Όσο αφιερώνεις χρόνο στο να εξελίσσεσαι, θαρρώ ότι τόσο συνειδητοποιείς και εκτιμάς βαθιά όσους έχουν καταφέρει να μετουσιώσουν τη γνώση σε μια πρακτική ζωής. Ίσως επίσης τόσο ν' απαξιώνονται τα πτυχία, μεταπτυχιακά και ντοκτορά μέσα σου. Γιατί συνειδητοποιείς πως οτιδήποτε δε συνοδεύεται από πηγαίο ήθος, τότε εκμηδενίζεται ακαριαία. Τόσο θαυμάζεις και εκτιμάς τη βαθιά καλοσύνη, την αυθόρμητη ντομπροσύνη, τη γενναιοδωρία, την ευγένεια που πηγάζει από μια ουσιαστική καλλιέργεια. Αξίες τόσες σπάνιες, που τελικά μερικές φορές περισσότερο θαυμασμό σου προκαλεί μια αμόρφωτη γιαγιά, αλλά διαποτισμένη από τη λαϊκή σοφία και καλοσύνη, από τον κάθε άξεστο τύπο με τα 2 μάστερ. Η ανθρωπιστική παιδεία κάποτε σήμαινε ακριβώς αυτή την καλλιέργεια και το "σκάψιμο" του πνεύματος. Μετουσίωση σε μια πρακτική της ζωής. Σήμερα εξοστρακίζοντας την από την εκπαίδευση - όσο προκλητική και αν ακούγεται αυτή η φράση - ουσιαστικά είναι σαν να βάζουμε παρωπίδες στην ίδια την ουσία της γνώσης.
Είναι ωραία να είσαι βυθισμένος μέσα στη ζωή. Να τη βιώνεις στη πιο λαϊκή ουσία της. Είναι δώρο και ας έχει απείρως αμέτρητα και σκληρά εμπόδια. Γιατί τότε βλέπεις την αλήθεια, δεν ζεις αποκλεισμένος, έχεις επαφή με το τι συμβαίνει τριγύρω σου. Από την άλλη όταν τυχαίνει / συμβαίνει να έρχεσαι σε επαφή με ανθρώπους ξεχωριστούς, βαθιά καλλιεργημένους και ουσιαστικά μορφωμένους, που διαφέρουν από το γενικό σύνολο, με εκείνη τη σπάνια κατάκτηση της ανθρωπιστικής παιδείας... Όταν βλέπεις στα μάτια τους εκείνη τη φλόγα την τόσο σπάνια στην εποχή των αριθμών... τότε συνειδητοποιείς τον πλούτο, κατακλύζεσαι - φλέγεσαι - εσωτερικά από τη διαφορά. Θα έρθει μια στιγμή που η εποχή των αριθμών θα καταρρεύσει, θα απομείνουν μονάχα οι στάχτες της. Μαζί της θα κάψει αρκετούς από εμάς. Τίποτα καλό δε θα απομείνει από αυτή για να μας τη θυμίζει. Τότε θα στρέψουμε όλοι το βλέμμα σε αυτούς τους εναπομείναντες σπάνιους ανθρώπους. Αν έχουμε απομείνει αρκετοί για να τους εκτιμήσουμε. Όσοι θα έχουν διασωθεί, θα μας δείξουν ξανά το δρόμο. Εκείνο που τόσο σνομπάρουμε, τόσο έχουμε βαθιά υποτιμήσει. Εκείνοι οι γνήσια καλλιεργημένοι με τη σπάνια κουλτούρα και εκείνοι οι βαθιά λαϊκοί με τη σπάνια ντομπροσύνη τους.
"Θα σε προκαλούσα σε πνευματική μονομαχία, αλλά βλέπω ότι είσαι άοπλος."
William Shakespeare
Χαμηλόφωνα ψιθυρίζει: Εξοπλίσου διαφορετικά.
26 σχόλια:
Με την άδειά σου, ότι ακριβώς χρειαζόμουν για την εκπομπή του Σαββάτου! Εξαιρετικό κείμενο Μαίρη μου! Είναι αυτό που με απασχολεί και αφιέρωσα λίγο χρόνο στην προηγούμενη, μεταφέροντας στους ακροατές μου τα λόγια του Nuccio Ordine από το έργο "η χρησιμότητα του άχρηστου" σε μετάφραση Ανταίου Χρυσοστομίδη. Μια πολύ καλή ευκαιρία είναι να συνεχίσω να ασχολούμαι με το ίδιο θέμα, χάρη στο κείμενό σου. Καλημέρα καλλιτέχνιδα!
Εξαιρετικό.
Θα έρθει μια στιγμή που η εποχή των αριθμών θα καταρρεύσει, θα απομείνουν μονάχα οι στάχτες της… δυστυχώς αυτό είναι αλήθεια, Μαίρη, και μέσα στις στάχτες θα ψάχνουμε –γιατί θα τους χρειαστούμε οπωσδήποτε– αυτούς τους αξιοπρεπείς ανθρώπους με ήθος, σεμνούς, σοβαρούς, χαμηλών τόνων, «μεταξωτούς ανθρώπους» όπως τους χαρακτήριζε κάποτε ο Νίκος Καρούζος.
Υ.Γ. Οποία έκπληξη: αγνοούσα ότι ο ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΟΣ , τον οποίο παρακολουθώ στο ραδιόφωνο ανήκει στους φίλους σου… Τον χαιρετώ!
Δεν ξέρω γιατί τα απλά - και γι' αυτό σημαντικά - σου λόγια με ταξίδεψαν στο Μονόγραμμα, φαινομενικά εκτός θέματος. Ίσως κι εκείνοι οι στίχοι του (" Επειδή το αδοκίμαστο και το απ' αλλού φερμένο
Δεν τ' αντέχουν οι άνθρωποι κι είναι νωρίς, μ' ακούς
Είναι νωρίς ακόμη μες στον κόσμο αυτόν αγάπη μου
Να μιλώ για σένα και για μένα.
Είναι νωρίς ακόμη μες στον κόσμο αυτόν, μ' ακούς
Δεν έχουν εξημερωθεί τα τέρατα, μ' ακούς(...)" Ίσως κάποια άλλη αίσθηση. Δες, ας πούμε και τους παρακάτω στίχους από το ίδιο ποίημα:
"(..)Από τόσον χειμώνα κι από τόσους βοριάδες, μ' ακούς
Να τινάξει λουλούδι, μόνο εμείς, μ' ακούς
Μες στη μέση της θάλασσας
Από μόνο το θέλημα της αγάπης, μ' ακούς
Ανεβάσαμε ολόκληρο νησί, μ' ακούς
Με σπηλιές και με κάβους κι ανθισμένους γκρεμούς
Άκου, άκου
Ποιος μιλεί στα νερά και ποιος κλαίει -ακούς;
Ποιος γυρεύει τον άλλο, ποιος φωνάζει -ακούς;
Είμ' εγώ που φωνάζω κι είμ' εγώ που κλαίω, μ' ακούς(..)"
Το σίγουρο είναι ότι αυτές οι σκέψεις κι αυτή η ευαισθησία που τις υπαγόρευσε μου απαγόρευσαν να φύγω χωρίς να αφήσω ένα χαμόγελο, ένα σφίξιμο του χεριού." Σε τόπο ξερό απλώνω τον κήπο μου" λέει κι η Μαρία Λαϊνά. " Οι ήρωες περπατούν στα σκοτεινά"ο Σεφέρης, " έρμος και μόνος μέσα στη φοβερήν ερημία του πλήθους", ο Αναγνωστάκης, και πονάνε αυτοί οι στίχοι στο σημερινό τοπίο της πατρίδας μας κι είναι οάσεις φωτός οι σκέψεις αυτές που κάποιες στιγμές ανταλλάσσουμε κι ας εξαπατούν και την τρεμάμενη, σε έσχατη ανάγκη, ελπίδα μας.
Και μια και μιλήσαμε μέσα από στίχους, σου θυμίζω κάτι που ξέρεις - και είναι αυτό που έχουμε ανάγκη να ακούμε:
Θα “ρθει καιρός που θ” αλλάξουν τα πράγματα.
Να το θυμάσαι Μαρία.
Θυμάσαι Μαρία στα διαλείμματα εκείνο το παιχνίδι
που τρέχαμε κρατώντας τη σκυτάλη;
Μη βλέπεις εμένα μην κλαις.
Εσύ είσαι η ελπίδα.
Άκου, θα “ρθει καιρός
που τα παιδιά θα διαλέγουν γονιούς
δε θα βγαίνουν στην τύχη
δεν θα υπάρχουν πόρτες κλειστές με γερμένους απ” έξω
και τη δουλειά θα τη διαλέγουμε
δε θα “μαστε άλογα να μας κοιτάνε στα δόντια.
Οι άνθρωποι, σκέψου, θα μιλάνε με χρώματα
κι άλλοι με νότες
να φυλάξεις μοναχά σε μια μεγάλη φιάλη με νερό
λέξεις κι έννοιες σαν κι αυτές :
απροσάρμοστοι, καταπίεση, μοναξιά,
τιμή, κέρδος, εξευτελισμός για το μάθημα της Ιστορίας.
Είναι Μαρία, δε θέλω να λέω ψέματα, δύσκολοι καιροί
και θα” ρθουνε κι άλλοι δε ξέρω,
μην περιμένεις κι από μένα πολλά
τόσα έζησα, τόσα έμαθα, τόσα λέω
κι απ” όσα διάβασα ένα κράτησα καλά
Σημασία έχει να παραμένεις άνθρωπος
Θα την αλλάξουμε τη ζωή παρ” όλα αυτά Μαρία..
https://www.youtube.com/results?search_query=%CE%B8%CE%B1+%CF%81%CE%B8%CE%B5%CE%B9+%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CF%81%CF%8C%CF%82+%CE%B3%CF%8E%CF%81%CE%B3%CE%BF%CF%85
Σ' ευχαριστούμε, καλλιτεχνάκι, που τόσα χρόνια μας βοηθάς να παραμένουμε άνθρωποι.
Ποση ευαισθησια ξεχειλιζουν οι σκεψεις σου! Κριμα η παιδεια να εχει γινει εκπαιδευση... εκπαιδευση σε συγκεκριμενα καθηκοντα και δεξιοτητες... αντι για καλλιεργεια στο γονιμο εδαφος της ανθρωπινης ψυχης εννοιων οπως ο σεβασμος η αγαπη η σοφια η γνωση η εμπειρια η αλληλεγγυη η ευγενεια και αλλες τοσες που θα ανθιζαν και θα εκαναν μοσχοβολιστο κηπο την κοινωνια μας!
Μακαρι να ερθει η μερα που περγραφεις!
Σε φιλω!
Και οι γνήσια καλλιεργημένοι και οι βαθιά λαϊκοί βρίσκονται σε επαφή με το νόημα της ύπαρξης, θεωρώ. Από διαφορετικό δρόμο, η κάθε πλευρά: μέσω της μετουσίωσης που περιγράφεις οι πρώτοι, μέσω του προσεκτικού αφουγκράσματος της καρδιάς της χοϊκής μας υπόστασης (πώς να το πω) οι δεύτεροι (επιπλέον διαθέτουν και οι δύο πλευρές, πέρα από τις ιδιότητες που ανέφερες, και μια συγκινητική επιείκεια και συμπόνια προς τους άλλους, λόγω της βαθιάς τους κατανόησης). Και είναι και οι δύο κατηγορίες εξαιρετικές, οι μεν επειδή έχουν περάσει από τη γνώση στη ζωή, οι δε επειδή έχουν φτάσει από τη ζωή στη γνώση. Και δεν είναι καθόλου αυτονόητες αυτές οι διαδρομές.
Αυτό είναι το μυστικό της ανθρώπινης ζωής, και για μένα, ακριβώς όπως το περιέγραψες, ούτε περισσότερα λόγια χρειαζόντουσαν ούτε λιγότερα. Μου έκανε εντύπωση η αρχή του κειμένου γιατί θα είχα πει ότι η εξέλιξη συμβαίνει συνεχώς ούτως ή άλλως χωρίς να της αφιερώνουμε χρόνο –αλλά μετά συνειδητοποίησα ότι ενώ η φυσική εξέλιξη μπορεί να οδηγήσει οπουδήποτε, το να μπορεί κανείς να σκεφτεί και να αφιερώνει συνειδητά χρόνο στην αυτογνωσία, μόνο πολύτιμα αποτελέσματα μπορεί να φέρει και για τον άνθρωπο και για τους γύρω του.
Όσο για την ουσία της παιδείας, θα επιστρέψει όταν διψάσουν γι' αυτήν οι άνθρωποι, κάποτε. Όταν καταλάβουν ότι οι μεταξωτές κορδέλες ήταν φύκια.
Αποθηκεύω τον χρησμό σου σε πάπυρο 32GB, μαζί με Ιονέσκο, Τσέχωφ και "Ατάκτως ερριμμένα". Μου θύμισες και το τέλος από το 1984 του Όργουελ:
Αν θέλεις μια εικόνα του μέλλοντος, φαντάσου μια μπότα να πατάει το πρόσωπο ενός ανθρώπου – για πάντα».
«Δεν μπορείτε», είπε αδύναμα.
«Τι εννοείς μ’ αυτό, Γουίνστον;»
«Δεν μπορείτε να φτιάξετε έναν κόσμο όπως μου τον περιέγραψες. Είναι όραμα. Κάτι απραγματοποίητο».
«Γιατί;»
«Είναι αδύνατο να θεμελιώσεις έναν πολιτισμό πάνω στο φόβο, στο μίσος και στη σκληρότητα. Δε θα έχει ποτέ διάρκεια».
«Γιατί;»
«Δε θα έχει καμμιά ζωτικότητα. Θα αποσυντεθεί. Θα αυτοκτονήσει.Δεν ξέρω. Δε μ’ ενδιαφέρει. Θα αποτύχετε οπωσδήποτε. Κάτι θα σας νικήσει. Η ζωή θα σας νικήσει».
@ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΟΣ : Καλημέρα Βαγγέλη μου, σε ευχαριστώ πολύ, εννοείται να το διαβάσεις. Χαρά μου. Αυτό το βιβλίο που αναφέρεις είναι ένα από τα πρώτα που θέλω να διαβάσω μόλις βρω λίγο χρόνο. Υπάρχει κάπου ηχογραφημένη αυτή η εκπομπή, θα ήθελα να την ακούσω. Με ενδιαφέρει πολύ. Ευχαριστώ πολύ για τα λόγια σου! Πολλά φιλιά!
@ το φονικο κουνελι : Χαίρομαι που σου άρεσε. Ευχαριστώ.
@ Μηθυμναίος : Ο Βαγγέλης είναι φίλος από παλιά. Έχουμε πιει και κρασί μαζί αυτά τα χρόνια, κάποιες φορές. Ελπίζω να διαβάσει το σχόλιο σου, νομίζω ότι θα χαρεί.
«Μεταξωτούς ανθρώπους» πολύ ωραία το συμπλήρωσες...
Ανώνυμε / η: Δικά μου τα ευχαριστώ για αυτά τα λόγια και τους όμορφους στίχους που μου άφησες. Μακάρι κάτι ελάχιστο να έχω μοιραστεί από ετούτη εδώ τη διαδικτυακή γωνιά όλα αυτά τα χρόνια. Το σχόλιο σου δίνει δύναμη, ότι υπάρχουν συνοδοιπόροι εκεί έξω.
Από παλιά ανάρτηση, που μου θύμισες: http://roadartist.blogspot.gr/2008/01/blog-post_09.html
Να είσαι καλά, σε ευχαριστώ!
@ BUTTERFLY : Νομίζω ότι θα έρθει, νομοτελειακά. Όταν θα έχει μπουχτίσει η ανθρωπότητα και όταν το κακό που θα έχει προκληθεί θα είναι ακόμη πιο τεράστιο. Εμείς το πιθανότερο να μη τη ζήσουμε. Ελπίζω να μπορεί τότε να υπάρξει αντίστροφη πορεία. Φιλιά Χριστινάκι!
@ To love life for what it is : Μα τι σχόλιο! Το διαβάζω και το ξαναδιαβάζω. Αφουγκράστηκες απόλυτα το νόημα της ανάρτησης και των σκέψεων μου. Όχι δεν είναι καθόλου αυτονόητες αυτές οι διαδρομές.
@ thinks : Σε ευχαριστώ Δημήτρη, χαίρομαι που τη συναισθάνθηκες. Μακάρι να υπάρξει εκείνη η εποχή, γιατί η σημερινή έχει διαφθαρεί όσο δεν πάει. Και ιδιαίτερα η παιδεία. Καλό σκ φίλε μου.
@ ηλιογράφος : :) Υπέροχο, υπέροχο, υπέροχο το απόσπασμα.
Ναι. Η ζωή - εκείνη η ουσία της που τόσο έχουμε υποτιμήσει - θα μας νικήσει!
Σε ευχαριστώ!!
Έγραψες μεγάλες αλήθειες με υπέροχο τρόπο!
Καλό ξημέρωμα!
https://www.mixcloud.com/%CE%B5%CF%85%CE%B1%CE%B3%CE%B3%CE%B5%CE%BB%CE%BF%CF%83-%CE%BC%CE%B9%CF%87%CE%BF%CF%83/radioblogspot-entropia-radio-4%CE%B7-%CE%B5%CE%BA%CF%80%CE%BF%CE%BC%CF%80%CE%AE/?play=fb&fb_action_ids=10206500871506989&fb_action_types=mixcloud%3Aupload
Περίπου στο 50ο λεπτό!
Φιλιά!
Ευχαριστώ πολύ για την χαρά!
Και θα αναζητήσω τον Μυθημναίο...
@ memaria: Σε ευχαριστώ πολύ Μαρία μου, από καρδιάς. :)
@ Ευαγγελος Μιχος: Δικά μου τα ευχαριστώ Βαγγέλη μου! Θα το βάλω να το ακούσω, καλό απόγευμα!
@ Ευαγγελος Μιχος: Βαγγέλη μου, εννοούσα να μου αφήσεις το απόσπασμα από την εκπομπή όπου μετέφερες στους ακροατές σου τα λόγια του Nuccio Ordine από το έργο "Η χρησιμότητα του άχρηστου" σε μετάφραση Ανταίου Χρυσοστομίδη. Καθώς είναι ένα βιβλίο που θέλω πολύ να διαβάσω. Σε ευχαριστώ! Φιλιά!
Είναι ό,τι καλύτερο έχω διαβάσει τον τελευταίο καιρό.
Είχα μεγάλη ανάγκη να αισθανθώ ότι κι άλλοι άνθρωποι σκέπτονται και αισθάνονται έτσι.
Σ'ευχαριστώ!
Katerina Verigka: Και εγώ σ' ευχαριστώ για τα λόγια σου.
Πολύ καλογραμμένο κείμενο που στον πυρήνα του αναφέρεται στην διαφορά μεταξύ της αποστήθισης και της κατανόησης.
Για μένα η μάχη δεν είναι τόσο μεταξύ αριθμών (ορθολογισμού-πρακτικοτήτων) και καλλιέργειας (πνεύματος-κοινωνικότητας) αλλά μεταξύ απομόνωσης και σύμπνοιας (εφ’ όσον η θετική και εποικοδομητική συμβίωση σε μία κοινωνία είναι το ζητούμενο πέρα από τα εκάστοτε κίνητρα προς αυτήν) –εφ’ όσον, περισσότερο σημαντικό από την φρασεολογία του εκάστοτε νοήματος που αποδίδεται στην ύπαρξη από άτομα και κουλτούρες είναι το κοινωνικό αποτέλεσμα.
ΥΓ. Η φράση σε εισαγωγικά κάτω από το κείμενο συνήθως, τα πρόσφατα χρόνια, αποδίδεται στον Σαίξπηρ, αλλά έχει επισημανθεί πολλές φορές, και έχει αποδειχθεί (με μία απλή ανάγνωση του όλου έργου του), ότι δεν την έγραψε ο βάρδος ούτε κανένας άλλος, αλλά εξελίχθηκε φραστικά σε ιστότοπους στο ίντερνετ τα τελευταία χρόνια και λανθασμένα έχει αποδοθεί σε οποιονδήποτε συγκεκριμένο συγγραφέα στην σημερινή της δομή… Η εξέλιξη της φράσης ξεκίνησε ίσως από ένα μυθιστόρημα γραμμένο από την Άμπι Μπιουκάνον Λόνγκστρήτ το 1866 όπου γράφει «A battle of wits was to be fought, and the Boy in Blue was unarmed to-night». Η φράση που λανθασμένα αποδίδεται στον Σαίξπηρ σήμερα γράφεται ως: «I Would Challenge You To a Battle of Wits, But I See You Are Unarmed». Πέρα από το ότι δεν την έγραψε κανένας γνωστός, η μετάφραση στα Ελληνικά χάνει λίγο γιατί η έκφραση “battle of wits” σημαίνει «μάχη με όπλο την ευφυία/αντίληψη» και όχι «πνευματική μονομαχία».
Thinks: Δημήτρη αυτή η ανάρτηση ανέβηκε πριν ένα χρόνο, απλά την αναδημοσίευσα στο fb. Κοιτάζοντας τα σχόλια, είδα πως την είχες σχολιάσει ξανά τότε. Ευχαριστώ και για αυτό το σχόλιο, πάντα πολύ ενδιαφέρουσες σκέψεις... Όσο για τη φράση, νόμιζα ότι άνηκε στον Σαίξπηρ, σε ευχαριστώ πολύ για την πληροφορία, δε το γνώριζα.
Απίθανο! Ήρθα κατ’ ευθείαν από το FB, διάβασα και πήγα αμέσως να σχολιάσω χωρίς να προσέξω ημερομηνία κλπ! Είναι τρομερά ενδιαφέρον για μένα να δω πόσο διαφορετικά σχολίασα στο ίδιο (πάρα πολύ καλό) άρθρο ένα χρόνο αργότερα, χωρίς να θυμάμαι ότι το είχα ξαναδιαβάσει και ότι είχα ξανασχολιάσει! Πάντως την ταυτότητα της φράσης που αποδίδεται στον Σαίξπηρ την ανακάλυψα πριν μερικούς μήνες. Πέρσι ακόμα νόμιζα ότι ήταν δικιά του :-) Καλό σου βράδυ!
Δημοσίευση σχολίου