Η Κυρά της Ρω, του Γιάννη Σκαραγκά

"...Θέλω αντί για ίχνη, να αφήσω μια σημαία. Του ασήμαντου ανθρώπου, του κυριακάτικου τραπεζιού, της αρχαίας χαράς..."

Η παράσταση ξεκινά, τα φώτα σβήνουν, το μουσικό όργανο στην άκρη μεταφέρει ήχους θάλασσας και γλάρων και η Φωτεινή Μπαξεβάνη στέκεται αγέρωχη μπροστά μας. Περπατά αργά, από τη μία ως την άλλη άκρη της σκηνής, σαν πάνω σε φουρτουνιασμένα κύματα, σαν πάνω σε άγρια βράχια.  Υποδύεται την Δέσποινα Αχλαδιώτη, γνωστή ως κυρά της Ρω.  

Γεννημένη στο Καστελλόριζο το 1890, η Δέσποινα τόλμησε να παντρευτεί τον άντρα που έβοσκε τα ζωντανά του πατέρα της κόντρα στη θέληση της οικογένειάς της και να μείνει  μαζί του στο ακατοίκητο νησί της Ρω. Μετά το θάνατο του άντρα της, έζησε μόνη της για πολλά χρόνια και εναντιώθηκε στους κατακτητές, υψώνοντας καθημερινά την ελληνική σημαία απέναντι από τα τουρκικά παράλια... σε τρομερά άγριες εποχές. 

«Τα ξερονήσια του Καστελόριζου και της Ρω τα αγαπώ. Έμεινα μόνη μου το 1943 στο Καστελόριζο με την τυφλή μου μάνα, όταν έφευγαν όλοι οι κάτοικοι του νησιού στη Μέση Ανατολή και στην Κύπρο. Με την ελληνική σημαία υψωμένη και την αγάπη για την Ελλάδα βαθιά ριζωμένη μέσα μου πέρασα όλες τις κακουχίες. Βέβαια η ζωή στη Ρω δεν είναι και τόσο ευχάριστη, αλλά νιώθεις πιο πολύ την Ελλάδα, χαμένος όπως είσαι στο πέλαγος, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τις Τούρκικες ακτές. 

Την ελληνική σημαία θέλω να μου τη βάλουν στον τάφο μου»...

Το έργο με συγκίνησε βαθιά, ήταν πραγματικά συγκλονιστικό. Εστίασε στον άνθρωπο και στην πίστη στα ιδανικά του, χωρίς ίχνος εθνικιστικών αναφορών ή λόγων περί πατριωτικών ηρωισμών. Στάθηκε αφορμή να ψάξω μετά την παράσταση περισσότερα στοιχεία για τη ζωή αυτής της σπάνιας γυναίκας, αλλά και του Καστελόριζου. Μια νησίδα τόσο μικρή, μα με τεράστια ιστορία. Μήλο της έριδος ήταν από πολύ παλιά αυτό το νησί.  

Η «Κυρά της Ρω» έζησε τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, τις συνέπειες της Μικρασιατικής Καταστροφής, τον ισχυρό σεισμό μεγέθους 8 Ρίχτερ του 1926 που κατάστρεψε πάρα πολλά σπίτια στο νησί και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.  Στη διάρκεια όλων αυτών των ετών, οι περισσότεροι κάτοικοι εγκατέλειψαν το Καστελόριζο. Άλλοι πήγανε στην Αυστραλία, άλλοι στην Τουρκία, άλλοι στην Ρόδο, είτε στην Κύπρο ή στην Αθήνα. Το νησί καταστράφηκε, λεηλατήθηκε και ισοπεδώθηκε πολλές φορές από κατακτητές. Μονάχα η «Κυρά της Ρω», η Δέσποινα Αχλαδιώτη, παρέμεινε στην ακριτική αυτή γωνιά του Αιγαίου, στη βραχονησίδα της για να υψώνει κάθε πρωί την ελληνική σημαία, επί σαράντα ολόκληρα χρόνια. Πέθανε το 1982, τάφηκε στο ξερονήσι της δίπλα στον ιστό της ελληνικής σημαίας με τιμές εθνικής ηρωίδας.

Έφτασα στο θέατρο περιμένοντας ότι όλη η διάρκεια της παράστασης, θα πραγματευόταν την ηρωική πράξη αυτής της γυναίκας. Την πράξη που όλοι σήμερα γνωρίζουμε. Όμως όχι. Αντίθετα, το έργο εστιάζει κυρίως στη ζωή της. Πώς έζησε; Τι ένιωθε; Τι δυσκολίες και τι πόνους γνώρισε; Αγάπησε; Αγαπήθηκε; Τι θα μας έλεγε αν στεκόταν απέναντι μας; Πώς θα μας εξιστορούσε τις αγωνίες, τους φόβους, τον έρωτα και τη μοναξιά της; 

"Τον αγάπησα πολύ τον Κώστα. Για πολλά πράγματα. Άλλα τα ξέχασα, άλλα τα μπέρδεψα. Ένα πράγμα όμως κράτησε την αγάπη μου για αυτόν ζωντανή. Μ' έκανε πάντα να θυμάμαι ποια είμαι. Με κοίταζε και αμέσως καταλάβαινα. Αυτό είσαι, σκεφτόμουν, αυτό το μπλε. Και, αντί για καρδιά, έχεις μία γραμμή. Όποτε θέλει, χωρίζει τον κόσμο στα δυο και, όποτε θέλει, σε βάζει στη μέση να τον βαστάς."

Ο συγγραφέας Γιάννης Σκαραγκάς έγραψε ένα σπαρακτικό, καθηλωτικό, εξαιρετικό μονόλογο, ένα ποιητικό κείμενο, που καταφέρνει να φωτίσει τις άγνωστες πτυχές της ζωής της Δέσποινας. Το κείμενο του αποτελεί έναν ύμνο για μια γυναίκα που πάλεψε ενάντια σε θηρία, καταλήγοντας να δικαιώσει την επιλογή της. Αποτελεί ύμνο για κάθε γυναίκα που παλεύει κόντρα σε μια πατριαρχική κοινωνία. Αφού σπάει την καρδιά σου σε χίλια κομμάτια, την ενώνει ξανά και σε κάνει να σκεφτείς όλα όσα έχεις να αντιμετωπίσεις και εσύ σήμερα. Αντιστρέφει τους ρόλους, στο ν' αναρωτηθείς τι κάνεις εσύ με τη δική σου σειρά για τούτη τη γη. Πως τελικά ένας φαινομενικά «ασήμαντος» άνθρωπος μπορεί να εμπνεύσει, να γίνει σύμβολο και να διαιωνίσει την πίστη του. Ακόμη, λοιπόν, και στις πιο δύσκολες καταστάσεις, η ελπίδα απομένει μόνο στην ανθρωπιά, στην αγάπη και στον αγώνα του καθένα από εμάς ξεχωριστά στους χειρότερους καιρούς. 

Η Φωτεινή Μπαξεβάνη μας συγκίνησε πραγματικά με την ερμηνεία της. Η Κατερίνα Μπερδέκα έστησε απόλυτα λειτουργικά και διακριτικά την παράσταση. Έξυπνο σκηνικό, βοηθητική μουσική, ωραίος φωτισμός. Υπηρετώντας και κατορθώνοντας να μας παραπέμψουν στην γυναίκα που αντλεί δύναμη από τα ελάχιστα και στο νερό, στο αιώνιο μπλε του Αιγαίου. Στο τέλος του έργου δε μπορούσα να συγκρατήσω τα δάκρυα. Πρόκειται για μια παράσταση που σας παροτρύνω να σπεύσετε να την δείτε.   Νομίζω ότι είναι από τις ελάχιστες φορές που νιώθω συγκίνηση ξανά τώρα που πληκτρολογώ το κείμενο, επαναφέροντας το έργο στην μνήμη μου. 

Η παράσταση ανεβαίνει  στο Θέατρο Σφενδόνη μέχρι τις 22 Οκτωβρίου. Θα ακολουθήσει περιοδεία ανά την Ελλάδα.

Η παράσταση είναι βασισμένη στην ομώνυμη νουβέλα που κυκλοφορεί  από τις εκδόσεις Κριτική. 

Ταυτότητα Παράστασης
Σκηνοθεσία: Κατερίνα Μπερδέκα 
Σκηνικά-Κοστούμια: Γιώργος Γαβαλάς 
Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
Τσέλο: Τάσος Μισυρλής
Βοηθός Σκηνοθέτη: Μαριάνθη Μπαϊρακτάρη
Bοηθός σκηνογραφου: Μιχάλης Σαπλαούρας
Σχεδιασμός οπτικής ταυτότητας: Σάκης Στριτσίδης
Κατασκευή κοστουμιού: Χάρης Σουλιώτης
Παραγωγή: «Λυκόφως», Γιώργος Λυκιαρδόπουλος

Ερμηνεύει η Φωτεινή Μπαξεβάνη  

Πληροφορίες:

Θέατρο Σφενδόνη
Μακρή 4, Μακρυγιάννη 
Στάση Μετρό-Ακρόπολη 

ΤΗΛΕΦΩΝΟ ΤΑΜΕΙΟΥ
2155158968

ΩΡΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΑΜΕΙΟΥ
Καθημερινά 13.30-21.30

ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ 
Από 5 Oκτωβρίου έως 22 Οκτωβρίου 2017  

ΗΜΕΡΕΣ & ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ 
Τετάρτη 21.30, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο 21.00, Κυριακή 18.00.

ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ 
Κανονικό 15 ευρώ, μειωμένο 10 ευρώ

ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
80 λεπτά

Σέριφος, η «σιδηρά νήσος» του Αιγαίου

«Μπροστά στη ράχη της Σέριφος, όταν ανεβαίνει ο ήλιος, τα πυροβόλα όλων των μεγάλων κοσμοθεωριών παθαίνουν αφλογιστία. Ο νους ξεπερνιέται από μερικά κύματα και λίγες πέτρες - κάτι παράλογο ίσως, παρ΄ όλα αυτά ικανό να φέρνει τον άνθρωπο στις πραγματικές του διαστάσεις. Επειδή τι άλλο θα του ήτανε πιο χρήσιμο για να ζήσει; Αν του αρέσει να ξεκινά λάθος είναι γιατί δεν θέλει ν' ακούσει. Ερήμην του το Αιγαίο λέει και ξαναλέει, εδώ και χιλιάδες χρόνια με το στόμα του φλοίσβου, σ' ένα μήκος ακτών απέραντο: Αυτός είσαι!...» Οδυσσέας Ελύτης, Εν λευκώ

Η Σέριφος του Περσέα, με το Ακρωτήρι του Κύκλωπα και το κεφάλι της Μέδουσας, η «σιδηρά νήσος» του Αιγαίου πελάγους. Μόλις δυο ώρες σε απόσταση από τον Πειραιά, η Σέριφος συμπληρώνει τον κύκλο γύρω από το νησί της Δήλου, μαζί με τα υπόλοιπα Κυκλαδονήσια. Ο επισκέπτης θα πρέπει να φτάσει σε αυτό το νησί προετοιμασμένος για αρκετό περπάτημα. Επιλέγοντας μια ήπια τουριστική ανάπτυξη, η Σέριφος αποτελεί μια διακριτική παρουσία με εκπληκτικές παραλίες, οι περισσότερες όμως από τις οποίες είναι προσβάσιμες μόνο με τα πόδια. 

Βάγια. Γάνεμα. Ψιλή άμμος. Συκαμιά. Κακοτράχαλοι χωματόδρομοι, που δικαιολογούν ότι σε αυτό το νησί ακόμη και τα ελάχιστα ταξί είναι 4x4. 

Κάθε νησί είναι και μια αποκάλυψη. Ακόμη και αν δε φτάσεις ως και την πιο απομακρυσμένη παραλία του. Ακόμη και αν δεν ξεκλειδώσεις την αρχική ιδέα που σε κάνει να επιλέγεις τον κάθε προορισμό, το μόνο σίγουρο είναι πως κάθε φορά γνωρίζεις κάτι καινούργιο και διαφορετικό. 

Η Χώρα της Σερίφου αιχμαλωτίζει τα βλέμματα. Κτισμένη αμφιθεατρικά με ένα μοναδικό τρόπο, εξαιτίας του φόβου των συχνών επιδρομών των πειρατών. Τα αυτοκίνητα φτάνουν μόνο μέχρι ένα σημείο. Αξίζει να ανηφορίσετε προς το Κάστρο με την πανοραμική θέα στο Αιγαίο, να βολτάρετε στα μαγαζιά και χαζέψετε την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της. Λίγο πριν την πλατεία υπάρχει και ένα αρχαιολογικό μουσείο – ίσως το μικρότερο που έχω επισκεφτεί ποτέ – μόλις με μια αίθουσα. 

Τα μεταλλεία αποτελούν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας του νησιού. Κάποιες στοές και εγκαταστάσεις υπάρχουν ακόμη. Ο επισκέπτης μπορεί να τις εξερευνήσει στη νοτιοδυτική πλευρά της. Οι συνθήκες εργασίας στα ορυχεία ήταν πολύ σκληρές, ενώ σύμφωνα με τους ιστορικούς, εργάτες ξεψύχησαν στις στοές των ορυχείων, λόγω των απάνθρωπων συνθηκών εργασίας αλλά και λόγω της έλλειψης μέτρων ασφαλείας. 

Το καφενεδάκι του «Στράτου» στη χώρα, είναι από μόνο του ένας λόγος να επισκεφτείτε το νησί. Επίσης αξίζει οπωσδήποτε να φάτε στο «Μπακακάκι» στο λιμάνι, στον «Λούη»  και στον «Κύκλωπα» στο Μεγάλο Λιβάδι και μακαρονάδα στο «Ταχυδρομείο». Αξίζει να περάσετε από τον παραδοσιακό φούρνο με ξύλα στη χώρα.

Οι Κυκλάδες διαθέτουν ένα ιδιαίτερα γοητευτικό και ξεχωριστά μοναδικό τοπίο. Εκτάσεις απόλυτα άγονες, βραχώδεις, μια αίσθηση «άγριας δύσης» και στο τέλος αυτής της μακριάς ερήμου, το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου, σαν μια όαση. Σαν την πηγή του παραδείσου. Μικρά λευκά σπίτια που «σπάνε» το γκρίζο του εδάφους και δένουν αρμονικά με το εκτυφλωτικό φως. Μια τοπογραφία σπάνια, ένα σύμπλεγμα νησιών, τόσο ιδιαίτερο - το καθένα και μια άλλη αποκάλυψη – όλα μαζί η πεμπτουσία του ταξιδιού. Μια μέθεξη και μύηση για κάθε αναζητητή της εμπειρίας, λάτρη της ιστορίας, αληθινό ταξιδευτή.

Το όριο και το κύμα, Γιώργος Παυλόπουλος

Γνώρισα τον Γιώργο Παυλόπουλο, από τον λογαριασμό του στο instagram. Μου άρεσαν πολύ οι φωτογραφίες του, συνήθως συνοδεύονται από κείμενα, με ένα τελικό αποτέλεσμα που ξεχωρίζει και προσωπικά μου ταιριάζει. Ακόμη και ο τρόπος που διαχειρίζεται κάποιος ένα μέσο στα social media, μπορεί να μαρτυρήσει πράγματα για εκείνον. Γράφτηκα στο newsletter του site του και κάθε τόσο λάμβανα κάποιο ηλεκτρονικό του μήνυμα. Ήταν τόσο ενδιαφέροντα όσα έγραφε, που θέλησα να αναζητήσω τα βιβλία του. Υπήρξε μια επικοινωνία, γνωριστήκαμε και ήπιαμε έναν καφέ. Με τον Γιώργο ανήκουμε στην ίδια γενιά. Τα βιβλία του με βρήκανε, και άρχισε το ταξίδι. Το "Όριο και το κύμα" είναι το τελευταίο βιβλίο του Γιώργου Παυλόπουλου. Πρόκειται για μια νουβέλα που θα έπρεπε να είχε διαβαστεί, αλλά και να είχε ακουστεί περισσότερο.

«Κι αν όλοι όσοι βρισκόμαστε εδώ συνδεόμαστε με κάποιον τρόπο; Αν τα κείμενα που αφήνουμε πίσω μας ενώνονται μεταξύ τους και δίνουν ένα τυχαίο γραπτό; Μια χαρτογράφηση ατομικών ονείρων που ενώνονται σ’ ένα μεγάλο όνειρο ίσως; Είναι εφικτό άραγε να γράφουμε ένα ενιαίο κείμενο χωρίς καν να το γνωρίζουμε; Μήπως οι λέξεις που αφήνουμε πίσω μας αποτυπώνουν το κλίμα στα χρόνια της οικονομικής κρίσης; Μήπως αυτά τα κείμενα στέλνονται μέσω των καλωδίων σε μια υπηρεσία πληροφοριών που τα διαβάζει προκειμένου να βγάλει συμπεράσματα για θέματα που εμείς αγνοούμε; Μήπως οι γραφομηχανές συνδέονται ασύρματα μεταξύ τους; Μήπως οι γραφομηχανές διαθέτουν κρυφές κάρτες μνήμης;» (σ.18) 

Από το οπισθόφυλλο: Όσο κι αν προσπαθεί να θυμηθεί τι έχει συμβεί, υπάρχει μια χαμένη δεκαετία στη ζωή του. Ή μήπως είναι παραπάνω; Ο Κ. Κοντικιάδης, ιδιοκτήτης του Καφέ των Μόνων Ανθρώπων, περπατάει στην Αθήνα μια μέρα γενικής απεργίας. Πρέπει να παραδώσει ένα δέμα, το οποίο δε γνωρίζει τι περιέχει. Στη διαδρομή σκέφτεται τα κείμενα που του αφήνει στο καφέ ένας άγνωστος, ο οποίος φαίνεται να γνωρίζει πολλά: από τους ανθρώπους που συναναστρέφεται μέχρι τη φανταστική πόλη που χτίζει στο μυαλό του. Είναι άραγε αυτός που θα τον βοηθήσει να θυμηθεί;

Αργά το απόγευμα, ο Κοντικιάδης θ’ αποκοιμηθεί παρά τη θέλησή του. Τότε, θα βρεθεί σε μια αλλιώτικη εκδοχή της πραγματικότητας και το μόνο που θα έχει μαζί του είναι ένα πορτοκαλί σημειωματάριο. Κατά τη διάρκεια της περιπλάνησής του θα πρέπει ν’ αντιμετωπίσει όχι μόνο ένα βαθύ προσωπικό τραύμα, αλλά κι ένα Ινστιτούτο που προσπαθεί να επωφεληθεί από την οικονομική κρίση. Προκειμένου να ερμηνεύσει τον αποσπασματικό κόσμο που εμφανίζεται σε κάθε του βήμα, καταγράφει τα πάντα στο σημειωματάριο. Όταν τελικά συνειδητοποιεί τι μπορεί να συμβαίνει, προσπαθεί με κάθε τρόπο να επανέλθει στην πραγματικότητα. Ωστόσο, μοιάζει ανήμπορος να ξυπνήσει…

Ένα πολύπλευρο μυθιστόρημα, όπου η πραγματικότητα μπλέκεται με το όνειρο. Ένα διαφορετικό οδοιπορικό στην Αθήνα της κρίσης, που ταράζει συθέμελα τις ζωές των ανθρώπων. Αξιολογήσεις, μνημόνια, το παράλογο μιας εποχής. Το όριο της λογικής και το όνειρο πάνω στο κύμα.  Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ποταμός. Το μόνο βέβαιο είναι ότι θα διαβάσω και τα υπόλοιπα βιβλία του.

Ο Γιώργος Παυλόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Είναι ο συγγραφέας τριών μυθιστορημάτων: 300 Βαθμοί Κέλβιν το Απόγευμα (Αλεξάνδρεια, 2007), Ατμός (Κέδρος, 2011) και Το Όριο και το Κύμα (Ποταμός, 2014). Ταξιδιωτικά κείμενα και διηγήματά του έχουν δημοσιευθεί σε περιοδικά του εξωτερικού. Εκτενή αποσπάσματα των βιβλίων του δημοσιεύθηκαν στην αμερικανική λογοτεχνική επιθεώρηση InTranslation ενώ το μυθιστόρημά του Ατμός βρίσκεται στη μόνιμη συλλογή των βιβλιοθηκών Yale, Harvard, Princeton και Columbia. Ζει στο Βερολίνο.

Περισσότερες πληροφορίες για τον Γιώργο Παυλόπουλο μπορείτε να βρείτε στην προσωπική του ιστοσελίδα (http://www.gpavlopoulos.com) καθώς επίσης και στις σελίδες του στο facebook και στο instagram.

Γ. Παυλόπουλος, Το όριο και το κύμα, Ποταμός, 2014

Αρχαιολογικός χώρος της Ελευσίνας

Έλευσις. 

Στον τόπο των Ελευσινίων Μυστηρίων. 

"Κοιμήσου Περσεφόνη στην αγκαλιά της γης..."

Το σημείο όπου η Περσεφόνη καταδύθηκε στον Άδη. 

Η Αγέλαστος Πέτρα. 

Ο τόπος αυτός θεωρείτο ιερός διότι σύμφωνα με την παράδοση η Δήμητρα κάθισε εδώ για να ξαποστάσει και να μοιρολογήσει την κόρη της Περσεφόνη που άρπαξε ο Πλούτωνας. 

Το ιερό της Ελευσίνας υπήρξε ένα από τα σπουδαιότερα λατρευτικά κέντρα του αρχαίου κόσμου, όπου από τη Μυκηναϊκή Εποχή έως το τέλος του 4ου αι. μ.Χ. λατρευόταν συνεχώς η θεά Δήμητρα, θεά της ανανέωσης της φύσης και της βλάστησης των σιτηρών.

Σε αυτό το μέρος, η Δήμητρα δίδαξε στους Ελευσίνιους την καλλιέργεια της γης και τις ιερές τελετές, τα πάνσεπτα μυστήρια, για τα οποία αξίωσε απόλυτη μυστικότητα. 

Στο μουσείο τα εκθέματα "κοιτάζουν" προς τη θάλασσα.

Πανέμορφα τα εκθέματα του μικρού μουσείου.

Τις εντυπώσεις βέβαια "κλέβει" η Καρυάτιδα από τα Μικρά Προπύλαια 

(Β' μισό του 1ου αι. π.Χ.)

Δες, η μπροστά πλευρά

και η πίσω πλευρά του αγάλματος.

Η αδερφή της βρίσκεται πλέον μόνιμα στο μουσείο του Cambridge. 

Και έπειτα εντυπωσιάζει το άγαλμα του Αντίνοου,

σε τύπο Ασκληπιού ή Διονύσου (2ος αι. μ.Χ.),

ο αγαπημένος του Αυτοκράτορα Ανδριανού.

Ο χώρος του σπηλαίου παραπέμπει στην έννοια της εισόδου στον Άδη. Κάποιοι έχουν αφήσει εδώ λουλούδια. Έχει συνδεθεί με την αρπαγή της Περσεφόνης το φθινόπωρο από τον Πλούτωνα και με την ανάδυση της την άνοιξη στη γη. 

Εντός του αρχαιολογικού χώρου, υπάρχει και η εκκλησία της Παναγίας της Μεσοσπορίτισσας. Ανοίγει μονάχα την παραμονή της γιορτής των Εισοδίων της Θεοτόκου, στις 20 Νοεμβρίου κάθε έτους για εσπερινό.  Το εκκλησάκι της Παναγίας της Μεσοσπορίτισσας, χτίστηκε με χρήση αρχιτεκτονικών μελών από τα γύρω κτίσματα.  

Ο αρχαίος μύθος δεν έχει ξεθωριάσει. Όταν μπαίνεις σε αυτόν τον χώρο, ζωντανεύει ξανά . 

Οι ανθρωπόμορφοι θεοί έδυσαν. Η Περσεφόνη όμως επιστρέφει εδώ ξανά και ξανά. Η νέα θρησκεία του Χριστιανισμού ήρθε για να μείνει, προσφέροντας απαντήσεις και θάβοντας μύθους. 

Η βιομηχανία "κακοποίησε" δυστυχώς την περιοχή.

Παρ' όλα αυτά, η αίσθηση στον αρχαιολογικό χώρο παραμένει μυστηριακή έως σήμερα. Η Δήμητρα και η κόρη Περσεφόνη. Ιερές τελετές. Απόλυτη μυστικότητα. Είσοδος στον κάτω κόσμο. Ιερά Οδός. Ρωμαϊκή Κρήνη. Αψίδες. Προπύλαια. Πλουτώνειο. Τελεστήριο.  Η σπηλιά. Άνθη στην είσοδο της. Στην αυλή του Μουσείου τα αγάλματα κοιτάνε προς τη θάλασσα. Η Καρυάτιδα. Ο Αντίνοος. Οι Μύστες. Αγέλαστος πέτρα. Ο εξαγνισμός σε έναν επιβλητικό αρχαιολογικό χώρο.

Ώρες Λειτουργίας //

Χειμερινό: 08:00-15:00  

Θερινό: 08:00-20:00

Σώτη Τριανταφύλλου, Ο χρόνος πάλι

Πόσο αργός είναι ο κόσμος και αναλλοίωτος στο πέρασμα του χρόνου: «Τι κρίμα», έγραφε ο Κίρκεγκαρντ σχολιάζοντας την «αφηρημένη» (την όχι «χειροπιαστή») φύση του χρήματος, «που οι νέοι άνθρωποι σήμερα φθονούν το διπλανό τους για το χρήμα και όχι για την εξυπνάδα του ή για τον έρωτα που του έχει προσφερθεί…» Το «σήμερα» του Κίρκεγκαρντ ήταν τα μέσα του δεκάτου ενάτου αιώνα. (σ. 101)

«Τίποτα δεν χαρίζεται πια. Όλα έχουν μια τιμή, μια τιμή που ανεβαίνει.  Όσο πιο ακριβά πουλάς το τομάρι σου (λέξη κι αυτή: τομάρι!), τόσο περισσότερο σε εκτιμούν και σε σέβονται. Ωστόσο, ποιο είναι το νόημα της φιλίας, της αγάπης, της συνύπαρξης μέσα στον κόσμο όταν όλα τα καθορίζει το χρήμα;» (σ. 101)

Πίσω από όλους τους τοίχους, οι άνθρωποι σκέφτονται το χρήμα: πόσο τους λείπει, πώς θα το αποκτήσουν. Και την αγάπη: πόσο τους λείπει, πως θα την αποκτήσουν. Πώς ήταν στην αρχή, τότε. Τι συνέβη μετά. Τι συνέβη. Και γιατί, γιατί. (σ. 101)

Στην Ελλάδα μπορείς να πεις τη γνώμη σου, αρκεί να συμφωνούμε μαζί σου. 

Σώτη Τριανταφύλλου, Ο χρόνος πάλι, Πατάκης

Έλενα Φερραντε, Το νέο όνομα, Εκ. Πατάκη / Η Τετραλογία της Νάπολης | Βιβλίο δεύτερο

Καθώς διάβαζα το πρώτο μέρος της τετραλογίας της Νάπολης της Ε. Φερράντε, είχα πραγματικά μπερδεμένα συναισθήματα. Θυμάμαι να το μεταφέρω μαζί μου στις διαδρομές στην πόλη, να διαβάζω σελίδες στο μετρό μα η ανάγνωση του να μην κυλά. Κάτι δεν πήγαινε καλά, ένιωθα να με κουράζει. Αλλά μετά τη μέση του βιβλίου κάτι άρχισε να αλλάζει. Πλησιάζοντας προς το τέλος, η αίσθηση της αγωνίας για τη συνέχεια με είχε κυριεύσει. Κλείνοντας το, ήξερα πως θα αναζητούσα και το δεύτερο μέρος.  Αν, λοιπόν, το πρώτο βιβλίο λίγο με απογοήτευσε, το δεύτερο με κέρδισε και μου έδωσε ξανά εκείνη τη όμορφη αγωνία για το επόμενο τόμο. 

Στην ανάρτηση για το πρώτο τόμο της τετραλογίας, αναφερθήκαμε στο μύθο πίσω από το ψευδώνυμο της Έλενας Φεράντε. Η πραγματική ταυτότητα της διάσημης Ιταλίδας συγγραφέα, αποτελεί ένα από τα λογοτεχνικά αινίγματα της εποχής μας. Πέρσι λοιπόν έγινε μεγάλος ντόρος σχετικά με μια "αποκάλυψη" της ταυτότητας της. Μόλις την προηγούμενη Παρασκευή υπήρξε ακόμη μια δημοσίευση, όπου αυτή τη φορά αμφισβητήθηκε το φύλο της. Σύμφωνα με μια "επιστημονική" έρευνα, γλωσσολόγοι υποστηρίζουν ότι η Φερράντε είναι άντρας. Αν παρατηρήσεις αυτή την ιστορία είναι τουλάχιστον τραγελαφική. Η ουσία είναι πως πραγματικά δεν έχει καμία απολύτως σημασία ποιος ή ποια βρίσκεται πίσω από αυτό το ψευδώνυμο, μα μόνο το έργο του/της.  Βέβαια στην εποχή των απανωτών selfies και της ακάματης αυτοπροώθησης των απανταχού συγγραφέων, είναι λογικό να προκαλεί έκπληξη όταν ξαφνικά συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Ένας καλλιτέχνης που να μη θέλει να αποκαλύψει κανένα στοιχείο της προσωπικής του ζωής, και αυτό να συνοδεύεται από παγκόσμια επιτυχία, φήμη, χρήμα και διασημότητα.  

«Όταν τους αποχαιρέτισα με την ευχή να έχουν κάθε καλό, έλπιζα για το δικό μου καλό να μην τους ξαναδώ ποτέ πια.»

Ας μιλήσουμε λοιπόν για το βιβλίο. Το δεύτερο μέρος της τετραλογίας αρχίζει σαν συνέχεια με το τελευταίο επεισόδιο του πρώτου μέρους. Οι δύο κολλητές, η Λίλα και η Έλενα είναι τώρα δεκάξι χρονών. Με φόντο τις φτωχογειτονιές της Νάπολης, ο αναγνώστης παρακολουθεί τις απόπειρες τους να απεγκλωβιστούν από τα διαφορετικά αδιέξοδα τους.  Ο πολυπόθητος γάμος της Λίλας - που θα έσωζε την ίδια και την οικογένεια της από την φτώχεια - τελικά καταλήγει σε αποτυχία. Αμέσως μετά την τελετή, νιώθει να χάνει τον εαυτό της. Η άριστη μαθήτρια Έλενα, βασανισμένη από ανασφάλειες και δυσκολίες, σταδιακά αισθάνεται ασφυξία στη μικρή γειτονιά της. Πρέπει να βρει τρόπο να αποδράσει.

«Τον αγαπούσε, τον αγαπούσε όπως αγαπάνε εκείνα τα κορίτσια στα φωτορομάντζα. Θα θυσίαζε κάθε της προτέρημα μια ολόκληρη ζωή, κι εκείνος ούτε καν που θα αντιλαμβανόταν αυτή τη θυσία της, θα περιτριγυριζόταν από τον πλούτο του συναισθήματος, της ευφυΐας, της φαντασίας που τη χαρακτήριζε δίχως να ξέρει τι να τα κάνει, θα την κατέστρεφε. Εγώ, σκέφτηκα, δεν μπορώ να αγαπήσω κανέναν έτσι, ούτε καν τον Νίνο, το μόνο που ξέρω είναι να αφιερώνω τον χρόνο μου στα βιβλία.» 

Παρακολουθώντας τις αγωνίες, τις αντιζηλίες, τις προσπάθειες της καθεμίας να αρπάξει το όνειρο της, να ζήσει έναν αληθινό έρωτα, ακολουθώντας τις υποδείξεις της καρδιάς και των αληθινών τους "θέλω". Παίρνουν ρίσκα, απομακρύνονται και ξαναβρίσκονται. Τελικά οι ζωές τους ενώνονται σαν από μια αόρατη κλωστή. Μια φιλία τόσο εύθραυστη, μα παράλληλα και τόσο άρρηκτα δυνατή. 

Η Φερράντε χρησιμοποιεί απλή γλώσσα, που όμως σε σαγηνεύει. Περιγράφει με μαεστρία και αφηγηματική δυνότητα τους χαρακτήρες και τη γυναικεία ψυχοσύνθεση. Είναι μια εξαιρετική ψυχογράφος που περιγράψει τόσο ουσιαστικά τα ενδόμυχα μυστικά της γυναικείας φιλίας. Πρόκειται για μια υπέροχη γυναικεία (και φεμινιστική) λογοτεχνία.  Tο δεύτερο βιβλίο ολοκληρώνεται με εξίσου όμορφο τρόπο, όπως και το πρώτο της τετραλογίας, γεμίζοντας τον αναγνώστη με την επιθυμία να αναζητήσει το επόμενο. 


Έλενα Φερραντε, Το νέο όνομα, Πατάκη / Η Τετραλογία της Νάπολης | Βιβλίο δεύτερο

Εκδρομή στο Αγκίστρι, το "διαμάντι" του Αργοσαρωνικού

Στο πλοίο

ακόμη ένα ταξίδι ξεκινά.

Έχουν αποκαλέσει το Αγκίστρι ως το "διαμάντι" του Αργοσαρωνικού. 

Δεν έχουν άδικο.

Καταπράσινο, με γαλαζοπράσινα νερά και ησυχία.

Είναι το ιδανικό καταφύγιο που μπορεί να επιλέξει κάποιος Αθηναίος με ...καρδιά ενός Ρομβισώνα.

Sonke σε έναν τοίχο, αμέσως λίγο πριν την παραλία Χαλικιάδα.

Λεωφόρος Αγκιστρώματος... :)

Ακολουθώντας αυτό το δρομάκι (ούπς σόρρυ παιδιά, αυτή τη "λεωφόρο") μέσα στο δάσος θα δεις  αρκετές σκηνές και αιώρες, καθώς το σημείο είναι γεμάτο ελεύθερους κατασκηνωτές. 

Ωραία η αίσθηση ελευθερίας και το χύμα. Μαγευτική η ομορφιά του τοπίου.

Όμως παιδιά, σας παρακαλώ περισσότερη προσοχή στην προστασία του δάσους...

Όπως χαίρεστε εσείς την ομορφιά της φύσης και την ελευθερία σε αυτή,

να μπορούν να την χαρούν και οι επόμενοι.

Η μαγευτική παραλία Χαλικιάδα. Η κατάβαση και η ανάβαση είναι λίγο απότομη. Φροντίστε να έχετε μαζί σας προμήθειες, π.χ. ομπρέλα ή ίσως σκηνή για κάποια σκιά.

 Εδώ θα δείτε και αρκετούς γυμνιστές.

Αυτή ήταν η παραλία όπου είχε βρει καταφύγιο ο Κουφοντίνας.

Το νησί είναι μικρό, έχει έντονη την αίσθηση της χαλάρωσης. Ιδανικό για όποιον αναζητά κυρίως ηρεμία. Αιώρες κάτω από τα πεύκα, τζιτζίκια σε παράκρουση, σκηνές ελεύθερου κάμπινγκ, όπου σκιά και κάποιος κατασκηνωτής. 

Τόσο κοντά στην Αθήνα, μόλις μια ώρα από τον Πειραιά, και όμως με μια αίσθηση μακρινής απόδρασης και κυρίως ελευθερίας. 

Όπωσδήποτε, να φάτε pan cakes στο Copa Cabana (https://www.facebook.com/CopaCabanaCafeBar/), δε συνηθίζω τις διαφημίσεις, αλλά σε αυτή την περίπτωση αξίζει μια εξαίρεση. Καθώς ό,τι και να πάρετε, θα σας αποζημιώσει. 

Χαμός στο λιμάνι για την επιστροφή. Υπερπλήρες το καράβι. Θα πάμε ξανά.

Τώρα που το σκέφτομαι, νομίζω ότι το Αγκίστρι είναι από τις πλέον ιδανικές επιλογές για να αποδράσεις από την Αθήνα. Καταπράσινο, με καταπληκτικές παραλίες. Οι παραλίες και οι κατάφυτες διαδρομές είναι αν μη τι άλλο μαγευτικές. Ιδανική επιλογή για ένα ξεκούραστο σκ.

το κόκκινο σημειωμάταριο

Μια από τις πιο όμορφες συνήθειες είναι απλά να στέκεσαι και να παρατηρείς τριγύρω τον κόσμο. Το καλοκαίρι στην παραλία να χαζεύεις το πώς παίζουν τα παιδιά και πώς οι μεγαλύτεροι γίνονται για λίγο ξανά παιδιά. Το πώς οι άνθρωποι έρχονται πιο κοντά, το πώς ζεσταίνονται οι καρδιές και οι ψυχές τους.  Στην πόλη να παρατηρείς τους συνεπιβάτες στο μετρό, να κάθεσαι σε μια καφετέρια που σου αρέσει και ήρεμα να παρατηρείς τον κόσμο. Πόσο εύκολο είναι πια αυτό σε μια εποχή που όλοι τρέχουμε ασταμάτητα; Και όσοι έχουν τον χρόνο, πόσο μπορούν να τον αξιοποιήσουν; Κατά πόσο μπορούν να μείνουν σιωπηλοί, χαλαροί και να στοχαστούν;  Πόσο διαφορετικές θα ήταν οι ζωές και οι αντιδράσεις μας, αν δρούσαμε κάπως έτσι; Συνειδητοποιώ ότι κάθε καλοκαίρι ρίχνω τους ρυθμούς μου, με συνέπεια ν' αισθάνομαι τα θέλω, ν' ακούω το βαθύτερο εαυτό μου, να παρατηρώ καλύτερα το περιβάλλον και τους άλλους. Κάθε καλοκαίρι αγαπώ λίγο περισσότερο αυτή τη χώρα. Κάθε καλοκαίρι αισθάνομαι ευγνωμοσύνη και συνειδητοποιώ το πόσο πολύ τρέχουμε και χάνουμε το τώρα.  

Πρώτη Σεπτεμβρίου. Για πολλούς ο Σεπτέμβριος είναι σαν αρχή του νέου έτους. Τώρα θέτουν νέους στόχους. Το πρώτο πράγμα που σκέφτομαι να αγοράσω στην αρχή κάθε νέας χρονιάς είναι ένα σημειωματάριο moleskine. Όποιος με ξέρει, γνωρίζει την τρέλα μου με τα moleskine. Είναι σαν μια τελετουργία που ακολουθώ πιστά εδώ και χρόνια. Αγοράζω ένα, λίγο πριν την πρωτοχρονιά. Είναι η χαρά μου. Δώρο που κάνω στον εαυτό μου. Έπειτα το έχω πάντα μαζί μου (- παντού μαζί: σε θάλασσα, εξοχή, πόλη, καφέ, μετρό, δουλειά, βόλτα).  Την παραμονή της φετινής πρωτοχρονιάς αγόρασα ένα μαύρο. Μα εφέτος συνέβη κάτι το περίεργο. Στο μέσο σχεδόν της χρονιάς, μετά τον Ιούνιο, ήρθε να με βρει και ένα κόκκινο moleskine. Σε αυτό, λοιπόν, δε θα γράφω καθημερινές σκέψεις και σημειώσεις, αλλά συγκεκριμένες φράσεις, ιδέες και ενότητες για ένα βιβλίο μου. Δε ξέρω αν ποτέ θα κυκλοφορήσει, ή αν θα μείνει στο συρτάρι. Κατά πάσα πιθανότητα το δεύτερο, καθώς έτσι και αλλιώς έχω γράψει δεκάδες κείμενα, από θεατρικά, ποιήματα, διηγήματα, μισοτελειωμένα εγχειρήματα που ποτέ δεν στάλθηκαν πουθενά. Ειλικρινά δεν έχω ιδέα αν αυτό θα έχει διαφορετική κατάληξη. Αλλά όμως θα είναι η πρώτη φορά που θα έχω ένα ξεχωριστό κόκκινο σημειωματάριο, για αυτό το σκοπό. Μου άρεσε η ιδέα. Το κόκκινο σημειωματάριο λοιπόν, στη μέση της χρονιάς, στο θέρος που τόσο αγαπώ, ήδη έχει γραφές και σκέψεις. Δειλά η αρχή του έχει γίνει. Ένα νέο ταξίδι ξεκίνησε.

Κατά τα λοιπά, καλό μας φθινόπωρο. Θα ακολουθήσουν μοιράσματα από αναγνώσεις, εντυπώσεις από ταξίδια που έκανα το καλοκαίρι. Μείνετε συντονισμένοι. Καλώς βρεθήκαμε.