στο σπίτι του Γιάννη Τσαρούχη

Ένα πρωινό στο Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη. Μια έρευνα με έφερε ως εδώ.
Είναι περίεργο να βρίσκεσαι στο χώρο που έζησε ένας καλλιτέχνης τέτοιου βεληνεκούς...

Πέρασα τη μεγάλη σιδερένια εξώπορτα του κήπου,

και έφτασα στη ξύλινη πόρτα του σπιτιού.

Η παρουσία της τέχνης, έκδηλη παντού.

Οι άνθρωποι αφήνουν το στίγμα τους όχι μόνο στα έργα που δημιούργησαν, όχι μόνο στις ψυχές που συνάντησαν, αλλά και στο χώρο που έζησαν. 

Μάλιστα ίσως εκεί ν' αφήνουν το πιο αληθινό μέρος της ψυχής τους.

Η επίσκεψη σε τέτοια σπίτια γίνεται αφορμή να γεννηθούν σκέψεις. Ο Τσαρούχης επέλεξε το Μαρούσι για να κτίσει το σπίτι του. Ένα τόπο λουσμένο στο φως. Και όμως η οικεία του είναι κατά κάποιο τρόπο "σκοτεινή". Σου δίνει την εικόνα ότι "φιλοξένησε" ένα εσωστρεφή ιδιοκτήτη, ένα δημιουργικό μα μοναχικό πνεύμα... 

Η είσοδος επιβλητική, παρ' όλες τις έντονες φθορές του χρόνου. 

Το πλέον συγκινητικό σημείο είναι αυτό το παράθυρο, όπου αχνοφαίνεται ένας ναύτης - από αυτούς που λάτρευε να φιλοτεχνεί ο Τσαρούχης - αυτούς που κάποτε πόζαραν σε αυτό το σημείο... Πρόκειται για μια οφθαλμαπάτη, έργο του Γ. Τσαρούχη. Καθώς εισέρχεσαι στο κτήμα νομίζεις πως όντως βλέπεις ένα ναύτη στο παράθυρο...

Το διώροφο διατηρητέο κτίριο της οδού Πλουτάρχου στο Μαρούσι, το σχεδίασε ο ίδιος το 1965. Ο Γιάννης Τσαρούχης ήδη από τη δεκαετία του '70 είχε αποφασίσει να δημιουργήσει το ίδρυμα με σκοπό να κρατήσει συγκεντρωμένα τα έργα του. Το Μουσείο Γιάννη Τσαρούχη εγκαινιάστηκε το 1982, στο σπίτι του καλλιτέχνη, που ο ίδιος μετέτρεψε σε Μουσείο παραχωρώντας την προσωπική συλλογή του. Παράλληλα λειτούργησε το Ίδρυμα Τσαρούχη με σκοπό τη διάδοση του έργου.

Σήμερα δεν είναι επισκέψιμο στο κοινό. Τα προβλήματα που παρουσιάζει η έδρα του Ιδρύματος είναι αρκετά. Το κτίριο χρήζει ανακαίνισης, με προβλήματα υγρασίας, με παράθυρα που χρειάζονται αντικατάσταση... Η δύσκολη οικονομική συγκυρία δεν βοηθά. Για αυτό, τα έργα του ζωγράφου έχουν μετακομίσει προσωρινά στο δεύτερο όροφο του κτιρίου του Μουσείου Μπενάκη στην Πειραιώς, ενώ προγραμματίζεται να βρεθεί κάτω από την ίδια ομπρέλα με το Μουσείο Μπενάκη διατηρώντας την αυτονομία του.

Σχετική ανάρτηση / ξενάγηση στην αναδρομική έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, όπως είχε παρουσιαστεί στο blog : Γιάννης Τσαρούχης 1910-1989

Κωστής Γεωργίου. Hortus Clausus, Μουσείο Μπενάκη

Έφτασα στο Μουσείο Μπενάκη για να δω την έκθεση φωτογραφίας του Massimo Listri [δες σχετικές φωτογραφίες και εντυπώσεις πατώντας εδώ: "Massimo Listri. Φωτογραφική Αρχιτεκτονική"] αλλά και την αφιερωμένη έκθεση στον Γιάννη Τσαρούχη (θα ανέβει άμεσα μια σχετική ανάρτηση), μα με περίμενε μια ευχάριστη έκπληξη.

Μπαίνοντας στο αίθριο του Μουσείου Μπενάκη (κτίριο Πειραιώς), 

αντίκρισα μια έκθεση γλυπτών...

Εξπρεσιονιστικά ζώα και παράδοξα ανθρωποειδή, που "ορίζουν την ύπαρξή τους μέσα από το επιθετικό χρώμα, τη δυναμική των όγκων αλλά και ένα μινιμαλιστικό στιλιζάρισμα που συχνά παραπέμπει στο σύγχρονο design".

Αυτόματα δημιουργήθηκε ο συνειρμός... Μακάρι όλη η πόλη να είχε όμορφα αγάλματα και να αποτελούσαν κομμάτι της ζωής των Αθηναίων... 

Καθώς τα προσπερνούσαν όμως να χαίρονταν, να ήθελαν να τα ερμηνεύσουν, να ήταν αφορμή να πλάσουν νέους κόσμους με τη φαντασία τους...

Άραγε πόσοι μπορούν να αφήσουν την τέχνη να 

εισχωρήσει μέσα τους με τέτοια δύναμη; 

Τα 25 περίπου γλυπτά του Κωστή Γεωργίου οργανώνονται με έναν τέτοιο θεατρικό τρόπο στο αίθριο του Μουσείου Μπενάκη ώστε να λειτουργούν ως μια κλειστή Εδέμ, έναν hortus clausus για το θεατή.

Μακάρι να μπορούσε η τέχνη να λειτουργήσει έστω και για λίγα λεπτά

ως ένας πραγματικός χώρος μαγείας, διαφυγής...

Η αλήθεια είναι ότι τα ελληνικά Μουσεία δεν μας έχουν συνηθίσει σε τέτοιου είδους εκθέσεις, και χάρηκα ιδιαίτερα αυτή τη περιδιάβαση ανάμεσα στα γλυπτά.

Η έκθεση αυτή εντάσσεται στις θεματικές εκθέσεις-προτάσεις επιμελητών και ιστορικών τέχνης που συνεργάζονται με το Μουσείο Μπενάκη.

Την συγκεκριμένη έκθεση πρότεινε και επιμελείται ο ιστορικός τέχνης και επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μάνος Στεφανίδης.

*//*\\*

Στο “Hortus Clausus” καταγράφεται η έρευνα του Κωστή Γεωργίου στη γλυπτική έκφραση, καθώς και η μεταφορά στον τρισδιάστατο χώρο βασικών επιτευγμάτων της ζωγραφικής του.

Ο Κωστής Γεωργίου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1956, υπήρξε μαθητής του Δημήτρη Μυταρά και του Δημοσθένη Κοκκινίδη στην ΑΣΚΤ και του Peter de Francia στο Royal College of Fine Arts του Λονδίνου. Έχει παρουσιάσει περισσότερες από 90 ατομικές εκθέσεις με τη δουλειά του σε όλο τον κόσμο και έχει συμμετάσχει σε περισσότερες από 150 ομαδικές. Μεταξύ των άλλων απέσπασε ειδικό βραβείο στην Τριενάλε της Οσάκα το 1993.

Έως 2/3/2014

Σταυρούλα Σκαλίδη, Κρέας από σταφύλι, Πόλις

To «Κρέας από σταφύλι» (Πόλις, 2010) της Σταυρούλας Σκαλίδη ήταν το πρώτο βιβλίο που διάβασα στην αυγή του νέου έτους. Oι ήρωες του λογοτεχνικού κόσμου της Σκαλίδη, πίσω από τα σκληρά προσωπεία τους, κρύβουν προσεκτικά την ευαισθησία, την ανασφάλεια και τη δίψα τους για αγάπη. Επιζητώντας λανθασμένα την αποδοχή, προκαλώντας πόνο στους εαυτούς τους και στους άλλους, πάντα όμως «με πρόσχημα την αγάπη». 

Η συγγραφέας παίζει εύστροφα με τις λέξεις. Γραφή σχολαστική, ματιά συμπονετική, αλλά ταυτόχρονα και ειρωνική, με σαρκαστικό και θυμωμένο ύφος. Οι χαρακτήρες επιβιώνουν σ' έναν κόσμο με βία και ωμότητα, όπως σε προϊδεάζει και ο υπότιτλος του βιβλίου ("μια ιστορία ωμοφαγίας"). Βία που πηγάζει από τον ασφυκτικό οικογενειακό περίγυρο, τη μοναξιά και τη σκληρή κοινωνική περιθωριοποίηση. 

«Το καλοκαίρι την έβγαζε έξω και σε παγκάκια, δεν είχε πρόβλημα, αλλά το χειμώνα το κρύο δεν περνιότανε, όσες εφημερίδες κι αν γέμιζαν το σώμα τους. Η καλύτερη μόνωση. Ας χρησίμευαν κάπου και οι φυλλάδες, αφού ο κόσμος όλο και λιγότερο τις διαβάζει. Πάντα αυτές είναι το μονωτικό υλικό. Ανάμεσα στην εξουσία και σ’ αυτούς που την υφίστανται. Όταν κόβεται το αόρατο καλώδιο μεταξύ τους, ανθίζουνε φούντες οι χούντες. Και πάλι από την αρχή. Μέχρι να ξαναγίνει το καλώδιο. Γείωση για τη δημοκρατία».

«Μέσα σε τριάντα χρόνια η Ελλάδα πέρασε από τα διάσελα στα άσυλα. Τι ψάχνεις; Είκοσι χρόνια τόσα και εμείς στους δρόμους. Φύγαμε από τους τόπους μας. Βασανιστήκαμε στα μουγκά. Φαλιρίσαμε. Κι είμαστε τώρα βάρος. Της κυρίας Ελλάδας. ‘Άααλα! Άνοιξε κι άλλη μπουκάλα!’ (Πιάνει ένα κουτάκι μπίρα ο Νικηφόρος από την τσέπη του και τ’ ανοίγει.) Καταλαβαίνεις; Μείναμε μπουκάλα. Α, κοίτα ποιοι φέρνουν τ’ αμάξια τους εδώ κι αράζουνε. Χρυσά τα πλερώνουνε. Οι τίποτα. Τους βλέπεις; Γούνες, δερμάτινα, ασημικά απάνου τους με το κιλό. Έξω κούκλα και μέσα πανούκλα. Κοίτα με τι σιχασιά μας κοιτάνε. Άμα μπορούσαν θα μας αφανίζανε. Θα μας πατάγανε με το τζιπ, μην τους χαλάμε το ντεκόρ. Τη μόστρα. Ζούμε, ρε, κι εμείς. Ζούμε τα φτωχαδάκια. Οι μπατίρηδες. Ζούμε. Εκείνοι έχουνε τη ρόδα, εμείς έχουμε τα ρόδα. Στην ψυχή, ρε παιδάκι μου. Άκου με που σου λέω. Πρίγκιπες είμαστε. Από μόνοι μας. Άκου με. Άκου με, ρε φίλε», τράβαγε τραγουδιστά τις κουβέντες του ο Νικηφόρος κι έβγαλε από την τσέπη του μια φυσαρμόνικα. Μια στάλα πράμα και σείχτηκε ο τόπος. Γαλήνεψε το μέρος. Σωπάσανε οι δρόμοι. Γέμισε ο κόσμος. Καημό. Της φυσαρμόνικας. Ένα υποσχετικό βαλσάκι, παραπαπαπάμ πα παμ πα παμ, πήρε το μούχρωμα και το ‘κανε νύχτα. Βράδυ κρύο και βαρύ. Τα μαζέψανε σιγά σιγά και φύγανε για κανά κατάλυμα. Σέρνανε τις σακούλες και τα χαρτόκουτά τους. Tο βιος τους. Tο αβίωτο. Που με βία μετράει. Τους ανθρώπους. Κάτω από το όριο της επιβίωσης. Τη γη.»

Από τις εκδόσεις «Πόλις» κυκλοφορεί και το πρώτο βιβλίο της Σκαλίδη «Προδοσία και εγκατάλειψη» (2008), το οποίο βραβεύτηκε με το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα από το περιοδικό «Διαβάζω». Το «Κρέας από σταφύλι» (2010) είναι το δεύτερο βιβλίο της.  Μέχρι λοιπόν να κυκλοφορήσει επόμενο βιβλίο, εσείς μπορείτε να αναζητήσετε τα δυο προηγούμενα, το αξίζουν.

Το blog της : scalidi.wordpress.com .

Σταυρούλα Σκαλίδη, Κρέας από σταφύλι, Πόλις

«Ομήρου Ιλιάδα» στο Θέατρο Χώρα, μια θεατρική εμπειρία...

(εκπληκτική αφίσα της παράστασης) 

Χτες βράδυ στο Θέατρο Χώρα, παρακολουθήσαμε την «Ιλιάδα» του Στάθη Λιβαθινού. Το ανυπέρβλητο ομηρικό έπος (24 ραψωδίες και 15.692 στίχοι) σε μια μεγάλη παραγωγή, ανεβασμένο στην εξαιρετική, βραβευμένη μετάφραση του Δ.Ν. Μαρωνίτη. Μια πραγματικά σπουδαία παράσταση. 

Εύστοχα σκηνοθετικά ευρήματα του Στάθη Λιβαθινού, με ερμηνείες που σε αφήνουν άφωνο, υπέροχη ζωντανή μουσική επένδυση και με τις λέξεις της αρχαίας ελληνικής γραμματείας να σε γεμίζουν πλούτο...  Μια καλοκουρδισμένη παράσταση που κερδίζει το στοίχημα με το θεατή και δεν τον κουράζει με τη μεγάλη χρονική της διάρκεια. Δίχως υπερβολή πρόκειται για ένα θεατρικό έπος, μια θεατρική εμπειρία...

Μπορούμε να πούμε ότι το έργο είναι μια ακόμη αφορμή για να κοιτάξεις ξανά «μέσα» σου. Να διαπιστώσεις πόσο μάταιος είναι ο κάθε πόλεμος, να συνειδητοποιήσεις τη δυσκολία της ένωσης, τον αιώνιο διχασμό της ελληνικής φυλής. Να επαναπροσδιορίσεις την αξία της συμφιλίωσης. Το φινάλε του έργου ίσως είναι ένα από τα πιο ουμανιστικά κείμενα που έχουν γραφτεί ποτέ... Αξίζει να σκύψουμε ξανά πάνω από αυτά τα κείμενα, γιατί κάπου χάσαμε την ουσιαστική επαφή στην πορεία μας.

Είχαμε την τύχη εχτές το βράδυ να παραβρίσκεται στο θέατρο Χώρα και ο μεταφραστής της Ιλιάδας και να κάθεται ακριβώς μπροστά μας. Στο τέλος της παράστασης, λίγο πριν αποχωρήσουμε, πήρα το θάρρος και στράφηκα προς το μέρος του κυρίου Μαρωνίτη και του είπα ένα εγκάρδιο "ευχαριστώ" για όλα όσα μας έχει προσφέρει. Έμεινα συγκλονισμένη από την αντίδραση του. Μου έσφιξε το χέρι και δακρυσμένος μου είπε εκείνος "ευχαριστώ". Ένας σπουδαίος φιλόλογος και μεταφραστής αρχαίων συγγραφέων, συγκινημένος από την αποδοχή του έργου του. Είναι λίγες οι φορές που βιώνεις τέτοιες θεατρικές στιγμές, είμαι ευτυχής που την έζησα... 

Η παράσταση «Ομήρου Ιλιάδα» επαναλαμβάνεται στο Θέατρο Χώρα, μετά από την Πειραιώς 260 και το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, από τις 12 Φεβρουαρίου έως και τις 9 Μαρτίου 2014. 

trailer παράστασης

Θέατρο Χώρα
Αμοργού 20, Αθήνα (Κυψέλη) , +0302108673945 ,
Διάρκεια (με ένα διάλειμμα): 225'

Παράταση των παραστάσεων έως τις 13 Απριλίου!

Μετάφραση: Δ. Ν. Μαρωνίτης
Σκηνοθεσία: Στάθης Λιβαθινός
Σκηνική Διασκευή-Επεξεργασία: Στάθης Λιβαθινός, Έλσα Ανδριανού με τη συμβολή των ηθοποιών της παράστασης
Σκηνικά-Κοστούμια: Ελένη Μανωλοπούλου
Μουσική σύνθεση-Σχεδιασμός ήχου: Λάμπρος Πηγούνης
Αφίσα: Σάκης Στριτσίδης
Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή
Σύμβουλος για τη δραματουργία: Στρατής Πασχάλης
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
Κινησιολογική προετοιμασία-Πολεμικές τέχνες: Σι Μιαο Τζιε Μάχιμος Μοναχός Σαολίν
Επιστημονικός σύμβουλος: Μενέλαος Χριστόπουλος
Επιμέλεια κίνησης: Pauline Huguet
Βοηθοί σκηνοθέτη: Σοφία Γαλανάκη, Νεφέλη Μυρωδιά
Kρουστά: Μανούσος Κλαπάκης
Σύμβουλος για τη δραματουργία: Στρατής Πασχάλης
Επιστημονικός σύμβουλος: Μενέλαος Χριστόπουλος
Βοηθός σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Τίνα Τζόκα
Βοηθός φωτιστή: Ηλέκτρα Περσελή
Ειδικές κατασκευές: Νεκτάριος Διονυσάτος
Επιμέλεια μακιγιάζ: Γιάννης Παμούκης
Κατασκευή σκηνικού: Lazaridis Scenic Studio
Παίζουν: Λευτέρης Αγγελάκης, Αργυρώ Ανανιάδου, Βασίλης Ανδρέου, Δημήτρης Ήμελλος, Νίκος Καρδώνης, Νεφέλη Κουρή, Γεράσιμος Μιχελής, Διονύσης Μπουλάς, Γιάννης Παναγόπουλος, Μαρία Σαββίδου, Χρήστος Σουγάρης, Άρης Τρουπάκης, Αμαλία Τσεκούρα, Γιώργος Τσιαντούλας, Γιώργος Χριστοδούλου
Ακούγονται οι μουσικοί: Ανδρέας Χατζηανδρέας (καβάλ, γκάιντες), Νίκος Παραουλάκης (νέυ), Βαχάν Γκαλστιάν (ντουντούκ), Γιώργος Κοντογιάννης (λύρα κρητική), Παντελής Παυλίδης (πολίτικη & αρχαία ελληνική λύρα), Αλέκος Βασιλάτος (κοντραμπάσο), Μανούσος Κλαπάκης (προηχογραφημένα κρουστά), Άρης Τρουπάκης, Λάμπρος Πηγούνης (ηλεκτρικές κιθάρες)