Καλοκαιρινό Καλλιτεχνικό Camp από τις Μορφές Έκφρασης στο Βοτανικό κήπο!

Διαβάζω για τα διάφορα καλοκαιρινά camps που διοργανώνονται στην Αθήνα. Είναι πολλά, για την ακρίβεια είναι πάρα πολλά. Αναρωτιέμαι πόσα από αυτά βασίζονται σε οργανωμένο πρόγραμμα εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων και δεν είναι οι γνωστές αρπαχτές. Έχω ακούσει ιστορίες για camps όπου τα παιδιά μένουν αφημένα όλη μέρα σε μια γωνία χωρίς να ασχολούνται μαζί τους. Είναι τελικά ένας δύσκολος γρίφος για τους εργαζόμενους γονείς, ποιο από τα καλοκαιρινά camps που διοργανώνονται στην πόλη να εμπιστευτούν. 

Γνωρίζοντας για το Καλοκαιρινό Καλλιτεχνικό Camp που πραγματοποιείται για 5η χρονιά από τις Μορφές Έκφρασης του Θωμά Κινδύνη, σκέφτηκα να το παρουσιάσω.  Γίνεται στη φύση, σε έναν από τους πιο όμορφους κήπους της Αθήνας, στο Βοτανικό Κήπο Διομήδους, και έχει ως κεντρικό άξονα την ελεύθερη έκφραση μέσα από τις Τέχνες.  

Με κεντρική θεματολογία «Φύση & Πολιτισμός», τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να ζήσουν μία εμπειρία τέχνης με θέατρο, μουσική, κίνηση, τραγούδι, ζωγραφική, κατασκευές μουσικών οργάνων, μάσκας, αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, γλυπτική και άλλα μέσα σε ένα δάσος πολύ κοντά στην Αθήνα.   

Η επαφή των παιδιών με τις Τέχνες & τη Φύση είναι ένα απαραίτητο στάδιο για την εσωτερική τους ανάπτυξη.  Νομίζω κάπως έτσι θα έπρεπε να λειτουργούσε το σχολείο. Από το ελληνικό όμως εκπαιδευτικό σύστημα απουσιάζει πλήρως η καλλιτεχνική εκπαίδευση... η σωστή, οργανωμένη επαφή των παιδιών τόσο με τη φύση, όσο και με τον πολιτισμό. 

Λίγα λόγια από το Θωμά Κινδύνη, ιδρυτή των Μορφών Έκφρασης 

Η ιδανική «Παιδεία» καλλιεργείται μέσα από τις Τέχνες 

Η κρίση αξιών που βιώνει η σύγχρονη εποχή μας, πιστεύω πως είναι μια κρίση παιδείας και προσωπικού πολιτισμού. Πρωτοβουλίες άξιων ανθρώπων κατά καιρούς, προσπαθούν να μειώσουν αυτό το χάσμα. Εμείς στις Μορφές Έκφρασης, εδώ και 25 χρόνια πορευόμαστε προς αυτόν το δρόμο, δίνοντας σε παιδιά και εφήβους, μέθοδο, χώρο και χρόνο έτσι ώστε να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για γνώση και χαρά. Έχουμε ασχοληθεί με τα παιδιά εδώ και μια δεκαπενταετία και η εμπειρία μας πλέον αλλά και τα πολύ θετικά αποτελέσματα είναι τα πιο σημαντικά μας κίνητρα για να συνεχίσουμε αυτή την προσπάθεια.

Η Ιδέα του Καλοκαιρινού Καλλιτεχνικού camp 

Με γνώμονα πως με το κλείσιμο των σχολείων, οι γονείς που εργάζονται δεν έχουν πολλές λύσεις για το πως να γεμίσουν δημιουργικά το χρόνο των παιδιών τους και τα παιδιά καταλήγουν να αναλώνονται με ηλεκτρονικά παιχνίδια, τηλεόραση ή άσκοπες μετακινήσεις, αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε ένα καλοκαιρινό καλλιτεχνικό camp. Μια καλοκαιρινή απασχόληση με αισθητική, συνεργασία και γνώση μέσα από τις Τέχνες (μουσική, κίνηση, θεατρικό παιχνίδι), που γεμίζει τα παιδιά με χαρά και δημιουργικότητα, μαθαίνοντάς τα παράλληλα αξίες όπως η συνεργασία και η αλληλεγγύη.

Ο Βοτανικός Κήπος Διομήδους

Πρόκειται για ένα καταπληκτικό κήπο, μια σκέτη πρόκληση για παιχνίδι και εξερεύνηση. Είναι ο τρίτος χρόνος που το camp μας θα φιλοξενηθεί στο Βοτανικό κήπο και οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στους ιθύνοντες που υποστηρίζουν αυτή τη δημιουργική μας προσπάθεια, όχι μόνο σε επίπεδο φιλοξενίας αλλά και με την ενεργή συμμετοχή τους, διαθέτοντας εξειδικευμένο προσωπικό για την ξενάγηση των παιδιών στο υπέροχο δάσος, με τα διάφορα ζώα και πτηνά που κυκλοφορούν. Είναι μια μεγάλη ευκαιρία τα παιδιά να ζήσουν λίγο στη φύση και μάλιστα όχι μακριά από το κέντρο της Αθήνας, ξεφεύγοντας από τη ζεστή και άχαρη τσιμεντούπολη. 

Τρόπος λειτουργίας του καλλιτεχνικού camp

Η προσέλευση των παιδιών γίνεται από τις 8:00π.μ. και ολοκληρώνεται το αργότερο στις 8:55 π.μ. Στο διάστημα αυτό τα παιδιά χωρίζονται στις ομάδες τους. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ξεκινάει στις 9:00 π.μ. και ολοκληρώνεται στη 1:00 μ.μ. Μετά τη 1:00 μ.μ. όσοι γονείς το επιθυμούν μπορούν να παραλαμβάνουν τα παιδιά τους, ανά 1 ώρα. Όσα παιδιά παραμένουν μετά τη 1:00 μ.μ. θα φάνε το μεσημεριανό τους και στη συνέχεια ακολουθούν το πρόγραμμα φύλαξης μέχρι το αργότερο στις 4.00 μ.μ (ελεύθερο παιχνίδι, οργανωμένα παιχνίδια από τους εμψυχωτές, ανάγνωση βιβλίων και παραμυθιών, ελεύθερη ζωγραφική κ.α.).

Το πρόγραμμα του 5ου Καλλιτεχνικού camp των Μορφών Έκφρασης

Το καλλιτεχνικό camp ανοίγει τις πόρτες του για να υποδεχθεί τα παιδιά από τις 8:00 π.μ. έως τις 8:50 π.μ. και στις 9:00 το πρωί ξεκινάει καθημερινά το πρόγραμμα του, με τα λεγόμενα «παιχνίδια καλημέρας!» όλα τα παιδιά συμμετέχουν για να γνωριστούν, να γίνουν ομάδα, να προσανατολιστούν στο χώρο και φυσικά να αυξήσουμε τη διάθεση μας και το κέφι!!! Θα ακολουθήσουν τα εργαστήρια, τα παιδιά ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα που ανήκουν θα παρακολουθούν μέσα στην ημέρα 3 καλλιτεχνικά εργαστήρια, ενώ κάθε Τετάρτη το πρόγραμμα αλλάζει αφού είναι η ημέρα περιπάτου και παρατήρησης, έχουν σχεδιαστεί όμορφες δράσεις μέσα στον κήπο, όπου θα ζωγραφίσουμε στη φύση, θα φυτέψουμε, θα γνωρίσουμε πουλιά κ.α. Ενώ τις Παρασκευές στις 2:00 μ.μ. οι γονείς είναι οι επίσημοι προσκεκλημένοι μας στις παρουσιάσεις που θα κάνουμε (μικρές παραστάσεις, εκθέσεις κ.α.) με τα έργα των παιδιών. Καθημερινά το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ολοκληρώνεται στη 1:00 όπου και αποχωρούν και όσα παιδιά δεν μένουν στη φύλαξη. Τα παιδιά που θα παραμείνουν θα φάνε και στη συνέχεια θα απασχοληθούν με διάφορες δραστηριότητες δημιουργικής απασχόλησης αλλά και με ελεύθερο παιχνίδι έως τις 4:00 μ.μ.

* Μονάχα ένα σχόλιο θα κάνω: μακάρι να ήμουν ακόμη παιδί!!! *

Info
Διάρκεια: 18 Ιουνίου μέχρι 13 Ιουλίου στις εξής περιόδους*:
1η περίοδος: 18 – 22 Ιουνίου 2018
2η περίοδος: 25 – 29 Ιουνίου 2018
3η περίοδος: 2 – 6 Ιουλίου 2018
4η περίοδος: 9 – 13 Ιουλίου 2018

Το κάθε παιδί μπορεί να παρακολουθήσει κατ’ επιλογή 1, 2, 3, ή 4 εβδομάδες.

Ο αριθμός συμμετοχών είναι περιορισμένος και θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.

Για περισσότερες πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής & για αποστολή ενημερωτικού υλικού morfesekfrasis@gmail.com και στην ιστοσελίδα www.morfesekfrasis.gr

Σχετικά: Έναρξη δηλώσεων συμμετοχής για το 5o Καλοκαιρινό Καλλιτεχνικό Camp!

Ο Fred Boissonnas στην Αίγυπτο, Μουσείο Μπενάκη

Μια ενδιαφέρουσα έκθεση φωτογραφίας παρουσιάζεται στο Μουσείο Μπενάκη, κτήριο της οδού Πειραιώς, του αγαπημένου Fred Boissonnas (1858-1946).  

Έχει γίνει ξανά αναφορά στο ιστολόγιο στον Boissonnas, έναν εξαιρετικό φιλέλληνα φωτογράφο, έναν από τους καλύτερους «πρεσβευτές» μας, που πρόβαλλε σε ολόκληρο τον κόσμο, με τη σπάνια αισθαντικότητα και τη μοναδική τεχνική του στη φωτογραφία, τα γεμάτα φως τοπία και τα λαμπρά αρχαία μνημεία της Ελλάδας. 

Μπορείτε να το δείτε πατώντας ΕΔΩ

Στην έκθεση «Ο Fred Boissonnas στην Αίγυπτο», παρουσιάζονται φωτογραφίες από την περιήγηση του Fred Boissonas μαζί με τον συμπατριώτη του εκδότη και συγγραφέα Paul Trembley. Έντεκα μήνες περιήγησης δημιουργώντας φωτογραφικές εικόνες οι οποίες αναφέρονταν στη μακραίωνη ιστορία της χώρας και στην ταυτότητα του νεοσύστατου αιγυπτιακού κράτους.

Ο Fred Boissonnas προσκλήθηκε στην Αίγυπτο το 1929 από τον Βασιλιά Φουάντ Α΄ προκειμένου να πάρει φωτογραφίες για μια πολυτελή έκδοση με τίτλο Αίγυπτος (1932). Το 1933 επέστρεψε για να ολοκληρώσει το ταξίδι. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης αυτής επίσκεψης αποτόλμησε μια φωτογραφική αποστολή προς το Όρος Σινά, ακολουθώντας τη διαδρομή των Ισραηλιτών έτσι όπως καταγράφεται στη βιβλική «Έξοδο». 

Τα αγάλματα του Ραμσή Β’ στην είσοδο του Μεγάλου Ναού στον αρχαιολογικό χώρο του Αμπού-Σιμπέλ, φωτογραφημένα με το φως της σελήνης, Αίγυπτος 1929. 

Από τον τόμο Égypte, εκδότης Paul Trembley,Γενεύη (1932)

Το Όρος Σινά, 5 Ιουνίου 1933. 

© Roussen Collection/ Saint Catherine Foundation

Προς το νεκροταφείο της πόλης Ασιούτ, Αίγυπτος 1929. 

Από τον τόμο Égypte, εκδότης Paul Trembley, Γενεύη (1932)

Στο δρόμο προς το Σινά, Αίγυπτος 1929/1933. 

© Roussen Collection / Saint Catherine Foundation

Το καμπαναριό της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης στο Όρος Σινά, 19 Απριλίου 1929. [Αυτοχρωμική γυάλινη πλάκα] © Roussen Collection/ Saint Catherine Foundation

 Το οστεοφυλάκιο της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης στο Όρος Σινά, 19 Απριλίου 1929.

 © Roussen Collection/ Saint Catherine Foundation

Το εξώφυλλο του τόμου Égypte, εκδότης Paul Trembley, Γενεύη (1932)

Ο Fred Boissonnas φωτογραφίζει στην Αίγυπτο, 1929/1933.

 © Bibliotèque de Genève

Καραβάνι γύρω από τη φωτιά το βράδυ, 2 Ιουνίου 1933

"Ήταν ένα πανέμορφο βράδυ... Οι άντρες και οι καμήλες ήσαν πολύ χαλαροί. Το φως της φωτιάς ήταν σαγηνευτικό, καθώς τρεμόπαιζε πάνω στις καθιστές μορφές και στους τριγύρω βράχους", κατέγραψε ο Boissonnas στο ημερολόγιο του. Για να δημιουργήσει μια στιγμή φωτογραφικής "μαγείας", ο Boissonnas έριξε μαγνήσιο στη φωτιά, προκαλώντας μια έκλαμψη που ενθουσίασε τους βεδουίνους αλλά και άφησε απαθείς τις καμήλες. 

Στις συλλογές φωτογραφιών και περιγραφικών κειμένων που προέκυψαν από αυτά τα ταξίδια, ένα θέμα επανέρχεται ξανά και ξανά και φαίνεται να γοητεύει ιδιαίτερα τον Boissonnas: ο τρόπος με τον οποίο το παρελθόν εκδηλώνεται στη σύγχρονη ζωή, η αντίθεση μεταξύ του εφήμερου και του αιώνιου, του σύγχρονου και του αρχαίου.

Η έκθεση παρουσιάζεται έως και σήμερα 20/05/2018, 
στο Μουσείο Μπενάκη, οδό Πειραιώς 138.

Επίσης μπορείς να διαβάσεις: 
Fred Boissonas: Φωτογραφίες μιας άλλης Ελλάδας

Ελευσίνα. Τα μεγάλα μυστήρια @ Μουσείο Ακρόπολης

Το Μουσείο Ακρόπολης εγκαινίασε το 2015 μια σειρά περιοδικών εκθέσεων με σημαντικά έργα της αρχαιότητας από σπουδαίους τόπους της ελληνικής περιφέρειας. Στόχος του είναι να παρουσιάζει ασυνήθιστα θέματα της αρχαιότητας που θα ενδιέφεραν τον σημερινό επισκέπτη και θα τον παρότρυναν να επισκεφθεί τους τόπους προέλευσης των εκθεμάτων.

Έχουν προηγηθεί οι εκθέσεις

«Σαμοθράκη. Τα μυστήρια των μεγάλων θεών»

και «Δωδώνη. Το μαντείο των ήχων»

οι οποίες έχουν παρουσιαστεί στο ιστολόγιο. 

Η τρίτη έκθεση της σειράς έχει θέμα την Ελευσίνα και τα μεγάλα μυστήρια.

Αν θυμάστε πριν λίγους μήνες επισκέφτηκα τον υπέροχο αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας και το επίσης υπέροχο μουσείο του. Έπειτα μοιραστήκαμε κείμενο, φωτογραφίες και εντυπώσεις.  Μπορείτε να περιηγηθείτε στον αρχαιολογικό χώρο, πατώντας εδώ:

Αρχαιολογικός χώρος της Ελευσίνας

Στην έκθεση του Μουσείου Ακροπόλεως παρουσιάζονται τα σημαντικότερα έργα που έχει φέρει στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στην Ελευσίνα όπως το μοναδικό άγαλμα της Φεύγουσας Περσεφόνης (1ο μισό 5ου αιώνα π.Χ.), το πρώιμο κλασικό ανάγλυφο με την παράσταση Δήμητρας και Κόρης (Περσεφόνη) (1ο μισό 5ου αιώνα π.Χ.), ιερά σκεύη όπως κέρνοι, πλημοχόες και θυμιατήρια, αλλά και μνημεία με παραστάσεις των πρωταγωνιστών των μεγάλων μυστηρίων, του Ιεροφάντη και του Δαδούχου.

Στην έκθεση περιλαμβάνονται και ευρήματα από το Ελευσίνιο της Αθήνας, αλλά και την Ιερά Οδό, δεδομένου ότι η πανηγυρική πομπή ξεκινούσε από την Αθήνα με πλήθος μυημένων και υποψηφίων για μύηση και κατέληγε στο τελεστήριο της Ελευσίνας. Για το λόγο αυτό παρουσιάζεται, πριν από την είσοδο στην έκθεση, ένα ανάγλυφο από την περιοχή του Ελευσινίου και ορισμένα χαρακτηριστικά ευρήματα από το Ιερό της Αφροδίτης που βρίσκεται δίπλα στην Ιερά Οδό, στην περιοχή του Δαφνίου.

Ο εκθεσιακός χώρος έχει τη μορφή του Ελευσινιακού τελεστηρίου, με το κτίριο του σκοτεινού ανακτόρου σε σμίκρυνση όπου παρουσιάζεται ένα δεκαπεντάλεπτο βίντεο με αεροφωτογραφίες της Ιεράς Οδού, αναπαραστάσεις, τον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας και εμβληματικά εκθέματα.

Αξίζει να γνωρίσετε τους θησαυρούς της Ελευσίνας από αυτή την έκθεση του Μουσείου Ακρόπολης. Περισσότερο βέβαια από την περιοδική αυτή έκθεση, η οποία θα συνεχιστεί μέχρι και τις 31 Μαΐου, αξίζει να πάτε στον επιβλητικό αρχαιολογικό χώρο...  

Αυτός είναι και ο σκοπός της έκθεσης, να σας παροτρύνει να πάτε έως τον τόπο αυτό.
Δες πόσο με είχε μαγέψει : ΚΛΙΚ και μεταφορά - Ο αρχαίος μύθος δεν έχει ξεθωριάσει. Όταν μπαίνεις σε αυτόν τον χώρο, ζωντανεύει ξανά.

Η έκθεση οργανώθηκε από το Μουσείο της Ακρόπολης σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής. Tα εκθέματα προέρχονται από το Αρχαιολογικό Μουσείο της Ελευσίνας και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Εκθεσιακός χώρος: Αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων, ισόγειο Μουσείου Ακρόπολης

Εισιτήρια: Είσοδος €3. Έως 31 Μαΐου. 

Εγώ, ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, εκδόσεις Printa

«Κυκλοφόρησαν σε βιβλίο οι Φτωχοί… Πω, πω, αδελφέ μου! Με τι κακία τους επιτέθηκαν όλοι! Στην Ιλουστράτσια δεν διάβασα κριτική, αλλά σκέτες βρισιές. Στη Σεβέρναγια πτσελά γράφτηκε ένας διάολος ξέρει τι. Όμως εγώ θυμάμαι πώς υποδέχτηκαν τον Γκόγκολ, κι όλοι ξέρουμε τι υποδοχής έτυχε ο Πούσκιν. Έχει αγριέψει ακόμα και το αναγνωστικό κοινό: με βρίζουν τα τρία τέταρτα των αναγνωστών, γι’ αυτό και το υπόλοιπο ένα τέταρτο (και πολλούς λέω) με επαινούν με όλη τη δύναμη της φωνής τους. Ξέσπασαν απίθανα debats. Βρίζουν, κακολογούν, φτύνουν, παρ’ όλα αυτά όλοι με διαβάζουν… Το ίδιο συνέβη και με τον Γκόγκολ. Τον έφτυναν, τον ξαναέφτυναν, τον έβριζαν, τον ξαναέβριζαν, όμως τον διάβαζαν και τώρα συνθηκολόγησαν μαζί του και άρχισαν να τον επαινούν. Αλλά κι εγώ τι κόκαλο τους πέταξα! Ας φαγωθούν συναμετάξυ τους – μεγαλώνουν τη φήμη μου, οι βλάκες.» 

Επιστολή στον Μ. Μ. Ντοστογιέφσκι, 1η Φεβρουαρίου 1846, Πετρούπολη

«Μου αρέσει όταν περπατώ στους δρόμους, να παρατηρώ τους εντελώς άγνωστους περαστικούς, να μελετώ τα πρόσωπα τους και να προσπαθώ να μαντέψω: ποιοι είναι, πώς ζουν, με τι ασχολούνται και τι είναι αυτό που τους ενδιαφέρει ιδιαίτερα αυτή τη στιγμή.» 

Το ημερολόγιο του συγγραφέα, 1873

«Δεν σου επιτρέπουν να κάνεις τίποτα, σου δένουν τα χέρια, φυτεύουν στην ψυχή σου απελπισία και απογοήτευση!» και τα λοιπά, και τα λοιπά. Μιλάω για τους κούφιους λογάδες και ήρωες κακών ποιημάτων (…) που παίρνουν πόζα. Εκείνος που θέλει να είναι χρήσιμος, ακόμα και με δεμένα χέρια μπορεί να κάνει πολλά καλά. Όταν ο άνθρωπος της πράξης ακολουθήσει το δικό του δρόμο, βλέπει αμέσως τι πολλή δουλειά τον περιμένει, δεν παραπονιέται ότι δεν τον αφήνουν να κάνει τίποτα, βρίσκει οπωσδήποτε τι και καταφέρνει να κάνει κάτι. Αυτό το ξέρουν όλοι οι πραγματικοί άνθρωποι της πράξης.» 

Το ημερολόγιο του συγγραφέα, 1877

Επιλεγμένα αποσπάσματα από το βιβλίο: Φ. Ντοστογιέφσκι, Εγώ, ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι. Εκμυστηρεύσεις & Στοχασμοί, σε μετάφραση Π. Σταθογιάννης, από εκδόσεις Printa, 2011.

«Σε αυτό το βιβλίο ο Ντοστογιέφσκι μιλάει για τον Ντοστογιέφσκι. Η πολυτάραχη, γεμάτη απίθανες δοκιμασίες και στερήσεις ζωή του. Οι έρωτές του. Τα ταξίδια του. Τα πάθη του. Τα αδιέξοδά του. Η αγωνία του να «αγγίξει τον άνθρωπο» και να τον εκφράσει ακόμα και στην πιο βαθιά του πτώση. Η πίστη του στο καλό. Οι στοχασμοί του για το σκοπό της ζωής. Τα διεισδυτικά και συμπονετικά κοιτάγματά του στους σκοτεινούς λαβυρίνθους της ψυχής. Οι συμβουλές του. Τα αποφθέγματά του. Οι αφορισμοί του. Η διαρκής αμφιβολία του για το κατά πόσο καταφέρνει να εκφράσει έστω και μέρος της ατομικής του αλήθειας…  Όλα αυτά ξετυλίγονται μέσα από την αρθρογραφία του μεγάλου συγγραφέα και τις επιστολές του προς πρόσωπα αγαπημένα – τον πατέρα του, τον αδερφό του, τις γυναίκες που αγάπησε, τους φίλους και γνωστούς του, τους συναδέλφους του, τους θαυμαστές του.  Χρόνο το χρόνο, βήμα το βήμα, ψηφίδα την ψηφίδα, απόσπασμα το απόσπασμα, χτίζεται μια ιδιότυπη «αυτοβιογραφία» ενός από τους μεγαλύτερους συγγραφείς όλων των εποχών.

Ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι έτσι όπως ο ίδιος αποτύπωσε εξομολογητικά τη δαιδαλώδη μοίρα του και τις πτήσεις του πνεύματός του.»

Ίαση ψυχής στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Όταν θέλω να ηρεμήσει η ψυχή, θα επισκεφτώ κάποιο μουσείο. Δε θα ξεναγηθώ απαραίτητα από κάποιο ξεναγό - σαφέστατα βοηθά και μια καθοδήγηση, κάποια πληροφορία θα ακούσεις, κάτι καινούργιο θα μάθεις - μα το πλέον σημαντικό είναι το άνοιγμα ψυχής στο ωραίο, έτσι ώστε να μπορέσει η νόηση ν' αγγίξει τη στιγμή της δημιουργίας. Να κοιτάς το γλυπτό και να βλέπεις με τη φαντασία, με τα μάτια σου τον καλλιτέχνη σχεδόν τη στιγμή που το σμίλευε. Όπως εμφυσούσε ζωή στο μάρμαρο, έτσι θα φυσήξει πνοή και στη ψυχή σου. Με τον ίδιο τρόπο, θα γιατρευτούν οι πληγές από την καθημερινή ασχήμια. Ανθρώπων, τρόπων και τόπων.

Ένα μουσείο, όπως και μια βιβλιοθήκη, είναι σαν άλλοι Ναοί· εκείνοι της Τέχνης και της Γνώσης. Εκεί συγκεντρώνονται κάποια από τα πιο όμορφα δημιουργήματα του ανθρώπου, κάποιες από τις πιο ξεχωριστές ιδέες και λέξεις. Αναρωτιέμαι πώς είναι δυνατόν να υπάρχει όλη αυτή η ομορφιά συγκεντρωμένη και να μη την επισκέπτεσαι; Να μη τη δωρίζεις στον εαυτό σου; Τέτοιες σκέψεις έκανα το πρωί ενός Σαββάτου, καθώς περπατούσα στις αίθουσες του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Ένα από τα πιο πλούσια μουσεία του κόσμου. Δυστυχώς με κάποιες αίθουσες κλειστές, λόγω έλλειψης φυλάκων. Θαύμασα (για ακόμη μια φορά) τον "τζόκεϋ" του Αρτεμισίου, τον Αμφορέα του Διπύλου, τη μόνιμη έκθεση της Συλλογής Αρχαιοτήτων της Θήρας με την περίφημη τοιχογραφία της Άνοιξης, το μηχανισμό των Αντικυθήρων, τα αριστουργήματα της Αιγυπτιακής συλλογής, το μαρμάρινο σύμπλεγμα της Αφροδίτης, του Πάνα και του Έρωτα από τη Δήλο... και τόσα άλλα... Καταφυγή στην τέχνη φίλοι μου... Μάζεμα δύναμης και ίαση ψυχής... 

Παλιότερα αφιερώματα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο:

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (α) : Ιστορία του κτιρίου

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (β) : Οδηγός επίσκεψης: τα σημαντικότερα εκθέματα του

Καλή Ανάσταση!

Πέρσι τέτοια μέρα, είχα γράψει για τους Ιούδες. Εφέτος η διάθεση είναι εντελώς διαφορετική, εφέτος θα σας μιλήσω μονάχα για την ευγνωμοσύνη. 

Ευγνωμοσύνη που μετά το χειμώνα έρχεται η Άνοιξη. Ευγνωμοσύνη που μετά από μια βαθιά νύχτα έρχεται το ξημέρωμα. Ευγνωμοσύνη για οτιδήποτε το αληθινό, για όσους μπορούν να συναισθανθούν το ίδιο νόημα με εμένα στη φύση, στη ζωή, στα συναισθήματα, στα ενδιαφέροντα, γενικά στα πράγματα.

Κλείνω τον υπολογιστή, φτάνω στη θάλασσα. Πέρσι τέτοιες μέρες την είχα στερηθεί. Στέκομαι στην άκρη και ανοίγω το σημειωματάριο μου. Ο ήχος της θάλασσας! Αυτός ο ήχος της θάλασσας, σαν το χτύπο της καρδιάς. Απόλυτος συγχρονισμός μαζί της. Καρδιά και θάλασσα: ένα. Αποσύνδεση από τα social media. Όσο τα χρησιμοποιώ, τόσο θεωρώ εξίσου σημαντική την αποσύνδεση σε κάποιες μέρες και σε προσωπικές στιγμές. Χρόνος για τους ανθρώπους μου, για την επανένωση με τους ήχους της φύσης στην εξοχή, για διάβασμα, για τη θάλασσα. Να συντονίζεσαι με την αναπνοή σου και με τον παλμό της ψυχής. Μόνο αν αδειάσεις, μπορείς να ξαναγεμίσεις. Βγάζεις από μέσα σου τα περιττά, για να κάνεις χώρο για τα πιο σημαντικά και για τα θαύματα που κατακλύζουν τη φύση. Ευγνωμοσύνη στην κάθε μια στιγμή γιατί αναγνωρίζεις την σημασία της, τη βαθιά της αξία. 

Εύχομαι καλή Ανάσταση σε όλους! Να είστε καλά, κοντά σε όσους αγαπάτε. 

Ο θάνατος του Στάλιν, εκδόσεις ΟΞΥ

Το εξαιρετικό graphic novel από τις εκδόσεις ΟΞΥ

Τέσσερα χρόνια μετά την αρχική κυκλοφορία του, το graphic novel «Ο θάνατος του Στάλιν», σε σενάριο του Fabien Nury και σχέδια του Thierry Robin, διατίθεται πλέον και στα ελληνικά από τον εκδοτικό οίκο ΟΞΥ και σε μετάφραση της Κατερίνας Φράγκου, δίνοντας την ευκαιρία σε πολλούς αναγνώστες να περιπλανηθούν στη φρικώδη ατμόσφαιρα που πλανιόταν στο Κρεμλίνο στα μέσα του 20ού αιώνα. «Εμείς, όσοι βρισκόμασταν γύρω από τον Στάλιν, ήμασταν θανατοποινίτες με αναστολή» είπε ο Χρουστσόφ. Ο φόβος υπήρχε παντού και μια έντονη αίσθηση αποπνικτικής δουλοπρέπειας. 

Μολονότι η ιστορία αυτή είναι εμπνευσμένη από αληθινά γεγονότα, δεν παύει να είναι δημιούργημα φαντασίας: η δημιουργική έμπνευση των συγγραφέων κατασκεύασε μια ιστορία βασισμένη σε ιστορικά τεκμήρια ελλιπή, κάποιες φορές μεροληπτικά, και συχνά αντιφατικά. 

Πάντως, οι συγγραφείς υπογραμμίζουν ότι η φαντασία τους δεν χρειάστηκε να μοχθήσει πολύ, καθώς δύσκολα θα ξεπερνούσε την πραγματική τρέλα που διαπότιζε τον κύκλο του Στάλιν και τα γεγονότα γύρω από το θάνατό του.

Αυτό το Graphic Novel αποτέλεσε έμπνευση για την ομώνυμη ταινία! Την ταινία-καυστική πολιτική σάτιρα του βραβευμένου με Έμμυ και υποψήφιου για Όσκαρ σκηνοθέτη και σεναριογράφου Αρμάντο Ιανούτσι, ζωντάνεψε μέσα τις εικονογραφήσεις, που παίρνουν την απόσταση που χρειάζεται από την Ιστορία, τι ακολούθησε μετά την 1η Μαρτίου 1953, όταν ο Γενικός Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης –ο Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς Στάλιν– υπέστη σοβαρό εγκεφαλικό επεισόδιο, καταλήγοντας λίγες ώρες αργότερα.

Τότε δεν επιτράπηκε να κληθεί γιατρός, μέχρι να συνεδριάσει η Κεντρική Επιτροπή, να τεθεί το θέμα σε ψηφοφορία, και να αποφασιστεί έτσι ποιος γιατρός θα αναλάβει. Η Κεντρική Επιτροπή έχει άλλη μια δυσκολία να αντιμετωπίσει: το γεγονός ότι ο Σύντροφος Στάλιν είχε μόλις διατάξει την εκτέλεση των κορυφαίων γιατρών της Σοβιετικής Ένωσης! Κι έτσι ξεκινά ένα γραφειοκρατικό γαϊτανάκι, που σύντομα εξελίσσεται σε μάχη για την κατάκτηση της κορυφής της εξουσίας στο αχανές σοβιετικό κράτος…

Αξίζει να αναφερθεί ότι η Ρωσία απαγόρευσε την ταινία "Ο θάνατος του Στάλιν", καθώς το Υπουργείο Πολιτισμού υποστηρίζει πως το έργο είναι «προσχεδιασμένη προβοκάτσια», ενδεχομένως μέρος μιας δυτικής συνωμοσίας για την αποσταθεροποίηση της Ρωσίας.

Ένα εξαιρετικό graphic novel που αξίζει να αποκτήσετε...

Είδα και την ομώνυμη ταινία, η οποία επίσης έχει ενδιαφέρον...

«Ο θάνατος του Στάλιν» του Φαμπιάν Νυρί

εικονογράφηση: Τιερύ Ρομπέν

μετάφραση: Κατερίνα Φράγκου

εκδόσεις: ΟΞΥ (Κολωνού 12-14, Αθήνα, τηλ. 210 2514123, www.brainfood.gr)

σελ. 136

Μήνυμα Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου 2018, από τον Simon McBurney

Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου καθιερώθηκε το 1962 από το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου (Δ.Ι.Θ.). Γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 27 Μαρτίου από την παγκόσμια θεατρική κοινότητα. Το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Δ.Ι.Θ. επιλέγει κάθε φορά από μια χώρα-μέλος του μια διεθνώς αναγνωρισμένη προσωπικότητα του θεάτρου για να γράψει μήνυμα, το οποίο διαβάζεται σε όλα τα θέατρα και μεταδίδεται από τα Μ.Μ.Ε. σε όλο τον κόσμο. Το μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου έχουν γράψει μεταξύ άλλων οι: Ζαν Κοκτώ, Άρθουρ Μίλλερ, Λώρενς Ολίβιε, Ζαν Λουί Μπαρώ, Πήτερ Μπρουκ, Πάμπλο Νερούδα, Ευγένιος Ιονέσκο, Λουκίνο Βισκόντι, Μάρτιν Έσλιν, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Τζον Μάλκοβιτς, Ντάριο Φο κ.ά.

Φέτος το μήνυμα έγραψε ο Simon McBurney, ηθοποιός, συγγραφέας, σκηνοθέτης και συνιδρυτής του Théâtre de Complicité 

Το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου διαβάζεται σε κάθε θέατρο πριν από την παράσταση της 27ης Μαρτίου.

ΜΗΝΥΜΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΗΜΕΡΑΣ ΘΕΑΤΡΟΥ

από τον Simon McBurney

Μισό μίλι από τις Κυρηναϊκές ακτές, στη Βόρεια Λιβύη, βρίσκεται ένα τεράστιο βραχώδες καταφύγιο. 80 μέτρα πλάτος και 20 ύψος. Στην τοπική διάλεκτο το λένε Hauh Fteah. Το 1951 μια ραδιοχρονολόγηση έδειξε αδιάκοπη ανθρώπινη δραστηριότητα για τουλάχιστον 10.000 χρόνια. Ανάμεσα στα χειροποίητα αντικείμενα που ήρθαν στο φως ήταν ένα οστέινο φλάουτο, που χρονολογείται ανάμεσα σε 40 και 70.000 χρόνια. Σαν παιδί, όταν το άκουσα αυτό, ρώτησα τον πατέρα μου:

“Οι άνθρωποι τότε είχαν μουσική;”

Μου χαμογέλασε.

“Όπως όλες οι ανθρώπινες κοινότητες”.

Ήταν αρχαιολόγος με ειδίκευση στην Προϊστορία, ο πρώτος που έκανε ανασκαφές στο Hauh Fteah στην Κυρηναϊκή.

Είναι μεγάλη μου τιμή και νιώθω ευτυχής που είμαι ο Ευρωπαίος εκπρόσωπος της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας του Θεάτρου.

Το 1963, ο προκάτοχός μου, ο μεγάλος Arthur Miller, καθώς η απειλή ενός πυρηνικού πολέμου έπεφτε βαριά στον κόσμο, είχε πει: “Όταν ζητούν να γράψεις σε μια εποχή, όπου η διπλωματία και η πολιτική διαθέτουν τόσο τραγικά ανίσχυρα και περιορισμένα μέσα, η επισφαλής και, μερικές φορές, όψιμη εμβέλεια της τέχνης πρέπει να αντέχει το βαρύ καθήκον να διατηρεί τους δεσμούς ανάμεσα στους ανθρώπους”.

Το θέατρο της Επιδαύρου

Το νόημα της λέξης Drama προέρχεται από το Ελληνικό “δρᾶν”, που σημαίνει “ενεργώ”…και η λέξη θέατρο γεννιέται από το Ελληνικό “Θέατρον”, που στην κυριολεξία σημαίνει τον χώρο όπου κάποιος θεάται (βλέπει, παρατηρεί). Έναν χώρο, όπου όχι μόνο κοιτάζουμε, αλλά βλέπουμε, λαμβάνουμε και αντιλαμβανόμαστε. 2400 χρόνια πριν ο Πολύκλειτος ο νεότερος σχεδίασε το σπουδαίο θέατρο της Επιδαύρου. Αυτό το υπαίθριο θέατρο, που μπορούσε να φιλοξενήσει μέχρι 14.000 ανθρώπους, διέθετε μια ακουστική αξιοθαύμαστη. Ένα άναμμα σπίρτου στο κέντρο της σκηνής μπορεί να ακουστεί σε όλες τις 14.000 θέσεις. Όπως συνηθιζόταν στα Ελληνικά θέατρα, όταν έβλεπες τους ηθοποιούς έβλεπες μαζί και το τοπίο γύρω από το θέατρο και πέρα στον ορίζοντα. Μέσα σε εκείνο συγκεντρώθηκαν ταυτόχρονα όχι μόνο ορισμένες όψεις του Ελληνικού Κόσμου, η κοινότητα, το θέατρο και το φυσικό τοπίο, αλλά συνενώθηκαν και όλες οι εποχές.

Καθώς το έργο ανέσυρε στο παρόν παλιούς μύθους, μπορούσες να κοιτάξεις πάνω από τη σκηνή, σε εκείνο που θα ήταν το απώτερο μέλλον σου. Στη Φύση.

Μια από τις πλέον αξιοσημείωτες αποκαλύψεις της ανοικοδόμησης του σαιξπηρικού Globe στο Λονδίνο σχετίζεται και με αυτό που βλέπεις. Η αποκάλυψη αυτή έχει να κάνει με το φως. Σκηνή και αμφιθέατρο φωτίζονται το ίδιο. Καλλιτέχνες και κοινό μπορούν να κοιτάζονται μεταξύ τους. Πάντα. Όπου και να στρέψεις το βλέμμα βλέπεις ανθρώπους. Και ένα από τα επακόλουθα είναι η υπενθύμιση πως οι σπουδαίοι μονόλογοι, όπως, ας πούμε, του Άμλετ ή του Μάκβεθ δεν ήταν απλά προσωπικοί στοχασμοί αλλά δημόσιος διάλογος.

Ζούμε σε εποχή που είναι δύσκολο να δούμε καθαρά. Σε καμία άλλη στιγμή της Ιστορίας ή της Προϊστορίας δεν μάς περιέβαλλε περισσότερο η μυθοπλασία. Κάθε “γεγονός” μπορεί να αμφισβητηθεί, ένα ανέκδοτο μπορεί να επιβάλλεται στην προσοχή μας ως “αλήθεια”. Είναι όμως ένα συγκεκριμένο αποκύημα της φαντασίας, που μας περιβάλλει διαρκώς. Εκείνο που ζητά να μας χωρίσει. Από την αλήθεια. Να σπείρει τον διχασμό ανάμεσά μας. Έτσι που να είμαστε χωρισμένοι. Οι άνθρωποι από τους ανθρώπους. Οι γυναίκες από τους άντρες. Τα ανθρώπινα όντα από τη φύση.

Την ίδια, όμως, στιγμή που ζούμε σε καιρούς διχασμού και κατακερματισμού, ζούμε και σε εποχή τεράστιας κίνησης. Περισσότερο από ποτέ στην Ιστορία, οι άνθρωποι μετακινούνται, πολύ συχνά τρέπονται σε φυγή, περπατούν, στην ανάγκη, κολυμπούν, μεταναστεύουν παντού στον κόσμο. Και αυτό είναι μόνο η αρχή. Η απάντηση, όπως γνωρίζουμε, είναι να κλείσουμε τα σύνορα. Να υψώσουμε τείχη. Να αποκλείσουμε. Να απομονώσουμε. Ζούμε σε μία παγκόσμια τάξη που είναι τυραννική, όπου η αδιαφορία είναι το νόμισμα και η ελπίδα το παράνομο εμπόρευμα. Και κομμάτι αυτής της τυραννίας είναι ο έλεγχος, όχι μόνο του χώρου αλλά και του χρόνου. Η εποχή που ζούμε απέχει από το παρόν. Εστιάζει στο πρόσφατο παρελθόν και στο κοντινό μέλλον. Δεν το έχω αυτό. Θα το αγοράσω. Τώρα το αγόρασα, χρειάζομαι το επόμενο…πράγμα. Το μακρινό παρελθόν έχει ακυρωθεί. Το μέλλον είναι χωρίς επιπτώσεις.

Υπάρχουν πολλοί που λένε πως το θέατρο δεν πρόκειται, ούτε μπορεί να αλλάξει κάτι από όλα αυτά. Όμως το θέατρο δεν θα φύγει. Γιατί το θέατρο είναι χώρος. Καταφύγιο, τολμώ να πω. Εκεί όπου οι άνθρωποι συναθροίζονται και αμέσως σχηματίζουν κοινότητες. Όπως κάνουμε πάντα. Κάθε θέατρο έχει το μέγεθος των πρώτων ανθρώπινων κοινοτήτων, από 50 μέχρι 14.000 ψυχές. Από ένα νομαδικό καραβάνι μέχρι κάποια στην Αρχαία Αθήνα.

Κι επειδή το θέατρο υπάρχει μόνο στο παρόν, αυτή την καταστροφική όψη της εποχής την αψηφά. Για το θέατρο το ζήτημα είναι πάντοτε η παρούσα στιγμή. Τα νοήματά του χτίζονται με κοινή δράση ανάμεσα στον ερμηνευτή και το κοινό. Όχι μονάχα εδώ, αλλά και τώρα. Το κοινό δεν θα μπορούσε να πιστέψει δίχως τη δράση του καλλιτέχνη. Και χωρίς την πίστη του κοινού η ερμηνεία δεν θα ήταν ολοκληρωμένη. Γελάμε την ίδια στιγμή. Συγκινούμαστε. Μέσα στη σιωπή κόβεται η ανάσα μας ή μας διαπερνά ένα σοκ. Και ακριβώς τότε, μέσα από το δράμα, ανακαλύπτουμε την πιο ουσιαστική αλήθεια: πως αυτό το μύχιο στοιχείο που θεωρούσαμε πως μας χωρίζει, το όριο της ατομικής μας συνείδησης, είναι κάτι που δε γνωρίζει σύνορα. Είναι κάτι που μοιραζόμαστε.

Κανείς δεν μπορεί να μας σταματήσει. Κάθε βράδυ θα είμαστε πάλι στη σκηνή. Κάθε βράδυ ηθοποιοί και κοινό θα είναι ξανά όλοι μαζί και το ίδιο έργο θα ξαναπαίζεται. Γιατί, όπως είπε (ο Βρετανός κριτικός, συγγραφέας, ποιητής και καλλιτέχνης) Τζον Μπέργκερ, “βαθιά μέσα στη φύση του θεάτρου υπάρχει ριζωμένη μια αίσθηση τελετουργικής επιστροφής”, γι’ αυτό, άλλωστε, είναι και η τέχνη των ανθρώπων των απογυμνωμένων, αυτό που, τελικά, είμαστε όλοι εμείς μέσα σε ένα κόσμο διαλυμένο. Όσο υπάρχουν καλλιτέχνες και ακροατήρια, όλο και θα λέγονται ιστορίες επάνω στη σκηνή, που πουθενά αλλού δεν θα μπορούν να ειπωθούν, είτε σε όπερες, είτε στα θέατρα των μεγαλουπόλεων ή ακόμα και σε στρατόπεδα φιλοξενίας μεταναστών και προσφύγων στη Βόρεια Λιβύη, αλλά και σε κάθε γωνιά στον κόσμο. Σε αυτή την αναπαράσταση θα είμαστε πάντοτε δεμένοι, συλλογικά.

Και αν βρισκόμασταν στην Επίδαυρο θα μπορούσαμε να σηκώσουμε τα μάτια για να δούμε πως όλο αυτό το μοιραζόμαστε με το τοπίο πέρα στον ορίζοντα. Να δούμε πως είμαστε πάντοτε κομμάτι της φύσης, πως δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από αυτή, όπως δεν μπορούμε να δραπετεύσουμε και από τον πλανήτη. Ή αν ίσως πάλι βρισκόμασταν στο Globe, θα βλέπαμε πόσο ξεκάθαρα τίθενται σε όλους εμάς εσώτερα ερωτήματα. Και αν κρατούσαμε στα χέρια μας το Κυρηναϊκό φλάουτο των 40.000 χρόνων, θα αντιλαμβανόμασταν πως παρελθόν και παρόν είναι ένα. Πως η αλυσίδα της ανθρώπινης κοινότητας δεν θα σπάσει ποτέ από τυράννους και δημαγωγούς.

Μετάφραση: Γιώργος Παπαγιαννάκης