατος."

Ο εθνικισμός είναι κι αυτός νεοναζισμός. Τα κουρεμένα κεφάλια των στρατιωτών, έστω και παρά τη θέλησή τους, ευνοούν την έξοδο της σκέψης και της κρίσης, ώστε να υποτάσσονται και να γίνονται κατάλληλοι για την αποδοχή διαταγών και κατευθύνσεων προς κάποιο θάνατο. Δικόν τους ή των άλλων. Η εμπειρία μου διδάσκει πως η αληθινή σκέψη, ο προβληματισμός οφείλει κάπου να σταματά. Δεν συμφέρει. Γι’ αυτό και σταματώ. Ο ερασιτεχνισμός μου στην επικέντρωση κι ανάπτυξη του θέματος κινδυνεύει να γίνει ευάλωτος από τους εχθρούς. Όμως οφείλω να διακηρύξω το πάθος μου για μια πραγματική κι απρόσκοπτη ανθρώπινη ελευθερία. 

Ο φασισμός στις μέρες μας φανερώνεται με δυο μορφές. Ή προκλητικός, με το πρόσχημα αντιδράσεως σε πολιτικά ή κοινωνικά γεγονότα που δεν ευνοούν την περίπτωσή τους ή παθητικός μες στον οποίο κυριαρχεί ο φόβος για ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Ανοχή και παθητικότητα λοιπόν. Κι έτσι εδραιώνεται η πρόκληση. Με την ανοχή των πολλών. Προτιμότερο αργός και σιωπηλός θάνατος από την αντίδραση του ζωντανού και ευαίσθητου οργανισμού που περιέχουμε. 

Το φάντασμα του κτήνους παρουσιάζεται ιδιαιτέρως έντονα στους νέους. Εκεί επιδρά και το marketing. Η επιρροή από τα Μ.Μ.Ε. ενός τρόπου ζωής που ευνοεί το εμπόριο. Κι όπως η εμπορία ναρκωτικών ευνοεί τη διάδοσή τους στους νέους, έτσι και η μουσική, οι ιδέες, ο χορός και όσα σχετίζονται με τον τρόπο ζωής τους έχουν δημιουργήσει βιομηχανία και τεράστια κι αφάνταστα οικονομικά ενδιαφέρονται.

Και μη βρίσκοντας αντίσταση από μια στέρεη παιδεία όλα αυτά δημιουργούν ένα κατάλληλο έδαφος για να ανθίσει ο εγωκεντρισμός, η εγωπάθεια, η κενότητα και φυσικά κάθε κτηνώδες ένστιχτο στο εσωτερικό τους. Προσέξτε το χορό τους με τις ομοιόμορφες στρατιωτικές κινήσεις, μακρά από κάθε διάθεση επαφής και επικοινωνίας. Το τραγούδι τους με τις συνθηματικές επαναλαμβανόμενες λέξεις, η απουσία του βιβλίου και της σκέψης από τη συμπεριφορά τους και ο στόχος για μια άνετη σταδιοδρομία κέρδους και εύκολης επιτυχίας. 

Βιώνουμε μέρα με τη μέρα περισσότερο το τμήμα του εαυτού μας – που ή φοβάται ή δεν σκέφτεται, επιδιώκοντας όσο γίνεται περισσότερα οφέλη. Ώσπου να βρεθεί ο κατάλληλος «αρχηγός» που θα ηγηθεί αυτό το κατάπτυστο περιεχόμενό μας. Και τότε θα ‘ναι αργά για ν’ αντιδράσουμε. Ο νεοναζισμός είμαστε εσείς κι εμείς – όπως στη γνωστή παράσταση του Πιραντέλο. Είμαστε εσείς, εμείς και τα παιδιά μας. Δεχόμαστε να ‘μαστε απάνθρωποι μπρος στους φορείς του AIDS, από άγνοια αλλά και τόσο «ανθρώπινοι» και συγκαταβατικοί μπροστά στα ανθρωποειδή ερπετά του φασισμού, πάλι από άγνοια, αλλά κι από φόβο κι από συνήθεια. Και το Κακό ελλοχεύει χωρίς προφύλαξη, χωρίς ντροπή. Ο νεοναζισμός δεν είναι θεωρία, σκέψη και αναρχία. Είναι μια παράσταση. Εσείς κι εμείς. Και πρωταγωνιστεί ο Θάνατος."

                                       

Ο Μάνος Χατζιδάκις πέθανε σαν σήμερα, στις 15 Ιουνίου 1994. 
Όπως έχω ξαναγράψει, αισθάνομαι απίστευτη ευγνωμοσύνη και θαυμασμό για αυτόν τον άνθρωπο. Υπήρξε ένα φωτεινό πρότυπο. Στο blog έχουν αφιερωθεί αρκετά posts στον Χατζιδάκι και για όσο υπάρχει, δεν πρόκειται να σταματήσουν να γίνονται. 

Τα κείμενα του αξίζει να διαβάζονται αρκετές φορές, αν θέλετε μπορείτε να δείτε και παλαιότερες αναρτήσεις, υπάρχουν links στο τέλος της δημοσίευσης.

Αναφορές για τον Μάνο Χατζιδάκι στο blog, αξίζουν την περιήγηση σας :

"Βιογραφικό σημείωμα" Μάνου Χατζιδάκι

Μάνος Χατζιδάκις, ο Λαχειοπώλης του Ουρανού...

Άποψη του Μάνου για την Παιδεία

κείμενο Μ.Χατζιδάκι, γραμμένο το χειμώνα του '85 προς '86

Το Τρίτο Πρόγραμμα του Μάνου Χατζιδάκι

Αφιέρωμα από την εκπομπή «Μηχανή του χρόνου»
Το πρόσωπο του τέρατος, Μάνος Χατζιδάκις

"Ο καθρέφτης και το μαχαίρι", του Μάνου Χατζιδάκι
Αναφορά του Μάνου Χατζιδάκι στο Ρεμπέτικο
σχόλια του Τρίτου
 ..τα παιδιά του Πειραιά..
..όταν έρχονται τα σύννεφα..