Κωστής Παλαμάς, "...κ᾿ εἴδανε σὰν ἀντίμαχους καὶ τ᾿ ἄγαλμα κ᾿ ἐμένα..."

*η φωτογραφία του Βασίλη Μπουζιώτη
**Αληθινά επαναστατικό δεν είναι να καταστρέφεις αγάλματα ποιητών.
Αληθινά επαναστατικό είναι να γνωρίζεις ποιοι είναι - γιατί αμφιβάλλω ότι έχεις ιδέα - 
αληθινά επαναστατικό είναι να διαβάζεις ποίηση.

Ἡ ἀσάλευτη ζωή

Καὶ τ᾿ ἄγαλμα ἀγωνίστηκα γιὰ τὸ ναὸ νὰ πλάσω

στὴν πέτρα τὴ δική μου ἀπάνω,

καὶ νὰ τὸ στήσω ὁλόγυμνο, καὶ νὰ περάσω,

καὶ νὰ περάσω, δίχως νὰ πεθάνω.

καὶ τό ῾πλασα. Κ᾿ οἱ ἄνθρωποι, στενοὶ προσκυνητάδες

στὰ ξόανα τ᾿ ἄπλαστα μπροστὰ καὶ τὰ κακοντυμένα,

θυμοῦ γρικῆσαν τίναγμα καὶ φόβου ἀνατριχάδες,

κ᾿ εἴδανε σὰν ἀντίμαχους καὶ τ᾿ ἄγαλμα κ᾿ ἐμένα.

Καὶ τ᾿ ἄγαλμα στὰ κύμβαλα, κ᾿ ἐμὲ στὴν ἐξορία.

Καὶ πρὸς τὰ ξένα τράβηξα τὸ γοργοπέρασμά μου

καὶ πρὶν τραβήξω, πρόσφερα παράξενη θυσία

ἔσκαψα λάκκο, κ᾿ ἔθαψα στὸ λάκκο τ᾿ ἄγαλμά μου.

Καὶ τοῦ ψιθύρησα: «Ἄφαντο βυθίσου αὐτοῦ καὶ ζῆσε

μὲ τὰ βαθιὰ ριζώματα καὶ μὲ τ᾿ ἀρχαῖα συντρίμμια,

ὅσο ποὺ νἄρθ᾿ ἡ ὥρα σου, ἀθάνατ᾿ ἄνθος εἶσαι,

ναὸς νὰ ντύση καρτερεῖ τὴ θεία δική σου γύμνια!»

Καὶ μ᾿ ἕνα στόμα διάπλατο, καὶ μὲ φωνὴ προφήτη,

μίλησ᾿ ὁ λάκκος: «Ναὸς κανείς, βάθρο οὔτε, φῶς, τοῦ κάκου.

Γιὰ δῶ, γιὰ κεῖ, γιὰ πουθενὰ τὸ ἄνθος σου, ὦ τεχνίτη!

Κάλλιο γιὰ πάντα νὰ χαθῆ μέσ᾿ στ᾿ ἄψαχτα ἑνὸς λάκκου.

Ποτὲ μὴν ἔρθ᾿ ἡ ὥρα του! Κι ἂν ἔρθη κι ἂν προβάλη,

μεστὸς θὰ λάμπη καὶ ὁ ναὸς ἀπὸ λαὸ ἀγαλμάτων,

τ᾿ ἀγάλματα ἀψεγάδιαστα, κ᾿ οἱ πλάστες τρισμεγάλοι

γύρνα ξανά, βρυκόλακα, στὴ νύχτα τῶν μνημάτων!

Τὸ σήμερα εἴτανε νωρίς, τ᾿ αὔριο ἀργὰ θὰ εἶναι,

δὲ θὰ σοῦ στρέξη τ᾿ ὄνειρο, δὲ θάρθ᾿ ἡ αὐγὴ ποὺ θέλεις,

μὲ τὸν καημὸ τ᾿ ἀθανάτου ποὺ δὲν τὸ φτάνεις, μεῖνε,

κυνηγητὴς τοῦ σύγγνεφου, τοῦ ἴσκιου Πραξιτέλης.

Τὰ τωρινὰ καὶ τ᾿ αὐριανά, βρόχοι καὶ πέλαγα, ὅλα

σύνεργα τοῦ πνιγμοῦ γιὰ σὲ καὶ ὁράματα τῆς πλάνης

μακρότερη ἀπ᾿ τὴ δόξα σου καὶ μία τοῦ κήπου βιόλα

καὶ θὰ περάσης, μάθε το, καὶ θὰ πεθάνης!»

Κ᾿ ἐγὼ ἀποκρίθηκα: «Ἂς περάσω κι ἂς πεθάνω!

Πλάστης κ᾿ ἐγὼ μ᾿ ὅλο τὸ νοῦ καὶ μ᾿ ὅλη τὴν καρδιά μου

λάκκος κι ἂς φάῃ τὸ πλάσμα μου, ἀπὸ τ᾿ ἀθάνατα ὅλα

μπορεῖ ν᾿ ἀξίζει πιὸ πολὺ τὸ γοργοπέρασμά μου».

1903, Κωστής Παλαμάς

21 Μαρτίου: Παγκόσμια μέρα ποίησης.
Στοργή και φροντίδα πάνω σε όλα όσα μας έχουν διαμορφώσει.
Σπουδή και μάθηση για να τα γνωρίσουμε καλύτερα. 
Μην φιμώνετε τους ποιητές. Ακούστε τους. Όχι κάποια "ειδική" μέρα, κάθε μέρα.

Αναρτήσεις παλαιότερες αφιερωμένες στον Κωστή Παλαμά στο ιστολόγιο:

* "Γύριζε", Κωστής Παλαμάς 
* Στο σφυρί το σπίτι του Κωστή Παλαμά 
* Προσωπογραφίες του Παλαμά, από την έκθεση "Κωνσταντίνος Γραμματόπουλος: Ζωγραφική-Χαρακτική" στο Ίδρυμα Β & Μ Θεοχαράκη

Αρχαιολογικό Μουσείο Κεραμεικού

  

Μετά την ανάρτηση για τον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού, ακολουθεί η σημερινή αφιερωμένη στα εκθέματα του Αρχαιολογικού Μουσείου του Κεραμεικού, σχεδόν αποκλειστικά ταφικού χαρακτήρα, που προέρχονται από τις ανασκαφές του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού. 

Το μουσείο βρίσκεται μέσα στον ομώνυμο αρχαιολογικό χώρο και η πρόσβασή του γίνεται από τον πεζόδρομο της οδού Ερμού (Ερμού 148), πλησίον της οδού Πειραιώς. Πρόκειται για ένα λιτό ισόγειο τετράγωνο κτήριο, η πρόσοψη του οποίου πλαισιώνεται από στεγασμένη εξωτερική στοά. Εσωτερικά υπάρχουν τέσσερις εκθεσιακοί χώροι που περιβάλλουν το στεγασμένο αίθριο, διαμορφωμένο με ελιές και δάφνες ως εσωτερικός κήπος. Στον πρώτο χώρο και το αίθριο φιλοξενούνται τα έργα της γλυπτικής, που καλύπτουν όλες τις εποχές της αρχαιότητας, ενώ στις υπόλοιπες τρεις αίθουσες εκτίθεται κεραμική και άλλα ευρήματα που προέρχονται από την νεκρόπολη του Κεραμεικού. 

Αρχαιολογικό Μουσείο Κεραμεικού: odysseus.culture.gr 

"Από τι ζουν οι άνθρωποι", του Λέοντος Τολστόι @ Θέατρο Πορεία

"...στην Ομόνοια τα δέντρα γείρανε

Μαραίνονται.

Το φως της μέρας δεν τους κάνει καλό

τα στεγνώνει ,τα καίει

και οι ρίζες τους

δεν μπορούνε να πάνε βαθιά να βρουν το νερό γιατί η πλατεία έχει παντού τσιμέντο.

Απλώνουν τα κλαδιά τους σ' αυτοκίνητα και περαστικούς

ζητάνε, αλλά σα να μη ζητάνε.

Όταν φυσάει τρέμουν

κι αφήνουν να πέσουν κάτω λίγα από τα τελευταία τους φύλλα 

κίτρινα, αναιμικά

Τις νύχτες μιλάνε

Λένε: μήπως έχεις λίγο νερό;..."

"χθες το πρωί η σκιά μου κι εγώ βγήκαμε να πάμε στην οδό Ιπποκράτους στην τράπεζα να πάρουμε χρήματα, μπροστά εγώ με γρήγορο βήμα και πίσω μου με λίγο πιο αργό, η σκιά μου. Σταμάτησα στο περίπτερο να πάρω τσίχλες σταμάτησε κι αυτή, έσκυψα να δέσω τα κορδόνια μου, έσκυψε κι αυτή, έξω από το μηχάνημα της τράπεζας όμως, περίεργο, ήμουν ξανά μόνο εγώ, μόνη μου έβαλα την κάρτα μέσα στο μηχάνημα, μόνη μου πήρα τα χρήματα κι όταν έστριψα να τα βάλω στο πορτοφόλι μου η σκιά μου ήταν πια ένας άνθρωπος που με κοίταζε με χέρι απλωμένο, δεν μιλούσε, δεν μου είπε τίποτε, ούτε όμως κι εγώ. Κοιταχτήκαμε μες στα μάτια και νιώσαμε ότι τώρα θα κάνουμε μια πολύ απλή, πολύ φυσική ανθρώπινη πράξη: Έχω; Σου δίνω. Τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο... του ’δωσα ένα χαρτονόμισμα, και χάθηκε ανάμεσα στα αυτοκίνητα... από τι ζουν οι άνθρωποι;"

Τα δυο παραπάνω αποσπάσματα είναι δυο από τα σύγχρονα κείμενα που έγραψε η Όλια Λαζαρίδου και πλαισιώνουν το παλιό Ρώσικο παραμύθι του Λέοντος Τολστόι. 

Υπόθεση παράστασης: «Η ιστορία είναι απλή. Ένας φτωχός παπουτσής, την πιο κρύα νύχτα του χειμώνα, βγήκε τουρτουρίζοντας έξω στο χιόνι για να μαζέψει τα λεφτά που του χρωστούσαν. Σε μια γωνιά του δρόμου έπεσε πάνω σ' ένα σωριασμένο, παράξενο, γυμνό άνθρωπο. Αποφάσισε να τον πάρει μαζί στο σπίτι του. Από το σημείο αυτό ξεκινά μια αλυσίδα από μυστήρια συμβάντα, απροσδόκητα και καταπληκτικά γεγονότα που θα αποκαλύψουν σ' αυτόν και τη γυναίκα του, τη μια και μοναδική αλήθεια, που είναι η απάντηση στο ερώτημα: "Από τι ζουν οι άνθρωποι".»

Μου άρεσε που συγκινήθηκα σε αυτή την παράσταση. Ένιωσα ξανά σαν παιδί να βουρκώνω. Ταυτίστηκα με τη μαγεία των στιγμών στο τέλος, καθώς φανταζόμουν τον Άγγελο να πετά πάνω από τους δρόμους αυτής της πληγωμένης πόλης. Και μέσα μου ευχόμουν να τρυπώσει και στο δικό μου δωμάτιο, να βρει τον τρόπο να μπει μέσα από το παράθυρο μου. Ένιωσα το πόσο έχουμε καταπιέσει τα συναισθήματα μας.  Αυτό είναι ένα από τα θέματα που θίγει η παράσταση. Το πώς οι δυσκολίες και η ανέχεια μπορούν να σκληρύνουν τους ανθρώπους. Πασχίζουμε να κρύψουμε την υπέρμετρη ευαισθησία μας που τούτη εδώ η κοινωνία θεωρεί αδυναμία. Η δύναμη είναι να είσαι ευαίσθητος, ειδικά όταν τα πάντα θέλουν να σε κάνουν πιο σκληρό από πέτρα. Να μπορείς απλόχερα να δίνεις, ακόμη και όταν σου έχουν απομείνει ελάχιστα.

«Έχω; Σου δίνω.» Τόσο απλά, λέει η Όλια στην παράσταση. Αρχικά την κοιτάς με δυσπιστία, έπειτα χαμογελάς και σκέφτεσαι πως η χειρότερη εφεύρεση του κόσμου ήταν τα χρήματα και πως η μεγαλύτερη αδικία είναι η φτώχεια. Έπειτα αναρωτιέσαι τι είναι τελικά «φτώχεια». 

«Υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν ένα σπίτι να πάνε για να κοιμηθούν, άλλοι μια δουλειά να τους περιμένει και άλλοι που έχουν τα πάντα, μα ποτέ τίποτα δεν τους είναι αρκετό για να νιώσουν την ευτυχία».

Τελικά από τι ζουν οι άνθρωποι;  Μα από ένα μόνο πράγμα: από την αγάπη. Αυτή τη χιλιοειπωμένη, πολυτραγουδισμένη, μα τόσο προδομένη λέξη. Τόσο αναγκαία στη ζωή όσο το οξυγόνο και το νερό. Νερό και οξυγόνο είναι η αγάπη.

Και όταν ο πάμπλουτος Ρώσος ζητά ένα ζευγάρι μπότες που να διαρκούν «για πάντα», το σαρκαστικό χαμόγελο του Μιχαήλ είναι αρκετό για να θυμηθείς πως το «για πάντα» δεν υπάρχει. Η μόνη βεβαιότητα στη ζωή που όμως πάντα τη ξεχνάμε. Έχουμε μόνο το σήμερα. Το αύριο κάνεις δε το εγγυάται. Κάποια στιγμή θα πάψει να υπάρχει ένα ακόμη αύριο, γι’ αυτό άδραξε το τώρα της κάθε μιας μέρας και γέμισε τη αγάπη. Αγάπη λοιπόν κόντρα στους δύσκολους καιρούς.

Όπως καταλάβατε, η παράσταση με άγγιξε πολύ και τη συνιστώ σε όλους. Ένα παλιό ρώσικο παραμύθι του Λέοντος Τολστόι γεμάτο με αλήθειες, μπλέκεται με ιστορίες της πόλης μας. Ένα παραμύθι για μικρά, μα και κυρίως για μεγάλα παιδιά. Τα μικρά παιδιά θα αισθανθούν τη μαγεία του από την πρώτη στιγμή. Για τους μεγάλους εύχομαι να μπορούν ακόμη να αφεθούν εκείνοι στα μηνύματα και στη συγκίνηση της.

Η διάρκεια της παράστασης είναι μικρή, αλλά τα μηνύματα της σίγουρα θα σας ακολουθούν για καιρό. Να πάτε να τη δείτε, να μαλακώσει το μέσα σας. Νομίζω το έχετε ανάγκη. Εγώ το είχα πάντως. 

Η θεατρική διασκευή του σπουδαίου διηγήματος του Λ. Τολστόι «Από τι ζουν οι άνθρωποι», μια τρυφερή ιστορία για δύσκολους καιρούς, για λίγες ακόμη παραστάσεις έως και τις 5/4 στο Θέατρο Πορεία. Σκηνοθετούν και ερμηνεύουν οι Όλια Λαζαρίδου, Γιώργος Νανούρης και Ηλίας Κουνέλας. Με την εξαιρετική μουσική του Κωνσταντίνου Βήτα και το σκηνικό τοπίο της Κατερίνας Χριστίνας Μανωλάκου. 

Κάθε Κυριακή στις 17.00, έως τις 5/4.

Διασκευή - Σκηνοθεσία - Ερμηνεία: Όλια Λαζαρίδου, Γιώργος Νανούρης, Ηλίας Κουνέλας
Σύγχρονα Κείμενα: 'Oλια Λαζαρίδου
Μουσική: Κωνσταντίνος Βήτα
Σκηνικά-κοστούμια: Κατερίνα-Χριστίνα Μανωλάκου
Κατασκευή κούκλας: Μάρθα Φωκά
Ζωγραφιά: Γιώργος Χαβουτσάς
Φωτισμοί: Σοφία Αλεξιάδου
Βοηθός σκηνοθέτη: Άννα Μαρία Πασχάλη
Παραγωγή: Λυκόφως

Αναφέρθηκαν επίσης στην παράσταση:
tsalapetinos
logotexnia21

Τετάρτη 04:45, του Αλέξη Αλεξίου

«Ο κόσμος γύρισε ανάποδα κι εγώ θα γυρίσω ανάποδα μαζί του»

Παρακολουθήσαμε πριν από λίγες μέρες σε μια πρώτη προβολή τη νέα ταινία του Αλέξη Αλεξίου "Τετάρτη 04:45". Κακώς τα τελευταία χρόνια έχουμε μια αρνητική προδιάθεση για τον ελληνικό κινηματογράφο. Κατά την ταπεινή μου άποψη η συγκεκριμένη ταινία ανεβάζει ψηλά τον πήχη για τον ελληνικό κινηματογράφο. Τα ατού της : α) η φωτογραφία της, β) το καστ της, με τον εξαιρετικό Στέλιο Μάινα στον πρωταγωνιστικό ρόλο, και τους Μαρία Ναυπλιώτου, Δημήτρη Τζουμάκη και Αδάμ Μπουσδούκο, γ) ένα υπέροχο soundtrack, βγαλμένο σαν από μια άλλη εποχή, το οποίο λειτουργεί σαν ένα ειρωνικό σχόλιο στην καταιγιστική της δράση, δ) η όψη μιας σκοτεινής, μυστηριακής Αθήνας. Αξίζουν συγχαρητήρια στον Αλέξη Αλεξίου, ένας ταλαντούχος σκηνοθέτης!

Ένα ατμοσφαιρικό film noir, με έξυπνο μαύρο χιούμορ. 
Αν αγαπάτε τα αγωνιώδη θρίλερ, τότε να μη τη χάσετε!

Το φιλμ μας μεταφέρει στην Αθήνα του 2010: «Ο Στέλιος Δημητρακόπουλος έχει 32 ώρες πριν χάσει τα πάντα. Από το τζαζ μπαρ που με πολύ κόπο διατηρεί σε λειτουργία εδώ και χρόνια, μέχρι την ίδια του την οικογένεια. Ο Ρουμάνος γκάνγκστερ που του έχει δανείσει χρήματα, απαιτεί να εξοφληθεί το χρέος τώρα. Ο μεσολαβητής και πρώην φίλος του Στέλιου, τον υποχρεώνει σε διάφορα παράνομα θελήματα. Η σύζυγος σκέφτεται σοβαρά να τον εγκαταλείψει και ένας ιδιοκτήτης νυχτερινού κέντρου, χωρίς να υπολογίζει τις συνέπειες, σηκώνει επιτέλους το ανάστημα του. Τα Χριστούγεννα πλησιάζουν, ο χρόνος τρέχει, και το έλατο στο σπίτι του Στέλιου πρέπει να στολιστεί». 

Η νέα ταινία του Αλέξη Αλεξίου, «Τετάρτη 04:45», κυκλοφορεί στις κινηματογραφικές αίθουσες της χώρας στις 12 Μαρτίου, σε διανομή της Feelgood Entertainment.

Δείτε το τρέιλερ εδώ: