21 Οκτωβρίου 2013

"Κάτι θα γίνει, θα δεις", του Χρήστου Οικονόμου




"Κάτι θα γίνει, θα δεις" ή αλλιώς καθημερινές ιστορίες στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης... Ο Οικονόμου σε αυτή τη συλλογή διηγημάτων του, επιλέγει να βγάλει από την αφάνεια τους "ήρωες" της διπλανής μας πόρτας. Απολυμένους, με ανεξόφλητα δάνεια και απλήρωτες κάρτες, που βιώνουν την ανεργία, το φόβο και την ανασφάλεια του σήμερα. Δεκαέξι διηγήματα "για τους φτωχούς ανθρώπους" (τίτλος και ενός διηγήματος του βιβλίου), για τους "βιοπαλαιστές", τους δοκιμαζόμενους ανθρώπους της εποχής. Δεκαέξι ιστορίες από τις φτωχογειτονιές της Αθήνας, από τα Καμίνια, τη Νίκαια, τη Δραπετσώνα. Ιστορίες για τράπεζες που αρπάζουν σπίτια, για σπίτια που παίρνουν φωτιά - καίγοντας μαζί και τα όνειρα των ιδιοκτητών τους, κάνοντας τα στάχτη. Για τα βάσανα, το φόβο, τη "μοχθηρή φτώχεια", τη μοναξιά και το σκοτάδι της εποχής μας.


«Μέρα νύχτα βλέπω ανθρώπους τσακισμένους από τη δουλειά. Κουρασμένους ανθρώπους φοβισμένους. Λες και δε γίνεται πια να δουλέψεις χωρίς φόβο. Λες και σε πληρώνουν πια όχι για να ζεις μα για να φοβάσαι. Και λέω. Λέω να μη γίνω έτσι κι εγώ ν’ αντισταθώ να μη με πάρει από κάτω. Αλλά πόσο ν’ αντέξεις. Κι όσο περνάει ο καιρός εγώ πάω μπροστά κι η καρδιά μου και το μυαλό μου πάνε πίσω στα περασμένα. Και λέω να δεις που μια μέρα θα χαθούμε εμείς οι τρεις εγώ η καρδιά μου και το μυαλό μου και τότε τι θα γίνει. Δεν ξέρω τι θα γίνει. Μια μέρα. Έτσι.» (σελ. 154)

«Γιατί το λένε όλοι πως είναι παρηγοριά μεγάλη ν’ ακούς μια ανθρώπινη φωνή μέσα στη νύχτα. Είναι μεγάλη παρηγοριά να ξέρεις πως κάποιος ξενυχτάει από φόβο – να ξέρεις πως κάποιος κάνει κάτι για να διώξει το φόβο.» (σελ. 51)



Ο συγγραφέας επιλέγει να εμβαθύνει σε "ανώνυμους" ήρωες της εποχής μας και να τους δώσει φωνή. Μοιάζει να στέκεται πάνω από τα προβλήματα του καθένα που ζει «γεμάτος μ' ένα απίστευτο κενό». (σελ. 88) Αφηγείται τις ιστορίες με μια σπάνια ευαισθησία, ενσυναίσθηση.  Με μια εξαιρετική γραφή, με λέξεις που ματώνουν...

«Όλη η ζωή ένας συμβιβασμός. Κι ο κάθε άνθρωπος, σκέφτεται η Νίκη, από ένα συμβιβασμό γεννιέται – από εκείνο το μεγάλο σιωπηρό ναι που λένε οι πατεράδες και οι μανάδες μας όταν αποφασίσουν να μας φέρουν στον κόσμο. Κάθε άνθρωπος κουβαλάει το συμβιβασμό μέσα του, στο αίμα του. Γι’ αυτό και όλες οι επαναστάσεις είναι καταδικασμένες να αποτύχουν. Και μετά σκέφτεσαι πως δεν πρέπει να σκέφτεσαι τέτοια πράγματα.» (σελ. 122)

Απόλυτα ρεαλιστής, δεν επιλέγει να εξιδανικεύσει την πραγματικότητα. Ο τίτλος του βιβλίου "Κάτι θα γίνει, θα δεις" φαίνεται περισσότερο ειρωνικός, παρά ελπιδοφόρος. Καθότι όλοι οι ήρωες μένουν ηττημένοι. Στο τέλος δεν έρχεται η λύτρωση. Δεν επεμβαίνει κανένας απομηχανής θεός από το πουθενά για να τους σώσει. Κανένα διήγημα δεν έχει θετική έκβαση. Οι ήρωες απομονωμένοι, συμβιβασμένοι σε δουλειές που μισούν, με χρέη, μάταιες ονειροπολήσεις και μια καθημερινότητα που τους αφανίζει λίγο - λίγο. «Κομμάτι κομμάτι μου παίρνουν τον κόσμο μου.» (σελ. 255)

Λιτή γλώσσα, συμβολισμοί, καυστικότητα. Απόλυτα αιχμηρή γραφή σε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες συλλογές διηγημάτων των τελευταίων ετών.

«Μπορεί να μην τελειώσει ο κόσμος αλλά οι άνθρωποι. Να σταματήσουν οι άνθρωποι να βλέπουνε όνειρα ή να κοιμούνται ή να κάνουν έρωτα ή να πίνουνε κρασί ή να φιλιούνται. Κάτι τέτοιο. Μπορεί έτσι να έρθει το τέλος. Όχι από μετεωρίτες ή απ’ τα πυρηνικά ή απ’ το λιώσιμο των πάγων. Όχι μ’ εκρήξεις και σεισμούς και τυφώνες. Όχι απέξω αλλά από μέσα. Έτσι είναι το σωστό να γίνει. Γιατί ζούμε μέσα στον κόσμο αλλά όχι μαζί με τον κόσμο. Αιώνες τώρα σταματήσαμε να ζούμε μαζί με τον κόσμο. Θα’ ναι άδικο λοιπόν να χαθεί ο κόσμος μαζί μας. Μεγάλη αδικία.» (231)

Ο Χρήστος Οικονόμου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1971. Μεγάλωσε στην Κρήτη και στον Πειραιά. Η συλλογή διηγημάτων "Κάτι θα γίνει, θα δεις" από τις Εκδόσεις Πόλις, τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος. Έχει μεταφραστεί στα γερμανικά και τα ιταλικά.
Στο ιστολόγιο πρόσφατα αναδημοσιεύτηκε ένα εξαιρετικό κείμενο του, το οποίο μπορείς να το διαβάσεις, πατώντας εδώ : [Εις Εαυτόν].

18 σχόλια:

Hfaistiwnas είπε...

Καλημέρες!!!!!!

Κλειω είπε...

Φιλεναδα,
το ενα σου θεμα ειναι πιο εξαιρετικο απο το αλλο, ενα και ενα!
Αυτο το βιβλιο ειναι απο τα πιο καλογραμμενα, μπραβο που αναφερεσαι σε νεους συγγραφεις. Αξιζει να ακουστει περισσοτερο! (Σε αλλη χωρα ισως να ειχε τεραστια απηχηση)!

Roadartist είπε...

@ Hfaistinas : καλή εβδομάδα!!

Roadartist είπε...

@ Κλειώ : καλώς την! Όπως θυμάσαι το είχα καιρό στη λίστα... και με περίμενε. Το συγκεκριμένο βιβλίο ...χρειάζεται δύναμη γιατί σε ματώνει με τις λέξεις του!

H.Constantinos είπε...

Τί άπαιχτος τίτλος!! Πέρα από οτιδήποτε άλλο, μου φαίνεται αρκεί από μόνος του να στείλει πολύ κόσμο να το πάρει να το διαβάσει!

Roadartist είπε...

@ H.Constantinos : όντως έχεις απόλυτο δίκιο και είναι μια φράση που όλοι την έχουμε πει στους αγαπημένους μας, στην οικογένεια μας, σε όλη αυτή την κατάσταση... Βέβαια, στο βιβλίο τελικά λειτουργεί ειρωνικά, καθώς καμία ιστορία δεν έχει αίσιο τέλος, καθώς τελικά δεν γίνεται τίποτα.

Mariela είπε...

Θα το αναζητήσω... Τέτοια βιβλία σου δίνουν τροφή για σκέψη και ίσως σε πάνε και ένα βηματάκι παρακάτω, έστω και αν δεν έχουν "αίσιο τέλος".
Ίσως εκεί (στο αίσιο τέλος) να είναι και η παγίδα στη σκέψη μας!

Ανώνυμος είπε...

Ίσως η τέχνη του λόγου μας βοηθήσει να κάνουμε τα πρώτα βήματα στην (μεγάλη) τέχνη των πράξεων.
Η τέχνη του λόγου σου δίνει τη δυνατότητα να μοιραστείς τα όνειρά σου, κι ας μη δίνει καμία λύση σε υπαρκτά προβλήματα.

claire είπε...

Σ ευχαριστώ πολύ για την πρόταση. Το ρούφηξα απο την προυγούμενη φορά που το ανέφερες. Μέχρι τέλους ήλπιζα!

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Γεια σου, Ροδούλα,

Συμφωνώ κι εγώ. Ήταν μια πολύ ευχάριστη έκπληξη η συλλογή αυτή (ευχάριστη για τα γράμματα, δηλαδή, γιατί το περιεχόμενο σε πνίγει..). Και να σκεφτείς ότι όταν το έγραψε δεν είχαμε μπει καλά καλά στην κρίση ( Το βιβλίο πρωτοκυκλοφόρησε, αν δεν κάνω λάθος, το 2010). "Δεν είχαμε μπει καλά καλά", δηλαδή, εμείς, οι πολλοί - στις γειτονιές που απλώνεται το βιβλίο φαίνεται πως υπήρχαν πράγματα, άνθρωποι και καταστάσεις που δε θέλαμε να βλέπουμε..

Μπαίνω στον πειρασμό να αντιγράψω ένα μικρό απόσπασμα από το πρώτο διήγημα, το "Έλα Έλλη τάισε το γουρουνάκι" ( σελ. 19):

"Η μυρωδιά του χαλβά απλώνεται στο σπίτι και για λίγο σκεπάζει τη μυρωδιά της Παρασκευής και τη μυρωδιά της μοναξιάς και τη μυρωδιά της μοχθηρής φτώχειας που ροκανίζει αθόρυβα και αργά, με σιγουριά, τα όνειρα τη δύναμη και τη ζωή της Έλλης - όλων των ανθρώπων που ζουν για να δουλεύουν, που γεννήθηκαν και ζουν και πεθαίνουν για να δουλεύουν. Για λίγα λεφτά."

( Εσύ κοίτα να μην αστοχήσεις σε καμιά επιλογή σου και χάσεις το σερί σου! Πας για γκίνες!:-) )

Βιβή Γ. είπε...

Το είχα διαβάσει τον Φεβρουάριο του 2011.Σε πολλούς τότε φάνηκε μακρινή η εικόνα που περιέγραφε.Να που δεν είναι καθόλου...

Ωραίο το μπλογκ σου!

Makis Del είπε...

Καλησπέρα Road. Σου έχω βραβείο . Με πολύ ενδιαφέρον υπόβαθρο! Δεν ξέρω αν συμμετέχεις σε τέτοις είδους παιχνίδια αλλά έχει ενδιαφέρον! Σε περιμένω να ρίξεις μια ματιά! Καλό βράδυ!

Roadartist είπε...

@ Mariela : δίνει τροφή για σκέψη σίγουρα. Φως σε ιστορίες της διπλανής πόρτας, μακάρι να αποτελέσουν σύντομα παρελθόν και να ατενίζουν όλοι οι άνθρωποι με αισιοδοξία και ελπίδα το αύριο. Καληνύχτα...

Roadartist είπε...

@ ηλιογράφος : σίγουρα έστω και αυτό είναι μια αρχή. Τέτοιες περιόδους πάντως η τέχνη ανθεί... Αυτό έχει δείξει κάθε ανάλογη ιστορική περίοδος (τουλάχιστον η τέχνη του λόγου).

Roadartist είπε...

@ claire : Πρόλαβες και το διάβασες; Αφενός χαίρομαι που το διάβασες εξαιτίας του ποστ, αφετέρου που δε σε απογοήτευσε. Από τις καλύτερες νέες πένες... Μου προκάλεσε ένα γλυκό χαμόγελο η τελευταία σου φράση... :)

Roadartist είπε...

@ Διονύσης Μάνεσης : Καλησπέρα Διονύση, σκέφτηκα να το αναφέρω, ότι η συλλογή εκδόθηκε το 2010, αρκετά πριν η κρίση εισβάλλει στις ζωές μας με αυτό τον τρόπο... Προφητικό κατά κάποιο τρόπο. Ο συγγραφέας έχει ζήσει στην Αθήνα και στον Πειραιά, άρα είναι "μέσα" στη ζωή και έβλεπε ότι ερχόταν... Δυστυχώς ήδη από το 2008 όλα αυτά ήταν φανερά... Βέβαια νομίζω ότι κανένας δε μπορούσε να φανταστεί τη συνέχεια. Θα έχει ενδιαφέρον να διαβάσουμε νέα του δουλειά.

Το απόσπασμα...σαν μαχαιριά.
Ευχαριστούμε που το παρέθεσες.

Καλό ξημέρωμα.

Υγ Ακολουθεί η μουσική από το Χαμόγελο της Τζοκόντα, να ...ηρεμήσουν οι ψυχές. :) Χαίρομαι που είσαι εδώ :)

Roadartist είπε...

@ Βιβή Γ. : Όχι δεν ήταν καθόλου μακρινή, απλώς τώρα είναι πλέον ευρύτερα διαδεδομένη. Μου έκανε εντύπωση από τον τίτλο, ήθελα να το αγοράσω μόλις είχε πρωτοεκδοθεί, έπειτα όταν βραβεύτηκε, τελικά το διάβασα πρόσφατα...
Σε ευχαριστώ πολύ, καλώς όρισες στην παρέα μας. :)

Roadartist είπε...

@ Makis Del : καλησπέρα Μάκη, σε ευχαριστώ πολύ, έχω πάρα πολύ καιρό να παίξω. Θα περάσω να το δω. Καληνύχτα!

Related Posts with Thumbnails