Φαρενάιτ 451, στο Θέατρο Πόρτα

Φαρενάιτ 451 - 

...η θερμοκρασία στην οποία το χαρτί των βιβλίων πιάνει φωτιά, και καίγεται...

«Όχι θέατρα, σινεμά, βιβλία και μετά συζητήσεις. Δώστε στον κόσμο αρκετούς τηλεδιαγωνισμούς όπου θα πρέπει να θυμούνται πρωτεύουσες κρατών, στίχους δημοφιλών τραγουδιών ή πόσο καλαμπόκι καλλιεργήθηκε στην τάδε χώρα τον περασμένο χρόνο. Φλόμωσε τους με γεγονότα χωρίς ειρμό, πνίξ' τους μέσα σε πληροφορία τόση που να μην αντέχουν άλλο και θα αισθανθούν πανέξυπνοι, θα νομίζουν ότι σκέφτονται χωρίς να σκέφτονται θα νοιώσουν πανευτυχείς».

Το Φαρενάιτ 451, το συγκλονιστικό έργο του Ραίη Μπράντμπερυ, παρουσιάζεται στο θέατρο Πόρτα σε σκηνοθεσία του Θωμά Μοσχόπουλου. Σ’ ένα μελλοντικό, ολοκληρωτικό καθεστώς, η ανάγνωση βιβλίων απαγορεύεται και τα βιβλία καταστρέφονται. Ο πρωταγωνιστής του έργου, αρχικά φανατικός διώκτης των αντιφρονούντων, αλλάζει και ο ίδιος, όταν έρχεται σ’ επαφή με το μυστικό και μαγικό κόσμο των βιβλίων. 

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγρα

Ένα έργο απόλυτα επίκαιρο και διαχρονικό. Ένας άνθρωπος που διαβάζει είναι μια επικίνδυνη μονάδα. Σαφώς καλύτερα η μάζα να παρακολουθεί τηλεοπτικά προγράμματα και να παραμένει "χαζοχαρούμενη" μέσα σε μια κοινωνία που σαπίζει. Ο Μπράντμπερυ διορατικός, προφητικός, περιγράφει αλληγορικά το σήμερα.

Φωνές εισβάλλουν στα δωμάτια από τις μεγάλες οθόνες. Η τηλεόραση υπαγορεύει τι να σκεφτείς και σου το επιβάλλει. Δε γίνεται να έχει άδικο, εκείνη έχει πάντα δίκιο. Οδηγεί το μυαλό των ανθρώπων τόσο γρήγορα στα συμπεράσματα της, που δεν προλαβαίνουν να σκεφτούν και να κρίνουν. Όσο πιο ανούσια προγράμματα παρακολουθούν, όσο πιο ανώφελη ή βαρετή θεωρούν τη γνώση και τόσο το καλύτερο για το σύστημα. Τόσο το χειρότερο για εκείνους.  

Το κλασικό πλέον μυθιστόρημα Φαρενάιτ 451 του Ραίη Μπράντμπερυ εκδόθηκε στην Αμερική το 1953, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα δυστοπικά μυθιστορήματα του 20ού αιώνα. Με περισσότερα από πέντε εκατομμύρια αντίτυπα σε κυκλοφορία, παραμένει διαφωτιστικό και επίκαιρο μέχρι σήμερα. Ο τίτλος δηλώνει τη θερμοκρασία στην οποία αρχίζει να καίγεται το χαρτί και αναφέρεται στην πρακτική της «καύσης βιβλίων», που ταυτίζεται ιστορικά και συμβολικά με την καταστολή της ελευθερίας σκέψης και λόγου.

Από τη μια μεριά ένα καθεστώς που μισεί, καίει τα βιβλία, καταστρέφει και εξοντώνει όσους τα αγαπάνε, πολεμώντας με μανία τη γνώση. Απόλυτη παρακολούθηση, δρόμοι με αυτοκίνητα υπερταχύτατα, ένας σκύλος προηγμένης τεχνολογίας που με τσιπάκια κυνηγά τους αντιφρονούντες.

Δίπλα σ' αυτόν διακριτικά και σιωπηλά υπάρχει ένας άλλος κόσμος -παράνομος- που λατρεύει τα βιβλία, το στοχασμό, τα συναισθήματα και επιμένει να αναζητά το φως στη γνώση.  Πλάσματα όπως η Κλάρις, αέρινα γεμάτα με όνειρα, που εμπνέονται από την ποίηση, τη λογοτεχνία, αντιμετωπίζονται ως "παράξενοι" και παρίες της κοινωνίας.

«Περισσότερα σπορ για όλους, ομαδικό πνεύμα, διασκέδαση, κι έτσι δεν χρειάζεται να σκέφτεσαι, ε;  Οργανώνεις, οργανώνεις και υπερ-οργανώνεις υπερ-υπεραθλητικές εκδηλώσεις. Περισσότερη εικονογράφηση στα βιβλία.  Περισσότερες φωτογραφίες. Το μυαλό χωνεύει όλο και λιγότερα. Ανυπομονησία. Οι αυτοκινητόδρομοι γεμάτοι από πλήθη κόσμου που πηγαίνουν κάπου, κάπου, κάπου, πουθενά».

Εκπληκτική η Άννα Μάσχα ως Μπήτι στο ρόλο του αρχηγού των «πυροτεχνουργών», ενός τύπου «Σώματος Κρατικής Ασφάλειας». Πραγματικά κλέβει τις εντυπώσεις.  

«Στους μαύρους δεν αρέσει ο Μικρός μαύρος Σάμπο. Κάψτε το. Οι λευκοί δεν αισθάνονται καλά με την Καλύβα του Μπάρμπα-Θωμά. Κάψτε το κι αυτό. Κάποιος έγραψε ένα βιβλίο για τον καπνό και τον καρκίνο στους πνεύμονες; Κι αυτό στεναχώρησε τους καπνιστές; Κάψτε το βιβλίο.  Γαλήνη, Μόνταγκ. Ειρήνη, Μόνταγκ. (...) Κάψτε τα όλα, κάψτε τα πάντα. Φωτιά σημαίνει ελπίδα, σημαίνει καθαρότητα». 

Η Ξένια Καλογεροπούλου βαθιά συγκινητική, αγγίζει την καρδιά κάθε βιβλιόφιλου όταν επιλέγει να καεί με τα 2.000 βιβλία της, καθώς για εκείνη δεν είναι απλά αντικείμενα, για εκείνη αυτά είναι οι φίλοι της, οι σύντροφοι της, η ίδια της η ζωή. 

Η γυναίκα, που υποδύεται η Ξένια Καλογεροπούλου, είναι το σύμβολο της αντίστασης απέναντι στην αμορφωσιά και στο σύστημα. Φαίνεται αδύναμη λόγω ηλικίας και φύλου, όμως αποδεικνύεται ατρόμητη, όταν επιλέγει ατάραχη να πυροδοτήσει η ίδια την κηροζίνη. Κάθε βιβλίο περιέχει το πνεύμα εκείνου που το έγραψε και η ίδια ενώνεται ψυχικά μαζί του.  Πιστεύει ότι τα βιβλία έχουν ψυχή και υπομονετικά τα προστατεύει.

Η Ευδοκία Ρουμελιώτη υποδύεται την τυπική νοικοκυρά που όλη μέρα παρακολουθεί τηλεπαιχνίδια, γεμίζοντας το κενό της με τη φαινομενική ευτυχία κενών προτύπων. Υπέροχη και αυτή στο ρόλο της. Ένας καθρέφτης μπροστά μας... 

Αλέξανδρος Λογοθέτης, Κίττυ Παϊταζόγλου, Χάρης Τσιτσάκης, Μάνος Γαλανής, Θάνος Λέκκας - όλοι λειτουργούν αρμονικά και συμπληρώνουν μια άρτια παράσταση.

Η επιλογή των σκηνικών, τα video, ο φωτισμός, τα κουστούμια της παράστασης όλα εμπλουτίζουν με ξεχωριστό τρόπο τα νοήματα της. 

Η έμπειρη σκηνοθεσία του Θωμά Μοσχόπουλου μας παρουσιάζει με πολύ έξυπνο τρόπο αυτό τον κόσμο και τα μηνύματα του συγγραφέα. Ένας κόσμος χωρίς συναίσθημα, χωρίς εξυπνάδα, χωρίς γνώση, χωρίς πάθος, χωρίς όνειρα, ένας κόσμος με χαπάκια και τηλεόραση, θα είναι ένας κόσμος πραγματικά εφιαλτικός.  Αξίζει να διερωτηθούμε, πώς θέλουμε και πώς επιλέγουμε να ζούμε;

«Πόσο καιρό εργάζεστε πυρονόμος;»

«Από τα είκοσι μου. Εδώ και δέκα χρόνια δηλαδή».

«Έχετε διαβάσει ποτέ κάποια από τα βιβλία που καίτε;»

Ο Μόνταγκ γέλασε. «Αυτό είναι παράνομο!»

«Ω, βέβαια».

(...) 

«Είναι υπέροχη δουλειά. Τη Δευτέρα καις Μιλλέυ, την Τετάρτη Ουίτμαν, την Παρασκευή Φώκνερ, τα κάνεις στάχτη, μετά καις και τις στάχτες. Αυτό είναι το σλόγκαν μας». 

Έργο επιστημονικής φαντασίας; Θρίλερ; Ή ίσως απλά η πραγματικότητα μας; Πρόκειται για μια πραγματικά εξαιρετική παράσταση από το θέατρο Πόρτα, που μας έχει συνηθίσει σε προσεγμένες δουλειές και που συμβάλλει καθοριστικά στη θεατρική παιδεία της χώρας. Χρειαζόμαστε περισσότερες τέτοιες παραστάσεις, χρειαζόμαστε περισσότερα τέτοια βιβλία... 

Συντελεστές

Μετάφραση - Σκηνοθεσία: Θωμάς Μοσχόπουλος

Σκηνικά: Ευαγγελία Θεριανού

Κοστούμια: Κλαιρ Μπρέισγουελ

Μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής

Φωτισμοί: Σοφία Αλεξιάδου

Επιμέλεια κίνησης: Σοφία Πάσχου

Βοηθός σκηνοθέτη: Ρωμανός Μαρούδης

Βοηθός φωτιστή: Tracey Gibbs

Βοηθός σκηνογράφου: Γεωργία Τσίπουρα

Σχεδιασμός προβολών: Mavra Gidia|Χρυσούλα Κοροβέση & Μάριος Γαμπιεράκης

Κατασκευή κοστουμιών: Olga Evseeva

Σχεδιασμός κομμώσεων: Talkin' heads

Υπεύθυνη Επικοινωνίας: Ελεάννα Γεωργίου

Παίζουν: Αλέξανδρος Λογοθέτης, Άννα Μάσχα, Ευδοκία Ρουμελιώτη, Κίττυ Παϊταζόγλου, Χάρης Τσιτσάκης, Μάνος Γαλανής, Θάνος Λέκκας, Ξένια Καλογεροπούλου

Μέρες και ώρες παραστάσεων: Παρασκευή - Σάββατο στις 21:15 και Κυριακή στις 19:30

Εορταστικές παραστάσεις: 
Τρίτη 25/12 στις 21:15 
Τετάρτη 26/12 στις 20:00 
Πέμπτη 27/12 στις 21:15 
Τρίτη 1/1 στις 21:15 
Τετάρτη 2/1 στις 20:00 
Πέμπτη 3/1 στις 21:15 
Προπώληση: https://bit.ly/2MK4p6s

Τιμές εισιτηρίων: Κανονικό 15€, Φοιτητικό, ΑΜΕΑ, άνω των 65, ομαδικό (άνω των 10 ατόμων) 12€, Ανέργων 8€ 

Trailer: https://www.youtube.com/watch?v=6ifQJV4PVj4

Φωτογραφίες: © Εύη Φυλακτού 

Μεσογείων 59
115 26, Αθήνα
τηλ.: 210 77 11 333
www.porta-theatre.gr