Αγαπητέ φίλε,
Η Ελένη αντιγράφει ένα μυθιστόρημα στη γραφομηχανή, Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται… Είναι εντελώς σύγχρονο και νομίζω καλό. Τόρα άρχισα ένα καινούργιο, καθώς και μια νέα τραγωδία, εμπνευσμένη από την τορινή τραγωδία της Ελάδας.
Ελπίζω – και φοβούμαι – πως θα μείνω πολήν καιρό εδώ. Εδώ δουλεύω λαμπρά, το κλίμα είναι εξαίσιο, θάλασσα ήλιος, τροπικά δέντρα, καλοί άνθρωποι, μοναξιά. Το σώμα είναι γερό, το μιαλό δουλεύει, κρατώ αλάκαιρη την Ελάδα κάτω από τα βλέφαρά μου -και τίποτα θαρώ δε μου λείπει. Έχω μονάχα την αγιάτρευτη αγωνία της Ελάδας που θέλουν να την γκρεμίσουν. Μα αφτή ’ναι αιώνια, το ξέρω καλά, και θα βγει κι από τη δοκιμασία αφτή γιγαντωμένη.
Είμαι βέβαιος πως μεγάλες ψυχές και μεγάλα έργα γίνουνται και θα γενηθούν από το αίμα αφτό κι από τα δάκρυα. Ποτέ δεν είχα τόση πίστη κ’ εμπιστοσύνη στη ράτσα μας όπως τόρα. Είναι αιωνίως ο Χριστός που ξανασταβρόνεται για ν’αναστηθεί.
Πρέπει, αλήθεια, νάμαστε περήφανοι. την σύμπτωση αφτή να γενηθούμε Έληνες. Και συν να νιόθουμε, κάθε στιγμή, σε κάθε μας λόγο, σε κάθε γραμμή και στίχο που γράφουμε, πως έχουμε μεγάλη ευθύνη.
Ο στοχασμός αφτός, τα τελευταία τούτα χρόνια, που γνώρισα από κοντά την παγκόσμια intelligentsia και είδα τους αντιπροσώπους της και τους μίλησα και τους έζησα, μου δίνει τη Μεγάλη Βεβαιότητα για την ασύγκρητη αξία της ράτσας μας.
Γενηθήκαμε άρχοντες. Φοβερή γη και ευθύνη.
Να μου χαιρετάτε, Σας παρακαλώ πολύ, όλους τους φίλους και συντρόφους. Ο «θεός» μαζί Σας, αγαπητέ φίλε, και μαζί με την Ελάδα.
Ν. Καζαντζάκης
Απόσπασμα από γράμμα του Νίκου Καζαντζάκη στον Μηνά Δημάκη (Εκδ. Το Ελληνικό Βιβλίο, Αθήνα, 1975).
(Διατηρήθηκε η ορθογραφία του Ν. Καζαντζάκη)
Παραχώρηση της Επιθώρησης Le Regard crétois τεύχος, #37, Φεβρ. 2012 της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη
Πηγή
44 σχόλια:
υποκλίνομαι...
Den exoume kai enan Kazantzaki simera... Ti na elege simera... an zouse...
ΠΟΝΑΕΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ...
μακάρι να βρούμε και εμείς τώρα την πίστη και ελπίδα που ειχε εκείνος, μέσα από τα συντρίμια γύρω μας.
πάντα επίκαιρος (δυστυχώς;), από τα μυαλά που θα μας ήταν πολύ χρήσιμα στις μέρες μας...
Aγαπημένη μου Roadartist,
οι αναρτήσεις σου είναι πάντοτε τόσο προσεκτικά διαλεγμένες, τόσο φωτεινές...
Έχουμε μεγάλη ευθύνη που φέρουμε την ελληνική παράδοση μέσα στο αίμα μας. Ακόμη πιο μεγάλη, τούτες τις μέρες τις θολές, που οι πατρίδες και οι πολιτιστικές ταυτότητες ξεθωριάζουν...
Να είσαι καλά και να περνάς πάντοτε όμορφα και πάνω απ'όλα ουσιαστικά!
''Ο στοχασμός αφτός, τα τελευταία τούτα χρόνια, που γνώρισα από κοντά την παγκόσμια intelligentsia και είδα τους αντιπροσώπους της και τους μίλησα και τους έζησα, μου δίνει τη Μεγάλη Βεβαιότητα για την ασύγκρητη αξία της ράτσας μας.
Γενηθήκαμε άρχοντες. Φοβερή γη και ευθύνη''.
Πολυ προσεχτικα ειπωμενες παρατηρησεις.Αλλωστε ο Καζαντζακης, αντιθετα απο πολλους συγχρονους της intelligentsia και μη, ποτε δεν ελεγε περιττα και ασυλογιστα πραγματα! Δυστυχως δεν εχουμε πια ανθρωπους να εμπνεουν.Μονο ..λογιστες!
«Έχω μονάχα την αγιάτρευτη αγωνία της Ελλάδας που θέλουν να την γκρεμίσουν. Μα αφτή ’ναι αιώνια, το ξέρω καλά, και θα βγει κι από τη δοκιμασία αφτή γιγαντωμένη».
Για φαντάσου πόσο επίκαιρα τα λόγια του, σα να ειπώθηκαν χτες.
Να που βγήκαν αληθινά. Μακάρι και η επιβεβαίωση στο δεύτερο σκέλος της φράσης να βγει κι αυτή αληθινή… Αλλά γιατί όχι.
Ας βάλουμε κι εμείς μια πλάτη να τη σηκώσουμε λίγο ψηλότερα!
Δυστυχώς ή ευτυχώς, κάποιους ανθρώπους δεν τους ξεπερνά ποτέ η εποχή....
"Είναι αιωνίως ο Χριστός που ξανασταβρόνεται για ν’αναστηθεί."
Δε ξερω αν θα τα καταφερουμε, μπορει και οχι, παντως το μονο σιγουρο ειναι οτι αυτος ο τοπος δεν ηρεμει ποτε, σαν μια καταρα, σαν μια αυτοκαταστροφη, λες και δεν γινεται να ηρεμησει, ισως ετσι να ξαναγεννηθουμε.
"Γενηθήκαμε άρχοντες. Φοβερή γη και ευθύνη"...Μετά απο τέτοια λόγια, τέτοια μυαλά που έχει γεννήσει αυτός ο τόπος, τέτοιες ψυχές, μόνο σιωπή ακολουθεί. Ως ελάχιστος φόρος τιμής...
Ωωωω.... αν ζούσε τον τωρινό εθνικό εξευτελισμό και με τόσους εθνικούς προδότες, δεν ξέρω πώς θα αντιδρούσε...
Φιλί και Γλαρένιες αγκαλιές
@ JonyG : Σε τέτοιες μορφές, τι άλλο μπορείς να κάνεις. Λατρεύω τον Καζαντζάκη.
@ treno fantasma : Ευτυχώς για εκείνον που δε ζει σήμερα. Μακάρι να είχαμε έναν ακόμη σαν εκείνο.
@ ΒΑΡΘΑΚΟΥΡΗΣ : Σε βάζει και σε σκέψεις για το παρελθόν. Τι ακριβώς έχει περάσει αυτός ο τόπος.
@ thinks : Μακάρι, αλλά πρώτα πρέπει να το πιστέψουμε οι ίδιοι. Και αυτή τη στιγμή το ηθικό των πάντων είναι καταρρακωμένο. Μακάρι Δημήτρη.
@ BLUEPRINTS : Θεωρούσαμε πως δε θα βρει καμία τέτοια καταστροφή ξανά την Ελλάδα, είχαμε αφήσει (και καλά) όλα τα κακά και τα δεινά στο παρελθόν, μα τελικά η ζωή έχει πολλές ανατροπές. Μένει η συνειδητοποίηση.
@ voulaki : όσο αντέχουμε, σε ευχαριστώ πολύ, πιστεύω πως αυτή η χώρα αξίζει, όσο ελάχιστοι το γνωρίζουμε. Ίσως δεν τις αξίζουμε. Θυμό έχω για όλα όσα γίνονται.
@ Elva : Σωστή, σωστότατη παρατήρηση! Μόνο Λογιστές έχουμε σήμερα, όχι Ανθρώπους που να σκέφτονται! Έλβα αυτό είναι το χειρότερο σημείο της εποχής μας!
@ Μηθυμναίος : Μπορεί να βγει αληθινή αν όλοι μαζί ενωθούμε έστω και τώρα και παλέψουμε για μια άλλη κοινωνία, για δημιουργία, για να ζωντανέψει ξανά ότι αληθινό και ότι μοναδικό πέθανε.
@ Το Φαουδι: ποτέ όμως...
@ Κλειω : Όλη η σύγχρονη ιστορία έτσι πάει. Δεν έχεις καθόλου άδικο. Μακάρι να μη συνεχιστεί η κοροιδία, βλέπω να μην υπάρχουν πια ευπατρίδες.
@ kovo voltes... : Καλύτερα σιωπή, γιατί αν συγκρίνεις με το σήμερα...
@ ΦΥΡΔΗΝ-ΜΙΓΔΗΝ : μεγάλο πόνο θα ένιωθε σήμερα. Όπως και οι περισσότεροι από εμάς.
Επίκαρα τα λόγια του Καζαντζάκη γιατί δυστυχώς δεν έχουν αλλάξει και πολλά.
Τ΄είχες Γιάννη τ΄είχα πάντα.
Απλά σήμερα δεν υπάρχουν και ισάξιοι πνευματικοί άνθρωποι τουλάχιστον να καταγγέλουν.
@ κλειώ:+1
ειμαι πια σίγουρη ότι θα "πεθάνουμε" και αισιόδοξη ότι θα αναστηθούμε. διαβάζοντας αυτά τα λόγια που με έκαναν να ανατριχιάσω, αναρωτιέμαι μήπως "ξαναπεθάνουμε" μετα.
μόνιμα σε κύκλους, κυνηγώντας την ουρά μας??λίγο πάνω, πολύ κατω και ξανα??πολύ ωραία!!
πως να εισαι ευπατρίδης όταν η πατρίδα πάει πακέτο με ένα κράτος σκληρό, ανελέητο, ληστρικό, και το χειρότερο από όλα παράλογο? οι περισσότεροι λύγισαν και προσπαθησαν να προστάτευσαν τον κώλο σους..όχι αποδεκτό αλλά αναμενόμενο...
συγνώμη για τυχόν αναφορά σε μέρη του σώματος :)
Καλησπέρα, roadartist,
Ο Καζαντζάκης έχει δύναμη στα κείμενά του. δεν είναι λίγες οι φορές που με έχει συνεπάρει. Φέτος (πάλι)τον δίδαξα με πάθος στους μαθητές μου και πιστεύω πως τους βοήθησα να τον ανακαλύψουν και να προσεγγίσουν τη σκέψη και τα βιβλία του.
Και το γράμμα του αυτό είναι πολύ συγκινητικό, πόσω μάλλον αν το διαβάζει κανείς στη συνθήκη που ζούμε.
Όμως, δε θα ήθελα να παρασυρθώ. Δε θα ήθελα ποτέ να πιστέψω στην "ασύγκριτη αξία της ράτσας μας". Είναι ωραίο να πιστεύουμε στον εαυτό μας, στην αξία μας, επικίνδυνο όταν αρχίζουμε τις αξιολογικές συγκρίσεις στο DNA μας.
Και τον Καζαντζάκη τον ξέρω, όσο τον ξέρω, δεν τον παρεξηγώ για το μεγαλείο που νιώθει απ' αυτό που είναι. Δε θα ήθελα όμως ποτέ να δω τα λόγια του σημαία σε λάθος "ιδεολογία". Φοβάμαι λίγο (πολύ;) τους καιρούς της ακρισίας που ζούμε. Και σ' αυτή την ακρισία, την έλλειψη ορθού λόγου, ψυχραιμίας, σε καιρούς κρίσης, πατάνε πολλοί φασισμοί.
Πολλά φιλιά, Roadartistάκι.
@ sofia : Δεν υπάρχουν. Αν υπήρχανε θα τους είχε πάρει όλους ο ...... τόση μούγκα... Καληνύχτα!
@ ειρηνη : Είμαι βέβαιη ότι θα πεθάνουμε, ότι πλησιάζει μάλιστα η ώρα και θα "νεκρώσει" (έχει ήδη εν μέρη συμβεί) αυτή η γη, παρασύροντας οτιδήποτε εμπνευσμένο, δημιουργικό, μέσα από τις δυσκολίες ελπίζω να γεννηθεί ότι πέθανε, μετά όμως ξανά τα ίδια θα περάσουν κάποιες επόμενες γενεές. Τελικά έτσι κάνουμε κύκλους, κυνηγώντας την ουρά μας, ακριβώς όπως το έθεσες. Επιπλέον το ότι καλούμαστε να ζήσουμε όπως το '50, σε μια εποχή υψηλής τεχνολογίας... νομίζω ότι δεν είναι καθόλου τυχαίο. Πρέπει και εμείς να αναζητήσουμε άλλους όρους και άλλους τρόπους σκέψης, αυτοί πάνε, χρεοκόπησαν!
@ Διονύσης Μάνεσης : Έχεις απόλυτο δίκιο Διονύση και έκανες καλά που το παρατήρησες. Εννοείται ότι καμία τέτοια υπόνοια δεν είχε αυτό το post. Καλά κάνεις όμως που του επισημαίνεις, να μη δημιουργηθούν λάθος εντυπώσεις. Δυστυχώς πάντα σε παρόμοιες περιόδους κρίσεων, ο φασισμός είχε άνοδο... (ήδη από τις δημοσκοπήσεις - αν αληθεύουν - διαφαίνεται κάτι τέτοιο να συμβαίνει πάλι) είναι ίσως ο φόβος και η ανασφάλεια που σε στρέφει κατά του άλλου. Το να στρέφεσαι υπερ της πατρίδας σου και να την αγαπάς δεν είναι κακό, αρκεί να μην περιέχει φανατισμό και στοιχεία εθνικιστικά.
Ο Καζαντζάκης σε καμία των περιπτώσεων δεν εννοούσε κάτι τέτοιο. Μέσα σε μια φρικτή εποχή, ανησυχούσε για τη χώρα του, έστω κ αν ήταν μακρυά της. Τέτοια, κάπως παρόμοια, εποχή είναι και η δική μας. Μόνο που η πλειοψηφία του κόσμου όχι απλά δεν αισθάνεται υπερηφάνεια για την χώρα, αλλά έχει εντελώς εξευτελιστεί...
Η χώρα δεν ευθύνεται για την κατάντια μας, εμείς ευθυνόμαστε που χάσαμε το δρόμο.
Υγ ΤΥΧΕΡΟΙ οι μαθητές σου :) [θα στο γράφω μέχρι που να βαρεθείς να το διαβάζεις]
Λες και το έγραψε χτες!
Καταπληκτικό το γράμμα του, αλλά είναι καταπληκτικός κι ο ίδιος.
Τώρα τελευταία κάτι μας έχει πιάσει εδώ στα ιστολόγια και γράφουμε για τον Καζαντζάκη. Λες να είναι τυχαίο; Μήπως τελικά αρχίζουμε να δίνουμε αξία σε ότι πραγματικά αξίζει; Μήπως μέσα από τέτοιες αξίες δοθεί λύση στο πρόβλημα της Ελλάδας; Και δεν αναφέρομαι μόνο στα οικονομικά ζητήματα, αλλά και για τη γενικότερη έκπτωση που έχουμε κάνει στις αξίες μας ως λαός, ειδικά τα τελευταία χρόνια.
Καλό σου βράδυ RoadArtist.
Δεν το βαζεις κατω ε...
Μπραβο
-
Σαν να είναι γραμμένο για σήμερα!!!
Και όμως, έχουμε μέσα μας αυτό το αυτοκαταστροφικό και να που φθάνουμε σήμερα.
Διαχρονικό και επίκαιρο.
Η Ράτσα μας η αγαπημένη, λες τόσο ευλογημένη, λες και καταραμένη συνάμα. Όμως νικήτρια να επιβιώνει στους καιρούς! Ευχή και ελπίδα..
Εκεί να σε βρίσκω πάντα ξάγρυπνη
σε φιλώ πολύ
@ teleytaios : Δυστυχώς δεν είναι μόνο οικονομική η κρίση και αυτό το νιώθουμε όλοι αυτά τα χρόνια στην καθημερινότητα μας. Πρέπει να ξαναγυρίσουμε στις αξίες που εξέφραζαν αυτοί οι άνθρωποι. Καλό 3μερο!
@ Velvet : Ευχαριστώ που είσαι εδώ, καλό 3μερο.
@ Thalassenia : Κακό αυτό, σημαίνει πως απλά κάνουμε κύκλους. Έτσι είμαστε τελικά.
@ leondokardos : Έχεις απόλυτο δίκιο, όλη η ιστορία μας το "φωνάζει".
@ Άστρια : Αυτό σκέφτομαι Άστρια. Τόσο ευλογημένη μα και τόσο καταραμένη. Αν ρίξεις μια ματιά στην ιστορία μας - και δε μιλώ για την αρχαία - θαυμάζεις τους προγόνους για όσα πέρασαν. Καθόλου εύκολα χρόνια, υποδούλωση, πίεση, πόνο, αίμα. Πολύ δύσκολα. Και όμως πάντα επιβίωναν και πάντα ήταν υπερήφανοι και 'εμπνεόντουσαν' από την ιστορία και την τιμούσαν. Εμείς να δούμε τι θα κάνουμε. Δε μπορώ να μην είμαι ξάγρυπνη το έχω στο αίμα μου :) Χα :)
@ Άστρια : άστρια καλό 3μερο ;))
Παρακαλώ επιτρέψτε μου μια μικρή διόρθωση στο γράμμα του αγαπητού μας Παππού Νίκου Καζαντζάκη. Που ίσος κάποιοι την διέγραψαν διότι δεν τους βόλευε
Γράφει το λοιπόν στο Μηνά Δημάκη στις 27/11/1945
Ο «θεός» μαζί Σας, αγαπητέ φίλε, και μαζί με την Ελλάδα.
Αν δεν είναι μαζί της, να το ξέρει, χάθηκε (όχι αυτή, Αυτός )
@ stelios Desperado : σε ευχαριστώ για αυτή τη διόρθωση σου!! Την καλημέρα μου, καλώς όρισες στην παρέα!
Δημοσίευση σχολίου