Συνδεδεμένοι, Nicholas Christakis, James Fowler, Κάτοπτρο

Στο βιβλίο τους με τίτλο Συνδεδεμένοι, oι συγγραφείς Nicholas Christakis και James Fowler παρουσιάζουν κάποια στοιχεία σχετικά με πώς τα κοινωνικά δίκτυα επηρεάζουν κάθε πλευρά της ζωής μας.

Σύμφωνα με τους συγγραφείς υπάρχουν πέντε κανόνες της ζωής, με βάση τους οποίους διαμορφώνονται τα κοινωνικά δίκτυα, οι παρακάτω:

Κανόνας πρώτος : Εμείς διαμορφώνουμε τα δίκτυα μας.

Κανόνας δεύτερος : Μας διαμορφώνουν τα δίκτυα μας.

Κανόνας τρίτος : Μας επηρεάζουν οι φίλοι μας.

Κανόνας τέταρτος : Μας επηρεάζουν οι φίλοι των φίλων μας των φίλων μας

Κανόνας πέμπτος : Το δίκτυο έχει τη δική του ζωή.

Οι επιστήμονες αφιερώνουν αρκετές σελίδες για να εξηγήσουν τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι παραπάνω κανόνες στη ζωή.

Τα κοινωνικά δίκτυα, όπως φαίνεται, είναι δημιουργικά και τείνουν να μεγεθύνουν οτιδήποτε τα τροφοδοτήσουμε. Και αυτό που δημιουργούν δεν ανήκει σε κανένα μεμονωμένο άτομο – αποτελεί κοινή ιδιότητα όλων όσων συμμετέχουν στο δίκτυο. Από αυτή την άποψη, ένα κοινωνικό δίκτυο μοιάζει με ένα δημόσιο δάσος : όλοι ωφελούμαστε από αυτό, αλλά θα πρέπει όλοι να το προστατεύουμε, ώστε να παραμένει υγιές, παραγωγικό. (σ. 54)

Πειράματα έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι μπορούν να «κολλήσουν» συναισθηματικές καταστάσεις που παρατηρούν σε άλλους, μέσα σε χρονικά διαστήματα που κυμαίνονται από δευτερόλεπτα έως εβδομάδες. Όταν πρωτοετείς φοιτητές τοποθετούνται τυχαία στο ίδιο δωμάτιο με συγκάτοικους που έχουν ήπια κατάθλιψη, τότε σταδιακά σε μια περίοδο τριών μηνών γίνονται και αυτοί καταθλιπτικοί. Η μετάδοση συναισθημάτων μπορεί να παρουσιαστεί ακόμη και μεταξύ ανθρώπων που δεν γνωρίζονται, έστω και αν έχουν μια εφήμερη επαφή. Όταν οι σερβιτόροι εκπαιδεύονται να παρέχουν υπηρεσίες «με το χαμόγελο», οι πελάτες τους δηλώνουν ότι νιώθουν πιο ικανοποιημένοι και αφήνουν μεγαλύτερα φιλοδωρήματα. Τα συναισθήματα και η διάθεση των ανθρώπων επηρεάζονται από τη συναισθηματική κατάσταση εκείνων με τους οποίους αλληλεπιδρούν. Το πώς αισθάνεται κανείς εξαρτάται από το πώς αισθάνονται οι άλλοι με τους οποίους συνδέεται, είτε στενά είτε χαλαρά. 

Επίσης μέσα από έρευνες, οι δύο επιστήμονες απέδειξαν πόσο σημαντική είναι η δύναμη του εγκεφάλου μας. Ο εγκέφαλος μας εξασκείται στην εκτέλεση ενεργειών απλώς βλέποντας άλλους ανθρώπους να τις εκτελούν, είναι σαν να τις κάναμε εμείς. 

Φαίνεται, λοιπόν, πως πάντοτε είμαστε έτοιμοι να νιώσουμε ό,τι νιώθουν οι άλλοι και να κάνουμε ότι κάνουν οι διπλανοί μας. Δεν είναι τυχαία τα περιστατικά «επιδημικής υστερίας» ή της «ασθένειας του γέλιου», που σημειώθηκαν και καταγράφτηκαν σε συγκεκριμένους τόπους. 

Εξαιρετικές παρατηρήσεις, που όλοι τις υποψιαζόμασταν, αλλά τώρα έρχονται να επιβεβαιωθούν επίσημα και από την επιστήμη. Το εκπληκτικό είναι ότι δεν μας αρρωσταίνει μόνο το δικό μας άγχος, αλλά μπορεί να μας αρρωστήσει και το άγχος των άλλων. (σ. 70)

Είναι πλέον επιστημονικώς αποδεδειγμένο ότι το να βρίσκεστε σε μια συγκεκριμένη θέση εντός ενός κοινωνικού δικτύου, σε επαφή με ανθρώπους με συγκεκριμένα αισθήματα, έχει σημαντικές συνέπειες στη ζωή. Μπορούμε να καταλάβουμε και τη δύναμη του διαδικτύου, όπως και τις επιπτώσεις που έχει για τη ψυχολογία μας η μετάδοση των αρνητικών ειδήσεων και του φόβου. 

Επίσης, είναι βέβαιο πως «όταν έχει κανείς περισσότερους φίλους και συγγενείς, είναι πιο πιθανόν να νιώθει ευτυχισμένος παρά όταν διαθέτει περισσότερα χρήματα». (σ. 81) Μα όμως, «δεν επαρκεί να έχουμε περισσότερους φίλους - το κλειδί της συναισθηματικής ευεξίας μας είναι να έχουμε περισσότερους ευτυχισμένους φίλους». (σ. 82)

Κατά συνέπεια, η ευτυχία δεν είναι μόνο αποτέλεσμα ατομικής εμπειρίας ή επιλογής. Είναι και μια ιδιότητα των ανθρωπίνων ομάδων. Μεταβολές στην ατομική ευτυχία είναι δυνατόν να διαδίδονται σαν κυματισμοί διαμέσου των κοινωνικών συνδέσεων και ν’ αναπτύσσουν ευρείας κλίμακας μοτίβα στο δίκτυο, σχηματίζοντας ομάδες ευτυχισμένων και δυστυχισμένων ανθρώπων. Σύμφωνα με τους συγγραφείς, παρόμοια αποτελέσματα όσον αφορά την εξάπλωση της ευτυχίας έχουν παρατηρηθεί σε ένα δείγμα δέκα χιλιάδων χωρικών στην Κίνα. Αν και δεν μπορούμε να διακρίνουμε τι ήταν αυτό που προκάλεσε την εξάπλωση της ευτυχίας, μπορούμε να υποθέσουμε ποικίλους δυνατούς μηχανισμούς. Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι ίσως να μοιράζονται την καλή τους τύχη (για παράδειγμα, με το να βοηθούν πραγματικά τους άλλους ανθρώπους ή να είναι οικονομικά γενναιόδωροι μαζί τους), να αλλάζουν τη συμπεριφορά τους προς τους άλλους (φέρ’ ειπείν, με το να είναι πιο ευγενικοί ή λιγότερο εχθρικοί) ή απλώς να ξεχειλίζουν από ένα συναίσθημα που είναι μεταδοτικό. Εξάλλου, αν περιτριγυρίζεται κανείς από ευτυχισμένους ανθρώπους, αυτό μπορεί να έχει ευεργετικά βιολογικά αποτελέσματα. Αλλά, όποιος κι αν είναι ο μηχανισμός, φαίνεται ξεκάθαρο ότι χρειάζεται να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε σχετικά με την ευτυχία και τα άλλα συναισθήματα μας. (σ. 84-85)

Ένα άλλο σημαντικό σημείο του βιβλίου είναι η παρατήρηση σχετικά με τη μακροχρόνια ευτυχία, ότι εξαρτάται κατά 50% από τη γενετική προδιάθεση κάθε ανθρώπου, κατά 10% από τις συγκυρίες της ζωής τους (λόγου χάριν, που ζει, πόσο πλούσιος είναι και πόσο υγιής) και κατά 40% από το τι επιλέγει να σκεφτεί και να κάνει. (σ. 86)

Σε όλο τον κόσμο, οι άνθρωποι έχουν διαφορετικές ιδέες, πεποιθήσεις και απόψεις – διαφορετικές σκέψεις - αλλά έχουν παρόμοια αισθήματα. Και αντιδρούν με παρόμοιο τρόπο στα αισθήματα των άλλων ανθρώπων, προτιμώντας τους χαρούμενους φίλους από τους κατηφείς, τους καλοσυνάτους από τους κακότροπους και τους τρυφερούς από τους βίαιους. (σ.91)

Ένα βιβλίο με ουσιαστικές παρατηρήσεις που μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τελικά τα μικρόβια δεν είναι το μόνο πράγμα που μεταδίδεται από άτομο σε άτομο. Μεταδίδονται επίσης και οι συμπεριφορές. 

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πιο κλασική έρευνα της μεταδοτικής αυτοκτονίας, η οποία δημοσιεύθηκε από τον κοινωνιολόγο David Phillips το 1974. O Phillips έδειξε ότι, κατά την περίοδο 1947 έως 1968, κάθε φορά που οι New York Times έγραφαν στο πρωτοσέλιδό τους για κάποιον αυτόχειρα, οι αυτοκτονίες αυξάνονταν σε εθνικό επίπεδο για τον επόμενο μήνα. Ο Phillips αυτό το ονόμασε «φαινόμενο Werther», από το μυθιστόρημα του Γκαίτε Τα πάθη του νεαρού Βέρθερ, που δημοσιεύθηκε το 1774. Το μυθιστόρημα διαβάστηκε ευρέως και, όταν ορισμένοι νεαροί άνδρες άρχισαν να αυτοκτονούν αντιγράφοντας τον τρόπο αυτοκτονίας του πρωταγωνιστή, οι αρχές της Ιταλίας, της Γερμανίας και της Δανίας απαγόρευσαν τα βιβλία. (σ. 170)

Φυσικά καταλαβαίνουμε την επίδραση του Διαδικτύου και το κατά πόσο είμαστε όλοι συνδεδεμένοι με κάποιο τρόπο μεταξύ μας. 

Η εκπληκτική δύναμη των κοινωνικών δικτύων δεν είναι απλώς η επίδραση των άλλων σε εμάς, αλλά είναι και η δική μας επίδραση πάνω στους άλλους. Δεν χρειάζεται να είμαστε σούπερ σταρ. Το μόνο που χρειάζεται είναι να συνδεθείτε. Η καθολικότητα της ανθρώπινης σύνδεσης σημαίνει ότι ο καθένας από εμάς έχει πολύ μεγαλύτερη επιρροή στους άλλους από όσο μπορούμε να αντιληφθούμε. Όταν φροντίζουμε καλύτερα τον εαυτό μας, αυτό επηρεάζει και πολλούς άλλους συνανθρώπους μας. Όταν από συνήθεια κάνουμε τυχαίες πράξεις καλοσύνης, αυτές μπορούν να εξαπλωθούν σε δεκάδες ή, ακόμη, και σε εκατοντάδες άλλους ανθρώπους. Και με κάθε καλή πράξη συμβάλλουμε στη συντήρηση του ίδιου του δικτύου που μας συντηρεί.

Η δική μας ευθύνη είναι το να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στη μεγαλύτερη πρόκληση του 21^ου αιώνα, που σύμφωνα με το συγγραφέα του βιβλίου και σημαντικό επιστήμονα Νικόλα Χρηστάκη, ο οποίος το 2009 συμπεριλήφθηκε από το «TIME» στον κατάλογο των εκατό προσωπικοτήτων με τη μεγαλύτερη επιρροή στον πλανήτη, είναι η κατανόηση του πώς «η ολότητα της ανθρωπότητας είναι μεγαλύτερη από το άθροισμα των μερών της. Σαν ένα παιδί που ξυπνά, ο ανθρώπινος υπεροργανισμός αρχίζει να αποκτά αυτεπίγνωση, και αυτό σίγουρα θα μας βοηθήσει να επιτύχουμε τους στόχους μας. Αλλά το μεγαλύτερο δώρο της αυτεπίγνωσης αυτής θα είναι η άκρατη χαρά της αυτογνωσίας και η συνειδητοποίηση του ότι, για να μάθουμε πραγματικά ποιοι είμαστε, θα πρέπει πρώτα να μάθουμε πώς και γιατί όλοι μας είμαστε συνδεδεμένοι.» (σ. 399-400) 

Nicholas Christakis, James Fowler, Συνδεδεμένοι. Η εκπληκτική δύναμη των κοινωνικών δικτύων και πώς αυτά διαμορφώνουν τη ζωή μας, Κάτοπτρο

Αιγαίον: Η γέννηση ενός αρχιπελάγους / Γνώση και ταξίδι στο Ίδρυμα Ευγενίδου

"Ταξιδεύοντας" χρόνια στο Αιγαίο, κατάλαβα ότι 

πάντα θα είμαι στην αρχή του ταξιδιού... (Γ.Γιαννέλος)

Προχωρώντας προς τη Δανειστική βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Ευγενίδου 

βλέπεις αυτή την υπέροχη φωτογραφική έκθεση... 

Γεμίζεις νοσταλγία και βέβαια διάθεση για να ταξιδέψεις... 

Δε γίνεται να μη σταματήσεις για να χαζέψεις 

και να τραβήξεις κάποια φωτογραφία στα γρήγορα με το κινητό.

Στο δεύτερο όροφο του Ιδρύματος, 

η έκθεση συνεχίζεται στημένη με έναν όμορφο, ελκυστικό τρόπο...

Οι γεωλογικές διεργασίες του Αιγαίου, οι ηφαιστειακές εκρήξεις και οι σεισμοί, διαδικασίες που επαναλήφθηκαν κατά τη διάρκεια εκατομμυρίων ετών και σε αυτές οφείλουμε την ύπαρξη κάποιων από των ομορφότερων νησιών του Αιγαίου, όπως της Σαντορίνης, της Μήλου, της Λήμνου, της Λέσβου, της Νισύρου, της Σερίφου, με τα χαρακτηριστικά τους πετρώματα. 

Την προηγούμενη εβδομάδα βρέθηκα στην έκθεση «ΑΙΓΑΙΟΝ: Η Γέννηση ενός Αρχιπελάγους», η οποία ξετυλίγεται από  τις 3 Σεπτεμβρίου έως 23 Οκτωβρίου 2014 στο Ίδρυμα Ευγενίδου. Η σπουδαία αυτή έκθεση πραγματοποιείται με τη συνεργασία του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, των Πανεπιστημίων Αιγαίου, Κρήτης και Θεσσαλονίκης και του Ιδρύματος Ευγενίδου, ενώ την παραγωγή και επιμέλεια ανέλαβε η Τetragon.

Μεγάλη έκθεση με σπάνια εκθέματα και απολιθώματα από σεκόγιες και φοίνικες, δεινοθήρια και νάνους ελέφαντες που έζησαν και χάθηκαν στις κοσμογονικές αλλαγές του Αιγαίου. Η έκθεση «εξιστορεί» μέσα από πλούσιο φωτογραφικό υλικό, οπτικοακουστικές αναπαραστάσεις, και διαδραστικές ηλεκτρονικές εφαρμογές την εξέλιξη του Αιγαίου πελάγους στη διάρκεια εκατομμυρίων ετών. 

Ημερομηνίες: 3 Σεπτεμβρίου έως 23 Οκτωβρίου 2014

Ώρες λειτουργίας: Τετάρτη έως Παρασκευή 17:00- 20:00, Σάββατο και Κυριακή 10:00-20:00 (εξαιρούνται οι επίσημες αργίες).

Είσοδος Ελεύθερη
Σημειώνεται ότι θα τηρηθεί αυστηρά σειρά προτεραιότητας κατά την είσοδο

Πληροφορίες: Τηλ: 210 9469600
www.eugenfound.edu.gr/
http://www.aegeon.org.gr/index.htm

Edouard Boubat, ο μάγος της φωτογραφίας...

Edouard Boubat (1923-1999)

Edouard Boubat 

Όταν ο Αλμπέρ Καμύ συνάντησε την Ελλάδα

Μπορώ να με φανταστώ πάνω σε μία μικρή βάρκα, να ταξιδεύω σαν τρελός μέσα στα κύματα'

Ήμουν 21 χρονών όταν συνάντησα για πρώτη φορά τον Αλμπέρ Καμύ, κατά την διάρκεια ενός καύσωνα στην Αθήνα. Επέστρεφα από ένα νησί του Αιγαίου έχοντας μαζί μου ένα ξύλινο κουτί γεμάτο με βιβλία, κοχύλια και άμμο. Είδα τον Καμύ να με κοιτάζει από την βιτρίνα ενός βιβλιοπωλείου. Μία ασπρόμαυρη γιγαντοαφίσα απεικόνιζε ένα άνδρα ντυμένο με ένα παλτό. Τα δυο χειμωνιάτικα μάτια του με κοιτούσαν στην καρδιά του καλοκαιριού. Δίχως δεύτερη σκέψη μπήκα μέσα στο βιβλιοπωλείο κι αγόρασα ένα βιβλίο του, την «Πανούκλα». Ερωτεύτηκα αμέσως αυτό τον σκοτεινό συγγραφέα. Καταβρόχθισα το βιβλίο μέσα σε δύο ημέρες, υπογραμμίζοντας με ένα μολύβι δεκάδες φράσεις, ενώ παράλληλα σκεφτόμουν για πολλές ημέρες την σκληρή μοίρα των φυλακισμένων κατοίκων της Οράν, την φρίκη του θανάτου που τους κοιτούσε κατάματα αλλά και την απύθμενη τρυφερότητα της ανθρώπινης ψυχής που τους χαρακτήριζε. Συνέχιζα να διαβάζω βιβλία του Καμύ για πολύ καιρό, γνωρίζοντας διάφορα δημιουργήματα του όπως τον «Ξένο», «Τον μύθο του Σίσυφου» και την «Πτώση». Σήμερα, 100 χρόνια μετά την γέννηση του, θα ήθελα να αναφερθώ όχι μόνο στον συγγραφέα αλλά και στον άνθρωπο που λεγόταν Αλμπέρ Καμύ.

Στην ηλικία των 27 χρονών επισκέπτεται για πρώτη φορά την Ελλάδα. Ήταν ο Αύγουστος του 1939 και ο νεαρός συγγραφέας ταξιδεύει στα νησιά του Αιγαίου μαζί με την αγαπημένη του Christiane Galindo. Διψασμένος για εμπειρίες, και με τα μάτια του πάντα άγρυπνα στις κοινωνικές μεταβολές που συνέβαιναν γύρω του, ο Καμύ μαζεύει όλα τα δώρα που του χαρίζει η ζωή. Στα 30 του δημοσιεύει τον «Μύθο του Σίσυφου», μέσω του οποίου μελετάει την λεγόμενη «θεωρία του παραλόγου», αποκτώντας έτσι μία θέση πλάι σε ονόματα όπως ο Κάφκα και ο Νίτσε, προσφέροντας μας μία από τις πιο ζωντανές αποτυπώσεις της πνευματικής κρίσης που περνούσε ο 20ος αιώνας. Κατά την διάρκεια αυτού του πρώτου ταξιδιού του στην Ελλάδα αρχίζει να διαβάζει Επίκουρο και γνωρίζει τους Στωικούς φιλοσόφους.

Ο Καμύ δεν παρέμεινε ποτέ ακίνητος. Η συγγραφική του παραγωγή είναι πολυδιάστατη, η πένα του τρέχει και αποτυπώνει δεκάδες άρθρα σε εφημερίδες, ασκεί κριτική σε θέματα τέχνης ενώ δεν λείπει και μία σειρά ποιημάτων τα οποία βάφτισε “Intuitions”. Το γεγονός της «διττής» ταυτότητας του, ως γάλλος της Αλγερίας, τον κάνει να αισθάνεται άπολις για όλο το διάστημα της ζωής του. Ακόμα και η παραμονή του στο Παρίσι θεωρείται από τον ίδιο ως μία μορφή εξορίας. Το 1955 αποφασίζει να επιστρέψει στην Ελλάδα ύστερα από πρόσκληση που δέχτηκε από το γαλλικό ινστιτούτο της Αθήνας. Ήταν 42 χρονών και του ζητήθηκε να πάρει μέρος ως κεντρικός ομιλητής σε ένα συνέδριο αφιερωμένο στο μέλλον του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Κατά την διάρκεια της παραμονής του στην Αθήνα, ο Καμύ φιλοξενείται στο σπίτι του μεγάλου διανοούμενου και ψυχολόγου, Άγγελου Κατακουζηνού. Το σπίτι του Κατακουζηνού γίνεται το ιδανικό σκηνικό ενός «γαλλικού» κύκλου ελλήνων συγγραφέων, ποιητών και καλλιτεχνών οι οποίοι συγκεντρώνονται γύρω από τον Καμύ. Σε εκείνο το αθηναϊκό σπίτι της Λεωφόρου Αμαλίας 4, το γεμάτο αγάλματα και πίνακες ζωγραφικής, ο γάλλος συγγραφέας θα χτίσει στενές φιλίες, ενώ ολόκληρη η εμπειρία της συγκατοίκησης μαζί του θα αποτελέσει το υλικό ενός βιβλίου που θα εκδώσει η σύζυγος του Άγγελου Κατακουζηνού το 1960. Η Άννα Κατακουζηνού περιγράφει τον Καμύ σαν έναν άνθρωπο γεμάτο γοητεία, αναφέρει διαλόγους ανάμεσα σε διανοούμενος και καλλιτέχνες , μιλά για νύχτες γεμάτες τσιγάρα και λόγια. Μιλά για ένα σπίτι-μουσείο που χάρις στον Καμύ είχε μετατραπεί σε μία κυψέλη σκέψης.

Το 1957 είναι το έτος της αποθέωσης του Καμύ με την απονομή του βραβείου Νόμπελ λογοτεχνίας. Κατά την διάρκεια της απονομής του βραβείου στην Στοκχόλμη, ο Καμύ εκφωνεί έναν λόγο αφιερωμένο στην δύναμη της τέχνης και του πολιτισμού. Υποστηρίζει πως η τέχνη είναι ο μόνος τρόπος που έχουμε για να γίνουμε άνθρωποι. Η αξία του Καμύ αναγνωρίζεται ακόμη και από τον πνευματικό του αντίπαλο, τον Ζαν Πωλ Σαρτρ, ο ποίος δηλώνει πως το βραβείο Νόμπελ στον Καμύ είναι ένα από τα πιο δίκαια βραβεία που δόθηκαν ποτέ. Ο Καμύ όμως δεν ήταν μόνο ένας μεγάλος λογοτέχνης. Ο βιογράφος Olivier Todd σκιαγραφεί έναν άνθρωπο που ξέρει να χαίρεται την ζωή του. Κάνει λόγο για έναν άνδρα που απολαμβάνει το καλό κρασί, το καλό φαγητό και τις ωραίες γυναίκες. Τα γούστα του είναι απλά: λατρεύει τον Δον Ζουάν και τα κουαρτέτα του Μπετόβεν, ενώ όταν του αναφέρουν την Αλγερία τα πράσινα μάτια του σκοτεινιάζουν.

Το 1959 ο Καμύ επιστρέφει στην Ελλάδα για Τρίτη φορά. Αποφασίζει να ταξιδέψει στο ελληνικά νησιά με το σκάφος του φίλου του Michel Gallimard. Παίρνει μαζί του ένα νεαρό έλληνα ζωγράφο, τον Μάριο Πράσινο, στον οποίο ζητά να ζωγραφίζει κάθε ελληνικό νησί το οποίο επισκέπτονται, ενώ ο ίδιος γράφει συνεχώς κάτω από τον λευκό ήλιο του ελληνικού καλοκαιριού. Ήταν το τελευταίο καλοκαίρι της ζωής του. Ένα πρωί ο Καμύ φτάνει στην Λέσβο. Ερωτεύεται το νησί με την πρώτη ματιά και αποτυπώνει τα συναισθήματα του σε ένα γράμμα που στέλνει στον φίλο του Άγγελο Κατακουζηνό:«Άγγελε, φίλε μου. Ανακάλυψα το μέρος στο οποίο θέλω να ζήσω. Πρόκειται για ένα πανέμορφο νησί, σχεδόν αρσενικό θα έλεγα. Θέλω να ζήσω εκεί, δίπλα στην θάλασσα, ατενίζοντας τα κύματα του Αιγαίου, αυτά τα κύματα που κουβαλούν επάνω τους τα αρώματα της πατρίδας μου, της Αλγερίας. Έχω ήδη εντοπίσει ένα μικρό σπίτι κοντά στην θάλασσα από το ποίο θα μπορώ να αποχαιρετώ τον ήλιο που δύει πάνω από το Αιγαίο, και ίσως έτσι καταφέρω να συνηθίσω την ιδέα του αποχωρισμού. Μπορώ να με φανταστώ πάνω σε μία μικρή βάρκα, να ταξιδεύω σαν τρελός μέσα στα κύματα. Όμως αγαπητέ μου φίλε, δεν με μάγεψε μόνο η ομορφιά του νησιού, αλλά και η ομορφιά των κατοίκων του. Θαυμάζω αυτούς τους ανθρώπους που από μακριά φαίνονται στεγνοί, όπως τα δέντρα της ελιάς που καλλιεργούν, αλλά αν τους παρατηρήσεις από κοντά είναι γεμάτοι πλούσιους φυσικούς χυμούς, και λάμπουν, όπως λάμπει το ασήμι στα φύλλα των ελαιόδεντρων.»

Ο Καμύ δεν κατάφερε ποτέ να επιστρέψει στην Λέσβο. Πέντε μήνες μετά από αυτό το ταξίδι του στην Ελλάδα, στις 4 Ιανουαρίου του 1960, πεθαίνει σε τροχαίο στη νότιο Γαλλία. Στο αυτοκίνητο που οδηγούσε χάνει τη ζωή του και ο φίλος του Michel Gallimard, ο ιδιοκτήτης του σκάφους με το οποίο ο Καμύ είχε ανακαλύψει τον ουτοπικό του παράδεισο στην γη. Ήταν μόνο 46 χρονών.

κείμενο_φωτογραφίες | γιώργος_αραφαηλίδης

επιμέλεια | ιάκωβος_καγκελίδης

Αναδημοσίευση από: arive.gr,  antikleidi.com. 

Αφιέρωμα στο blog για : τον αγαπημένο Αλμπέρ Καμύ / Albert Camus  

Cart Postal από το Κάστρο Νάξου, από τα πιο αγαπημένα μου μέρη σε αυτή τη χώρα...

Ναι πλέον είμαι σίγουρη. Το Κάστρο της Νάξου είναι ένα από τα πιο αγαπημένα μου σημεία σε αυτή τη χώρα. Ξέρεις πόσο αγαπώ την Πλάκα..., για κάποιο περίεργο λόγο κάπως παρόμοια νιώθω όποτε βρίσκομαι και εκεί.

Και όμως από ότι έχω παρατηρήσει λίγοι είναι οι Έλληνες που θα το περπατήσουν σε κάποια επίσκεψη τους στο νησί. Πραγματικά παράδοξο. Κάποιοι δε το γνωρίζουν καν, παρ' όλο που βρίσκεται στο πιο κεντρικό σημείο, στο λιμάνι, στην παλιά πόλη της Νάξου... Παρ' ότι εκεί γίνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις... Φυσικά ευτυχώς δεν ισχύει για όλους...

Βέβαια προσωπικά πάντα συνδυάζω τα ταξίδια, τις επισκέψεις σε τόπους με την ιστορία, τον πολιτισμό, τα σημάδια που αφέθηκαν εκεί...

  

Το Κάστρο λοιπόν της Νάξου είναι ένα μαγικό μνημείο... που συνδέεται με την μακρόχρονη ενετική κυριαρχία στο νησί (1204-1537). Βρίσκεται στο λόφο που αποτελεί την φυσική ακρόπολη της χώρας. Έχει τη μορφή μεσαιωνικής πόλης με τους εξωτερικούς τοίχους των σπιτιών να σχηματίζουν τα τείχη του... 

Λίγο θέλει η φαντασία σου εδώ για να οργιάσει και να πλάσει ιστορίες, πράγμα που η δική μου επιχειρεί ασταμάτητα κάθε φορά... 

Η ομορφιά δε χορταίνεται. 

Πόσο λείπει αυτή η αρχιτεκτονική αισθητική από την καθημερινότητα μας... 

 

Οι γάτες βέβαια γνωρίζουν να επιλέγουν τα σημεία που αράζουν...

διαισθάνονται την καλή ενέργεια των τόπων...

Μαγικά κρησφύγετα στην Ελλάδα... Λατρεμένα μονοπάτια...

Και αυτά τα μπλε φωτεινά παραθύρια...

...όπως κάτι τέτοιες "λεπτομέρειες"...

Αυτό το σπίτι, μέσα στο κάστρο της Νάξου, το ζήλεψα.

Νομίζω πως είναι ότι πιο ονειρεμένο έχω δει...

Ίσως σου φανεί περίεργο, μα όποτε περπατώ σε αυτά τα σοκάκια του νησιού, νιώθω έντονη την παρουσία του Νίκου Καζαντζάκη και του Ιάκωβου Καμπανέλλη.
Αυτή είναι η γενέτειρά του Καμπανέλλη... και εδώ σε αυτό το Κάστρο πήγε σχολείο ο Καζαντζάκης. Και οι δυο τους έχουν μιλήσει μέσα μου με έναν ιδιαίτερο τρόπο.

Σαν σκηνικό της "Αυλής των Θαυμάτων" του Καμπανέλλη...

Περιδιαβαίνοντας το Κάστρο, είδα πουλιά να κάνουν έναν απόκοσμο ήχο στα κλαδιά των δέντρων. Σκέφτηκα πως θα είναι οι ψυχές όσων έζησαν εκεί..., ανάμεσα τους και των αγαπημένων μου συγγραφέων.  Ίσως παρατηρούν το Κάστρο από ψηλά. 

Φυσικά την τελευταία μέρα μας στη Νάξο επέλεξα να περπατήσω στο Κάστρο και να δω από εκεί ψηλά το ηλιοβασίλεμα. Φεύγοντας ένιωσα ότι θα επιστρέψω ξανά...
Ο ήλιος καθώς χάνεται στο βάθος του ορίζοντα... Κάποτε κοιτούσαν προς τα εκεί μη τυχόν έρθουν κάποιοι κατακτητές... 

14 φετινές card postals από το Κάστρο... να ταξιδεύουν στα κύματα του διαδικτύου!

Παλαιότερη αφιερωμένη ανάρτηση για το : Κάστρο της Νάξου (1/7/2012)

Αν θες διάβασε την, έχει αρκετές πληροφορίες για το χώρο. 

Μέσα στο Κάστρο στεγάζεται και το Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάξου, στο οποίο έχει αφιερωθεί σχετική ανάρτηση : μπορείτε να τη διαβάσετε, κλικάρωντας εδώ

Δημήτρης Γκιώνης, Ένας κι ένας..., 46+1 άνθρωποι της τέχνης από κοντά...

"Είναι μερικοί άνθρωποι, που ενεργούν πάνω μου σαν ήλιοι. Φέρνουν μια άνοιξη μέσα μου."  Με αυτά τα λόγια του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου (1867-1911) προλογίζει το βιβλίο του ο Δημήτρης Γκιώνης, συντάκτης και υπεύθυνος καλλιτεχνικών σελίδων, ο επί σειρά ετών αρχισυντάκτης του πολιτιστικού της "Ελευθεροτυπίας".

Πρόκειται για το βιβλίο του "Ένας κι ένας", το οποίο έχει αφιερώσει σε Έλληνες ανθρώπους της τέχνης που γνώρισε και πλέον δεν βρίσκονται στη ζωή -με μοναδική εξαίρεση τον Μίκη Θεοδωράκη, σε μια προσπάθεια, παράλληλα με το έργο τους, να σκιαγραφήσει την ανθρώπινη πλευρά και τα "πιστεύω" τους. 

47 σπουδαίες προσωπικότητες των τεχνών παρουσιάζονται στο βιβλίο, με τις προσωπικές του εντυπώσεις από τη γνωριμία τους. Με αποσπάσματα συνεντεύξεων, πληροφορίες για τη ζωή και για το έργο τους. Μα το σημαντικότερο είναι ότι διαβάζοντας το βιβλίο, νιώθεις έντονα ότι μια άλλη εποχή, εντελώς διαφορετική από τη σημερινή, ξεδιπλώνεται μπροστά σου. Τότε που το επάγγελμα του δημοσιογράφου είχε αφοσίωση, πάθος, σεβασμό προς τον αναγνώστη και δεν ήταν ταυτισμένο με το lifestyle, αλλά με τη γνώση, την έρευνα και τη σκληρή δουλειά. Κάτι που δυστυχώς έχει διαφοροποιηθεί τα τελευταία χρόνια. 

Ο Δημήτρης Γκιώνης στάθηκε τυχερός να ζήσει κάποιες από τις μεγαλύτερες στιγμές της πολιτιστικής ζωής του τόπου μας.  Οι αναφορές που με άγγιξαν περισσότερο ήταν για την Έλλη Αλεξίου, την Μελίνα Μερκούρη, τον Ζυλ Ντασσέν, τον Γιάννη Σκαρίμπα, τον Νίκο Καρούζο, τον Μάνο Λοίζο, τον Δημήτρη Λάγιο... Ενώ υπέροχα συγκινητικές ήταν οι αναφορές του για την Κατερίνα Γώγου και την Λουκία Ρικάκη. Όταν διαβάζω κάποια αναφορά για την Ρικάκη συγκινούμαι, καθώς έφυγε τόσο πρόωρα και τύχαινε να ήταν τακτική αναγνώστρια του ιστολογίου.  

Άλλα πρόσωπα είναι οι Κώστας Βάρναλης, η αγαπημένη Λιλή Ζωγράφου, η προσωπική του εμπειρία από τις συνεργασίες του με τον Μάνο Χατζιδάκι, Στέλιο Καζαντζίδη, Άκη Πάνο, Βασίλη Τσιτσάνη, Ηλία Πετρόπουλο, Γρηγόρη Μπιθικώτση, Μποστ, Δανάη, Ρέα Χατζηδάκη, Δημήτρη Χατζή, Θέμο Κορνάρο, Νικηφόρο Βρεττάκο, Δημήτρη Χριστοδούλου, Γιάννη Νεγρεπόντη, Μέμο Μακρή, Α. Τάσσο, Μάρκο Αυγέρη, Κώστα Κλουβάτο, Γιάννη Παπαϊωάννου, Λιλίκα Νάκου, Μαρία Ιορδανίδου, Μπαγιαντέρα, Γιάννη Κυριαζή, Σίμων Καρά, Δημήτρη Φωτιάδη, Βασίλη Ρώτα, Μάνο Κατράκη, Τζένη Καρέζη, Αλίκη Βουγιουκλάκη, Μίκη Θεοδωράκη... Πρόσωπα που με την απώλειά τους "συρρικνώνεται απελπιστικά μια λαμπρή γενιά, που με την εκθαμβωτική παρουσία και το έργο της έδινε κύρος και υπόσταση σ' αυτό τον τόπο, έδινε συνέχεια σε ό,τι έχει απομείνει από αυτό που λέμε ελληνικό πολιτιστικό θαύμα". 

Σε όλες τις αναφορές κρατάει μια διακριτική και ακριβοδίκαια στάση. Στο τέλος του βιβλίου υπάρχουν μερικές σελίδες με φωτογραφίες του δίπλα σε κάποια από τα πρόσωπα "ως... ετερόφωτου". 

Ένα βιβλίο ενός ανθρώπου που τιμά το επάγγελμα του καλλιτεχνικού συντάκτη και που σίγουρα αξίζει να υπάρχει στη βιβλιοθήκη σας! 

Δημήτρης Γκιώνης, Ένας κι ένας... 46+1 άνθρωποι της τέχνης από κοντά, εκδόσεις Άγκυρα, 2014