2 Οκτωβρίου 2014

Συνδεδεμένοι, Nicholas Christakis, James Fowler, Κάτοπτρο


Στο βιβλίο τους με τίτλο Συνδεδεμένοι, oι συγγραφείς Nicholas Christakis και James Fowler παρουσιάζουν κάποια στοιχεία σχετικά με πώς τα κοινωνικά δίκτυα επηρεάζουν κάθε πλευρά της ζωής μας.

Σύμφωνα με τους συγγραφείς υπάρχουν πέντε κανόνες της ζωής, με βάση τους οποίους διαμορφώνονται τα κοινωνικά δίκτυα, οι παρακάτω:

Κανόνας πρώτος : Εμείς διαμορφώνουμε τα δίκτυα μας.
Κανόνας δεύτερος : Μας διαμορφώνουν τα δίκτυα μας.
Κανόνας τρίτος : Μας επηρεάζουν οι φίλοι μας.
Κανόνας τέταρτος : Μας επηρεάζουν οι φίλοι των φίλων μας των φίλων μας
Κανόνας πέμπτος : Το δίκτυο έχει τη δική του ζωή.

Οι επιστήμονες αφιερώνουν αρκετές σελίδες για να εξηγήσουν τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι παραπάνω κανόνες στη ζωή.

Τα κοινωνικά δίκτυα, όπως φαίνεται, είναι δημιουργικά και τείνουν να μεγεθύνουν οτιδήποτε τα τροφοδοτήσουμε. Και αυτό που δημιουργούν δεν ανήκει σε κανένα μεμονωμένο άτομο – αποτελεί κοινή ιδιότητα όλων όσων συμμετέχουν στο δίκτυο. Από αυτή την άποψη, ένα κοινωνικό δίκτυο μοιάζει με ένα δημόσιο δάσος : όλοι ωφελούμαστε από αυτό, αλλά θα πρέπει όλοι να το προστατεύουμε, ώστε να παραμένει υγιές, παραγωγικό. (σ. 54)

Πειράματα έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι μπορούν να «κολλήσουν» συναισθηματικές καταστάσεις που παρατηρούν σε άλλους, μέσα σε χρονικά διαστήματα που κυμαίνονται από δευτερόλεπτα έως εβδομάδες. Όταν πρωτοετείς φοιτητές τοποθετούνται τυχαία στο ίδιο δωμάτιο με συγκάτοικους που έχουν ήπια κατάθλιψη, τότε σταδιακά σε μια περίοδο τριών μηνών γίνονται και αυτοί καταθλιπτικοί. Η μετάδοση συναισθημάτων μπορεί να παρουσιαστεί ακόμη και μεταξύ ανθρώπων που δεν γνωρίζονται, έστω και αν έχουν μια εφήμερη επαφή. Όταν οι σερβιτόροι εκπαιδεύονται να παρέχουν υπηρεσίες «με το χαμόγελο», οι πελάτες τους δηλώνουν ότι νιώθουν πιο ικανοποιημένοι και αφήνουν μεγαλύτερα φιλοδωρήματα. Τα συναισθήματα και η διάθεση των ανθρώπων επηρεάζονται από τη συναισθηματική κατάσταση εκείνων με τους οποίους αλληλεπιδρούν. Το πώς αισθάνεται κανείς εξαρτάται από το πώς αισθάνονται οι άλλοι με τους οποίους συνδέεται, είτε στενά είτε χαλαρά

Επίσης μέσα από έρευνες, οι δύο επιστήμονες απέδειξαν πόσο σημαντική είναι η δύναμη του εγκεφάλου μας. Ο εγκέφαλος μας εξασκείται στην εκτέλεση ενεργειών απλώς βλέποντας άλλους ανθρώπους να τις εκτελούν, είναι σαν να τις κάναμε εμείς. 

Φαίνεται, λοιπόν, πως πάντοτε είμαστε έτοιμοι να νιώσουμε ό,τι νιώθουν οι άλλοι και να κάνουμε ότι κάνουν οι διπλανοί μας. Δεν είναι τυχαία τα περιστατικά «επιδημικής υστερίας» ή της «ασθένειας του γέλιου», που σημειώθηκαν και καταγράφτηκαν σε συγκεκριμένους τόπους. 

Εξαιρετικές παρατηρήσεις, που όλοι τις υποψιαζόμασταν, αλλά τώρα έρχονται να επιβεβαιωθούν επίσημα και από την επιστήμη. Το εκπληκτικό είναι ότι δεν μας αρρωσταίνει μόνο το δικό μας άγχος, αλλά μπορεί να μας αρρωστήσει και το άγχος των άλλων. (σ. 70)

Είναι πλέον επιστημονικώς αποδεδειγμένο ότι το να βρίσκεστε σε μια συγκεκριμένη θέση εντός ενός κοινωνικού δικτύου, σε επαφή με ανθρώπους με συγκεκριμένα αισθήματα, έχει σημαντικές συνέπειες στη ζωή. Μπορούμε να καταλάβουμε και τη δύναμη του διαδικτύου, όπως και τις επιπτώσεις που έχει για τη ψυχολογία μας η μετάδοση των αρνητικών ειδήσεων και του φόβου. 

Επίσης, είναι βέβαιο πως «όταν έχει κανείς περισσότερους φίλους και συγγενείς, είναι πιο πιθανόν να νιώθει ευτυχισμένος παρά όταν διαθέτει περισσότερα χρήματα». (σ. 81) Μα όμως, «δεν επαρκεί να έχουμε περισσότερους φίλους - το κλειδί της συναισθηματικής ευεξίας μας είναι να έχουμε περισσότερους ευτυχισμένους φίλους». (σ. 82)



Κατά συνέπεια, η ευτυχία δεν είναι μόνο αποτέλεσμα ατομικής εμπειρίας ή επιλογής. Είναι και μια ιδιότητα των ανθρωπίνων ομάδων. Μεταβολές στην ατομική ευτυχία είναι δυνατόν να διαδίδονται σαν κυματισμοί διαμέσου των κοινωνικών συνδέσεων και ν’ αναπτύσσουν ευρείας κλίμακας μοτίβα στο δίκτυο, σχηματίζοντας ομάδες ευτυχισμένων και δυστυχισμένων ανθρώπων. Σύμφωνα με τους συγγραφείς, παρόμοια αποτελέσματα όσον αφορά την εξάπλωση της ευτυχίας έχουν παρατηρηθεί σε ένα δείγμα δέκα χιλιάδων χωρικών στην Κίνα. Αν και δεν μπορούμε να διακρίνουμε τι ήταν αυτό που προκάλεσε την εξάπλωση της ευτυχίας, μπορούμε να υποθέσουμε ποικίλους δυνατούς μηχανισμούς. Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι ίσως να μοιράζονται την καλή τους τύχη (για παράδειγμα, με το να βοηθούν πραγματικά τους άλλους ανθρώπους ή να είναι οικονομικά γενναιόδωροι μαζί τους), να αλλάζουν τη συμπεριφορά τους προς τους άλλους (φέρ’ ειπείν, με το να είναι πιο ευγενικοί ή λιγότερο εχθρικοί) ή απλώς να ξεχειλίζουν από ένα συναίσθημα που είναι μεταδοτικό. Εξάλλου, αν περιτριγυρίζεται κανείς από ευτυχισμένους ανθρώπους, αυτό μπορεί να έχει ευεργετικά βιολογικά αποτελέσματα. Αλλά, όποιος κι αν είναι ο μηχανισμός, φαίνεται ξεκάθαρο ότι χρειάζεται να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε σχετικά με την ευτυχία και τα άλλα συναισθήματα μας. (σ. 84-85)

Ένα άλλο σημαντικό σημείο του βιβλίου είναι η παρατήρηση σχετικά με τη μακροχρόνια ευτυχία, ότι εξαρτάται κατά 50% από τη γενετική προδιάθεση κάθε ανθρώπου, κατά 10% από τις συγκυρίες της ζωής τους (λόγου χάριν, που ζει, πόσο πλούσιος είναι και πόσο υγιής) και κατά 40% από το τι επιλέγει να σκεφτεί και να κάνει. (σ. 86)

Σε όλο τον κόσμο, οι άνθρωποι έχουν διαφορετικές ιδέες, πεποιθήσεις και απόψεις – διαφορετικές σκέψεις - αλλά έχουν παρόμοια αισθήματα. Και αντιδρούν με παρόμοιο τρόπο στα αισθήματα των άλλων ανθρώπων, προτιμώντας τους χαρούμενους φίλους από τους κατηφείς, τους καλοσυνάτους από τους κακότροπους και τους τρυφερούς από τους βίαιους. (σ.91)

Ένα βιβλίο με ουσιαστικές παρατηρήσεις που μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τελικά τα μικρόβια δεν είναι το μόνο πράγμα που μεταδίδεται από άτομο σε άτομο. Μεταδίδονται επίσης και οι συμπεριφορές. 

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πιο κλασική έρευνα της μεταδοτικής αυτοκτονίας, η οποία δημοσιεύθηκε από τον κοινωνιολόγο David Phillips το 1974. O Phillips έδειξε ότι, κατά την περίοδο 1947 έως 1968, κάθε φορά που οι New York Times έγραφαν στο πρωτοσέλιδό τους για κάποιον αυτόχειρα, οι αυτοκτονίες αυξάνονταν σε εθνικό επίπεδο για τον επόμενο μήνα. Ο Phillips αυτό το ονόμασε «φαινόμενο Werther», από το μυθιστόρημα του Γκαίτε Τα πάθη του νεαρού Βέρθερ, που δημοσιεύθηκε το 1774. Το μυθιστόρημα διαβάστηκε ευρέως και, όταν ορισμένοι νεαροί άνδρες άρχισαν να αυτοκτονούν αντιγράφοντας τον τρόπο αυτοκτονίας του πρωταγωνιστή, οι αρχές της Ιταλίας, της Γερμανίας και της Δανίας απαγόρευσαν τα βιβλία. (σ. 170)

Φυσικά καταλαβαίνουμε την επίδραση του Διαδικτύου και το κατά πόσο είμαστε όλοι συνδεδεμένοι με κάποιο τρόπο μεταξύ μας. 

Η εκπληκτική δύναμη των κοινωνικών δικτύων δεν είναι απλώς η επίδραση των άλλων σε εμάς, αλλά είναι και η δική μας επίδραση πάνω στους άλλους. Δεν χρειάζεται να είμαστε σούπερ σταρ. Το μόνο που χρειάζεται είναι να συνδεθείτε. Η καθολικότητα της ανθρώπινης σύνδεσης σημαίνει ότι ο καθένας από εμάς έχει πολύ μεγαλύτερη επιρροή στους άλλους από όσο μπορούμε να αντιληφθούμε. Όταν φροντίζουμε καλύτερα τον εαυτό μας, αυτό επηρεάζει και πολλούς άλλους συνανθρώπους μας. Όταν από συνήθεια κάνουμε τυχαίες πράξεις καλοσύνης, αυτές μπορούν να εξαπλωθούν σε δεκάδες ή, ακόμη, και σε εκατοντάδες άλλους ανθρώπους. Και με κάθε καλή πράξη συμβάλλουμε στη συντήρηση του ίδιου του δικτύου που μας συντηρεί.


Η δική μας ευθύνη είναι το να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στη μεγαλύτερη πρόκληση του 21ου αιώνα, που σύμφωνα με το συγγραφέα του βιβλίου και σημαντικό επιστήμονα Νικόλα Χρηστάκη, ο οποίος το 2009 συμπεριλήφθηκε από το «TIME» στον κατάλογο των εκατό προσωπικοτήτων με τη μεγαλύτερη επιρροή στον πλανήτη, είναι η κατανόηση του πώς «η ολότητα της ανθρωπότητας είναι μεγαλύτερη από το άθροισμα των μερών της. Σαν ένα παιδί που ξυπνά, ο ανθρώπινος υπεροργανισμός αρχίζει να αποκτά αυτεπίγνωση, και αυτό σίγουρα θα μας βοηθήσει να επιτύχουμε τους στόχους μας. Αλλά το μεγαλύτερο δώρο της αυτεπίγνωσης αυτής θα είναι η άκρατη χαρά της αυτογνωσίας και η συνειδητοποίηση του ότι, για να μάθουμε πραγματικά ποιοι είμαστε, θα πρέπει πρώτα να μάθουμε πώς και γιατί όλοι μας είμαστε συνδεδεμένοι.» (σ. 399-400) 


Nicholas Christakis, James Fowler, Συνδεδεμένοι. Η εκπληκτική δύναμη των κοινωνικών δικτύων και πώς αυτά διαμορφώνουν τη ζωή μας, Κάτοπτρο

18 σχόλια:

Μαρία Έλενα είπε...

Όμορφη ανάρτηση
Καλό μήνα
Φιλάκια ...

Alex είπε...

Poli endiaferon!!

ασωτος γιος είπε...

πολυ ενδιαφερον οντως και καλο φθινοπωρο

Hengeo είπε...

Ενδιαφέρον!

Κατερίνα Τοράκη είπε...

Το βιβλίο είναι εξαιρετικό, οι συγγραφείς έχουν κάνει πολλή δουλειά. Το ενδιαφέρον είναι ότι αναφέρεται στην επικοινωνία και τις σχέσεις που διαμορφώνονται ανάμεσα στους ανθρώπους με κάθε μέσον και σε κάθε εποχή, από τη γειτονιά μέχρι το διαδίκτυο. Και έχει ενδιαφέρον να ξανασκεφτούμε εκείνα τα like και τα "είμαστε φίλοι στο facebook". Με βάση τις δικές τους διαπιστώσεις από τις έρευνες που έκαναν, οι κοντινές σχέσεις δεν μπορούν να ξεπεράσουν σε βάθος τα λίγα επίπεδα.

- spoonstories- είπε...

Καλό Μήνα και καλό φθινόπωρο και από εδώ.Ενδιαφέρον ανάρτηση πάντως.Ότι έχει να κάνει με τις ανθρώπινες σχέσεις είναι πάντα επίκαιρο και πολύπλοκο!

Emmylou είπε...

Sounds like a great interesting book.

Roadartist είπε...

@ Μαρία Έλενα :




@ Alex :




@ Γιώργος - Hengeo

Σας ευχαριστώ.

Roadartist είπε...

@ ασωτος γιος : Καλό φθινόπωρο να έχουμε :)

Roadartist είπε...

@ Katerina Toraki : Διαβασμένο από το 2013, μόλις τώρα αναρτήθηκε... Θα προστεθεί και στη λίστα των αναγνώσεων εκείνου του έτους (έπρεπε κ αυτή να είχε αναρτηθεί... μα είναι έτοιμη στο πρόχειρο και θα ανέβει). Το παν είναι η επικοινωνία, όχι μόνο σήμερα, μα πάντοτε. Σήμερα όμως - με πολλούς πλέον τρόπους - είμαστε περισσότερο συνδεδεμένοι μεταξύ μας, ίσως από ποτέ.

Όσον αφορά το facebook, κανείς δε νομίζω να έχει την ψευδαίσθηση ότι τέτοιου είδους "φιλίες" είναι αληθινές, κανείς όμως επίσης δεν αμφισβητεί ότι είναι ένα είδος σύνδεσης, που μάλιστα επηρεάζει πολλαπλώς τους χρήστες. Δε ξέρω βέβαια αν τους επηρεάζει θετικά ή κυρίως αρνητικά...
Αυτό που αποδεικνύει η έρευνα τους, είναι ότι η κοινωνική επιρροή δε σταματά μόνο στους ανθρώπους που γνωρίζουμε...

Roadartist είπε...

@ spoonstories : Έχεις απόλυτο δίκιο! Σε ευχαριστώ! :)

Roadartist είπε...

@ Emmylou : Yes, it really is! Check the follow links :

http://connectedthebook.com/

http://www.amazon.com/Connected-Surprising-Networks-Friends-Everything/dp/0316036137

http://www.ted.com/talks/nicholas_christakis_the_hidden_influence_of_social_networks?language=el#

ξωτικό είπε...

Αα άλλο κείμενο περίμενα ;-)
(Αυτό όμως το προετοιμάζει καλά)

Όταν λέω κι εγώ το πτωχό λοιπόν οτι δεν είναι μόνο η "αρρώστια" (γενικώς) μεταδοτική αλλά και η "υγεία" και η ευγένεια και η καλή διάθεση και η αισιοδοξία κ.λ.π κ.λ.π να με πιστεύεις :-Ρ

Και να μην ξεχνάμε πως έχουμε πολύ δύναμη και πως ό,τι κάνουμε (ή δεν κάνουμε ) έχει επίδραση μεγαλύτερη απ'όση συνήθως νομίζουμε.....

Και το διαδίκτυο την κάνει ακόμα μεγαλύτερη γι αυτό απαιτεί μέτρο και περίσκεψη η χρήση του .

Εξαιρετικά χρήσιμο το βιβλίο !!!!!!
Οι συζητήσεις γύρω απ'αυτό το θέμα όλο και θα αυξάνονται μια που το θέμα είναι κυρίαρχο πια στην ζωή μας και το μέσον πανίσχυρο .

Περιμένω την συνέχεια.....

Roadartist είπε...

@ ξωτικό : Πόσο δίκιο είχες σε όσα υποστήριζες, αυτό λέει και ο Χρηστάκης στην έρευνα του, ας έχουμε βέβαια τη δύναμη να μεταδίδουμε καλά συναισθήματα. Είθε να πολλαπλασιαστούν, καληνύχτα!

Hfaistiwnas είπε...

Καλά τα λέει.. στα υπόψη το βιβλίο αυτό!
Καλημέρα!!!

Roadartist είπε...

@ Hfaistiwnas : :)

Robert Sapolsky είπε...

Έχεις κριτική και για το βιβλίο Sapiens του Yuval Noah Harari;

http://www.theguardian.com/books/2014/sep/11/sapiens-brief-history-humankind-yuval-noah-harari-review

http://www.public.gr/product/books/greek-books/anthropology-social-sciences/history/sapiens-mia-syntomi-istoria-toy-anthropoy/prod7870192pp/

http://www.politeianet.gr/books/9780099590088-harari-yuval-noah-vintage-arrow-pb-sapiens-246454

Roadartist είπε...

@ Robert Rasoplsky: Δεν το έχω διαβάσει!

Related Posts with Thumbnails