Αρχαίο Θέατρο Θορικού

Αρχαίο Θορικό - Dodwell 1801-1806

Το Αρχαίο Θέατρο του Θορικού, ένα από τα αρχαιότερα της Ελλάδας, με τεράστια αρχαιολογική αξία, βρίσκεται λίγο πριν την είσοδο της πόλης του Λαυρίου.

Ο Άγγλος περιηγητής Christopher Wordsworth (Κρίστοφερ Γουόρντσγουορθ, 1807-1885) περιγράφει : «Η απόσταση από την Ανάφλυστο, στα δυτικά της χερσονήσου, μέχρι τον Θορικό, στην ανατολική ακτή του ακρωτηρίου, ήταν εξήντα στάδια. Και πράγματι, το άκρο του Σουνίου απέχει σχεδόν την ίδια απόσταση, εξήντα στάδια, από τα δυο αυτά σημεία. Έτσι οι τρεις αυτές κώμες βρίσκονταν στις τρεις γωνίες ενός ισόπλευρου τριγώνου. Διασχίζουμε τώρα τη χώρα και φτάνουμε ως την ανατολική ακτή. Κατευθυνόμαστε προς τον Θορικό, το σημερινό Θερικό. Οι λόφοι είναι κατάσπαρτοι με χαμηλούς κέδρους. Το έδαφος όπου βαδίζουμε είναι στρωμένο με πολυκαιρισμένους σωρούς σκουριάς από το αργυρό μετάλλευμα με το οποίο ήταν κάποτε εμπλουτισμένο το χώμα.»

Έχω διαβάσει αρκετά στοιχεία για αυτό τον τόπο... Περπατώ το παραπάνω πλακόστρωτο μονοπάτι, ανηφορίζω προς το αρχαίο Θέατρο... Αυτός ο σημαντικότατος αρχαιολογικός χώρος είναι χωρίς περίφραξη, όποιος θέλει τον επισκέπτεται μόνος του, χωρίς να υπάρχει κανένας απολύτως υπεύθυνος για την φύλαξη του...

Ο Θορικός ήταν ένας από τους αρχαιότερους οικισμούς της Αττικής και ένα από τα αρχαιότερα ναυτικά φρούρια της. Φέρεται να κατοικείται από την τέταρτη χιλιετία π.Χ. Κατά τους κλασικούς χρόνους αποτελούσε την πρωτεύουσα του δήμου Θορικίων που βρισκόταν στο σημερινό λόφο Βελατούρι προς την βόρεια και νότια σχηματιζόμενες μικρές πεδιάδες. Ο δε λιμένας του Θορικού, στον ομώνυμο σήμερα όρμο, εμφάνιζε μεγάλη κίνηση διαμετακομιστικού εμπορίου, ιδίως ξυλείας και μετάλλων.

Το σημαντικότερο αξιοθέατο του αρχαιολογικού χώρου του Θορικού, είναι το αρχαίο θέατρο, το οποίο πιστεύεται πως είναι το αρχαιότερο σωζόμενο στην Ελλάδα. Χρονολογείται μεταξύ του 525 και 480 π.Χ. και αποτελείται από ορθογώνια ορχήστρα και 21 σειρές καθισμάτων. 

Η ιδιαιτερότητα του βρίσκεται στο ιδιόμορφο ελλειψοειδές σχήμα του σε αντίθεση με την ημικυκλική κατασκευή των νεότερων σε χρονολογία θεάτρων. Ήταν το επίκεντρο του αρχαίου Δήμου του Θορικού, που ανήκε στην πόλη-κράτος των Αθηνών και χρησιμοποιείτο όχι μόνο για παραστάσεις, αλλά και για συνεδριάσεις των πολιτών του Δήμου.

Αξιοσημείωτη είναι η μορφή της ορθογωνικής ορχήστρας, που καμπυλώνεται μόνο στις πλάγιες απολήξεις της και φέρνει στον νού τις πρωιμότερες γνωστές ορχήστρες, οι οποίες φαίνεται ότι ήταν μάλλον ορθογώνικες παρά κυκλικές.

 

Το θέατρο διευρύνθηκε εκ νέου στα μέσα του 4ου αι. π.Χ. Ένα νέο αναλημματικό τείχος χτίστηκε στο πίσω μέρος του κοίλου, προσβάσιμο εκ των όπισθεν μέσω δύο κεκλιμένων διαδρόμων (ράμπες), και προστέθηκαν 12 επιπλέον σειρές θέσεων, αυξάνοντας έτσι την χωρητικότητα του θεάτρου σε περίπου 6.000 θεατές.

Στον χώρο του θεάτρου υπήρχε μικρός ναός του θεού Διονύσου, καθώς και δωμάτια για την διαμονή των ηθοποιών. Στην ανατολική πλευρά υπάρχει μία μεγάλη αίθουσα με κερκίδες διπλού επιπέδου λαξευμένες στο βράχο, που ήταν πιθανώς τόπος συγκέντρωσης και προετοιμασίας των θεμάτων που επρόκειτο να συζητηθούν στις συνελεύσεις του Δήμου.

Εντύπωση προκαλεί το γεγονός, ότι ακριβώς νότια της σκηνής του θεάτρου και σε παράλληλη εποχή με την λειτουργία του, υπήρχε νεκροταφείο που χρησιμοποιήθηκε από τον 6ο αι. π.Χ. έως τα μέσα του 4ου αι. π.Χ.

Βόρεια του θεάτρου υπάρχει ο λόφος Βελατούρι που στην κορυφή του φιλοξενεί θολωτούς τάφους της μυκηναϊκής περιόδου (1.600-1.100 π.χ.). Μέχρι στιγμής έχουν ανακαλυφθεί πέντε (ο ένας μεγαλύτερος από τον άλλον) με πλήθος από κτερίσματα στο εσωτερικό τους, ενώ όλη η γύρω περιοχή είναι γεμάτη από αρχαιολογικά ευρήματα που μαρτυρούν τον έντονο εποικισμό ενός μεγάλου λατρευτικού κέντρου της ευρύτερης περιοχής στην εποχή εκείνη.

Τα ευρήματα όμως δεν σταματούν εδώ. Δίπλα ακριβώς από το αρχαίο θέατρο, στέκει ίσως ένα από τα αρχαιότερα «πλυντήρια» μεταλλεύματος του 6ου αιώνα π.Χ. Τα «πλυντήρια» είναι ειδικές κατασκευές των αρχαίων μεταλλευτών, στις οποίες μεταφέρονταν τα μεταλλεύματα μετά την εξόρυξη, το θρυμματισμό και το κοσκίνισμά τους, για τον εμπλουτισμό τους, δηλαδή για να καθαριστούν ακόμη καλύτερα.

Το μετάλλευμα έβγαινε από μια παρακείμενη σπηλιά, ακριβώς δίπλα από το πλυντήριο, στην οποία υπήρχε μεγάλη ποσότητα ασημιού και μόλυβδου. Να σημειωθεί ότι από το συγκεκριμένο ασήμι, κατασκευάστηκαν τα πρώτα αττικά τετράδραχμα, το Αθηναϊκό νόμισμα που κυριάρχησε για σχεδόν 5 αιώνες και είχε στην μία όψη την Αθηνά και στην άλλη την γλαύκα (κουκουβάγια).

Ο χώρος αυτός αποτέλεσε την κύρια πηγή χρηματοδότησης των σχεδίων της Αθήνας κατά τον «χρυσό αιώνα» της πόλης. Το συγκεκριμένο μεταλλείο, μαζί με τα υπόλοιπα μεταλλεία της περιοχής έδιναν στην πόλη της Αθήνας, 750 τάλαντα τον χρόνο με τα οποία ο Θεμιστοκλής κατασκεύασε τον περίφημο στόλο της πόλης.

Στην πεδιάδα νότιοδυτικά του οικισμού, υπάρχουν τα ερείπια δωρικού ναού, του 5ου αι. π.Χ., που έχει γίνει γνωστός ως «ναός της Δήμητρας και Κόρης» από επιγραφή που βρέθηκε στην περιοχή. Στην μυθολογία, όπως αναφέρεται στον ομηρικό ύμνο (όχι του γνωστού ποιητή) προς την Δήμητρα, εδώ βρέθηκε η θεά αιχμαλωτισμένη από πειρατές κατά το ταξίδι της από την Κρήτη, κατάφερε να δραπετεύσει και να μεταβεί στην Ελευσίνα.

Ένα από τα αρχαιότερα θέατρα της Ευρώπης, εντελώς αφημένο, παραμελημένο... Ανεβαίνω προσεκτικά τα σκαλοπάτια, κάθομαι σε μια θέση... Αγγίζω αχόρταγα τις πέτρες...

Στέκομαι και παρατηρώ τριγύρω το χώρο... Πόσες παραστάσεις παίχτηκαν, πόσες συνελεύσεις  έγιναν... Το ηλιοβασίλεμα αγκαλιάζει το θέατρο... Ίσως να είναι αυτή, μια άλλου είδους διαφορετική "παράσταση" μόνο για μένα...

Στο παραπάνω πίνακα απεικονίζεται ο τρόπος που αντιμετώπισαν τις αρχαιότητες κάποιοι από τους "περιηγητές". Τα πλοία στο βάθος στέκονται έτοιμα να φορτώσουν τα κλοπιμαία...

Από το 1820 η περιοχή ανασκάπτεται συστηματικά, αλλά δεν αναδεικνύεται και δεν προστατεύεται. Η φημισμένη Βέλγικη αρχαιολογική σχολή είχε αρχίσει τις ανασκαφές από το 1963, φέρνοντας στο φως πολύ σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα, η εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία επίσης ασχολήθηκε με την περιοχή, μέχρι και η Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών, όταν η επίσημη πολιτεία λόγω «έλλειψης κονδυλίων» αφήνει τις πριν από χρόνια πενιχρές εργασίες αναστήλωσης, να καταρρεύσουν από το πέρασμα του χρόνου, ενώ δεν υπάρχει η παραμικρή έστω περίφραξη του χώρου. Προφανώς ενδιαφέρει περισσότερο να διασωθούν τα τραπεζικά ιδρύματα.

Σηκώνω το βλέμμα και κοιτάζω στα αριστερά μου... Δίπλα η θάλασσα, στο βάθος απλώνεται η Μακρόνησος...Τα κατ’ Αγρούς Διονύσια, η μεγάλη γιορτή που μίμηση της παρουσιάζει ο Αριστοφάνης στους Αχαρνείς του, αποτελούσε χωρίς αμφιβολία επαναλαμβανόμενη πραγματικότητα στη συγκεκριμένη περιοχή.

Άλλη μια σκηνή που φέρνει αυτός ο τόπος στο νου είναι εκείνη που περιγράφει ο Βιργίλιος, καθώς αντλεί εικόνες από τη ζωή των χωρικών της Αττικής: 

«Αρχίζουν οι αρχαίοι αγώνες στη σκηνή,

Σε χωριά και σταυροδρόμια βάζουν βραβεία

Για τους πιο επιδέξιους γόνους του Θησέα

Και στα λιβάδια με κρασί μεθώντας

Πηδούν στο φουσκωμένο λιπαρό ασκί…»

Είναι μια σκηνή που ασφαλώς έκανε συχνά τις πλευρές του κοίλου αυτού του σήμερα άδειου και σιωπηλού θεάτρου να ζωντανεύουν από ευθυμία και γέλιο. 

Φανταστείτε όλο αυτόν το χώρο σαν μια πολύβουη κυψέλη ανθρώπων. Με ανθρώπους που σέβονται το λειτούργημα τους, όπου να φιλοξενούνται σχολεία, χιλιάδες τουρίστες όλο το χρόνο, αναδεικνύοντας την αξία του εναλλακτικού τουρισμού που ως στόχο θα έχει την πολιτιστική σύνδεση των επισκεπτών με το χώρο και το χρόνο.

Αυτός ο μοναδικός ιστορικός, αρχαιολογικός χώρος αξίζει μια καλύτερη τύχη...

Μια όμορφη περιήγηση στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, σας προτείνω να τον επισκεφτείτε!

Βιβλιογραφικές Πηγές:

Κ. Γουόρντσγουορθ, «Αθήνα-Αττική: Το ημερολόγιο ενός οδοιπορικού», Εκδ. Εκάτη 1999, μφρ. Τίνας Χανδρα, αποσπ. Σς. 158-161.

Γ. Μάνθος, "Μεταλλευτικό - Μεταλλουργικό Λαύριο", Λεύκωμα - Έκδοση Δήμου Λαυρεωτικής, 1990

Γ. Δερμάτης, «ΤΟΠΙΟ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ», ΕΚΔΟΣΗ ΔΗΜΟΥ ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ

Από το Διαδίκτυο:

Ελαφηβολιων: Αρχαίο Λαύριο

Ακυβέρνητες πολιτείες

Αρχαιολογία της πόλης των Αθηνών

wikipedia

μετρό Παρισιού

...Αφού δεν περπατάμε στους δρόμους του,
ας ταξιδέψουμε έστω νοερώς, ως εκεί...

Καλή εβδομάδα!

via spitoskylo.gr

Μαρία Κάλλας

Μαρία Κάλλας
(2 Δεκεμβρίου 1923-16 Σεπτεμβρίου 1977)

Ένα από τα σπουδαιότερα καλλιτεχνικά φαινόμενα του 20ου αιώνα, η κορυφαία υψίφωνος και γνωστή παγκοσμίως ντίβα της όπερας Μαρία Κάλλας γεννήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 1923 και πέθανε σαν σήμερα στις 16 Σεπτεμβρίου 1977. 

Η Καικιλία Σοφία Άννα Μαρία Καλογεροπούλου, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα, άφησε ως παρακαταθήκη μια πορεία που σημαδεύτηκε από μεγάλες επιτυχίες σε όλα τα σημαντικά λυρικά θέατρα του κόσμου (Il Teatro alla Scala di Milano, Metropolitan Opera of New York, Covent Garden, Lyric Theatre of Chicago, κ.λπ.), εκδηλώσεις λατρείας από το κοινό, αλλά και μεγάλες απογοητεύσεις στα τελευταία χρόνια της ζωής της. 

«...είναι πολύ παράξενο συναίσθημα να είμαι ζωντανός μύθος, ενώ βρίσκομαι ακόμη στη γη. Ίσως θα ήταν καλύτερο αν όλοι αυτοί οι άνθρωποι που θαυμάζουν τη φωνή μου, αποφάσιζαν να με θεωρούν αθάνατη μετά το θάνατό μου. Αν γινόταν αυτό θα καθόμουν πάνω σε κάποιο σύννεφο, θα κοίταζα κάτω και θα απολάμβανα το θέαμα αντί να κάθομαι και να ανησυχώ αν θα καταφέρω να βγάλω τις ψηλές μου νότες...» (Μ.Κάλλας)

Παρά το αντισυμβατικό του χαρακτήρα της, που κατά καιρούς της δημιούργησε δυσκολίες, άρχισε από νωρίς να δίνει παραστάσεις στα μεγαλύτερα ιταλικά λυρικά θέατρα. Η γνωριμία της με τον καλλιτεχνικό διευθυντή της Αρένας της Βερόνα Τζοβάννι Τζενατέλλο, την οδηγεί στην Ιταλία. Εκεί στις 3 Αυγούστου 1947 κάνει την πρώτη της εμφάνιση στην Αρένα της Βερόνα με τη "Τζοκόντα" του Αμιλκάρε Πονκιέλι. Τον ίδιο χρόνο ερμηνεύει την Ιζόλδη από το "Τριστάνος και Ιζόλδη" στη Βενετία υπό την καθοδήγηση του μαέστρου Τούλιο Σεραφίν.

Συνάμα έρχεται και η γνωριμία της με τον μουσικόφιλο Ιταλό βιομήχανο Τζοβάννι Μπατίστα Μενεγκίνι, με τον οποίο παντρεύονται στις 21 Απριλίου 1949. Ο Μενεγκίνι έχοντας και ρόλο μάνατζερ άσκησε καταλυτική επιρροή στην καριέρα της, υποβάλλοντάς την σε δίαιτα με σκοπό να αποκτήσει καλύτερη εμφάνιση και αποτρέποντάς την από κάθε βιοτική ενασχόληση με την οικονομική κάλυψη, που της παρείχε. Έτσι τον ίδιο χρόνο κάνει καλλιτεχνικές εμφανίσεις στο Μπουένος Άιρες και το 1950 στο Μεξικό.

«Α, ένα τρομερό δέος. Η ευφορία εκρήγνυται πάνω σε εκείνα τα τζάμια στο σκοτάδι. Αλλά μια τέτοια ευφορία που σε κάνει να τραγουδάς με τη φωνή σου είναι μια επιστροφή από το θάνατο. Για μένα υπάρχει ένα κενό στο σύμπαν, ένα άνοιγμα στο σύμπαν, και συ τραγουδάς από εκεί...» (Π.Π. Παζολίνι)

Στις 27 Οκτωβρίου 1956 εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη Μητροπολιτική Όπερα της Νέας Υόρκης ως "Νόρμα" στο ομώνυμο έργο του Μπελλίνι. Στις 5 Αυγούστου 1957 επιστρέφει στην Αθήνα και εμφανίζεται στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών. Δύο μήνες πριν είχε γνωρίσει τον εφοπλιστή Αριστοτέλη Ωνάση. Η γνωριμία τους θα εξελιχθεί σε μία από τις πλέον συζητημένες σχέσεις στην ιστορία.

Το 1960 τραγουδά στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου "Νόρμα". Το 1962 επανέρχεται στη Σκάλα του Μιλάνου και αποθεώνεται σαν "Μήδεια" σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή και κοστούμια Γιάννη Τσαρούχη. Τον Ιανουάριο του 1964 πείθεται από το Φράνκο Τζεφιρέλι να συμμετάσχει σε μία νέα παραγωγή της "Τόσκα" στη σκηνή του Κόβεντ Γκάρντεν (Covent Garden). Η παράσταση εκθειάζεται από τους κριτικούς ενώ ακολουθεί την ίδια χρονιά νέος καλλιτεχνικός θρίαμβος στην Όπερα των Παρισίων με τη "Νόρμα". Παρά τα φωνητικά προβλήματα που έχει αρχίσει να αντιμετωπίζει, το παρισινό κοινό την αποδέχεται θερμά.

TOSCA

Στις 5 Ιουλίου 1965 εμφανίζεται για τελευταία φορά σε παράσταση όπερας στο Κόβεντ Γκάρντεν με την "Τόσκα" σε σκηνοθεσία Φράνκο Τζεφιρέλι. Στα 1966 απεκδύεται την αμερικανική υπηκοότητα και λαμβάνει την ελληνική. Με αυτή της την ενέργεια λύεται και τυπικά ο γάμος της με το Μενεγκίνι. Πλέον ελπίζει ότι ο Αριστοτέλης Ωνάσης θα της ζητήσει να παντρευτούν κάτι που τελικά δε γίνεται μια και στις 8 Ιουλίου 1968 ο Έλληνας μεγιστάνας παντρεύεται τη χήρα του Αμερικανού Προέδρου Κέννεντυ, Τζάκυ. Αυτή του η πράξη βυθίζει σε κατάθλιψη την κορυφαία υψίφωνο.

Άρια «Casta diva (Αγνή θεά)» από την όπερα NORMA (Νόρμα)

Το 1969 γυρίζει σε ταινία τη "Μήδεια" του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Πιερ Πάολο Παζολίνι. Η ταινία δεν έχει τύχη στις κινηματογραφικές αίθουσες. Στις 25 Μαΐου 1970 μεταφέρεται στο νοσοκομείο και γίνεται γνωστό ότι επεχείρησε να αυτοκτονήσει λαμβάνοντας μεγάλη δόση βαρβιτουρικών.

Το 1973 σκηνοθετεί στο Τορίνο μαζί με τον Τζουζέπε ντι Στέφανο το έργο "Σικελικοί Εσπερινοί" (I Vespri Siciliani) και την ίδια χρονιά ξεκινά μαζί του μια παγκόσμια καλλιτεχνική περιοδεία. Στις 8 Δεκεμβρίου η Κάλλας τραγούδησε στην Όπερα των Παρισίων, όπου το κοινό την κάλεσε στη σκηνή 10 φορές καταχειροκροτώντας την. Η τελευταία της εμφάνιση έγινε στην Σαππόρο της Ιαπωνίας στις 11 Δεκεμβρίου 1974.

«...η Κάλλας ήταν η πρώτη -και τελευταία μέχρι στιγμής- σοπράνο που ξεπέρασε τα όρια της τέχνης της, και καθιερώθηκε ως η πριμαντόνα σταρ που έφερε την όπερα κοντά στην αντίληψη των μαζών...» (Φράκο Τζεφιρέλι)

Απομονωμένη στο διαμέρισμά της στο Παρίσι, γεμάτη φοβίες και ανασφάλειες, χωρίς προοπτική που θεωρούσε αντάξια του παρελθόντος της, η Κάλλας άφησε τον εαυτό της να εθισθεί στη χρήση διαφόρων φαρμάκων, τα οποία πιθανόν συνέβαλαν στον ξαφνικό της λυτρωτικό θάνατο.

Η Μαρία Κάλλας πέρασε στην αιωνιότητα στις 16 Σεπτεμβρίου 1977 στο Παρίσι. Η σωρός της αποτεφρώθηκε και κατά την επιθυμία της σκορπίστηκε στα νερά του Αιγαίου.

Πηγές, ενδιαφέρουσες ιστοσελίδες :

www.mmb.org.gr

wikipedia.org

musicheaven.gr

Σκακιστική νουβέλα, Stefan Zweig

Ένα από τα βιβλία που διάβασα το καλοκαίρι ήταν η Σκακιστική Νουβέλα, το τελευταίο έργο του Στέφαν Τσβάιχ, μια από τις πιο διαβασμένες νουβέλες του εικοστού αιώνα, η οποία δημοσιεύτηκε το 1943 στη Στοκχόλμη.

Στο πλοίο, με δρομολόγιο από τη Νέα Υόρκη στο Ρίο και το Μπουένος Άιρες, όπου αρκετοί Ευρωπαίοι επιβάτες, φεύγοντας μακριά από τη βία και τη σύγχυση του ναζισμού, αναζητούν καταφύγιο στην Αργεντινή και τη Βραζιλία ως τόπο εξορίας και ελπίδας, ο δρ. Μπ. αντιμετωπίζει σε μια παρτίδα σκακιού τον Μίρκο Τσέντοβιτς, παράξενο παγκόσμιο πρωταθλητή του σκακιού.

The Austrian writer Stefan Zweig (1881-1942). Photograph: Bettmann/Corbis

Ο συγγραφέας αναπτύσσει με αριστοτεχνικό τρόπο το θέμα του πνευματικού εγκλεισμού που δεν μπορεί να βρει διέξοδο μονάχα στην τρέλα. Ο δρ. Μπ., πριν ταξιδέψει, υπέστη από τους ναζί μια ιδιαίτερη φυλάκιση σ’ ένα εντελώς άδειο δωμάτιο ξενοδοχείου, χωρίς τίποτα να μπορεί ν’ απασχολήσει ή να διασκεδάσει το μυαλό του, μέχρι που ανακάλυψε ένα εγχειρίδιο με παρτίδες σκακιού, άρχισε να αποστηθίζει και να ξαναπαίζει από μνήμης. Έχοντας εξαντλήσει τις πηγές του βιβλίου, το μυαλό του τον οδήγησε σε παρτίδες με αντίπαλο τον εαυτό του κι έτσι άρχισε να υποβάλλεται σε μια σχιζοφρενική διάλυση που επρόκειτο να αποβεί μοιραία.

 Poison on the Night Stand: Bodies of exiled Austrian author Stefan Zweig & his wife lying on bed, still holding hands, after they committed suicide together – Rio De Janeiro, Brazil – 1942

Πρόκειται για μια μεταθανάτια έκδοση, αφού ο συγγραφέας αυτοκτόνησε τον προηγούμενο χρόνο μαζί με τη δεύτερη γυναίκα του στη Βραζιλία, τον τόπο όπου πήγε το 1940 αυτοεξόριστος. Πίστευε ότι η καταστροφή της Ευρώπης στη δεκαετία του ’40 σηματοδοτούσε την καταβαράθρωση του έργου του.

Στο αφήγημα απεικονίζεται η πάλη του πνεύματος και της φαντασίας - χαρακτηριστικά του παλαιού κόσμου - ενάντια στον εσωτερικό δαίμονα και την πεισματική λογική τής σύγχρονης βαρβαρότητας.

Μου θύμισε τη σκηνή από την ταινία του Ingmar Bergman "Η έβδομη σφραγίδα" με την παρτίδα σκακιού που παίζει ο Ιππότης με τον Θάνατο.

Εκδόσεις Άγρα

Bio Stefan Zweig : wikipedia.org

Quiet Signs of Love

Μια ταινία μικρού μήκους, "Quiet Signs of Love", είναι η ιστορία ενός κοριτσιού και ενός αγοριού που ερωτεύονται. Αυτό θα μπορούσε να είναι κοινότοπο, μόνο που στην ιστορία το κορίτσι δεν μπορεί να ακούσει το αγόρι, γιατί είναι κωφό. Όμως παρά τις πολλές δυσκολίες ανάμεσα στους δύο κόσμους, πάντα υπάρχει μια χρυσή τομή. Τελικά ίσως αυτό που μας ενώνει είναι κάτι παραπάνω από τις λέξεις, ή όπως λέει και ο σκηνοθέτης, η αγάπη τα υπερβαίνει όλα. Aπό την ikonfilm σε σκηνοθεσία Γιάννη Νικολακόπουλου.

**Μου άρεσε πολύ η ταινία, σκέφτηκα

πόσο σπουδαίο είναι τελικά αν μπορείς να μπεις στη θέση του άλλου**

Quiet Signs of Love
amvrakia

Σπανουδάκης στο Ηρώδειο...

Ήταν πραγματικά μια μαγική συναυλία, η προχθεσινή του Σταμάτη Σπανουδάκη στο Ηρώδειο...  Πάνω από το θέατρο, το φεγγάρι φώτιζε ολόγυρα τη σκηνή και εμείς περίπου στο μέσο του, αφεθήκαμε στο ταξίδι των νότων του... Μια βραδιά γεμάτη γαλήνη, από εκείνες που σαν γιατρικό ηρεμούν το νου και τη ψυχή σου.

"έρχονται δύσκολοι καιροί,

απ' όλες τις μεριές θα μας χτυπάνε

και θα αντέξουν μόνο αυτοί

που μάθανε νωρίς ν' αγαπάνε"

Αυτοί οι στίχοι ήταν η εισαγωγή του προγράμματος... Κατά την επικύρωση του εισιτηρίου στην είσοδο του θεάτρου ο κάθε θεατής απόκτησε τον τελευταίο δίσκο του Σταμάτη Σπανουδάκη «Θέλω να ‘μαι πάντα μαζί σου». Παρουσιάστηκαν παλιές αγαπημένες συνθέσεις, νέες μελωδίες και ενορχηστρώσεις. Με την Ιροντίνα, τραγουδίστρια στις «Νύφες», με τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη να ηγείται με το βιολί του της 12μελούς ορχήστρας εγχόρδων, τον Τσίκο στα τύμπανα και το Στέφανο Λαρεντζάκη στα κρουστά, το Νίκο Χατζόπουλο στο κοντραμπάσσο, το Δημήτρη Γιαννακάκη να αγκαλιάζει αυτό το ενορχηστρωτικό οικοδόμημα.

"Σήμερα"


"Ξαφνικός Έρωτας"

Ακόμη μια φορά, σκεφτόμουν πόσο σημαντική είναι η επαφή με τις τέχνες, πόσο απαραίτητο είναι να αφήνεις τη ψυχή σου να πετάξει, να διαφύγει, να ονειρευτεί... 

Ακόμη μια φορά, σκεφτόμουν πόσο σπουδαία είναι η φιλία, πόσο μπορεί να αλλάξει τη διάθεση μιας μέρας. Σε ευχαριστώ φιλαράκι για την όμορφη βραδιά και τη συντροφιά σου.

μάνα είναι μόνο μία

...Η φύση ακολουθεί ανεπηρέαστη

τη ροή της ζωής..

Είχαμε γεννητούρια...πέντε γατάκια..

εξερευνούν, κοιτούν γεμάτα απορία...

...κάνουν τρελές γκριμάτσες,
παίζουν ασταμάτητα

ηρεμούν μόνο όταν είναι δίπλα στη μάνα τους

χώνονται στην αγκαλιά της...

εκεί βρίσκουν το φάρμακο, 

και το καταφύγιο τους...

εκείνη τα παρακολουθεί διακριτικά, τα βοηθά,

εκείνη ανοίγει στοργικά την αγκαλιά της

είναι συνέχεια κοντά, υπομονετικά

η αγάπη της μάνας υπάρχει αστείρευτη στη φύση.. 

μοναδική σπάνια ανεκτίμητη ουσία

...μάνα είναι μόνο μία...

Το Σακάκι που βελάζει!

ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ : Δέστε, εγώ δουλεύω σε αυτό το Ίδρυμα 18 χρόνια κι επτά μήνες.  Στο διάστημα αυτό έγιναν μεταβολές κι αναδιοργανώσεις.  Άλλαξαν προϊστάμενοι. Εφαρμόστηκαν νέοι ρυθμοί εργασίας, έφεραν καινούργια έπιπλα. Χάλασαν, γκρατσουνίστηκαν, πετάχτηκαν...  Προιστάμενοι, ρυθμοί εργασίας, έπιπλα, όλα.  Παρουσιάστηκαν, σαν κομήτες, συνάδελφοι που πίστεψαν πως θα καίνε και θα αστράφτουν σ' όλη τους τη ζωή, έτσι που πάσχιζαν ν' αλλάξουν τα πράγματα. Ύστερα από 2-3 χρόνια έσβηναν στους διαδρόμους διατηριόταν για πολύ καιρό η τσίκνα από το κάψιμο τους.  Κι ονειρεύονταν να αλλάξουν τον κόσμο, όλοι τους ήθελαν να γίνουν Κολόμβοι, Άινσταϊν ή Γαλιλαίοι...  Ξέρετε γιατί έμεινα εγώ; Γιατί εγώ δε θέλω ν' αλλάξω τίποτα. Κι ακόμη για κάτι πολύ απλό που το ξέρουν κι αυτά τα παιδιά: όταν παίζεις πόλεμο ένας είναι ο ηγέτης, ενώ οι άλλοι είναι στρατιώτες της σειράς.  Το δυστύχημα είναι ότι κανένας δε θέλει να είναι απλός στρατιώτης.  Ε, λοιπόν εγώ αποδέκτηκα. Θέλω να είμαι απλός στρατιώτης, αφήνω τους άλλους να χτυπιούνται μεταξύ τους, για το ποιος θα με διευθύνει.  Ώσπου να καταλήξουν, η ζωή προχωρεί... Το παιχνίδι είναι αυτό αδιάκοπο, αλλά πάντα εγώ είμαι ο κερδισμένος.  Σας τα λέω όλα αυτά γιατί και εσείς κομήτες είστε. Σας βλέπω σε λίγο να καίγεστε! Άρχισα κιόλας να αισθάνομαι τη μυρωδιά του καψαλίσματος σας...

(...)

ΝΤΕΡΜΕΝΤΖΙΕΒΑ : Μην ανησυχείς για μένα, δεν έχω τίποτα. (Χαμογελά πικρά) Χρόνια και χρόνια έρχεσαι εδώ στις 7.30. Ποτίζεις τα λουλούδια, πίνεις καφέ που ψήνεις κρυφά στο καμινέτο της δελτιοθήκης, ύστερα χώνεσαι στα παλιόχαρτα σαν χαρτοπόντικας, κοντά στο μαυρισμένο απ' τις μύγες παράθυρο, σωπαίνεις ή λες : "Ναι, τον καταχώρησα στο φάκελο" ή "Ναι, μου φαίνεται πως θα βρέξει" και "Φοράτε καινούργιες γόβες σήμερα, με γεια" ή "Πως πάει το έλκος σου, πήρες σόδα;" ...Και όταν κάποια μέρα αποφασίσεις να πεις τι σκέφτεσαι, τι λες; Πάλι τα ίδια... "Ναι, μου φαίνεται θα βρέξει", "Διάβασες το περιοδικό - Παράλληλα -, γράφει πως μερικά ψάρια μιλούν..."

ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ : Ντερμεντζίεβα! Ντερμεντζίεβα! Μπροστά στους πολίτες. Σε παρακαλώ!

ΝΤΕΡΜΕΝΤΖΙΕΒΑ : Όταν τα ψάρια αρχίζουν να μιλούν, αυτό πάντα είναι ένα ασυνήθιστο γεγονός. Κι αυτό γιατί έχει καθοριστεί για πάντα πως τα ψάρια πρέπει να σωπαίνουν...

ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ : Ώστε έτσι; Ντερμεντζίεβα! Κι εγώ νόμιζα πως δε νοιώθεις καλά...

ΝΤΕΡΜΕΝΤΖΙΕΒΑ : Εννοείται πως δε νοιώθω καλά! Αν ήσουν έστω και λίγο έξυπνος, από καιρό θα καταλάβαινες πως όλα αυτά τα χρόνια δεν ένοιωθα καθόλου καλά εδώ...

ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ : Έχω την εντύπωση πως στο μέλλον θα' σαι ακόμη χειρότερα...

ΝΤΕΡΜΕΤΖΙΕΒΑ : Γνωρίζετε το ανέκδοτο;  "Αν κάποιος, 60 χρονών, ξυπνήσει κάποιο πρωί χωρίς τίποτα να του πονά, σημαίνει πως πέθανε".  Κατά κάποιον τρόπο αυτό αναφέρεται σ' όλους, όχι μόνο στους εξηντάρηδες.

ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ : Εγώ προτιμώ να μη μου πονά τίποτα, ούτε στα εξήντα μου χρόνια κι ούτε ως τότε.  Κι ακόμα κάτι.  Στη θέση σου δε θα διηγόμουν ανέκδοτα και μάλιστα σε ώρα υπηρεσίας, μπροστά σε ξένα πρόσωπα.  Δε βρισκόμαστε εδώ για να γελάμε.

ΝΤΕΡΜΕΝΤΖΙΕΒΑ : Μα ό,τι λέγατε εσείς ως τώρα δεν ήταν για γέλια;

ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ : Ντερμεντζίεβα, ξεπερνάς κάθε όριο!

ΝΤΕΡΜΕΝΤΖΙΕΒΑ : Κάποια μέρα θα' πρεπε να το ξεπεράσω. Ήταν γραφτό αυτή η μέρα να είναι η σημερινή.

ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ : Ντερμεντζίεβα, τα σύνορα δεν περνιώνται χωρίς κυρώσεις!

ΝΤΕΡΜΕΝΤΖΙΕΒΑ : (ειρωνικά) Μιλάτε σαν κάποιον που πέρασε έστω και μια φορά κάποιο σύνορο στη ζωή του.

(...)

ΝΤΕΡΜΕΝΤΖΙΕΒΑ : Η μισή μου ζωή πέρασε, έφυγαν τόσα χρόνια, ούτε πια ξέρω πόσα! Το πρωί σε ξυπνά το παιδί του γείτονα, πάλι το χτύπησε, δε ξέρω γιατί, ίσως γιατί το διαμέρισμα είναι πολύ στενό και πλαγιάζουνε ο ένας πάνω στον άλλο.  Ύστερα, στριμώχνεσαι στο τραμ, ο θυρωρός σε μαλώνει γιατί άργησες, η τυρόπιτα που τρώς βιαστικά στις σκάλες είναι κρύα και άνοστη.  Ξεφυλλίζεις κρυφά το περιοδικό "Παράλληλα", βάζεις νερό στα λουλούδια , αναπνέεις βαθιά κι αρχίζεις... Καταχωρήσεις, πράξεις, φάκελοι... Γράφεις, γράφεις, σωπαίνεις, ύστερα πετούν περιστέρια και σαν να σου' ρχεται να πετάξεις και εσύ κι απλώνεις τα χέρια, τ' απλώνεις... έπειτα τ' αφήνεις να πέσουν και ξαναγυρνάς για να θαφτείς και πάλι στα παλιόχαρτα. Έξω άνοιξη, άνοιξη με τις ζεστές της νύχτες.  Δε μπορούσα να κοιμηθώ, περιμένοντας ολοένα να συμβεί κάτι, να έρθει μέσα από τα δάκτυλα, τα χρόνια περνούν... Στο δρόμο συνάδελφοι συγκεντρωμένοι γύρω από το φλιτζάνι του καφέ, τεντώνει το χέρι του για να... Ο συνάδελφος θέλει να πλαγιάσει με σένα, δεν έχει τίποτα για να σε ελκύσει.  Δεν είναι ούτε όμορφος, ούτε έξυπνος, ούτε τουλάχιστον ηλίθιος! Δεν είναι ΤΊΠΟΤΑ... Αποτραβηγμένος και φοβιτσιάρης, φορά μαύρες κάλτσες, κι αυτό που μπορεί να σου προσφέρει είναι ένα γεύμα στο εστιατόριο "Gambrinus". Είναι αυτή ζωή; Άραγε έτσι ζουν όλοι; Φαγητό στην καντίνα, πατάτες με κρέας... "Ακούσατε πως η γυναίκα του Ιβάνωφ τα έχει με τον οδοντίατρο", ή "...Τα μάθατε, εκείνοι πάλι φεύγουν εκδρομή στην Κωνσταντινούπολη, και κλαιγόντουσαν πως τα φέρνουν στενά!" Και πάλι καταχωρήσεις, φάκελοι, χαρτιά... ξαναστρίμωγμα στο τραμ και στο λεωφορείο... Και τα χρόνια περνούν, η ζωή περνά, δεν έγινα ούτε Μαρία Κιουρί, ούτε Σοφία Λώρεν, ούτε τουλάχιστον πλοίαρχος σ'εμπορικό πλοίο. Και στα όνειρα μας ολοένα πετάμε, πετάμε, πετάμε...  (Παύση) Και εσείς μου προτείνετε να ξαναγυρίσω.  Σας ευχαριστώ, δεν το θέλω πια.  Όποιος έχει κέφι ας ορίσει. Ο μισθός είναι καλούτσικος, οι συνάδελφοι με κατανόηση, η δουλειά ήσυχη.  Υπάρχουν μνηστήρες;  Αν υπάρχουν ας παρουσιαστούν, η θέση είναι ελεύθερη.  (Οι τρεις φίλοι σωπαίνουν.  Η Ντερμεντζίεβα χαμογελά).  Μην ανησυχείτε, συνήθως σωπαίνω, αλλά τώρα έλαχε να μιλήσω.  Ωστόσο, μια φορά στα δέκα χρόνια δεν είναι πολύ.  Δεν είναι έτσι;  Μια φορά στα δέκα χρόνια επιτρέπεται νομίζω!

Το Σακάκι που βελάζει!

(Στανισλαβ Στρατιεβ)

ένα απόσπασμα του θεατρικού κειμένου από το πρόγραμμα του ΑΜΦΙ-ΘΕΑΤΡΟυ

Σπυρου Α. Ευαγγελάτου

Μετάφραση : Βασίλης Σκουβακλής

Πρώτη παράσταση: Τετάρτη 16 Δεκεμβρίου 1981

Τα εξαιρετικά σκίτσα είναι σκαναρισμένα από το πρόγραμμα της παράστασης.