περίπατος στο Λύκειο του Αριστοτέλη

Όσο γνωρίζεις αυτή την πόλη, τόσο την αγαπάς! Η Αθήνα έχει ανεξάντλητους θησαυρούς, αυτό που της λείπει είναι η αγάπη και ο σεβασμός από εκείνους που την κατοικούν, από εμάς.  

Λίγες μέρες πριν, ξεναγήθηκα στον αρχαιολογικό τόπο του Λυκείου Αριστοτέλη. Βρίσκεται στη Ρηγίλλης, δίπλα από το Βυζαντινό Μουσείο και το Ωδείο Αθηνών. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό χώρο για χαλάρωση, ενδοσκόπηση και περίπατο. Φυσικά ένας χώρος εξαιρετικά σημαντικός από αρχαιολογική άποψη. Ενημερωτικές πινακίδες πληροφορούν τους επισκέπτες για την ιστορία και τη λειτουργία του.

Το Λύκειο ήταν ένα από τα τρία αρχαιότερα γυμνάσια της Αθήνας, μαζί με αυτό της Ακαδημίας Πλάτωνος και του Κυνοσάργους. Περιδιαβαίνοντας το χώρο, ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να αντιληφθεί διαφορετικά την πόλη, να «ξαναδεί» το κομμάτι αυτό του πολεοδομικού ιστού με διαφορετική οπτική.

Τα «ταπεινά» αλλά τόσο σημαντικά μνημεία, πρόκειται για τμήματα της παλαίστρας του γυμνασίου από τη φάση των ρωμαϊκών χρόνων, καθώς και δύο υποκαύστων, δεξαμενών, φρεατίου και πηγαδιού, που υπογραμμίζουν τη χρήση δωματίων. 

Ακριβώς σε αυτό το σημείο, εδώ στις παρυφές της αρχαίας Αθήνας, έξω από τα τείχη και την πύλη του Διοχάρους, το 335 π.Χ. ιδρύθηκε η Περιπατητική Σχολή του Αριστοτέλη. Όπως μαρτυρείται από αρχαίους συγγραφείς (Πλούταρχος, Στράβων, Παυσανίας), το Λύκειο αποτελούσε μία ιδιαίτερα εκτεταμένη, κατάφυτη, περιοχή ανάμεσα σε δύο ποτάμια, τον Ηριδανό, προς βορρά, και τον Ιλισό, προς νότο. Σε αυτή την ειδυλλιακή ζώνη, με τα άφθονα νερά, εξασκούνταν οι Αθηναίοι οπλίτες και έφηβοι, εκπληρώνοντας τα στρατιωτικά τους καθήκοντα.   Στην περιοχή βρίσκονταν επίσης δύο ναοί, του Ηρακλή Παγκράτους και το ιερό του Λυκείου Απόλλωνος, από το οποίο ονομάστηκε και η Σχολή.

Εδώ λοιπόν δίδαξε ένα από τα πιο φωτεινά μυαλά που πέρασε ποτέ από την ανθρωπότητα, ο πολυεπιστήμων φιλόσοφος Αριστοτέλης, ο οποίος διακρινόταν για τη ρεαλιστική του σκέψη, τη μελέτη της γνώσης και τη δημιουργία ενός «καθολικού συστήματος», που εξηγούσε τον κόσμο μέσα από μια σφαιρική και εξαιρετικά πλούσια αντίληψη. Το έργο του, που θεωρείται ως το αποκορύφωμα της ελληνικής φιλοσοφίας, χρησιμοποιήθηκε ως τις μέρες μας ως ένα είδος «γενικής εγκυκλοπαίδειας».

Ο αρχαιολογικός χώρος του Λυκείου του Αριστοτέλη άνοιξε το 2014, με πολλές προοπτικές και περγαμηνές ώστε να ενταχθεί δυναμικά στους πολιτιστικούς προορισμούς για τους Αθηναίους και για τους τουρίστες επισκέπτες της πόλης. Δυστυχώς σήμερα 2017, παραμένει κλειστός, λειτουργεί μόνο κατά τους θερινούς μήνες. Τους λόγους μπορείτε να τους φανταστείτε...