23 Σεπτεμβρίου 2020

Οδοιπορικό στην κατεχόμενη Λευκωσία



Όταν βρέθηκα στην Κύπρο, γύρισα όλο το νησί. Έπειτα μοιράστηκα τα σημαντικότερα σημεία του σε μια χορταστική ανάρτηση. Λάτρεψα τη Λευκωσία, αφιέρωσα πολλά πρωινά σε περιπάτους και βόλτες σε αυτή. Επισκέφτηκα όλα τα μουσεία, κάθισα σε καφέ, αφουγκράστηκα τους παλμούς αυτής της πληγωμένης πόλης. Περπάτησα το βράδυ κατά μήκος της πράσινης γραμμής, χάζεψα γκράφιτι, τράβηξα αμέτρητες φωτογραφίες, ήπια ποτό δίπλα από το φυλάκιο του ΟΗΕ και τους στρατιώτες.

Σε εκείνο το ταξίδι έκανα και ένα ιδιαίτερο οδοιπορικό στην κατεχόμενη Λευκωσία. 
Πάμε να περάσουμε σήμερα μαζί στην απέναντι μεριά.


Ήταν ένα καυτό μεσημέρι του Αυγούστου με αποπνικτική ζέστη και υγρασία.


Ο έλεγχος από το σημείο των τουρκικών φυλάκων ήταν εξονυχιστικός. Πέρασμα της αστυνομικής ταυτότητας σε υπολογιστή, διασταύρωση στοιχείων, έλεγχος αστυνομικών. Σε αντίθεση, ο έλεγχος στο φυλάκιο με τους Κύπριους αστυνομικούς ήταν χαλαρός, μόλις που έδειξα από μακριά την ταυτότητα μου και στην έξοδο και στην είσοδο... 


Περνώντας στη μεριά της τουρκοκρατούμενης Λευκωσίας, αμέσως ένιωσα ανησυχία και ένα έντονο συναίσθημα θλίψης.  Πριν ξεκινήσω την έρευνα, κάθισα σε κεντρική καφετέρια στην πλατεία. Παρήγγειλα ένα καφέ και ένα γλυκό. Έβγαλα το σημειωματάριο μου και παρατήρησα τον κόσμο τριγύρω και μπροστά μου. Οι αντιθέσεις ήταν παντού πολύ έντονες. 


Στο πιο κεντρικό σημείο της πλατείας, ακριβώς απέναντι μου, δεσπόζει μια τεράστια φωτογραφία του Κεμάλ Ατατούρκ, ο οποίος στέκεται σαν να επιτηρεί τα πάντα. 
Εδώ βλέπεις την εικόνα σε κοντινό.


Ο εθνικισμός παντού έκδηλος στην πόλη. 
Φωτογραφίες του Ατατούρκ και της τούρκικης σημαίας μέσα σε μαγαζιά και σπίτια. 


Φτάνω το Μπουγιούκ Χαν ή Μεγάλο Χάνι, το μεγαλύτερο πανδοχείο στο νησί της Κύπρου που θεωρείται ως ένα από τα καλύτερα διατηρημένα ιστορικά κτίσματα του νησιού.   Χτίστηκε από τους Οθωμανούς το 1572, έναν χρόνο αφότου κατέλαβαν την Κύπρο από τους Ενετούς.  

Ένα διώροφο πανδοχείο με τετράγωνη κάτοψη, μεγάλη εσωτερική αυλή, καμάρες και δύο εισόδους. Στο κέντρο της αυλής υπάρχει μικρό οκτάγωνο θολωτό τζαμί, με βρύσες για πλύση πριν την προσευχή. Σήμερα λειτουργεί ως ένα κέντρο τεχνών, το οποίο αποτελείται από σειρά χώρων εκθέσεων, καταστημάτων, εργαστηρίων και εστιατορίων. 


Όπως βλέπετε και εδώ δεσπόζουν οι φωτογραφίες του Κεμάλ Ατατούρκ. 
 Περίεργη αίσθηση να τρως και να τον έχεις συνέχεια από πάνω σου.
Δεν υπήρχαν πάντως πουθενά φωτογραφίες του Ταγίπ Ερντογάν.


Προχωρώντας φτάνω στον Καθεδρικό Ναό της Αγίας Σοφίας, ο οποίος σήμερα έχει μετατραπεί στο Τέμενος Σελιμιέ, προς τιμήν του Σουλτάνου Σελίμ Β’ (1566-1574), επί της εποχής του οποίου οι Οθωμανοί κατέλαβαν την Κύπρο.  

Στο στιγμιότυπο παιδιά μπαίνουν, αφήνοντας στην είσοδο τα παπούτσια τους.


Εισέρχομαι μέσα στο ναό. Πραγματικά εντυπωσιακός. 


Στέκομαι σε κάθε μια γωνιά του και φωτογραφίζω.


Γίνεται κατήχηση του κορανίου σε παιδιά. Χαζεύω διακριτικά. Ο άντρας ξαφνικά με κοιτάζει και μου φωνάζει γιατί δε φοράω μαντήλι στα μαλλιά. 


Δε είχα σκοπό να φορέσω μαντήλι- οπότε βγαίνω γρήγορα εκτός.


Τουρίστες στην Αγία Σοφία. Εδώ μπορείτε να διαβάσετε την ιστορία του κτηρίου.


Απομακρύνομαι από τα τουριστικά σημεία και φτάνω στο εσωτερικό της κατεχόμενης Λευκωσίας.


Εγκατάλειψη. Σπίτια λεηλατημένα. Αυλές έρημες που άλλοτε γέμιζαν ζωή και με γέλια.
Τράβηξα πολλές φωτογραφίες, τόσες που είναι αδύνατον να αναρτηθούν όλες από εδώ.
Παρακάτω μια μικρή επιλογή όπου οι εικόνες "μιλάνε", μαρτυρώντας μια άλλη εποχή.














Η ζωή προχωρά με τα σημάδια να μένουν στο χρόνο και να σε γυρνάνε πίσω ακόμη και αν δεν υπήρξες εσύ εκεί στο παρελθόν.  Το πέρασμα στην κατεχόμενη Λευκωσία είναι ένα πραγματικό ταξίδι στο χρόνο και στην ιστορία που σε κατακλύζει σκέψεις. 


Σημεία όπου απαγορεύεται αυστηρά η είσοδος.


Προσπαθώντας να δω τους ανθρώπους και τη ζωή στην πόλη, πίσω από τις προκαταλήψεις και από τις ταμπέλες. 





Αγορά, τα γνωστά παζάρια...


με πάμφθηνα προϊόντα, απομιμήσεων.


Και όμως ακόμη υπάρχουν κολλημένες αφίσες -εδώ σε τρία μάλιστα διαφορετικά σημεία- από εκείνη τη συναυλία ειρήνης και συμφιλίωσης του Σάκη Ρουβά και του Μπουράκ Κουτ στην Κύπρο, στις 19 Μαΐου 1997, η οποία προκάλεσε σοβαρά επεισόδια και μπαράζ δηλώσεων


Απαγορευμένη ζώνη. Έχουν σημειωθεί αιματηρά επεισόδια σε αυτά τα σημεία, και έχουν συμβεί πολλές δολοφονίες στρατιωτών.


Πίσω από τους φράκτες υπάρχει μια νεκρή πόλη. 
Ο χρόνος σταμάτησε σε μια στιγμή και έκτοτε έμεινε στάσιμος.


Βαρέλια, οδοφράγματα, στρατιωτικά φυλάκια, σημαίες, ερειπωμένα κτήρια, τσουβάλια, πέτρες, καδρόνια... και αν ρίξεις μια ματιά πίσω από αυτά, θα δεις τις ζωές που σταμάτησαν στα ξαφνικά. Μια ακατοίκητη πόλη, ακινητοποιημένη στο χρόνο. 


Μετά από πολλές ώρες περπατήματος, παρατήρηση αυτής της θεοκρατούμενης κοινωνίας, των γυναικών με μαντίλια, παιδιών σε κατήχηση, τα ερείπια, τα τζαμιά, τη φωνή του ιμάμη, τα παζάρια και τη ζωή στους δρόμους... αφήνω πίσω το ψευδοκράτος, μπαίνω στην οδό Λήδρας, και αρχίζει η επιστροφή μου στην Ελληνική πλευρά.


Αυτή η αφίσα πριν το ελληνικό φυλάκιο αναφέρει: 

"Ο ανθρώπινος πόνος δεν έχει εθνικότητα ή θρησκεία.
Βοηθήστε στην ανεύρεση των αγνοουμένων μας"


Με το που εισέρχεσαι ξανά στην ελληνική πλευρά της Λευκωσίας είναι σαν να μπαίνεις στην Ευρώπη.  Το αισθάνεσαι. Αφήνεις πίσω σου κάτι το "βαρύ", διαφορετικό, κάτι κολλημένο σε αλλιώτικες αντιλήψεις και πεποιθήσεις. Η ελληνική Λευκωσία είναι η Ευρώπη. Η κατεχόμενη Λευκωσία απέχει πολύ από αυτό. Πατώντας στην αγαπημένη Λευκωσία στέκομαι σε αυτό το παγκάκι. Πάνω του στην ταμπέλα η λέξη "ειρήνη". 

Όσα και αν έχεις ακούσει, όσα και αν έχεις διαβάσει, αν δε δεις, αν δεν περπατήσεις αυτά τα χώματα, δύσκολα θα αισθανθείς και θα καταλάβεις τι σημαίνει να έχεις χάσει την περιουσία σου, την πατρίδα σου, το σπίτι σου, τόσο βίαια από μια εισβολή.

Πατήστε να δείτε το παρακάτω βίντεο που τράβηξα, καθώς ακούγεται η φωνή του Ιμάμη. 
Ίσως να πάρετε μια γεύση ακουστική από αυτό το οδοιπορικό...

 

 Φωτογραφίες, βίντεο και κείμενο δημοσίευσης: Μαρία Αναστασοπούλου / Roadartist. 
© Απαγορεύεται η χρήση τους, χωρίς άδεια.

Παλαιότερες αναφορές στην Κύπρο: 

15 σχόλια:

MYSTELIOS είπε...

Υπέροχο φωτογραφικό οδοιπορικό στην μόνη μοιρασμένη πρωτεύουσα της Ευρώπης. Την πάντα αγαπημένη μας Λευκωσία !!!

Roadartist είπε...

Art-traveller: Tαξιδευτή της τέχνης, σε ευχαριστώ πολύ για την ανάγνωση και τα λόγια σου. Είναι αγαπημένη και ιδιαίτερη η Λευκωσία!

eviv είπε...

Τι ομορφη αναρτηση και ποσοζωντανη!
Σε ευχαριστω πολυ

eviv είπε...

Τι ομορφη αναρτηση και ποσοζωντανη!
Σε ευχαριστω πολυ

jf είπε...

Υπέροχο το οδοιπορικό σου όπως και αυτό του Σεπτεμβρίου! Ταξίδεψα μαζί σου... με ανάμειχτα τα συναισθήματα αγαπητή μου αρτίστα!!! Ξέρεις, αφότου πέρασα το "σύνορο" Κερύνεια-Λευκωσία πριν από 45 χρόνια, δεν τόλμησα να το περπατήσω ξανά. Να είσαι καλά!

Μηθυμναίος είπε...

Υπέροχο οδοιπορικό και φυσικά θαυμάσια εμπειρία, φίλη μου! Άλλωστε τι Roadartist θα ήσουν...
Με τους χαιρετισμούς μου και με την ευχή Καλό Φθινόπωρο!

Κατερίνα Τοράκη είπε...

Εξαιρετικό αφιέρωμα. Ένα πολιτισμικό οδοιπορικό, φορτισμένο με σκέψεις πολλές. Εύγε!

Roadartist είπε...

@ Κατερίνα Τοράκη: Ευχαριστώ πάρα πολύ για τα λόγια σου Κατερίνα, είναι ιδιαίτερα τιμητικά για μένα. Χαίρομαι πολύ που σου άρεσε!

Roadartist είπε...

@ Μηθυμναίος : Μηθυμναίε μου, σε ευχαριστώ! Χαίρομαι που σου άρεσε... ήταν μια ιδιαίτερη μέρα εκείνη... που μόλις τώρα βρήκα τη διάθεση να την ανακαλέσω... Καλό φθινόπωρο, με υγεία!

Roadartist είπε...

@ jf : Έχω καταλάβει τόσα χρόνια την αγάπη σου για τον τόπο σου. Φίλη μου και εγώ δε θα μπορούσα πραγματικά. Δε θα ήταν καθόλου εύκολο να επιστρέψω ξανά. Είναι από τα πιο σκληρά και άδικα πράγματα που μπορεί να ζήσεις. Καταλαβαίνω απόλυτα. Όχι ούτε εγώ θα περπατούσα ξανά υπό τις τωρινές συνθήκες, εδώ τώρα και με ενόχλησε πολύ. Ένας φίλος μου Κύπριος, ούτε καν ήθελε να δει τις φωτογραφίες που τράβηξα...και μου "φώναξε" κιόλας για το γιατί πέρασα απέναντι... συναισθήματα πλήρως κατανοητά... Σε ευχαριστώ.

Roadartist είπε...

@ eviv : Ευχαριστώ θερμά για την ανάγνωση και τα λόγια σας!

ξωτικό είπε...

Ξανασφίχτηκε η ψυχή όπως όταν πήγα στην Λευκωσία κι ας μην πέρασα στα κατεχόμενα.
Δεν το άντεχα ,όπως και τώρα σχεδόν με ενοχή κοιτούσα τις φωτογραφίες.
Ένα κομμάτι μου το ήθελε , σαν να έχεις ανάγκη να ξύσεις την πληγή ,να το νοιώσεις σε όλο το μέγεθος ,να μην αποστρέψεις το βλέμμα . Απ΄την άλλη ένοιωθα σαν τους κάνω χάρη ,σαν να το νομιμοποιώ αν περνούσα .
Πολύ άγριο ,ότι πιο άγριο έχω ζήσει
Σε καταλαβαίνω που το τόλμησες . Καταλαβαίνω και τον φίλο που σου φώναξε. Δεν κατανοώ καθόλου τους Κύπριους που περνάνε συχνά για το καζίνο ή για ψώνια ...
Ακόμα και το κομμάτι της Λευκωσίας κοντά στην γραμμή μοιάζει σαν να έχει μείνει δεκαετίες πίσω
Πολύ δυνατή η ανάρτηση , οι φωτογραφίες και καίριες οι περιγραφές σου
Δεν αντέχεται η αίσθηση και δεν ξέρω τι λύση ,στοιχειωδώς δίκαιη μπορεί να βρεθεί και πόσο σύντομα....
Άχ

Roadartist είπε...

@ Ξωτικό: Ναι το να περπατάς σε μια πόλη κομμένη στα δύο, με τέτοιο τρόπο, είναι σκληρό. Όμως και τόσο κοντινή ιστορία που σε γεμίζει με μαθήματα και συναισθήματα. Έχεις δίκιο σε όλα όσα ένιωσες. Σε καταλαβαίνω. Και το όταν κάθισα για καφέ, ένιωσα περίεργα. Η Κατερίνα (ξέρεις ποια εννοώ) μου έλεγε για τη γιαγιά και τον παππού της. Όταν πήγανε στο χωριό τους μετά από πολλά χρόνια και είδανε το σπίτι τους, ήταν άθικτο όπως το είχανε αφήσει εκείνη τη μέρα. Μέχρι και ο φράκτης -που εκείνες τις μέρες τον έβαφαν- είχε μείνει ακριβώς στο σημείο που είχε προλάβει να βαφτεί. Συγκλονιστικές ανθρώπινες ιστορίες. Είναι από τα πιο σκληρά πράγματα που μπορεί να ζήσει ένας τόπος. Δε θέλω πραγματικά ούτε να το σκέφτομαι. Όσο περπατούσα στα κατεχόμενα, αναλογιζόμουν με ποιο τρόπο μπορεί να βρεθεί λύση. Νομίζω ότι είναι πραγματικά δύσκολο. Βλέποντας και τον φανατισμό της απέναντι μεριάς. Δε νομίζω ότι μπορεί να βρεθεί "στοιχειωδώς δίκαιη" λύση, όπως το αναφέρεις. Φοβάμαι ότι θα διαιωνίζεται όλο αυτό. Η Τουρκία ζει στον δικό της κόσμο, πέρα από διεθνείς συνθήκες, δίκαιο και νόμους. Αχ δε λες τίποτα. Σε ευχαριστώ.

Marios είπε...

Διχως λογια. Εξαιρετικο οδοιπορικο.

habilis είπε...

Εξαιρετική ανάρτηση!!! Με ταξίδεψες, σε μια πολύπαθη πόλη.....

Related Posts with Thumbnails