Αγγέλα, του Γιώργου Σεβαστίκογλου, σε σκηνοθεσία Κώστα Παπακωνσταντίνου

Ο Τεχνοχώρος Cartel εγκαινιάζει τη Νέα Σκηνή του, «Μηνάς Χατζησάββας» με την «Αγγέλα» του Γιώργου Σεβαστίκογλου,  σε σκηνοθεσία Κώστα Παπακωνσταντίνου.

Δε χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις για το συγκεκριμένο έργο, θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα της νεοελληνικής δραματουργίας. Ο Γιώργος Σεβαστίκογλου έγραψε το έργο στη Μόσχα, όπου έζησε ως πολιτικός πρόσφυγας, λίγα χρόνια μετά τον ελληνικό εμφύλιο, κι ενώ είχε ήδη αρχίσει η περίοδος του ψυχρού πολέμου. Ανέβηκε τον επόμενο χρόνο στο θέατρο Βαχτάνγκοφ. Στην Ελλάδα παρουσιάστηκε πρώτη φορά στο θέατρο Τέχνης το 1964. Έκτοτε μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες κι ανέβηκε σε πολλά θέατρα της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού. 

Έφυγα από το θέατρο γεμάτη σκέψεις και συνειδητοποιήσεις του κύκλου που κάνουν οι εποχές. Πριν από λίγα χρόνια, αυτό το κείμενο θα έμοιαζε ίσως μακρινό, δύσκολα θα εντόπιζες ομοιότητες με το σήμερα. Μα τώρα παρατηρώντας τους χαρακτήρες και την πάλη τους, εντοπίζεις εύκολα την οπισθοδρόμηση μας. Και τότε σε πιάνει ένας κόμπος στο στομάχι. Τότε αντιλαμβάνεσαι τη μάχη που πρέπει να δοθεί συλλογικά, όχι μόνο ατομικά, ενώ χάνουμε δεδομένα και κεκτημένα δεκαετιών. Κάνουμε σαν να αγνοούμε ότι ο καθένας μόνος του είναι αδύναμος και θα χάσει. Μόνο πολλοί μαζί ενωμένοι μπορούν να φανούν δυνατοί και να διεκδικήσουν αλλαγές. 

Καθώς λοιπόν προσπάθησα να βάλω τις σκέψεις σε λογική σειρά, αρχικά αισθάνθηκα θλίψη, έπειτα αδυναμία και τέλος ενοχή. Το έργο γράφτηκε σε μια πολύ δύσκολη εποχή εκείνη της μετεμφυλιακής Ελλάδας. Ο Σεβαστίκογλου στέκεται με σεβασμό απέναντι στη γυναικεία φύση, στην υποτίμηση της και στον αγώνα της. Στις ελπίδες και στη διάψευση τους.  Το έργο αποτελεί μια υπενθύμιση για εμάς σήμερα πως αν σε κάτι σημειώθηκε πρόοδο σε αυτά τα 60 χρόνια είναι σίγουρα στη θέση της γυναίκας. Μα όμως κάνουμε όλο βήματα πίσω. Θα πρέπει να αγωνιστούμε για όσα με αίμα κατακτήθηκαν και δυστυχώς χάνονται. 

Η Αγγέλα του έργου είναι ένα φτωχό και ορφανό χωριατοκόριτσο που έρχεται στην Αθήνα. Δουλειές δεν υπάρχουν και όποιος θέλει να εργαστεί πρέπει να αναζητήσει την τύχη του είτε στην πρωτεύουσα ή στο εξωτερικό. Πιάνει δουλειά ως υπηρέτρια, παίρνοντας τη θέση της προηγούμενης κοπέλας που αυτοκτόνησε, όταν πήδησε στο κενό από την ταράτσα της πολυκατοικίας όπου εργαζόταν, αρνούμενη έτσι να δεχτεί την εκμετάλλευση της.

Η Αγγέλα βιώνει και η ίδια την καταπίεση από το αφεντικό της. Ψάχνει να εντοπίσει τις πραγματικές αιτίες της μυστηριώδους αυτοκτονίας, μα ενώ όλοι γνωρίζουν κανείς δεν μιλάει. Όλοι φοβούνται. Όσο εξελίσσεται η ιστορία, όλοι σταδιακά μετρούν απώλειες.  Η αντίσταση και το «όχι» της προηγούμενης υπηρέτριας γίνεται η βάση για να αντιληφθεί η Αγγέλα το δίκιο και τη θέση της γυναίκας. Ερωτεύεται, αισθάνεται σαν να βρήκε το καταφύγιο της, μα βιώνει τη διάψευση.  

Όπως αναφέρει και στο σημείωμα του ο σκηνοθέτης της παράστασης Κώστας Παπακωνσταντίνου: «Κινητήρια δύναμη όλων των ρόλων είναι η κοινωνική συνθήκη. Οι ηθοποιοί καλούνται ως οκτώ νέοι άνθρωποι όπως και οι ρόλοι, να συνδιαλεχθούν με θέματα τη Γυναίκα, τον Έρωτα, την Ανεργία, τη Φτώχεια, τη Μετανάστευση, το Δίκιο.»

Διαφορετικά φόντα, από μια άλλη εποχή, μα όμως δυστυχώς με ίδια και σήμερα κατάληξη. Ματαίωση του ονείρου που αγωνίζεσαι για να κρατηθεί ζωντανό και στο σκοτώνουν κάθε μέρα. Δε μιλάμε, δεν απαιτούμε, δε διεκδικούμε. Αισθάνεσαι ότι οι ηθοποιοί απευθύνονται σε σένα, εσύ είσαι η Αγγέλα, εσύ σήμερα μπορεί να βιώνεις την καταπίεση, την ανεργία, την εκμετάλλευση. Εσύ που θέλεις να φωνάξεις, μα όμως σιωπάς. Εσύ που αισθάνεσαι και σήμερα μόνος και εγκαταλελειμμένος. Η φράση προς το τέλος της παράστασης «Ήσυχα, Αγγέλα, ήσυχα», φέρνει έντονα στο μυαλό το ποίημα του Αζίζ Ζεσίν "Σώπα μη μιλάς!"

Όλοι οι ηθοποιοί ήταν εξαιρετικοί και μπόρεσαν να μας μεταδώσουν την ένταση, την ειρωνεία, τις δυσκολίες των χαρακτήρων. Ίσως ακολουθώντας τη "μέθοδο Σεβαστίκογλου", να δόθηκε έμφαση στα εκφραστικά μέσα των ηθοποιών, στις κινήσεις τους, με μια ελευθερία πάνω στη σκηνή και με ένα πολύ λιτό σκηνικό. Άλλη μια αξιόλογη παράσταση από τον Κώστα Παπακωνσταντίνου, και ας μην καταπιάνεται αυτή τη φορά με λογοτεχνία και τριτοπρόσωπη αφήγηση, όπως μας έχει συνηθίσει.

Η παράσταση ανεβαίνει κάθε Παρασκευή (9 μ.μ.), Σάββατο και Κυριακή (7 μ.μ.) στον Τεχνοχώρο Cartel, Β’ Σκηνή “Μηνάς Χατζησάββας”, Μικέλη 4 και Αγ. Άννης στον Βοτανικό, στη στάση του μετρό Ελαιώνας.

Για εισιτήρια πατάς εδώ.  

Συντελεστές Παράστασης
Έργο:  Γιώργος Σεβαστίκογλου
Σκηνοθεσία: Κώστας Παπακωνσταντίνου
Βοηθός σκηνοθέτη: Βασιλική Σουρρή
Σκηνικά/Κοστούμια : Αλεξία Θεοδωράκη
Κίνηση : Αγγέλα Πατσέλη
Μουσική: Βασίλης Κουτσιλιέρης
Φωτισμοί: Γιώργος Αγιαννίτης
Εκτέλεση παραγωγής:  Φαίη Τζήμα
Φωτογραφίες: Γιώργος Καπλανίδης
Ερμηνεύουν: Ναζίκ Αϊδινιάν, Άρτεμις Γρύμπλα, Λήδα Κουτσοδασκάλου, Νεφέλη Μαϊστράλη, Αγγελική Μαρίνου, Δημοσθένης Ξυλαρδιστός, Πέτρος Σκαρμέας, Θάνος Χρόνης

Διάρκεια παράστασης:  100’

Πρόγραμμα παραστάσεων:
Παρασκευή   21.00
Σάββατο        19.00
Κυριακή         19.00

Τιμές εισιτηρίων : 12 ευρώ γενική είσοδος, 8 ευρώ μειωμένο, 5 ευρώ για ανέργους και ΑμεΑ

Τόπος:  Τεχνοχώρος Cartel
(Μικέλη 4 & Αγ. Άννης Βοτανικός -Στάση μετρό Ελαιώνας - τηλ. 693 989 8258) 
Κρατήσεις: 14:00 - 21:00.
Facebook page: https://www.facebook.com/CartelTexnoxoros
Website: http://www.carteltexnoxoros.com

* Η παράσταση «Αγγέλα»  επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού.

Κωνσταντίνος Τζαμιώτης, Ίσως την επόμενη φορά, Μεταίχμιο

Το βιβλίο διαπραγματεύεται με πολύ έξυπνο τρόπο την εμμονή με τη μοναχικότητα και την απομάγευση της εποχής μας. Οι ήρωες της ιστορίας, είναι ο Πέτρος στα 42 και η Βασιλική στα 35. Συναντιούνται τυχαία στο μετρό. Και οι δύο κουβαλώντας ιστορίες, στερεότυπα, ανασφάλειες, μα ακόμη νέοι και διψασμένοι για ζωή.  Ερωτεύονται ο ένας τον άλλο, κάνουν όνειρα και ύστερα… αρκεί μια παρεξήγηση και όλα πάνε στραβά. 

«Το μόνο μειονέκτημα μοιάζει για την ώρα ο τρόπος ζωής του. Είναι φανερό πως αυτός ο άντρας ζει χωρίς αγάπη μεγάλο διάστημα τώρα. Σαν να έχει ξεμάθει πώς είναι να συμπορεύεται κανείς με έναν άλλο άνθρωπο, ακινητοποιείται μόλις η οικειότητα κάνει την εμφάνισή της. Καθόλου παράξενο που μιλάει ελάχιστα για τον εαυτό του ακόμα και όταν η περίσταση το καλεί.»

Το Ίσως την επόμενη φορά είναι το πρώτο βιβλίο του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη που διάβασα και μου άρεσε πολύ. Ένα βιβλίο με ανατροπές, κοινωνικό προβληματισμό, καλογραμμένο, δίχως γλωσσικές υπερβολές, με χιούμορ, ειρωνεία, κυνικότητα, ρεαλισμό, αυτοσαρκασμό που περιγράφει τις σχέσεις του σήμερα.

«Η μητέρα της όταν αναφέρεται στο ζήτημα γίνεται δηκτική, αποδίδοντας τη μοναξιά της στο δύσκολο χαρακτήρα της. Εκείνη στην ηλικία της ήταν ήδη μητέρα δυο παιδιών, και ας διατηρούσε δικό της γραφείο. Ο πατέρας της πάλι, αν τύχει να αναφερθεί στο θέμα, πάντα δέσμιος της αδυναμίας του γι’ αυτήν, ρίχνει όλο το βάρος στους άντρες της γενιάς της, τους θεωρεί υπερβολικά δειλούς και κομφορμιστές για να αντέξουν τη δέσμευση με μια ανεξάρτητη και δυναμική γυναίκα σαν τη κόρη του, πόσο μάλλον να αναλάβουν τις ευθύνες μιας πραγματικής οικογένειας μαζί της.»

Στο βιβλίο περιγράφεται άψογα η γυναικεία και η αντρική ψυχολογία.  Ακόμη μια φορά συνειδητοποιείς ότι πρόκειται για δυο εντελώς διαφορετικούς κόσμους που στην προσπάθεια τους να ενωθούν, πλέον στην πρώτη δυσκολία αποτραβιούνται και τις περισσότερες φορές εύκολα αποτυγχάνουν. Διαβάζοντας τις σκέψεις, τις ανασφάλειες των δύο φύλων, από τη ξεχωριστή οπτική - πρώτα του άντρα και έπειτα της γυναίκας - γίνονται και οι δυο συμπαθείς.  Η γυναίκα με τις δικές της διαφορετικές σκέψεις και ανασφάλειες. Ο άντρας, αν και δείχνει δυνατός, με αυτοπεποίθηση, στην πραγματικότητα λιώνει από αγωνία. Ο συγγραφέας μπόρεσε να το αναδείξει αυτό με εύστοχο τρόπο. 

«Κάπου διάβασε ότι η μοναχικότητα είναι μια παθητική μορφή εγωτισμού. Άπαξ και περάσει κανείς ένα σημείο αποκλειστικής συναναστροφής με τον εαυτό του δεν υπάρχει τρόπος επιστροφής. Όταν ξεχνάει κανείς πως είναι να ζει με τους άλλους, μαθαίνει να τους αποφεύγει. Αν ισχύει, κρατάει την απάντηση για πολλά που την προβληματίζουν μαζί του.»

Η αρχή μιας σχέσης, το πάθος, η σεξουαλικότητα, η ηδονή, ο ενθουσιασμός. η πορεία, τα λάθη, οι παρεξηγήσεις, το ξενέρωμα και η αδυναμία αποφυγής του τέλους. Φόβοι, λάθη, αδυναμία μιας ουσιαστικής δέσμευσης και εκπλήρωσης της συντροφικότητας και αληθινής συμπόρευσης με τον άλλο.

Ένα εξαιρετικό βιβλίο, που θέτει συνεχώς ερωτήματα και τελικά περιγράφει τη πλειοψηφία των σημερινών ερωτικών σχέσεων. Ο αρχικός ενθουσιασμός, το πάθος και το τέλος. Η αδυναμία να φανούμε πιο δυνατοί, λιγότερο δειλοί και αντάξιοι της αγάπης. Μέσα στις πλάνες μας ορίζουμε πλέον εύκολα το τέλος και κατευθυνόμαστε προς την επόμενη σχέση, με την σκέψη ότι "ίσως την επόμενη φορά" να φανούμε πιο τυχεροί ή πιο ώριμοι. Μόνο που ελάχιστοι φαίνεται να λαμβάνουν το μάθημα, οι περισσότεροι συνεχίζουν προς το αβέβαιο αύριο, καλύπτοντας προσωρινά τα κενά τους χωρίς να τα γεμίζουν.

Κωνσταντίνος Τζαμιώτης, Iσως την επόμενη φορά, εκδόσεις Μεταίχμιο

Ποίηση στο φως

Μια σειρά εκδηλώσεων έχουν ήδη ξεκινήσει με στόχο να αποτελέσουν μια γιορτή της ποίησης. Νέοι ποιητές συνδιαλέγονται με το έργο οκτώ παλαιότερων σημαντικών ποιητών. Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με ποιητικές φωνές που άφησαν το στίγμα τους στην ελληνική λογοτεχνία. Σκοπός οι συναντήσεις αυτές να αναδείξουν τη ζωντανή συνέχεια της ποίησης από γενιά σε γενιά. Παρουσιάζεται μια εκ νέου ανάγνωση των τιμώμενων ποιητών του αφιερώματος από σύγχρονους δημιουργούς. Γι’ αυτόν το λόγο, πέρα από τις ομιλίες ή τις περφόρμανς που θα έχουν τη χαρά να απολαύσουν οι θεατές, καθ’ όλη τη διάρκεια των εκδηλώσεων θα τρέχει ανοιχτή πρόσκληση σε ποιητές να στείλουν ποιήματά τους που γράφτηκαν –ή θα γράψουν– με αφορμή το έργο των ποιητών του αφιερώματος, επιλογή των ποιημάτων θα διαβάζεται σε κάθε εκδήλωση. Οι συμμετοχές μπορούν να αποστέλλονται στο e-mail: agel_lalou@yahoo.gr με την ένδειξη: «ποίηση στο φως».

ΕΚΤΩΡ ΚΑΚΝΑΒΑΤΟΣ
26/10 Συνομιλούν οι Άννα Γρίβα, Στάθης Ιντζές
ΜΑΡΙΑ ΚΥΡΤΖΑΚΗ
30/11 Συνομιλούν οι Ελένη Γαλάνη, Εύα Σπαθάρα, Γιώργος Ψάλτης
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΝΤΟΣ
28/12 Συνομιλούν οι Μαριγώ Αλεξοπούλου, Κωνσταντίνος Παπαχαράλαμπος, Θωμάς Τσαλαπάτης
ΝΑΤΑΣΑ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ
25/1 Συνομιλούν οι Γιάννης Σ. Βιτσαράς, Ευτυχία Παναγιώτου
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΕΡΗΣ
22/2 Συνομιλούν οι Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος, Εσμεράλδα Γκέκα, Νίκος Ερηνάκης
ΝΑΝΑ ΗΣΑΪΑ
22/3 Συνομιλούν οι Πατρίτσια Κολαΐτη, Μαρία Κουλούρη
ΑΡΓΥΡΗΣ ΧΙΟΝΗΣ
26/4 Συνομιλούν οι Ορφέας Απέργης, Ασημίνα Ξηρογιάννη, Αντώνης Τσόκος
ΖΩΗ ΚΑΡΕΛΛΗ
31/5 Συνομιλούν οι Αναστασία Γκίτση, Καλλιόπη Εξάρχου


επιμέλεια εκδηλώσεων: Αγγελική Λάλου


στις 19.30


Poems n’ crimes: Αγίας Ειρήνης 17, Αθήνα, τηλ.: 210-3228839

Σάμουελ Μπέκετ, Ο ακατονόμαστος

Σάμουελ Μπέκετ, Ο ακατονόμαστος

«Τι παράξενο, αυτά τα λόγια που πεθαίνουν χωρίς λόγο, παράξενο, που είναι το παράξενο, εδώ όλα είναι παράξενα, άμα το καλοσκεφτείς, όχι, το να το καλοσκεφτείς είναι παράξενο, μήπως πρέπει να υποθέσω πως είμαι στοιχειωμένος, δεν μπορώ να υποθέσω τίποτα, πρέπει να συνεχίσω, αυτό κάνω, άσε τους άλλους να υποθέτουν, πρέπει να υπάρχουν άλλοι, σε άλλα αλλού, ο καθένας μέσα στο μικρό του αλλού, κι αυτή η λέξη μέσα που επιμένει να ξαναέρχεται, καθένας λέγοντας μέσα του, όταν έρχεται η στιγμή, η στιγμή να το πει, Άσε τους άλλους να υποθέτουν, και ούτω καθεξής, ούτω καθεξής, άσε τους άλλους να κάνουν αυτό, άσε τους άλλους να κάνουν εκείνο.»

«Αυτά τα πλάσματα δεν υπήρξαν ποτέ. Τίποτα δεν υπήρξε ποτέ, εκτός από μένα και τούτο το μαύρο κενό. Και οι ήχοι; Δεν υπάρχουν ήχοι, απόλυτη σιγή. Και τα φώτα, τα φώτα που πάνω τους στήριζα τόσα πολλά, πρέπει να σβήσουν και αυτά; Ναι, να σβήσουν, δεν υπάρχει φως εδώ μέσα. Ούτε γκρι, μαύρο έπρεπε να’ χα πει. Τίποτα εκτός από μένα, για τον οποίο δεν ξέρω τίποτα παρά μόνο πως είναι μαύρο, και κενό. Ορίστε λοιπόν για ποιο πράγμα, αφού πρέπει να μιλάω, θα μιλάω, ώσπου να μην είμαι πια αναγκασμένος να μιλάω.»

«Αυτός που μιλάει πρέπει να έχει ταξιδέψει, πρέπει να έχει δει με τα ίδια του τα μάτια, κανά δυο ανθρώπους, κανά δυο πράγματα, να’ταν εκεί πάνω, στο φως, εκτός αν άκουσε ιστορίες, τον βρήκαν κάποιοι ταξιδιώτες και του διηγήθηκαν ιστορίες, αυτό μ’ απαλλάσσει από την κατηγορία, αυτός το λέει, ή το λένε αυτοί, ναι, αυτοί, αυτοί είναι που συλλογίζονται, αυτοί είναι που πιστεύουν, όχι, ενικός, αυτός που έζησε, ή είδε κάποιους που έζησαν, μιλάει για μένα, σα να ήμουν αυτός, και τα δυο, και σα να ήμουν άλλοι, ο ένας μετά τον άλλον, ο πάσχων είναι αυτός, εγώ είμαι μακριά, τον ακούτε, λέει πως εγώ είμαι μακριά, σαν να ήμουν αυτός, όχι, σαν να μην ήμουν αυτός, γιατί αυτός δεν είναι μακριά, αυτός είναι εδώ, αυτός είναι που μιλάει, λέει πως είναι εγώ, μετά λέει πως δεν είναι, εγώ είμαι μακριά, τον ακούτε, με ψάχνει, δεν ξέρω γιατί, δεν ξέρει γιατί, με φωνάζει, θέλει να βγω.»

Σάμουελ Μπέκετ, Ο ακατονόμαστος, μτφ. Α. Παπαθανασοπούλου, Ύψιλον

* Ίσως σε ενδιαφέρει και αυτό:  Ήταν ο Σάμουελ Μπέκετ...

Απόσπασμα από το βιβλίο : Ενρίκε Βίλα-Μάτας, Το Παρίσι δεν τελειώνει ποτέ, Καστανιώτη.