«Η Μαζώχτρα» του Αργύρη Εφταλιώτη στο Μικρό Γκλόρια

«Πού καιρός 

και πού κεφάλι να στοχαστούνε, 

να βρούνε τη φύτρα 

και τη ρίζα τού κακού.

Όλοι φρενιασμένοι τρέχανε…»

Η παραπάνω φράση προέρχεται από τη «Μαζώχτρα», ένα σπουδαίο διήγημα της νεοελληνικής λογοτεχνίας, που παρουσιάζεται για πρώτη φορά επί σκηνής. Μια φράση που μπορεί να περιγράψει αλληγορικά και τη σημερινή μας κατάσταση.  Έτσι δεν αντιδρούμε πλέον; Πού καιρός για σκέψη, για στοχασμό, για αυτοκριτική και αναζήτηση της ρίζας του κακού. Όλοι φρενιασμένοι τρέχουμε...

Η ομάδα που είχε ανεβάσει πολύ πετυχημένα τους «Χαλασοχώρηδες» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη - μια παράσταση που αγαπήσαμε πολύ και σε αυτό το blog -  επιστρέφει και επιλέγει να ανεβάσει ένα ακόμη σπουδαίο διήγημα, τη «Μαζώχτρα» του Αργύρη Εφταλιώτη. Καταδεικνύοντας πώς μπορεί ένα διήγημα να μεταφερθεί στο θέατρο χωρίς τη χρήση αφηγητή και χωρίς το κείμενο να υποστεί διασκευή.

Ο σκηνοθέτης Κώστας Παπακωνσταντίνου σχολιάζει σχετικά: 

«Στην πρώτη μου σκηνοθεσία, τους «Χαλασοχώρηδες» του Παπαδιαμάντη, με ενδιέφερε η λογοτεχνία ως φορέας της Ιστορίας, καθώς το συγκεκριμένο διήγημα εκτός από ένα σπουδαίο έργο, αποτελεί και ένα υπέροχο μάθημα πολιτικής ιστορίας. 

Στη «Μαζώχτρα», ένα ολόκληρο χωριό φτάνει στην καταστροφή γιατί κανείς, όταν ξέσπασε το κακό, δεν κάθισε να σκεφτεί τις πραγματικές αιτίες.» 

Ας δούμε όμως συνοπτικά την υπόθεση του έργου:

Όλα διαδραματίζονται σ’ένα χωριό της Κρήτης, την «Παραμυθιά». Εκεί ζούσε η Ασήμω, όμορφη και φτωχή κοπέλα που μάζευε ελιές στα χτήματα των άλλων. Στην «Παραμυθιά» ζούσε κι ένα όμορφο παλικάρι που ήταν αρχοντόπουλο, ο Πανάγος. Οι δύο νέοι ερωτεύονται και ανταλλάσσουν όρκους αγάπης. Μα ένα αρχοντόπουλο δεν μπορεί να παντρευτεί μια μαζώχτρα. Ο Πανάγος αθετεί το λόγο του και η προδομένη Ασήμω αντιμετωπίζει τον χλευασμό του χωριού. Εκείνος πρέπει να υπερασπιστεί την κοινωνική του ανωτερότητα. Τότε εκείνη αποφασίζει να τον εκδικηθεί. Διαδίδει ένα ψέμα σαν φήμη στο χωριό. Οι πάντες ευκολόπιστα, επιπόλαια και άκριτα το πιστεύουν. Δεν ψάχνουν να βρουν την αλήθεια και τότε ξεσπά η συμφορά. Αλλεπάλληλα φονικά ξεκινούν ανάμεσα σε χριστιανούς και μουσουλμάνους Παραμυθιώτες… 

Τρία πράγματα με κέρδισαν στην παράσταση. Πρώτον, οι ερμηνείες των ταλαντούχων ηθοποιών - του Θοδωρή Θεοδωρίδη, της Αγγελικής Μαρίνου και του Δημοσθένη Ξυλαρδιστού. Καταφέρνουν να σε μεταφέρουν στην εποχή του κειμένου, μεταδίδοντας τις εικόνες με εξαιρετικό τρόπο. Δεύτερον, το ίδιο το κείμενο· η ποιητική ντοπιολαλιά και η ουσία του. Τρίτον, η σκηνοθετική ματιά και η φαντασία του Κώστα Παπακωνσταντίνου. Καταφέρνει με ελάχιστα μέσα και έξυπνα ευρήματα να κρατήσει ζωντανό το ενδιαφέρον του θεατή σε ένα δύσκολο εγχείρημα. 

Αξίζει να την παρακολουθήσετε. 
Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο Μικρό Γκλόρια.

Η ταυτότητα της παράστασης:

Κείμενο: Αργύρης Εφταλιώτης
Σκηνοθεσία: Κώστας Παπακωνσταντίνου
Βοηθοί Σκηνοθέτη: Δήμητρα Μητροπούλου, Χρήστος Χριστόπουλος
Επιμέλεια κίνησης: Μαργαρίτα Τρίκκα
Σκηνικά-Κοστούμια: Ζωή Αρβανίτη
Μουσική: Βασίλης Κουτσιλιέρης
Φωτισμοί: Γιώργος Αγιαννίτης
Φωτογραφίες: Νίκος Βαρδακαστάνης

Ερμηνεύουν: Θοδωρής Θεοδωρίδης,  Αγγελική Μαρίνου,  Δημοσθένης Ξυλαρδιστός

«Μαζώχτρα», του Αργύρη Εφταλιώτη, Θέατρο Μικρό Γκλόρια, Ιπποκράτους 7, Στάση Μετρό Πανεπιστήμιο, Αθήνα, τηλ. 2103600832. 
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Δευτέρα & Τρίτη, 21:15, 
από 26 Οκτωβρίου έως 25 Ιανουαρίου. Τιμές εισιτηρίων: 12 € (γενική είσοδος), 8 € (μειωμένο για φοιτητές, μαθητές, άνω των 65, κατόχους κάρτας ΟΑΕΔ). 
Περισσότερες Πληροφορίες: https://www.facebook.com/hmazoxtra.

Δημήτρης Μητρόπουλος, μια μουσική ιδιοφυΐα...

"Το γράμμα σου το τόσο αισιόδοξο, το τόσο ωραία γεμάτα σχέδια κατέληξε στο να δώσει τη χαριστική βολή στη ψυχή μου, τη βασανισμένη με τα διάφορα προβλήματα και διλήμματα που μου έχουν παρουσιαστεί τον τελευταίο καιρό. Ακριβώς τη στιγμή που ζητούσα πληροφορίες περί της δυνατότητας να γίνω αμερικανός resident ή πολίτης. Το φαντάζεσαι; Ένα είναι βέβαιο αγαπητό μου παιδί ότι είτε εδώ είτε κάτω στον τόπο μας θα είμαι πάντα δυστυχισμένος. Αλλά εδώ τουλάχιστον θα είμαι λιγότερο δυστυχισμένος. Εδώ παρ' όλο που υποφέρω ηθικά, είμαι ηθικά αγνός. Δε θα ήταν αλίμονο το ίδιο στην Αθήνα. Το γνωρίζω πολύ καλά. Στην Αθήνα χτυπιέμαι ηθικά από δυο μεριές. Εδώ επιτέλους υποφέρω από τα δικά μου βάσανα που θα υπάρχουν για μένα σε όλες τις γωνιές της γης. Η Αθήνα όμως θα σημαίνει την απόλυτη πανωλεθρία, αν ξαναγυρίσω για πολύ. Εδώ επιτέλους αισθάνομαι εξαγνισμένος. Βοηθημένος να μετουσιώσω τις αδυναμίες μου. Επειδή εδώ οι άνθρωποι είναι αθώοι και γεμάτοι θρησκευτικά αισθήματα. Στον τόπο μας ή στην Ευρώπη, ο κόσμος είναι φιλύποπτος και σε κάνει να αηδιάσεις και τις πιο αγνές σου διαθέσεις. Σε λερώνουν. Με τον τρόπο αυτό χάνει κανείς το θάρρος του."

"Αυτόν τον άνθρωπο τον σταύρωσαν πολλές φορές. Και σαν να μην αρκούσε μόνο αυτό, τον κορόιδευαν από πάνω ανοικτά. Μολονότι με κάποιο διεστραμμένο τρόπο τον αγαπούσαν παράλληλα και τον σέβονταν. Αυτό που υπήρξε ο Μητρόπουλος δε το χωρούσε ο νους των συγκαιρινών, ούτε των Ελλήνων, ούτε των Αμερικανών.  Κανείς από τους συκοφάντες δεν αμφισβήτησε όμως τις ικανότητες του. Γι' αυτό άρχισαν να τον ροκανίζουν, υπονομευτικά. Όχι από κακία. Απλώς για να δουν αν θα αντέξει. Αν θα άντεχε ίσως να πίστευαν και αυτοί, μετά.  Άρχισαν να χτυπάνε αλύπητα τη σκληρή απόφαση του, να είναι διαφορετικός. Όσοι δεν μπόρεσαν. Σε μια εποχή όπου το "άγιος" και το "δειλός" μπερδεύονταν όπως και η ηθική με τους αναποφάσιστους έμοιαζαν ένα. Η ουσία είναι πως ο Μητρόπουλος τους έκανε να αισθανθούν άβολα. Γιατί αυτοί διάλεξαν το εύκολο. Και εκείνος το ανέφικτο. Την πιο ψηλή κορυφή. Και αυτό τους φόβιζε. " 

Τα παραπάνω αποσπάσματα προέρχονται από το παρακάτω εξαιρετικό αφιέρωμα για τον Δημήτρη Μητρόπουλο, στην εκπομπή "Που πάει η εκπομπή όταν δεν την ακούμε πια;" του Μενέλαου Καραμαγγιώλη. Αξίζει να την ακούσετε ολόκληρη, στο παρακάτω βίντεο:

Ο Δημήτρης Μητρόπουλος (Αθήνα, 1 Μαρτίου 1896 - Μιλάνο 2 Νοεμβρίου 1960) ήταν Έλληνας μαέστρος, πιανίστας και συνθέτης που έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στις Ηνωμένες Πολιτείες. Όσα είπε για την Ελλάδα του Εμφυλίου τότε, μόνο σήμερα μπορούμε να τα εκτιμήσουμε. Οι συκοφάντες και εδώ και εκεί επέμειναν. Παρ' όλα αυτά ο Μητρόπουλος πέτυχε το όνειρο του. Έγινε καλλιτεχνικός διευθυντής της Φιλαρμονικής της Νέας Υόρκης. 

Ιστοσελίδα για τον Μητρόπουλο από τον Έλληνα βιογράφο του, Απόστολο Κώστιο εδώ:

http://www.dimitrimitropoulos.gr/ 

8 χρόνια Roadartist in... Athens!

8 χρόνια blogging!  Μου φαίνεται απίστευτος ο αριθμός των ετών και των μοιρασμάτων. Πόσο μάλλον από ένα άτομο κάπως εσωστρεφές, πολυάσχολο. Και όμως σήμερα το ιστολόγιο συμπληρώνει 8 ολόκληρα χρόνια διαδικτυακής παρουσίας... Η δημιουργία του το 2007, μου πρόσφερε την ευκαιρία, να ξεκινήσω αυτό το ταξίδι στο χάος του διαδικτύου με αληθινό ρομαντισμό. Έτσι συνεχίζω ως σήμερα.

Ένα blog για μοιράσματα - ίσως διαφορετικά απ' όσα θα επέλεγε η πλειοψηφία να σταθεί - για αυτό και ελκυστικά σε μένα. Μοιράσματα με σκοπό να αφορούν λίγους και καλούς. Γραφές για το θέατρο, για εικαστικά και μουσεία, για βιβλία, για ταξίδια, για αρχαιολογικούς τόπους, για την Ιστορία, τον Πολιτισμό, την καθημερινότητα μου στην πόλη μου την Αθήνα. Ένα "search" στις ετικέτες του ιστολογίου θα σας οδηγήσουν σε αντίστοιχες αναρτήσεις.

Όσα αποκόμισα από το ιστολόγιο είναι περισσότερα από όσα μπορούσα να φανταστώ όταν το ξεκινούσα πριν από 8 χρόνια. Οφείλω πολλά ευχαριστώ για τα περάσματα σας, τα σχόλια και την επικοινωνία. Εύχομαι να είστε καλά, σε αυτή την εποχή που ζούμε. Κάποιοι από τους φίλους λείπουν πλέον. Η εποχή άλλαξε, έγινε σκληρή και η γραφή (ακόμη και η διαδικτυακή) ίσως είναι πλέον πολυτέλεια.  

2007 - 2015: Εντελώς διαφορετικές εποχές. Το πριν και το μετά. 
Μιας πόλης, μιας χώρας, μιας γενιάς. Το μεταίχμιο μιας αλλαγής που καταγράφτηκε ημερολογιακά και στα ιστολόγια μας. 

Σας έχω όμως δωράκι. Όπως κάθε χρόνο τέτοια μέρα, έτσι και φέτος, θα σας δωρίζω το Soundtrack με μουσικές που "έντυσαν" στιγμές αναρτήσεων, της γενικότερης διαδικτυακής παρουσίας του blog, στον 8ο χρόνο του Roadartist in Athens. Έτσι, όπως κάθε χρόνο τέτοια μέρα, ακολουθεί το φετινό Soundtrack.

Μπορείτε να κατεβάσετε, το Roadartist’ s Soundtrack Volume 8 

(free download) πατώντας εδώ

 Τα τραγούδια του φετινού Soundtrack είναι τα παρακάτω :

 "Roadartist’ s Soundtrack Volume 8: 

1. Clint Mansell - Together We Will Live Forever
2. Jo Yeong-Wook - Breathless
3. Johnny Cash - Further On Up The Road
4. Jun Miyake - Lillies Of The Valley
5. Karen Souza - Creep
6. Kristof- Les enfants au pouvoir
7. Ludovico Einaudi - Experience
8. Μanos Hatzidakis - Η μπαλάντα του Ουρί
9. Tori Amos - Famous Blue Raincoat
10. Trevor Jones & Randy Edelman - The Kiss (The Last Of The Mohicans)
11. ZAZ - Sous le ciel de Paris
12. Αρλέτα - Εκδρομή (εμπνευσμένο από κάποια ανοιξιάτικα απογεύματα στον Φιλοπάππου)
13. Σ. Μάλαμας - Αχέροντας (εμπνευσμένο από ένα υπέροχο ταξίδι στον Αχέροντα ποταμό)
14. Βασίλης Παπακωνσταντίνου - Άρτεμις (εμπνευσμένο από το Ναό της Αρτέμιδος στην Βραυρώνα)
15. Manos Hatzidakis - Μια πόλη μαγική (εμπνευσμένο από την έκθεση "Strange cities: Athens", στη Διπλάρειο Σχολή) 

Κατεβάζετε το Roadartist’ s Soundtrack Volume 8 : πατώντας εδώ

Μπορείτε να δείτε τα τραγούδια και να κατεβάσετε τα cds των επτά προηγούμενων ετών, καθώς τα links τους είναι ενεργά. 

Από την αντίστοιχη περσινή ανάρτηση, κατεβάζετε τα Soundtracks Vol. 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1 πατώντας τον παρακάτω σύνδεσμο : Soundtracks Vol. 7, 6, 5, 4, 3, 2 και Vol.1

Οι αφορμές για γραφές δεν σταματούν, εύχομαι να υπάρχει η ανάλογη διάθεση να μοιραζόμαστε από εδώ. Αν το blog συνεχίσει το διαδικτυακό ταξίδι του, ίσως τότε σε έναν ακριβώς χρόνο, να μοιραστούμε είτε μελωδίες, είτε κάποιο άλλο δώρο. Καλή ακρόαση :)

Ο Ζαν Κοκτώ για την Ελλάδα

Ζαν Κοκτώ

Αθήνα. Τι συμβαίνει λοιπόν; Ο κόσμος χαμογελάει και είναι πόλεμος. Βλέπεις γυμνά πόδια και γάμπες. Στο ξενοδοχείο τραγουδούν στους διαδρόμους. Όταν ζητάς μια πληροφορία σου τη δίνουν. Κόκκινες καρέκλες κατακλύζουν τις πλατείες που μοσχοβολούν. Οι πιπεριές διαγράφουν δαντελωτές σκιές πάνω στα καθαρά πεζοδρόμια. Τίποτα το σκυθρωπό στον ξένο αέρα. Κι όλη εκείνη η αλαφράδα μιας πόλης ξεχύνεται γύρω από το βάθρο που τη σμιλεύει, τη συμβολίζει, την εξυψώνει ως το μεγαλειώδες, ως το υπέρτατο χαμόγελο, ως το ξανθό κλουβί, ως τον περιστερώνα των θεών, ως τα σκαρφαλωμένα ψηλά άλογα και τον ιπποκόμο, με την κνήμη να προεξέχει από τη γωνία της στέγης.

Για εκατό χρόνια μια μικρή πόλη είκοσι χιλιάδων ψυχών έδωσε το παράδειγμα της ευφυΐας, της κομψότητας, της ισορροπίας, της ανθρωπιάς, του πνεύματος. Συνόψισε όλα αυτά σε ένα πλάτωμα που τα χέρια της το σηκώνουν προς τον ουρανό. Κι αυτό το πλάτωμα μιλάει και λέει: «Ποτέ πια».

Ο ουρανός ήταν σκεπασμένος. Μόλις φτάσαμε στο ξενοδοχείο, τρέξαμε στην Ακρόπολη. Τα ερείπια ανάδιναν έναν γλυκό ήλιο, ένα μέλι παράξενο μέσα σ’ εκείνη τη μουντάδα.

Φεύγοντας από την Ακρόπολη, μπήκαμε στο θέατρο του Ηρώδη Αττικού και καθίσαμε στις κερκίδες. Ένας ελληνικό θίασος τοποθετούσε τα σκηνικά του Προμηθέα. Ύστερα από το θέατρο καθίσαμε σε μια ταβέρνα απέναντι και ήπιαμε ούζο. Δεν έλεγα να φύγω. Ο ουρανός σάλευε, ελισσόταν, ξετυλιγόταν, καλυπτόταν και αποκαλυπτόταν. Ο ήλιος άλλαζε φωτισμούς πάνω στα νέα ερείπια. Την παραμονή με είχαν εξουθενώσει οι παραστάδες και οι θόλοι. Και τούτος ο ήλιος του δειλινού κι αυτή η Ακρόπολη και τούτο το ερείπιο με τραβούσαν προς τα πάνω, μ’ αλάφρωναν, μου έδιναν φτερά. Δεν ένιωθα πια την παραμικρή κούραση.

Κι αναλογιζόμουν: Γιατί ο κόσμος έχασε τη χάρη; Γιατί δεν γνωρίζουμε πια κανένα από τα μυστικά που ξαλαφρώνουν; Γιατί χάθηκε το μυστήριο της ανύψωσης του μαρμάρου; Γιατί εμείς, που διαιωνίζουμε τα μυστικά, είμαστε αθέατοι; Γιατί οι αριθμοί μας είναι σκοτεινοί;

Πέντε λεπτά μετά την αναχώρηση μας, ένας Έλληνας έπεσε από την Ακρόπολη γιατί η ελληνική ποδοσφαιρική ομάδα είχε ηττηθεί.

Ετούτη η μικρή πόλη! Κρατιέται ολόκληρη πάνω στην ανοιχτή παλάμη της Αθήνας. Οι δρόμοι της είναι οι γραμμές του χεριού της.

Συνάντηση με τη Μαρίκα Κοτοπούλη. Ξεπετιέται από το αυτοκίνητο μπροστά στο ξενοδοχείο. Τελείως τρελή και συγκινητική συνάντηση. Αντάξια της Αθήνας όπου όλα τραβούν προς τα πάνω.

Πάμε μαζί στο δρόμο της Ελευσίνας να δούμε την ελιά του Πλάτωνα και τον αναθηματικό βράχο της Αφροδίτης.

Απόγευμα. Ελευσίνα. Το μυστήριο της Ελευσίνας είναι ότι δεν απομένει τίποτα εκτός από πελώρια ψίχουλα. Ο ναός τίναξε τα μυαλά του για να μην αποκαλύψει τα μυστικά του. Δεν βλέπω παρά τις εγκοπές όπου γλιστρούσε η πόρτα, μερικά σκαλοπάτια, την τρύπα από όπου κατεβαίνει η Περσεφόνη στον Άδη, τον κάδο και το αυλάκι των θυσιών κι εκείνη την επιγραφή στα ελληνικά: «Καλή τύχη!» πάνω σε μαρμάρινους ογκόλιθους. Γύρω η θάλασσα.» (Μάιος 1949)

Το παραπάνω απόσπασμα προέρχεται από το βιβλίο: Ζαν Ζενε, Ζαν Κοκτώ, Αλμπερ Καμυ, Ζαν-Πωλ Σαρτρ και άλλων, Σελίδες για την Ελλάδα του 20ου αιώνα, Κείμενα Γάλλων ταξιδευτών, Επιμέλεια Παν.Μουλλάς – Βάσω Μέντζου, Ολκος