Μαύρο Χιόνι- το ημερολόγιο ενός μακαρίτη

“Μαύρο Χιόνι- το ημερολόγιο ενός μακαρίτη” σε σκηνοθεσία Κώστα Φιλίππογλου στο θέατρο Πόρτα. Ένα έργο που βασίζεται στο αυτοβιογραφικό θεατρικό μυθιστόρημα του Μιχαήλ Μπουλγκάκωφ, το οποίο έγραφε παράλληλα με το “Μαιτρ και Μαργαρίτα” και έμεινε ατελείωτο εξαιτίας του θανάτου του (1936-1939). Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα παράσταση που παρουσιάζει τη θέση του καλλιτέχνη σ’ ένα ολοκληρωτικό καθεστώς, δοσμένη με χιούμορ και σαρκασμό.

Οι θεατές παρακολουθούν την περιπέτεια ενός συγγραφέα παγιδευμένου στα γρανάζια του Θεάτρου Τέχνης της Μόσχας επί του Στάλιν. Μέσω της διαπεραστικής γραφής του Μπουλγκάκωφ ανακαλύπτουμε τα περίφημα χαρακτηριστικά του Θεάτρου Τέχνης εκείνης της περιόδου, από τις έριδες των Στανισλάβσκι και Νεμίροβιτς-Ντατσένκο και τον εμφύλιο στο εσωτερικό του ως τον παραλογισμό της γραφειοκρατίας που επικρατούσε στο θέατρο κατ’ εικόνα του σταλινικού καθεστώτος.  

Κι από την εμμονή με τον πειραματισμό– που ο Μπουλγάκωφ παρωδεί ξεκαρδιστικά– ως την υποχονδριακή ιδιοσυγκρασία του ίδιου του μυθικού δασκάλου και σκηνοθέτη Στανισλάβσκι που επηρέαζε καταλυτικά και τη διαμόρφωση του καλλιτεχνικού προϊόντος, όπως εν προκειμένω και του έργου που κρίνεται εδώ και το οποίο είναι καταδικασμένο ώστε να μην ανέβει ποτέ…

Ο Μπουλγκάκωφ σκιαγραφεί μοναδικά τους χαρακτήρες του. Ηθοποιούς, γραμματείς και φαρισαίους περί του θεάτρου αλλά όμως και των γραμμάτων γενικότερα. Συγκινεί η μοναχική και απελπισμένη φιγούρα του συγγραφέα που αναζητά βιοποριστική διέξοδο μέσα απ’ τη δημιουργία του, προσπαθώντας ταυτόχρονα να παραμείνει πιστός στο συγγραφικό του όραμα και ειλικρινής ως προς τον εαυτό του.  Κινηματογραφικές εικόνες, σωματικό θέατρο, ταλαντούχοι ηθοποιοί.

Εδώ ακριβώς το έργο αγγίζει την καρδιά του θεατή. Καθώς ενστερνίζεται την τραγωδία του δημιουργού στην προσπάθειά του να συνδιαλλαγεί με το σύστημα, υπερασπίζοντας την αλήθεια του, προσπάθεια τις περισσότερες φορές καταδικασμένη να αποτύχει. Ο αυτοβιογραφούμενος συγγραφέας, ωστόσο, δεν αφήνει κανέναν μελοδραματισμό να παρεισφρήσει. Η αφήγησή του απογειώνεται με τέχνη μέσα από το φίλτρο του χιούμορ και της εξπρεσιονιστικής απόστασης.

Εξάλλου, όπως επισημαίνεται και επί σκηνής “οποιαδήποτε ομοιότητα με πρόσωπα, ονόματα ή καταστάσεις είναι τυχαία και ουδεμία σχέση έχει με την πραγματικότητα”.

Η παράσταση από τις 30/1 παρουσιάζεται κάθε Κυριακή στις 18.30 και κάθε Τετάρτη στις 20.00

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σκηνοθεσία: Κώστας Φιλίππογλου

Διασκευή: Δήμητρα Κονδυλάκη, Κώστας Φιλίππογλου

Σκηνικά: Όλγα Μπρούμα

Κοστούμια: Μαργαρίτα Δοσούλα

Συνεργάτης σκηνογράφος: Μιχαήλα Πλιαπλιά

Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης

Μουσική: Lost Bodies

Βοηθός σκηνοθέτη: Γιώτα Σερεμέτη

Β’ Βοηθός σκηνοθέτη: Σίλια Κόη

Φωτογραφίες-Promo video: Όλγα Μπρούμα (art direction) - Βαγγέλης Πουλής (κάμερα)

Κατασκευή σκηνικού: Παναγιώτης Μπλάνας

Παραγωγή: GoodHeart Productions

Με τους: Εύα Αγγελοπούλου, Γιάννη Γιαννούλη, Τάσο Δημητρόπουλο, Δημήτρη Δρόσο, Εύα Οικονόμου Βαμβακά, Γιάννη Στεφόπουλο και Κώστα Φιλίππογλου

** Στο θέατρο Πόρτα συνεχίζεται και η εξαιρετική παιδική θεατρική παράσταση «Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο», ως τις 9 Απριλίου 2017, αξίζει να πάτε τα παιδιά σας :) **

Το Κρυφό ημερολόγιο του Χίτλερ // Χάρης Βλαβιανός

Το «Κρυφό ημερολόγιο του Χίτλερ» είναι μια μυθιστορία. Όπως επισημαίνει ο εισηγητής του βιβλίου Κώστας Κωστής, πρόκειται για μυθοπλαστικό ντοκουμέντο. Ο Χάρης Βλαβιανός έγραψε ένα φανταστικό ημερολόγιο του Χίτλερ, το οποίο ξεκινά με τη φυλάκισή του, αμέσως μετά το αποτυχημένο «Πραξικόπημα της Μπιραρίας», το οποίο αποπειράθηκε να κάνει το Νοέμβριο του 1923 και σταματάει το Δεκέμβρη του επόμενου έτους, οπότε αφέθηκε ελεύθερος χάρη της αμνηστίας που του δόθηκε. Αποτελεί μια μυθοπλασία, η οποία όμως βασίζεται σε ιστορικά γεγονότα, στα κείμενα του Χίτλερ, έρευνες ιστορικών και μελετητών. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Χίτλερ έγραψε το πασίγνωστο βιβλίο του «Ο Αγών μου» κατά το διάστημα που ήταν φυλακή.

«Σκέφτομαι πως η Σταύρωση έγινε για έναν και μόνο λόγο: για να πει ο ίδιος ο Δημιουργός στην ανθρωπότητα: «Ιδού ποιοι είναι οι Εβραίοι! Διατείνονται πως είναι ο ‘περιούσιος λαός’, αλλά θανατώνοντας τον Υιό μου, φανέρωσαν το αληθινό τους πρόσωπο! Είναι εχθροί μου και γι’ αυτό θα χαθούν μια μέρα από προσώπου γης». Ο Ιούδας είναι το κεντρικό πρόσωπο του θείου δράματος και πρέπει όλοι μας να τον ευγνωμονούμε.» (σ.73)

«Η «πάλη των τάξεων» θα πρέπει να δώσει τη θέση της στην «πάλη των φυλών» - και η πρώτη φυλή που θα εξοντωθεί θα είναι οι Εβραίοι. Μετά θα ακολουθήσουν οι υπόλοιπες.» (σ.285)

Το βιβλίο ξετυλίγει τις προτιμήσεις, τις αδυναμίες, τις εμμονές, σκιαγραφώντας ένα ψυχογράφημα του Χίτλερ. Όπως σωστά επισήμανε ένας από τους πιο έγκυρους βιογράφους του, ο Ίαν Κέρσοου, «Ο Χίτλερ είναι ένα από τα ελάχιστα άτομα για τα οποία μπορεί κανείς να πει με απόλυτη βεβαιότητα: χωρίς αυτόν, η πορεία της Ιστορίας θα ήταν διαφορετική». Οι διακηρύξεις μίσους για τους Εβραίους, τις γυναίκες, τους αδύναμους, η παρανοϊκή του προσωπικότητα, οι αναγνώσεις και οι σημειώσεις του, ξεδιπλώνονται με έναν πολύπλευρο τρόπο στις σελίδες του συγκεκριμένου βιβλίου.

«Όποτε σκέφτομαι τα παιδικά μου χρόνια, νιώθω ναυτία. Ο πατέρας μου, αυτός ο φρικτός τύραννος, κρατούσε για χρόνια εμένα και τη μητέρα μου φυλακισμένους μέσα στο ίδιο μας το σπίτι. Μεγαλύτερη ελευθερία νιώθω εδώ από ό,τι ένιωθα στο δωμάτιο μου. Αν είχε πεθάνει νωρίτερα, πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή μου. Ίσως και η μητέρα μου να μην είχε αρρωστήσει. Αυτός φταίει, που τη βασάνιζε καθημερινά. Και το κάθαρμα, ο Εβραίος γιατρός, που δεν έκανε τίποτα για να τη σώσει. Δεν ξέρω ποιον από τους δυο μισώ περισσότερο.» (σ.414)

«Το κάθε άτομο ξεχωριστά δεν έχει καμία σημασία. Αποκτά το νόημα του ως μέρος του όλου. Οφείλει να υποτάσσεται στο όλον αδιαμαρτύρητα. Είναι νόμος της Φύσης: αφανισμός των αδυνάτων, ζωή μονάχα για τους δυνατούς. Η Φύση δεν ξέρει τι θα πει «ανθρωπισμός». Λειτουργεί με τους δικούς της Νόμους. Οι Σπαρτιάτες ήταν οι πρώτοι που τους συνέλαβαν και τους εφάρμοσαν. Ασφαλώς και δεν είναι τυχαίο ότι στον Πελοποννησιακό πόλεμο κατατρόπωσαν τους μαλθακούς «δημοκράτες» Αθηναίους. Η Γερμανία του μέλλοντος είναι η νέα Σπάρτη της Ευρώπης.» (σ.57)

Κάθε εκ νέου προσέγγιση του Χίτλερ και του ναζισμού είναι χρήσιμη και απαραίτητη. Ιδιαίτερα στην εποχή μας, που σημειώνεται μια αναζωπύρωση του εθνικισμού και εξάπλωση του ρατσισμού. Μέσα από το βιβλίο, αναδεικνύεται πώς ένας «πνευματικά ρηχός και συναισθηματικά ανάπηρος πρώην δεκανέας», δίχως «κανέναν δεσμό έξω από το ίδιο το Εγώ», όπως έγραψε ο Σεμπάστιαν Χάφφνερ, κατάφερε να αναρριχηθεί και να «αφήσει ανεξίτηλη την αιμοσταγή σφραγίδα του στον αιώνα που πέρασε» (σ.15).  Μακάρι να γινόταν μάθημα στην ανθρωπότητα να μη ξαναζήσει ποτέ μα ποτέ τέτοιες καταστάσεις…

«Όταν από τη λεπίδα στάξει αίμα εβραϊκό,

Στη χώρα όλα θα φτιάξουν με τρόπο μαγικό.

Δεν ξέρω που διάβασα ή άκουσα το υπέροχο αυτό δίστιχο, αλλά μου αρέσει να το επαναλαμβάνω πολλές φορές λίγο προτού κοιμηθώ.» (σ.283)

Χάρης Βλαβιανός, Το κρυφό ημερολόγιο του Χίτλερ. Φυλακές Λάντσεμπεργκ, Νοέμβριος 1923 - Δεκέμβριος 1924, Πατάκης

Χιόνια στην Αθήνα

Μόλις αρχίζει να το στρώνει στην Πλάκα,

είμαστε μέσα στο "Γιασεμί".



Βγαίνοντας έξω αντικρίσαμε αυτές τις εικόνες.



Και φυσικά τίποτα δε μπορούσε να μας κρατήσει από το να μη βολτάρουμε στην περιοχή, ακόμη κι αν η χιονόπτωση ήταν πολύ έντονη.

Βράδυ Δευτέρας 09/01/2017 στην κατάλευκη αρχαία Αγορά...

Οι Αέρηδες στα λευκά.

Κάποιες γωνιές της πόλης είναι μαγικές. -

Στο συγκεκριμένο δρομάκι γλιστρούσε πάρα πολύ, θέλαμε όμως να δούμε το graffiti του Sonke 

και την "Κλεψύδρα" καλυμμένα με χιόνι. 

Η παγωμένη κάτασπρη Ρωμαϊκή Αγορά...

Κοίτα ψηλά.

 

Ίσως οι παραπάνω φωτογραφίες να μπορούν να μεταφέρουν ελάχιστη μόνο από τη μαγεία των στιγμών και από την έκπληξη μας. Βρεθήκαμε για ένα ζεστό κρασί το βράδυ της Δευτέρας στην Πλάκα, και επιστρέφοντας αντικρίσαμε μια κυριολεκτικά μαγική Αθήνα. Οι εικόνες μπροστά μας ήταν τόσο ξεχωριστές και τόσο σπάνιες. Αυτή ήταν μια από τις πιο όμορφες βόλτες που έχω κάνει ποτέ στην Αθήνα. Τα συγκεκριμένα δρομάκια τα περπατώ συνέχεια, η μαγεία αυτών των εικόνων με γέμισαν συγκίνηση. Μια βραδιά που θα τη θυμάμαι μια ζωή.