Όρνιθες, Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν

Φωτογραφία απο τη παράσταση Όρνιθες, σκηνοθεσία Καρόλου Κουν..

Το Θέατρο Τέχνης αναβιώνει με σεβασμό και δέος τη θρυλική παράσταση των Ορνίθων, για να τιμήσει τα 100 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου του Δασκάλου, του Καρόλου Κουν και να θυμηθεί τους ανεκτίμητους φίλους και συνεργάτες του, τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Γιάννη Τσαρούχη, τον Βασίλη Ρώτα, τη Ζουζού Νικολούδη, που μας χάρισαν αυτό το μαγευτικό ταξίδι στη χώρα των Πουλιών, τη Νεφελοκοκκυγία.

Πρόκειται για μια από τις ιστορικότερες παραστάσεις του Ελληνικού Θεάτρου. Η θρυλική παράσταση Όρνιθες παρουσιάστηκε το 1959 στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, αλλά διακόπηκε από τις αποδοκιμασίες, ενώ ο Κουν, χαρακτηρίστηκε τότε «βέβηλος».

Πρόκειται για την ίδια παράσταση, που ακόμα και σήμερα θεωρείται αξεπέραστη. Μια παράσταση σε σκηνοθεσία Καρόλου Κουν, μουσική Μάνου Χατζιδάκι, σκηνικά Γιάννη Τσαρούχη και χορογραφία Ζουζούς Νικολούδη.

Ο χλευασμός των Ελλήνων, έρχεται σε αντίθεση με τους επαίνους και το σεβασμό των ξένων. Ο Κάρολος Κουν απορρίπτει τις προτάσεις για να σκηνοθετήσει στο εξωτερικό και παραμένει πιστός στο έργο στην Ελλάδα.

Αξίζει μια αναδρομή στο παρελθόν..

Ο Ποιητής..

"Ο Αριστοφάνης είναι ο τελευταίος του χορού με τις τέσσερες μεγάλες μορφές του θεάτρου και της δημοκρατίας, τον σεμνόν Αισχύλο, τον μακάριο Σοφοκλή, τον τραγικόν Ευριπίδη και τούτον τον χαριτωμένο, τον πατέρα της κωμωδίας. Αν άφηνε η τύχη και την κληρονομιά τούτη, όπως τόσους άλλους ανεχτίμητους θησαυρούς, να χανόταν, αν δεν έφτανε ως τ' αφτιά μας ο ζωντανός λόγος που λάλησαν αυτές οι εξαίσιες μορφές, πολύ μικρή και σκοτεινήν ιδέα θα μπορούσαμε να σχηματίζαμε, όχι μόνον για κείνη τη χρυσή εποχή, παρά και για τη Ζωή μας την ίδια, τόσο λαμπρό 'ναι το φως που ρίχνουν οι τέσσερες αυτοί στο πνεύμα του κόσμου.

Ο Αριστοφάνης, Αθηναίος, γεννημένος στην Αίγινα από πλούσιο σπίτι, έζησε και πέθανε στην Αθήνα (452-325 π.Χ). Ήταν πνεύμα ανώτερο και γενναίο, κι αφοσιώθηκε στο θέατρο• πίστευε, όπως κι η πολιτεία τότε, στη μεγάλη αποστολή της τέχνης για την προαγωγή της κοινωνίας κι αυτή την απoστoλή υπηρέτησε με τα έργα του (44 κωμωδίες, που σώζονται οι 11). Σατίρισε τις κακίες του καιρού του, τη δημαγωγία, την αργομισθία, τη συκοφαντία, τη σοφιστεία, ακόμα και τις νέες ιδέες, βλέποντας σ' αυτές την αιτία κι όχι το σύμπτωμα της διαφθοράς της κοινωνίας.

Η γλώσσα του είναι καθάρια Αττική, το ύφος του σεμνό, παρ' όλες τις αισχρολογίες του, ο λόγος του μουσικός, ο στίχος του χορευτικός, τα χορικά του απ' τα ωραιότερα δείγματα της λυρικής ποίησης. Γι' αυτές του τις χάρες και την παρρησία του ο Αριστοφάνης αγαπήθηκε απ' τους Αθηναίους, που τον ετίμησαν με το στεφάνι της ιερής ελιάς, που στεφάνωναν τους εθνικούς ήρωες. Αγαπήθηκε απ' όλους τους λαούς κι είναι μέτρο πολιτισμού η εκτίμηση του έργου του.

Η κωμωδία του "Όρνιθες" πρωτοπαραστάθηκε στα Μεγάλα Διονύσια το 414 π.Χ. και πήρε το δεύτερο Βραβείο, (πρώτος Αμειψίας με το"Κωμασταί", τρίτος Φρύνιχος με το "Μονότροπος").
Η Αθήνα τότε βρισκόταν στο μεσουράνημά της: η ειρήνη απ' το 421 είχε επουλώσει τις πληγές του πολέμου και ξανανιώσει τη δύναμη και την ορμή και την καταχτητική της όρεξη. Είχε κιόλας ριχτεί στη μεγαλύτερη υπερπόντια επιχείρηση που ξεκίνησε από ελληνικό λιμάνι και που 'γινε η καταστροφή της.

Αλλά το κακό δεν είχε γίνει ακόμα όταν παίχτηκαν οι "Όρνιθες". Ο ουρανός χαμογελούσε κι η Αθήνα χαιρόταν τον πλούτο και την προκοπή της, όλη αισιοδοξία κι έξαρση. Η έξαρση αυτή καθρεφτίζεται στην κωμωδία τούτη, όπου συνάμα σατιρίζεται και η υπερβoλή της έξαρσης, η έπαρση.

Ε μωρέ μωρέ, να μην τσιγκλάτε των θεών
τη φοβερήν οργή, μην όλο σας το γένος
το καταχώσει με του Δία το φτυάρι η Δίκη,
σας κατακεραυνώσει και σας κάνει στάχτη
κορμιά και πολυκατοικίες σας συθέμελα...

Η προειδοποίηση τούτη, σε μας σήμερα, που γνωρίζουμε ό,τι ο ποιητής τότε αγνοούσε, φαίνεται προφητική τραγική ειρωνεία.
Ένας Αθηναίος, που λιγώθηκε από την καλοπέραση στην Αθήνα, φεύγει, ανεβαίνει στα πουλιά και τα πείθει να χτίσουν στον αέρα πολιτεία, ν' αποκλείσουν τους θεούς και να εξουσιάσουν τον κόσμο. Μ' αυτή του την υπόθεση ο ποιητής βρίσκει ευκαιρία να βάλει σε κίνηση όλον τον μηχανισμό της σκηνής και με τα φανταχτερά ποικιλόχρωμα πουλιά και τα πετάγματά τους και τα λαλήματά τους να κάνει μια παράσταση φαντασμαγορική, πλούσια σε θέαμα, λυρισμό, γέλιο και πνεύμα."

ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΩΤΑΣ - Εισαγωγή του Βασίλη Ρώτα από την μετάφραση - διασκευή του έργου "Όρνιθες" του Αριστοφάνη. Εκδ. Θέατρο/Επικαιρότητα.

Σκίτσα του Γιάννη Τσαρούχη για τα κουστούμια της παράστασης..

Οι «Όρνιθες» του Αριστοφάνη στην ιστορική σκηνοθεσία του Καρόλου Κουν θα παρουσιαστούν από το Θέατρο Τέχνης ύστερα από 49 χρόνια ξανά στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού στις 20 & 21 Ιουλίου, στα πλαίσια του Ελληνικού Φεστιβάλ και σε περιοδεία σε πολλές πόλεις της Ελλάδας αλλα και στην Κύπρο.

Είναι η τρίτη αναβίωση χωρίς τη φυσική παρουσία του Καρόλου Κουν και η πρώτη που δεν είναι στη ζωή ούτε ένας από τους δημιουργούς της, ο Κάρολος Κουν, ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Μάνoς Χατζιδάκις και η Ζουζού Νικολούδη, αλλά ούτε ο Γιώργος Λαζάνης και ο Μίμης Κουγιουμτζής που είχαν αναλάβει την αναβίωση των δύο προηγούμενων παραστάσεων.

Τη σημερινή αναβίωση ανέλαβαν με σεβασμό, οι μαθητές των μεγάλων δασκάλων: τη σκηνοθετική επιμέλεια ο Διαγόρας Χρονόπουλος, ο Κωστής Καπελώνης και ο Θόδωρος Γράμψας, τη διδασκαλία της χορογραφίας η Μαρίζα Τσίγκα, η Βικτωρία Τασοπούλου και η Βανέσα Ανδρικοπούλου. Την μουσική διδασκαλία ο Θοδωρής Οικονόμου με την Μαρίνα Χρονοπούλου, την επιμέλεια των σκηνικών και των κοστουμιών η Κατερίνα Σωτηρίου.

Πρόκειται για μια παράσταση που κάθε θεατρόφιλος και φίλος του Θεάτρου Τέχνης, δεν πρέπει να χάσει!

«Η αφετηρία και η βάση του θεάτρου, όπως και κάθε μορφής τέχνης, είναι η ποίηση και η μαγεία. Αν λείψουν αυτά, δεν υπάρχει θέατρο» Κάρολος Κουν

Το πρόγραμμα των υπόλοιπων παραστάσεων διαμορφώνεται ως εξής: Σάββατο 5/7 Διόνυσος, Πέμπτη 10/7 Κύπρος-Αρχαίο Ωδείο Πάφου, Παρασκευή 11/7 Κύπρος-Λευκωσία (Σχολή Τυφλών), Κυριακή 13/7 Κύπρος-Λεμεσός (Κούριο), Πέμπτη 24/7 Χαλάνδρι, Σάββατο 26/7 Βραυρώνα, Πέμπτη 7/8 Πάτρα, Σάββατο 9/8 Ίλιδα, Δευτέρα 25/8 Υμηττός, Τετάρτη 27/8 Κέρκυρα, Παρασκευή 29/8 Κοζάνη, Κυριακή 31/8 Γιάννενα, Δευτέρα 1/9 Άρτα, Τετάρτη 3/9 Γκάζι, Παρασκευή 5/9 Σέρρες, Σάββατο 6/9 Θεσσαλονίκη, Κυριακή 7/9 Λάρισα, Δευτέρα 8/9 Ηλιούπολη, Τετάρτη 10/9 Αιγάλεω, Πέμπτη 11/9 Αττικό Θέατρο, Σάββατο 13/9 Μαραθώνας, Κυριακή 14/9 Νέα Σμύρνη, Δευτέρα 15/9 Ρέντη, Τρίτη 16/9 Παπάγου.

Πηγή θέατρο Τέχνης