30 Ιανουαρίου 2014

Μένγκελε, του Θανάση Τριαρίδη στο Faust


Αν είσαι, είμαι.
Όνειρο για δύο πρόσωπα σε ένα βαγόνι

Ο ναζί Γιόζεφ Μένγκελε, αρχίατρος στο διαβόητο Άουσβιτς, γνωστός για τα διεστραμμένα, αρρωστημένα πειράματα που έκανε με ανθρώπους, τα οποία οδηγούσαν συνήθως στο θάνατό τους, συναντά τυχαία μια Εβραία, στο θεατρικό θρίλερ «Μένγκελε», σε μια ακραία ηθική παραβολή του συγγραφέα Θανάση Τριαρίδη, που παρουσιάζεται στο θέατρο Faust.

Ο Μ, η Ε, στο κουπέ του τρένου.
Συνεπιβάτες σε ένα τρένο του σήμερα, δύο άγνωστοι αναμεταξύ τους άνθρωποι, ένας άντρας (διοικητικός υπάλληλος) και μια γυναίκα (υποψήφια διδάκτορας Ιστορίας), εγκλωβίζονται από μια ξαφνική διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος. Αποφασίζουν να παίξουν ένα παιχνίδι για να περάσει η ώρα. Το παιχνίδι ονομάζεται «Αν είσαι, είμαι», το παιδικό παιχνίδι των ρόλων (όπου ο καθένας από τους δύο αναλαμβάνει να υποδυθεί μία συγκεκριμένη ιστορική ή φανταστική προσωπικότητα). Καθώς η κοπέλα ασχολείται με την ιστορία του Ολοκαυτώματος, ο άντρας της προτείνει να είναι εκείνος που θα παραστήσει τον «Γιόζεφ Μένγκελε», τον διαβόητο «Άγγελο του Θανάτου» του Άουσβιτς, και εκείνη την «Εσθήρ», την εγγονή μίας Εβραίας επιζήσασας, θύματος των φριχτών πειραμάτων του.


Ε:  Είναι στ’ αλήθεια μεγάλη εφεύρεση τα τρένα… 
Μ: Συμφωνώ μαζί σας… Είναι μια από τις μεγαλύτερες εφευρέσεις της Ιστορίας… Ίσως η μεγαλύτερη… 
Ε: Η μεγαλύτερη; 
Μ: Μη σας φαίνεται παράξενο… Τα τρένα ένωσαν τον κό­σμο… Έδωσαν στους ανθρώπους τη δυνατότητα να σκε­φτούν συνολικά… Σαν ανθρωπότητα…

Παρόμοια τρένα, φορτωμένα με δυστυχισμένους ανθρώπους, όδευαν και προς το Άουσβιτς, σε εκείνη την επίγεια κόλαση. Το αθώο αρχικά παιχνίδι, ξεκινά ουσιαστικά να τους χωροκατακτά. Τα λόγια που ανταλλάσσουν, γίνονται σημαντικότερα από όσο πιστεύουν. Αρχικά οι δυο τους εμφανίζονται αθώοι, σαν δυο μικρά παιδιά. Σταδιακά όμως ο άντρας αρχίζει να γίνεται ο Μένγκελε και η κοπέλα να γίνεται η Εσθήρ. Όσο όμως υποδύονται τους «ρόλους» τους, τα όρια ανάμεσα στο αληθινό και το ψεύτικο εξαφανίζονται. Ώσπου οι καταστάσεις ξεφεύγουν από κάθε έλεγχο.  



Η Μυρτώ Αλικάκη είναι πραγματικά καθηλωτική. Εντυπωσιακή η αλλαγή της από ντροπαλή και συνεσταλμένη φοιτήτρια, σε ερωτευμένη γυναίκα, κυριευμένη και διψασμένη για την ανταπόδοση του κακού. Ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος, ένας απόλυτα αινιγματικός, μυστηριώδης Μένγκελε. Και οι δύο ηθοποιοί ανταποκρίνονται εξαιρετικά στους δύσκολους ρόλους τους. Έχουν πλαστικότητα στις κινήσεις, σωστές αλλαγές στο τόνο της φωνής και στη στάση του σώματος τους.


Όσο εξαιρετική ήταν η ιδέα του συγγραφέα να καταπιαστεί με αυτή την προσωπικότητα, τόσο ήταν όμως και επικίνδυνη να ξεφύγει. Συγκράτησα μια άποψη από μια συνέντευξη του Τριαρίδη, που την βρήκα ενδιαφέρουσα. Ότι «αν ο Σαίξπηρ ή ο Ευριπίδης ζούσαν σήμερα, δε θα άφηναν απ’ έξω τέτοιες ακραίες περιπτώσεις από τη θεματολογία τους». Όντως ο Μένγκελε δεν συνελήφθη, δε δικάστηκε, δεν απολογήθηκε ποτέ για τα εγκλήματα του, οπότε κατά κάποιο τρόπο το θέατρο σε αυτή την περίπτωση παίζει το ρόλο που θα έπρεπε να παίξει η ιστορία. Η Δύση έχει συμβολοποιήσει τον Μέγκελε με το απόλυτο κακό, κάτι σαν το «Διάβολο του Διαφωτισμού».  Τελικώς ήταν εξαιρετικό και το αποτέλεσμα επί σκηνής. Μια παράσταση που σέβεται το θεατή, κάτι που όλο και περισσότερο σπανίζει στις μέρες μας. 

Το τραγούδι "Γιουκάλι" του Κουρτ Βάιλ ακούγεται αρκετές φορές στην παράσταση, νομίζω ότι ηχεί ακόμη στα αυτιά μου... 





Το ομώνυμο βιβλίο κυκλοφορεί σε φυσική μορφή από τις εκδόσεις "Ευρασία", ενώ σε ηλεκτρονική βρίσκεται ελεύθερο στο διαδίκτυο, εδώ: www.triaridis.gr/mengele/


Σκηνοθεσία: Κώστας Φιλίππογλου
Ηθοποιοί: Λάζαρος Γεωργακόπουλος, Μυρτώ Αλικάκη
Σκηνικά – κοστούμια – videos: Όλγα Μπρούμα
Μουσική: Δημήτρης Γιακουμάκης
Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα
Βοηθός σκηνοθέτη: Ροζαλί Σινοπούλου


ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ FAUST
Καλαμιώτου 11 & Αθηναΐδος 12,
πλατεία Αγίας Ειρήνης – Μοναστηράκι

10 σχόλια:

kostas είπε...

To ιστολογιο σου εχει εξελιχθει σε εναν κατατοπιστικοτατο οδηγο για τα πολιτιστικα της πολης. Ακομη μια καλη παρουσιαση.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Καλησπέρα.

Πολύ ενδιαφέρουσα η σύλληψη του θέματος και βρίσκω και εξαιρετικό να μπορεί να το διαβάσει κανείς ολόκληρο και διαδικτυακά.

Μ' αρέσει πολύ αυτό που γράφεις για τη δυνατότητα - σ' αυτή την περίσταση, τουλάχιστον - του θεάτρου να υποκαθιστά το ρόλο της ιστορίας. Να καταδικάζεται, δηλαδή, ο μένγκελε (σιγά μη βάλω και κεφαλαίο!) στα μάτια των θεατών κάθε βράδυ, στη σκηνή.

Επειδή σχετίζεται με το θέμα, θα σου πρότεινα, αν και όποτε έχεις 10 λεπτά, να δεις ένα φιλμάκι για το ρόλο της ευγονικής στο ολοκαύτωμα. Εδώ: http://www.youtube.com/watch?v=AuHOWuHygRY

Φιλιά ( σήμερα οικογενειακή βόλτα στα αναφιώτικα και, περνώντας από το καφέ της Μελίνας, θυμήθηκα ένα τόσο όμορφο βροχερό μεσημεράκι)

Roadartist είπε...

@ kostas : Σε ευχαριστώ πολύ!

Roadartist είπε...

@ Διονύσης Μάνεσης : Καλησπέρα Διονύση μου, εξαιρετική η σύλληψη και ακόμη πιο εξαιρετικό ότι (κατά την ταπεινή μου άποψη) μπορεί και όλο αυτό κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή, δίχως να κάνει κοιλιά, βοηθάνε βέβαια σε αυτό και οι εξαιρετικές ερμηνείες. Κρατώ το φιλμ και θα το δω.

Υγ Δε ξεχνιούνται τέτοιες μέρες, και εγώ τη θυμάμαι συχνά. Τελικά σε αυτό το καφέ έχω γνωρίσει ανθρώπους που πολύ εκτίμησα στη ζωή μου (πλην βέβαια και ελαχίστων εξαιρέσεων).

H.Constantinos είπε...

Αν και δεν είναι στο στυλ μου, η παρουσίαση με κάνει να θέλω να το δω...!

+1 στο πρώτο σχόλιο!

Hfaistiwnas είπε...

Καλημέρα!!!!
Η αλήθεια είναι ότι δεν θα επέλεγα να το δω, προτιμώ τις κωμωδίες.. μετά από αυτή την παρουσίαση θα είχα ένα λόγο να τη βάλω στις επιλογές μου..
Καλό ΣΚ!

ασωτος γιος είπε...

θα συμφωνήσω με το Κώστα
για δε βγάζεις ένα φρι πρες?

Roadartist είπε...

@ H.Constantinos : Δύσκολο θέμα, με επιτυχημένη απόδοση! Σε ευχαριστώ!

Roadartist είπε...

@ Hfaistiwnas : Πολύ σε ευχαριστώ για αυτό που λες, καλή εβδομάδα :)

Roadartist είπε...

@ ασωτος γιος : Το φρι πρες θέλει ένα budget, εδώ όλη η επικοινωνία είναι μέσω του blogger και δωρεάν. Αν βρεις χορηγό πες :)

Related Posts with Thumbnails