Μαρία Κάλλας

Μαρία Κάλλας
(2 Δεκεμβρίου 1923-16 Σεπτεμβρίου 1977)

Ένα από τα σπουδαιότερα καλλιτεχνικά φαινόμενα του 20ου αιώνα, η κορυφαία υψίφωνος και γνωστή παγκοσμίως ντίβα της όπερας Μαρία Κάλλας γεννήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 1923 και πέθανε σαν σήμερα στις 16 Σεπτεμβρίου 1977. 

Η Καικιλία Σοφία Άννα Μαρία Καλογεροπούλου, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα, άφησε ως παρακαταθήκη μια πορεία που σημαδεύτηκε από μεγάλες επιτυχίες σε όλα τα σημαντικά λυρικά θέατρα του κόσμου (Il Teatro alla Scala di Milano, Metropolitan Opera of New York, Covent Garden, Lyric Theatre of Chicago, κ.λπ.), εκδηλώσεις λατρείας από το κοινό, αλλά και μεγάλες απογοητεύσεις στα τελευταία χρόνια της ζωής της. 

«...είναι πολύ παράξενο συναίσθημα να είμαι ζωντανός μύθος, ενώ βρίσκομαι ακόμη στη γη. Ίσως θα ήταν καλύτερο αν όλοι αυτοί οι άνθρωποι που θαυμάζουν τη φωνή μου, αποφάσιζαν να με θεωρούν αθάνατη μετά το θάνατό μου. Αν γινόταν αυτό θα καθόμουν πάνω σε κάποιο σύννεφο, θα κοίταζα κάτω και θα απολάμβανα το θέαμα αντί να κάθομαι και να ανησυχώ αν θα καταφέρω να βγάλω τις ψηλές μου νότες...» (Μ.Κάλλας)

Παρά το αντισυμβατικό του χαρακτήρα της, που κατά καιρούς της δημιούργησε δυσκολίες, άρχισε από νωρίς να δίνει παραστάσεις στα μεγαλύτερα ιταλικά λυρικά θέατρα. Η γνωριμία της με τον καλλιτεχνικό διευθυντή της Αρένας της Βερόνα Τζοβάννι Τζενατέλλο, την οδηγεί στην Ιταλία. Εκεί στις 3 Αυγούστου 1947 κάνει την πρώτη της εμφάνιση στην Αρένα της Βερόνα με τη "Τζοκόντα" του Αμιλκάρε Πονκιέλι. Τον ίδιο χρόνο ερμηνεύει την Ιζόλδη από το "Τριστάνος και Ιζόλδη" στη Βενετία υπό την καθοδήγηση του μαέστρου Τούλιο Σεραφίν.

Συνάμα έρχεται και η γνωριμία της με τον μουσικόφιλο Ιταλό βιομήχανο Τζοβάννι Μπατίστα Μενεγκίνι, με τον οποίο παντρεύονται στις 21 Απριλίου 1949. Ο Μενεγκίνι έχοντας και ρόλο μάνατζερ άσκησε καταλυτική επιρροή στην καριέρα της, υποβάλλοντάς την σε δίαιτα με σκοπό να αποκτήσει καλύτερη εμφάνιση και αποτρέποντάς την από κάθε βιοτική ενασχόληση με την οικονομική κάλυψη, που της παρείχε. Έτσι τον ίδιο χρόνο κάνει καλλιτεχνικές εμφανίσεις στο Μπουένος Άιρες και το 1950 στο Μεξικό.

«Α, ένα τρομερό δέος. Η ευφορία εκρήγνυται πάνω σε εκείνα τα τζάμια στο σκοτάδι. Αλλά μια τέτοια ευφορία που σε κάνει να τραγουδάς με τη φωνή σου είναι μια επιστροφή από το θάνατο. Για μένα υπάρχει ένα κενό στο σύμπαν, ένα άνοιγμα στο σύμπαν, και συ τραγουδάς από εκεί...» (Π.Π. Παζολίνι)

Στις 27 Οκτωβρίου 1956 εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη Μητροπολιτική Όπερα της Νέας Υόρκης ως "Νόρμα" στο ομώνυμο έργο του Μπελλίνι. Στις 5 Αυγούστου 1957 επιστρέφει στην Αθήνα και εμφανίζεται στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών. Δύο μήνες πριν είχε γνωρίσει τον εφοπλιστή Αριστοτέλη Ωνάση. Η γνωριμία τους θα εξελιχθεί σε μία από τις πλέον συζητημένες σχέσεις στην ιστορία.

Το 1960 τραγουδά στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου "Νόρμα". Το 1962 επανέρχεται στη Σκάλα του Μιλάνου και αποθεώνεται σαν "Μήδεια" σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή και κοστούμια Γιάννη Τσαρούχη. Τον Ιανουάριο του 1964 πείθεται από το Φράνκο Τζεφιρέλι να συμμετάσχει σε μία νέα παραγωγή της "Τόσκα" στη σκηνή του Κόβεντ Γκάρντεν (Covent Garden). Η παράσταση εκθειάζεται από τους κριτικούς ενώ ακολουθεί την ίδια χρονιά νέος καλλιτεχνικός θρίαμβος στην Όπερα των Παρισίων με τη "Νόρμα". Παρά τα φωνητικά προβλήματα που έχει αρχίσει να αντιμετωπίζει, το παρισινό κοινό την αποδέχεται θερμά.

TOSCA

Στις 5 Ιουλίου 1965 εμφανίζεται για τελευταία φορά σε παράσταση όπερας στο Κόβεντ Γκάρντεν με την "Τόσκα" σε σκηνοθεσία Φράνκο Τζεφιρέλι. Στα 1966 απεκδύεται την αμερικανική υπηκοότητα και λαμβάνει την ελληνική. Με αυτή της την ενέργεια λύεται και τυπικά ο γάμος της με το Μενεγκίνι. Πλέον ελπίζει ότι ο Αριστοτέλης Ωνάσης θα της ζητήσει να παντρευτούν κάτι που τελικά δε γίνεται μια και στις 8 Ιουλίου 1968 ο Έλληνας μεγιστάνας παντρεύεται τη χήρα του Αμερικανού Προέδρου Κέννεντυ, Τζάκυ. Αυτή του η πράξη βυθίζει σε κατάθλιψη την κορυφαία υψίφωνο.

Άρια «Casta diva (Αγνή θεά)» από την όπερα NORMA (Νόρμα)

Το 1969 γυρίζει σε ταινία τη "Μήδεια" του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Πιερ Πάολο Παζολίνι. Η ταινία δεν έχει τύχη στις κινηματογραφικές αίθουσες. Στις 25 Μαΐου 1970 μεταφέρεται στο νοσοκομείο και γίνεται γνωστό ότι επεχείρησε να αυτοκτονήσει λαμβάνοντας μεγάλη δόση βαρβιτουρικών.

Το 1973 σκηνοθετεί στο Τορίνο μαζί με τον Τζουζέπε ντι Στέφανο το έργο "Σικελικοί Εσπερινοί" (I Vespri Siciliani) και την ίδια χρονιά ξεκινά μαζί του μια παγκόσμια καλλιτεχνική περιοδεία. Στις 8 Δεκεμβρίου η Κάλλας τραγούδησε στην Όπερα των Παρισίων, όπου το κοινό την κάλεσε στη σκηνή 10 φορές καταχειροκροτώντας την. Η τελευταία της εμφάνιση έγινε στην Σαππόρο της Ιαπωνίας στις 11 Δεκεμβρίου 1974.

«...η Κάλλας ήταν η πρώτη -και τελευταία μέχρι στιγμής- σοπράνο που ξεπέρασε τα όρια της τέχνης της, και καθιερώθηκε ως η πριμαντόνα σταρ που έφερε την όπερα κοντά στην αντίληψη των μαζών...» (Φράκο Τζεφιρέλι)

Απομονωμένη στο διαμέρισμά της στο Παρίσι, γεμάτη φοβίες και ανασφάλειες, χωρίς προοπτική που θεωρούσε αντάξια του παρελθόντος της, η Κάλλας άφησε τον εαυτό της να εθισθεί στη χρήση διαφόρων φαρμάκων, τα οποία πιθανόν συνέβαλαν στον ξαφνικό της λυτρωτικό θάνατο.

Η Μαρία Κάλλας πέρασε στην αιωνιότητα στις 16 Σεπτεμβρίου 1977 στο Παρίσι. Η σωρός της αποτεφρώθηκε και κατά την επιθυμία της σκορπίστηκε στα νερά του Αιγαίου.

Πηγές, ενδιαφέρουσες ιστοσελίδες :

www.mmb.org.gr

wikipedia.org

musicheaven.gr

Σκακιστική νουβέλα, Stefan Zweig

Ένα από τα βιβλία που διάβασα το καλοκαίρι ήταν η Σκακιστική Νουβέλα, το τελευταίο έργο του Στέφαν Τσβάιχ, μια από τις πιο διαβασμένες νουβέλες του εικοστού αιώνα, η οποία δημοσιεύτηκε το 1943 στη Στοκχόλμη.

Στο πλοίο, με δρομολόγιο από τη Νέα Υόρκη στο Ρίο και το Μπουένος Άιρες, όπου αρκετοί Ευρωπαίοι επιβάτες, φεύγοντας μακριά από τη βία και τη σύγχυση του ναζισμού, αναζητούν καταφύγιο στην Αργεντινή και τη Βραζιλία ως τόπο εξορίας και ελπίδας, ο δρ. Μπ. αντιμετωπίζει σε μια παρτίδα σκακιού τον Μίρκο Τσέντοβιτς, παράξενο παγκόσμιο πρωταθλητή του σκακιού.

The Austrian writer Stefan Zweig (1881-1942). Photograph: Bettmann/Corbis

Ο συγγραφέας αναπτύσσει με αριστοτεχνικό τρόπο το θέμα του πνευματικού εγκλεισμού που δεν μπορεί να βρει διέξοδο μονάχα στην τρέλα. Ο δρ. Μπ., πριν ταξιδέψει, υπέστη από τους ναζί μια ιδιαίτερη φυλάκιση σ’ ένα εντελώς άδειο δωμάτιο ξενοδοχείου, χωρίς τίποτα να μπορεί ν’ απασχολήσει ή να διασκεδάσει το μυαλό του, μέχρι που ανακάλυψε ένα εγχειρίδιο με παρτίδες σκακιού, άρχισε να αποστηθίζει και να ξαναπαίζει από μνήμης. Έχοντας εξαντλήσει τις πηγές του βιβλίου, το μυαλό του τον οδήγησε σε παρτίδες με αντίπαλο τον εαυτό του κι έτσι άρχισε να υποβάλλεται σε μια σχιζοφρενική διάλυση που επρόκειτο να αποβεί μοιραία.

 Poison on the Night Stand: Bodies of exiled Austrian author Stefan Zweig & his wife lying on bed, still holding hands, after they committed suicide together – Rio De Janeiro, Brazil – 1942

Πρόκειται για μια μεταθανάτια έκδοση, αφού ο συγγραφέας αυτοκτόνησε τον προηγούμενο χρόνο μαζί με τη δεύτερη γυναίκα του στη Βραζιλία, τον τόπο όπου πήγε το 1940 αυτοεξόριστος. Πίστευε ότι η καταστροφή της Ευρώπης στη δεκαετία του ’40 σηματοδοτούσε την καταβαράθρωση του έργου του.

Στο αφήγημα απεικονίζεται η πάλη του πνεύματος και της φαντασίας - χαρακτηριστικά του παλαιού κόσμου - ενάντια στον εσωτερικό δαίμονα και την πεισματική λογική τής σύγχρονης βαρβαρότητας.

Μου θύμισε τη σκηνή από την ταινία του Ingmar Bergman "Η έβδομη σφραγίδα" με την παρτίδα σκακιού που παίζει ο Ιππότης με τον Θάνατο.

Εκδόσεις Άγρα

Bio Stefan Zweig : wikipedia.org

Quiet Signs of Love

Μια ταινία μικρού μήκους, "Quiet Signs of Love", είναι η ιστορία ενός κοριτσιού και ενός αγοριού που ερωτεύονται. Αυτό θα μπορούσε να είναι κοινότοπο, μόνο που στην ιστορία το κορίτσι δεν μπορεί να ακούσει το αγόρι, γιατί είναι κωφό. Όμως παρά τις πολλές δυσκολίες ανάμεσα στους δύο κόσμους, πάντα υπάρχει μια χρυσή τομή. Τελικά ίσως αυτό που μας ενώνει είναι κάτι παραπάνω από τις λέξεις, ή όπως λέει και ο σκηνοθέτης, η αγάπη τα υπερβαίνει όλα. Aπό την ikonfilm σε σκηνοθεσία Γιάννη Νικολακόπουλου.

**Μου άρεσε πολύ η ταινία, σκέφτηκα

πόσο σπουδαίο είναι τελικά αν μπορείς να μπεις στη θέση του άλλου**

Quiet Signs of Love
amvrakia

Σπανουδάκης στο Ηρώδειο...

Ήταν πραγματικά μια μαγική συναυλία, η προχθεσινή του Σταμάτη Σπανουδάκη στο Ηρώδειο...  Πάνω από το θέατρο, το φεγγάρι φώτιζε ολόγυρα τη σκηνή και εμείς περίπου στο μέσο του, αφεθήκαμε στο ταξίδι των νότων του... Μια βραδιά γεμάτη γαλήνη, από εκείνες που σαν γιατρικό ηρεμούν το νου και τη ψυχή σου.

"έρχονται δύσκολοι καιροί,

απ' όλες τις μεριές θα μας χτυπάνε

και θα αντέξουν μόνο αυτοί

που μάθανε νωρίς ν' αγαπάνε"

Αυτοί οι στίχοι ήταν η εισαγωγή του προγράμματος... Κατά την επικύρωση του εισιτηρίου στην είσοδο του θεάτρου ο κάθε θεατής απόκτησε τον τελευταίο δίσκο του Σταμάτη Σπανουδάκη «Θέλω να ‘μαι πάντα μαζί σου». Παρουσιάστηκαν παλιές αγαπημένες συνθέσεις, νέες μελωδίες και ενορχηστρώσεις. Με την Ιροντίνα, τραγουδίστρια στις «Νύφες», με τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη να ηγείται με το βιολί του της 12μελούς ορχήστρας εγχόρδων, τον Τσίκο στα τύμπανα και το Στέφανο Λαρεντζάκη στα κρουστά, το Νίκο Χατζόπουλο στο κοντραμπάσσο, το Δημήτρη Γιαννακάκη να αγκαλιάζει αυτό το ενορχηστρωτικό οικοδόμημα.

"Σήμερα"


"Ξαφνικός Έρωτας"

Ακόμη μια φορά, σκεφτόμουν πόσο σημαντική είναι η επαφή με τις τέχνες, πόσο απαραίτητο είναι να αφήνεις τη ψυχή σου να πετάξει, να διαφύγει, να ονειρευτεί... 

Ακόμη μια φορά, σκεφτόμουν πόσο σπουδαία είναι η φιλία, πόσο μπορεί να αλλάξει τη διάθεση μιας μέρας. Σε ευχαριστώ φιλαράκι για την όμορφη βραδιά και τη συντροφιά σου.