Θωμάς Σιταράς, Ξεφυλλίζοντας παλιές εφημερίδες. Τα καλύτερα της Παλιάς Αθήνας, εκδόσεις Μίνωας

Αυτό το καινούργιο βιβλίο από τις εκδόσεις Μίνωα, ήρθε στα χέρια μου και με ταξίδεψε στην παλιά Αθήνα. Εκείνη την Αθήνα που δεν έχω γνωρίσει, αλλά αναζητώ μέσα από αναγνώσεις και φωτογραφίες.  Πρόκειται για το νέο βιβλίο του Θωμά Σιταρά «Ξεφυλλίζοντας παλιές εφημερίδες» (υπότιτλος: τα καλύτερα της παλιάς Αθήνας), ένα εικονογραφημένο άνω των 400 σελίδων λεύκωμα. 

Το λεύκωμα αποτελεί μια αποτύπωση της πραγματικής ζωής στην παλιά Αθήνα μέσα από χρονογραφήματα, σκίτσα, γελοιογραφίες και αυθεντικά στιγμιότυπα της αθηναϊκής κοινωνίας.

Ο αθηναιογράφος Θωμάς Σιταράς, μέσα από μια εξαιρετική έρευνα μπόρεσε να μας μεταφέρει ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής του παρελθόντος της πόλης, με έναν ιδιαίτερο και ευχάριστο τρόπο.   Ο Θωμάς Σιταράς έχει επιμεληθεί και το ημερολόγιο για το 2019 των εκδόσεων Μίνωας με τίτλο «Η Ελλάδα της νοσταλγίας».

Μέσα από αυτό το νοσταλγικό και διασκεδαστικό λεύκωμα ο αναγνώστης γνωρίζει:

• Απίστευτες ιστορίες από τις δικαστικές αίθουσες που μόνο η ζωή ξέρει και γράφει.

• Τον Αθηναίο και την Αθηναία στην καθημερινή βιοπάλη μέσα από χαρακτηριστικά, για την εποχή, επαγγέλματα• τότε που η δουλειά δεν γινόταν μόνο με πρωτόγνωρο κέφι, αλλά σήμαινε πολλά περισσότερα.

• Χορταστικές πληροφορίες για το φαγητό της εποχής εκείνης, στιγμιότυπα από κουζίνες σπιτιών και ατμοσφαιρικές ταβέρνες.

• Τους τρόπους διασκέδασης τα ωραία αλλά και συνάμα άτακτα εκείνα χρόνια: θέατρο, σινεμά, πυγμαχικοί αγώνες, ιπποδρομίες.

Το βιβλίο είναι ιδανικό ανάγνωσμα για τους λάτρεις, ερευνητές της παλιάς Αθήνας. 

Συγγραφέας

Ο Θωµάς Σιταράς γεννήθηκε το 1943 στην Αθήνα από γονείς Κωνσταντινουπολίτες. Αριστούχος απόφοιτος της Λεοντείου Σχολής, σπούδασε, ως υπότροφος του Βαυαρικού Υπουργείου Παιδείας, οικονοµικά και δηµοσιογραφία στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Ολοκλήρωσε την πανεπιστηµιακή του εκπαίδευση µε μεταπτυχιακές σπουδές στο μάρκετινγκ στο ίδιο Πανεπιστήμιο.

Εργάστηκε στη Γερµανία, στην εταιρεία Ηλεκτρονικών Υπολογιστών «Honeywell». Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, απασχολήθηκε επί σειρά ετών ως ∆ιευθυντής Μάρκετινγκ στον βιοµηχανικό όµιλο «Α. Πετζετάκις» και σε άλλες µικρότερες επιχειρήσεις.

Παράλληλα, από το 1970 ασχολήθηκε µε την επαγγελµατική εκπαίδευση, ως συνιδρυτής του κολεγίου BCA και ως ιδρυτής του Κέντρου ∆ιοικητικών Επιστηµών. Στον ρόλο του εκπαιδευτή ενηλίκων έχει οργανώσει και συµµετάσχει σε πολυάριθµα σεµινάρια ∆ιοίκησης και Οργάνωσης, Μάρκετινγκ και Πωλήσεων.

Πέραν της συγγραφής επιστημονικών βιβλίων της ειδικότητάς του, ασχολήθηκε συστηματικά με την αθηναιογραφία. Έχει συγγράψει τρία βιβλία για την Παλιά Αθήνα, ενώ διαχειρίζεται συστηματικά από το 2012 τον ιστότοπο www.paliaathina.com – ένα διαδικτυακό μουσείο για την Αθήνα της περιόδου  1834-1940. 

Είναι συνεργάτης της διαδικτυακής έκδοσης της εφημερίδας Πρώτο Θέμα, με δημοσιεύσεις γύρω από την Παλιά Αθήνα, και τακτικό µέλος της Παγκόσµιας Οµοσπονδίας ∆ηµοσιογράφων και Συγγραφέων Τουρισµού.

Από τις εκδόσεις Μίνωας κυκλοφορεί επίσης το ημερολόγιό του για το 2019 με τίτλο Η Ελλάδα της νοσταλγίας.

βροχερός περίπατος στην Ακρόπολη

Έχετε ανέβει ποτέ υπό βροχή στην Ακρόπολη;
Έκανα έναν υπέροχο (!) κυριακάτικο περίπατο με βροχή 
και σκέφτηκα να μοιραστούμε κάποιες εικόνες...

Εγώ και κάποιοι λίγοι εξίσου τρελοί... :-) 

Πολλές φορές έχω ανέβει στην Ακρόπολη, πρώτη φορά περπάτησα όμως ως εκεί με βροχή. 

Και ήταν πραγματικά μαγευτικά! Περίπατος κάθαρση! 

Το κρύο ήταν τσουχτερό αλλά η αδρεναλίνη από την ομορφιά του ναού

και από την αίσθηση μιας ιδιαίτερης εμπειρίας εξάλειψε απόλυτα κάθε αίσθηση παγωνιάς...

 Η βροχή μόλις που μου επέτρεπε να βγάλω το κινητό από την τσέπη μου 

και να τραβήξω φωτογραφίες.

Η ησυχία ήταν μοναδική, το μόνο που ακουγόταν ήταν ο ήχος από τις στάλες της βροχής καθώς έπεφταν πάνω στο χώμα και καθώς άστραφταν τα μάρμαρα. 

Οι Καρυάτιδες ήρεμες, χωρίς τους πολλούς τουρίστες να τις φωτογραφίζουν 

-αν και ημέρα Κυριακή- λαμποκοπούσαν δημιουργώντας μια μυσταγωγία.

Τα βράδια θα ζωντανεύουν, θα φεύγουν από την σταθερή βάση τους και

θα χορεύουν τριγύρω από το ναό, χαζεύοντας από ψηλά την παράξενη πόλη.

Η θέα βέβαια είναι μοναδική.

Οι στέγες των σπιτιών, οι τρούλοι των εκκλησιών

και στο βάθος ο λόφος του Λυκαβηττού.

Η βροχή έχει καθαρίσει την ατμόσφαιρα

σαν να έχει πάρει έστω και για λίγο τη βρώμα και τη δυσωδία μακρυά.

Επιστρέφω το βλέμμα προς τον ναό. Παντού οι ήχοι και νερό από τη βροχή.

Ένα χαμόγελο έχει σχηματιστεί στο πρόσωπο μου και δε λέει να φύγει. 

Σκέφτομαι πόσοι περπάτησαν εδώ πριν από εμένα και τι τυχερή 

στάθηκα αυτή τη βροχερή Κυριακή να ζήσω τούτη την εμπειρία. 

Το θέατρο του Διονύσου από ψηλά, καθώς σφυρηλατείτε από τη χειμωνιάτικη βροχή.

 Υπήρξε ο σημαντικότερος γνωστός υπαίθριος θεατρικός χώρος στην αρχαία Αθήνα και το πρώτο θέατρο του κόσμου. 

Φτάνω κοντά του, στέκομαι στις θέσεις.  Αποτελούσε μέρος του ιερού του Ελευθερέως Διονύσου και υπήρξε ο βασικός τόπος παράστασης του αττικού δράματος, αφού φιλοξενούσε τα Μεγάλα Διονύσια, τη μεγαλύτερη θεατρική γιορτή της πόλης των Αθηνών. 

Οι σωζόμενες τραγωδίες και κωμωδίες του 5ου και του 4ου π.Χ. αι. γράφτηκαν - τουλάχιστον οι περισσότερες - για να εκτελεστούν σε αυτόν τον χώρο.

Μπροστά από το ναό της Ακρόπολης, 

ένα εισιτήριο εισόδου πάνω στα χαλίκια, το παρατηρώ και το φωτογραφίζω.

  Αυτή είναι μια άλλου είδους καρτ ποστάλ που φεύγοντας την παίρνω μαζί μου.

Επιστρέφοντας σπίτι, στην Διονυσίου Αρεοπαγίτου ένα βροχερό σκηνικό.

Και ο χειμώνας είναι πολύ όμορφος στην Αθήνα.

3oς χρόνος "Το όνειρο ενός γελοίου" του Φ.Ντοστογιέφσκι στο Θέατρο Μορφές Έκφρασης

"Το όνειρο ενός γελοίου", του μοναδικού Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι -ένα από τα ωραιότερα διηγήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας- στο θέατρο Μορφές Έκφρασης. 

«Μπορεί τώρα να γελάτε μαζί μου και να με περνάτε για τρελό που πίστεψε σε ένα όνειρο, ένα παραλήρημα, μια παραίσθηση, παιχνίδια του νου.  Παιχνίδια, παιχνίδια και όνειρα. Τι πάνε να πουν παιχνίδια; Σάμπως η ζωή μας δεν είναι ένα παιχνίδι; Δεν είναι ένα όνειρο; Μπορεί τα όνειρα να κρατάνε μόνο μια στιγμή, όμως μπορούμε να τα κάνουμε να διαρκέσουν αιώνια. Χωρίς παιχνίδια και όνειρα υπάρχει μόνο θάνατος, χωρίς παιχνίδια και όνειρα η ζωή είναι μια σκέτη κόλαση.»

Σε αυτή ακριβώς τη δύσκολη συγκυρία, όπου ο σύγχρονος άνθρωπος αισθάνεται εγκλωβισμένος μέσα στην καθημερινή ματαίωση, το θέατρο Μορφές Έκφρασης επέλεξε να ανεβάσει ένα εκπληκτικό λογοτεχνικό κείμενο που σκοπό έχει να ξαναθυμίσει και να μας δείξει το δρόμο. Τη στιγμή που όλοι, λοιπόν, θέλουν να σου ακυρώσουν το όνειρο, αυτό το έργο γραμμένο από το μεγάλο Ρώσο δημιουργό το 1877, λειτουργεί ως χάρτης προς την έξοδο του λαβυρίνθου, θέλοντας να σε οδηγήσει προς το φως.

«Το όνειρο ενός γελοίου» αποτελεί ένα αριστούργημα γραφής και πλοκής που καθοδηγεί το θεατή βήμα βήμα από έναν κόσμο εχθρικό για τον άνθρωπο στην άλλη πλευρά, εκεί όπου η ευτυχία γίνεται πράξη. Το συγκεκριμένο κείμενο αποτελεί το απόσταγμα της σκέψης, της φιλοσοφίας και της μελέτης του μεγάλου στοχαστή Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι. Ουσιαστικά μεταλαμπαδεύει τις βαθύτερες αξίες και ανάγκες του ανθρώπου, που κάπου έχασε στην πορεία.

«Πονάει να ξέρεις μόνος την αλήθεια. Όμως, αυτοί δε θα το καταλάβουν, δε θα τη μάθουν ποτέ, γιατί κανείς δε ζει αληθινά, αυτό που θα 'θελε να ζει.»

Ένα όνειρο γίνεται αιτία να αλλάξει ένας άνθρωπος για πάντα. Ένας άνθρωπος που μέχρι εκείνη τη νύχτα, προετοιμαζόταν για να βάλει τέλος στη δίχως νόημα ζωή του. Από το όνειρο και μετά, συνειδητοποιεί την αλήθεια που σαν τυφλός αγνοούσε, ενώ ήταν μπροστά στα μάτια του. Πλέον μπορεί να δει τον κόσμο γύρω του, έναν κόσμο τόσο απίστευτα όμορφο και αληθινό, που μόνο ένας γελοίος άνθρωπος θα μπορούσε έστω και να πιστέψει ότι μπορεί να υπάρξει! Eκεί όπου η ζωή είναι γεμάτη, η ευτυχία πηγάζει από την αγάπη που κρύβουμε μέσα μας και ο άνθρωπος μπορεί να επικοινωνεί, να νιώθει, να χαίρεται που υπάρχει και να ζει αληθινά.

«Όλα εξαρτιόντουσαν από μένα και η ζωή και ο κόσμος. Σκοτώνομαι και όλα καταστρέφονται για μένα. Το σύμπαν ολόκληρο μόλις σβήσω, θα εξαφανιστεί σαν ένα φάντασμα. Οι άνθρωποι και όλος ο κόσμος είναι παράκρουση των αισθήσεών μου.»

Ο Θωμάς Κινδύνης με μια εξαιρετική ερμηνεία μας μετέφερε το λόγο του Ντοστογιέφσκι, εστιάζοντας στις βασικές έννοιες της επικοινωνίας και της αγάπης που πραγματεύεται το έργο. Μια καθόλου στατική παράσταση, καθώς ο ηθοποιός κινείται σε όλη τη σκηνή, ενώ παίξει και μόνος του νότες με μια μικρή φυσαρμόνικα. Στο τέλος της παράστασης οι θεατές δικαίως δε σταματούν να τον χειροκροτούν.  Η σκηνοθεσία της Άννας Σεβαστής Τζίμα απογειώνει την ερμηνεία και τη σκηνική παρουσία του. Επίσης, πολύ ωραία η μουσική και τα βίντεο.

Ένα έργο που μεταδίδει σημαντικά μηνύματα. Αυτό αξίζει να είναι το θέατρο. Να διαπαιδαγωγεί, να αφυπνίζει και να αποτελεί μια μορφή αντίστασης. Όπως αναφέρει και ο Θ. Κινδύνης στο πρόγραμμα της παράστασης: "Τους ανθρώπους δε τους διαφθείρει ούτε ο πολιτισμός ούτε η παιδεία, ούτε η πρόοδος και η δημιουργία, αλλά μόνο η φτώχεια, η αγραμματοσύνη και η καταπίεση". Ίσως η λύση στα προβλήματα μας να είναι μπροστά στα μάτια μας, το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι ...να ξυπνήσουμε και να ζήσουμε!

Η παράσταση συνεχίζεται για τρίτη χρονιά.
Πρεμιέρα 3ης σεζόν: Σάββατο 10 Νοεμβρίου 2018.
Κάθε Σάββατο στις 21.30 και Κυριακή στις 19.30!

Τηλ. κρατήσεις: 210 3464903, 210 3464002
Online κράτηση: https://www.ticketservices.gr/event/to-oneiro-enos-geloioy-sto-theatro-morfes-ekfrasis/?lang=el
Email: morfesekfrasis@gmail.com

Paul Auster, 4 3 2 1

Καινοτόμο ως προς τη δομή του, το 4 3 2 1 είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο. 1217 σελίδες, γεμάτες αναφορές για τη λογοτεχνία, τη ζωή στην Αμερική, τη διαδικασία της συγγραφής, ένα ακατάπαυστο namedropping βιβλίων, συγγραφέων, συγκροτημάτων, μουσικών, τραγουδιών, ταινιών! Ένα συγκινητικό και δυνατό μυθιστόρημα, που κάθε λάτρης της λογοτεχνίας θα αγαπήσει. Αφιέρωσα σχεδόν όλο τον Αύγουστο στην ανάγνωση αυτού του βιβλίου, μεταφέροντας το μαζί μου στις διακοπές, σε πόλη και θάλασσες. Με αποζημίωσε και με το παραπάνω. Η ανάγνωση του 4 3 2 1 ήταν ένα παράλληλο συναρπαστικό ταξίδι.  

Τέσσερις ζωές. Ένας ήρωας. Τέσσερα αγόρια ίδια, αλλά όμως διαφορετικά. Έχουν ίδιους γονείς, το ίδιο σώμα, όμως το καθένα ζει σε άλλη πόλη και υπό τελείως διαφορετικές συνθήκες. Όσο προχωρά το βιβλίο, τόσο αποκλίνουν οι ζωές τους, αλλά σύμφωνα με τον συγγραφέα, συνεχίζουν να είναι το ίδιο άτομο, που βιώνει τον ίδιο χρόνο αλλά όχι στον ίδιο τόπο. Οι έρωτες, οι φιλίες και τα πάθη τους είναι διαφορετικά. Η εκδοχή κάθε ιστορίας διατρέχει την Αμερική των μέσων του 20ου αιώνα. Όπως επισημαίνει η μεταφράστρια: "Ο τρόπος που δομεί ο Auster το 4 3 2 1 σημαίνει ότι βασική του δύναμη δεν είναι η πλοκή της ζωής του κάθε Φέργκιουσον ξεχωριστά, αλλά η διαπλοκή όλων των Φέργκιουσον –και των ανθρώπων που τους περιβάλλουν– μεταξύ τους: οι διασταυρώσεις, οι αποκλίσεις, και όλα τα αν."

Το βιβλίο θίγει σημαντικά θέματα, όπως ο ρατσισμός, ο πόλεμος και προσφέρει πολλά ερεθίσματα στη σκέψη. Εναντιώνεται στις "σχολές" δημιουργικής γραφής, με την άρνηση του ήρωα του να παρακολουθήσει μαθήματα δημιουργικής γραφής, αλλά και ο ίδιος ο Auster συνειδητά καταπατά και δεν ακολουθεί βασικούς κανόνες και συνταγές γραφής. Ο ίδιος τονίζει πως υπάρχουν πολλοί τρόποι γραφής ενός μυθιστορήματος και αξίζει ο καθένας να βρει τον τρόπο του για να γράψει, και όχι αυτόν που θα του διδάξει ή υπαγορεύσει κάποιος.  

«Δε σου χρειάζονται συμβουλές, επιμονή σου χρειάζεται.  Όπως έγραψε κάποτε ο καλός σου φίλος ο Έντγκαρ Άλαν Πόε σε έναν επίδοξο συγγραφέα: Να είσαι γενναίος - να διαβάζεις πολύ - να γράφεις πολύ - να δημοσιεύεις λίγα - να κρατάς απόσταση από τους μικρόνοες - και να μη φοβάσαι τίποτα.» (σ.381)

Το 4 3 2 1 είναι ένα "πλούσιο" σε μηνύματα βιβλίο, το δικό μου αντίτυπο γέμισε με υπογραμμίσεις φράσεων, προτάσεων και αρκετές παράλληλες σημειώσεις.  Ξεκίνησα να αντιγράφω κάποια αποσπάσματα για να τα μοιραστώ εδώ, μα χάθηκα! Σε κάθε σελίδα κάτι είχε τραβήξει την προσοχή. Αξίζουν συγχαρητήρια στην εξαιρετική μετάφραση της Μαρίας Ξυλούρη!

Ο συγγραφέας έχει δηλώσει ότι το 4 3 2 1 είναι το "πιο σημαντικό του μυθιστόρημα" και εκείνο το βιβλίο για το οποίο θα ήθελε να τον θυμούνται, αυτό που θα "επισκιάσει" τα υπόλοιπα βιβλία του. Νομίζω ότι το πετυχαίνει. Είναι ένα μυθιστόρημα που φαίνεται να αποτελεί το επιστέγασμα όλων των συγγραφικών προσπαθειών του. Το 4 3 2 1 δεν είναι απλά το μυθιστόρημα της χρονιάς. Μου άφησε την αίσθηση ότι είναι ένα βιβλίο που θα μείνει κλασικό. Ένας Paul Auster σε τρελά, δημιουργικά, εμπνευσμένα κέφια! 

Το βιβλίο με δυο μόνο λέξεις; Αναγνωστική ευδαιμονία.

«Όχι ότι είχε σταματήσει να προσέχει τον κόσμο, ο κόσμος όμως πλέον δεν γινόταν απλώς κομμάτια, ο κόσμος είχε πιάσει φωτιά, και το ερώτημα ήταν: Τι να κάνεις ή να μην κάνεις όταν ο κόσμος καιγόταν και δεν είχες τον εξοπλισμό να σβήσεις τις φλόγες, όταν η φωτιά ήταν μέσα σου όσο και γύρω σου, και ό,τι κι αν έκανες ή δεν έκανες, οι πράξεις σου δεν θα άλλαζαν τίποτα; Ακολούθησε πιστά το σχέδιο γράφοντας το βιβλίο σου. Αυτή ήταν η μόνη απάντηση που μπορούσε να σκεφτεί ο Φέργκιουσον. Γράψε το βιβλίο αντικαθιστώντας την πραγματική φωτιά με μια φανταστική φωτιά και έλπιζε πως η προσπάθεια θα αποδώσει κάτι παραπάνω από το τίποτα. Όσο για την επίθεση Τετ στο Νότιο Βιετνάμ, όσο για την απόσυρση του Λίντον Τζόνσον από τις εκλογές, όσο για τη δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ: τα παρακολουθούσε όσο πιο προσεκτικά μπορούσε, τα απορροφούσε όσο πιο βαθιά μπορούσε, πέραν αυτού όμως, τίποτα. Δεν θα πάλευε στα οδοφράγματα, θα επευφημούσε όσους το έκαναν όμως, και μετά θα γυρνούσε στο δωμάτιό του και θα έγραφε το βιβλίο του. Καταλάβαινε πόσο αδύναμη ήταν αυτή η στάση. Την αλαζονεία της, τον εγωισμό της, το ελάττωμα της τέχνης πάνω απ’ όλα στο σκεπτικό του, αν όμως δεν επέμενε στο επιχείρημά του (που μάλλον δεν ήταν επιχείρημα τόσο πολύ, όσο ενστικτώδες αντανακλαστικό), θα ενέδιδε σε ένα αντεπιχείρημα που πρότεινε την ύπαρξη ενός κόσμου στον οποίο τα βιβλία δεν ήταν πια απαραίτητα, και ποια στιγμή μπορούσε να είναι πιο σημαντική για τη συγγραφή βιβλίων από μια χρονιά στην οποία ο κόσμος καιγόταν – κι εσύ καιγόσουν μαζί του;» (σ. 1158-1159)

Ο Paul Auster (Πολ Όστερ) γεννήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου του 1947 στο Νιου Τζέρσι από γονείς πολωνοεβραϊκής καταγωγής. Απόφοιτος του πανεπιστημίου Κολούμπια, μετά τις σπουδές του έζησε για ένα διάστημα στη Γαλλία. Το πρώτο του πεζογραφικό βιβλίο είναι το αυτοβιογραφικό δοκίμιο Η επινόηση της μοναξιάς (1982). Ακολούθησε η Τριλογία της Νέας Υόρκης: Γυάλινη πόλη (1985), Φαντάσματα (1986) και Το κλειδωμένο δωμάτιο (1986), μεταμοντέρνες παραλλαγές της ιστορίας μυστηρίου που τον καθιέρωσαν ως έναν από τους σημαντικότερους σύγχρονους συγγραφείς. Έκτοτε έχει γράψει πλήθος πεζογραφικών έργων μεταξύ των οποίων τα μυθιστορήματα: Mr. Vertigo, Το βιβλίο των ψευδαισθήσεων, Σάνσετ Παρκ, Αόρατος. Έχει ασχοληθεί με τον κινηματογράφο τόσο ως σκηνοθέτης όσο και ως σεναριογράφος. Ζει στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Είναι μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Γραμμάτων. Για να διαβάσετε περισσότερα για τον Paul Auster: www.paul-auster.com και www.metaixmio.gr