29 Νοεμβρίου 2011

Ο Βασιλικός, σκην.: Σπύρος Ευαγγελάτος, Εθνικό θέατρο, Νέα Σκηνή



Η συμβολή του Σπύρου Ευαγγελάτου στο ελληνικό θέατρο είναι τεράστια.  Μετά την αναστολή της λειτουργίας του Αμφι-θεάτρου , ο σκηνοθέτης βρήκε στέγη στο Εθνικό θέατρο. Την προηγούμενη εβδομάδα παρακολούθησα την τελευταία του δουλειά στον «Βασιλικό», το «σημαντικότατο» κατά τον Αγγελο Τερζάκη έργο του Αντωνίου Μάτεσι.

Ο «Βασιλικός» γράφτηκε στα 1829 - 1830. Πρόκειται για πεντάπρακτο δράμα γραμμένο σε πεζό λόγο και απλή γλώσσα, βαθιά επιρεασμένο από τα μεγάλα επαναστατικά κινήματα της εποχής του. Το κείμενο συνοψίζει τις θέσεις του Διαφωτισμού, αναπλάθοντας τα ήθη της τότε ενετοκρατούμενης Ζακύνθου.  Η πρώτη του παράσταση δόθηκε το 1832 στη Ζάκυνθο από έναν ερασιτεχνικό θίασο. Παρά τον έντονο κοινωνικό του προβληματισμό, το έργο αγνοήθηκε στην εποχή του. Η αξία του για την ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου επισημάνθηκε μόνο στον αιώνα μας.

Η δράση του έργου τοποθετείται στο νησί της Ζακύνθου, στο αρχοντικό του Δαρείου Ρονκάλα, ένα από τα παλαιότερα και ισχυρότερα σπίτια του νησιού. Το έργο ξεκινάει όταν ο Φιλιππάκης, φτωχός νέος, συναντάει κατά τη διάρκεια Ζακυνθινού καρναβαλιού, μεταμφιεσμένη την Γαρουφαλλιά, την κόρη του άρχοντα Ρονκάλα, και χωρίς να τη γνωρίζει, την αναγκάζει να του παραδοθεί. Όταν αποκαλύπτεται ποια είναι, συνδέεται συναισθηματικά μαζί της και αποφασίζει να την παντρευτεί για ν' αποκαταστήσει την τιμή της, αφού μάλιστα εκείνη βρίσκεται ήδη σε κατάσταση εγκυμοσύνης.


Η αρχόντισσα μητέρα, την οποία υποδύεται καταπληκτικά η Κατερίνα Χέλμη, προσπαθεί να βρει λύση στην απρόβλεπτη οικογενειακή περιπέτεια, ενώ ο αδερφός της αρχοντοπούλας, ο Δραγανίνος, νέος με προοδευτικές ιδέες και ιδανικά, συγχωρεί το σφάλμα, στέκεται στο πλευρό της αδελφής του και προσπαθεί να πείσει τον πατέρα του να συγκατατεθεί στο γάμο.


Με αφορμή την ερωτική ιστορία ανάμεσα στους νέους, ο Μάτεσις παρουσιάζει την έντονη σύγκρουση δύο κόσμων, της παλιάς συντηρητικής φεουδαρχικής τάξης και της νέας αστικής κοινωνίας. Ο πατέρας, τον οποίο ενσαρκώνει άψογα ο Νικήτας Τσακίρογλου, αρνείται να δώσει την κόρη του σε άνθρωπο που δεν ανήκει σε αριστοκρατική γενιά, τον οποίο μάλιστα απειλεί να σκοτώσει, επειδή σκέφτηκε να πάρει από το παράθυρο του μια γλάστρα βασιλικό. 

Εκτός από την σύγκρουση των δύο διαφορετικών κόσμων, γινόμαστε θεατές και της σύγκρουσης του χάσματος των γενεών ανάμεσα στον πλούσιο ευγενή και στο θυμό του γιου του, ο οποίος αντιπροσωπεύει ένα νέο φιλελεύθερο κόσμο με ιδανικά. Οι συγκρίσεις με τη σημερινή εποχή είναι αναπόφευκτες. Και τότε επικρατούσαν οι κοινωνικές αντιθέσεις, η οικογενειοκρατία, η αδικία. Δεν χρειάζονται λόγια για την εξαιρετική σκηνοθετική προσέγγιση του έργου, όπως και για τα κουστούμια της παράστασης, τα οποία επιλέκτηκαν ως προς τα έτη συγγραφής του έργου και μας μεταφέρουν σε αυτή.


Ο Μάτεσις απαλύνει τη δραματική ένταση της πλοκής, εντάσσοντας σε αυτήν με μαεστρία κωμικά επεισόδια και ζακυνθινές μελωδίες. Η καταδίκη των προκαταλήψεων και το όραμα μιας δικαιότερης κοινωνίας αποτελούν τα κεντρικά ζητήματα του έργου, που δίκαια χαρακτηρίζεται ο θεμέλιος λίθος του νέου ελληνικού θεάτρου. 


Σημείωμα του σκηνοθέτη : 
Ο Βασιλικός είναι ένα από τα εντελώς κορυφαία κείμενα του νεοελληνικού θεάτρου. Πρόκειται για μια «δραματική κωμωδία», όπου προβάλλονται αγώνες για ιδεολογική ανάπλαση της κοινωνίας, χυμώδη ερωτικά μοτίβα κι ένα εκπληκτικό χιούμορ, που δεν εξαντλείται στις καθαρά κωμικές σκηνές αλλά «υπόγεια» διαβρώνει και σχολιάζει την όλη σύνθεση. Και η γλώσσα του διαθέτει συναρπαστική γοητεία. Είναι ένα «μοντέρνο» έργο με «παλαιό κοστούμι», που επιδιώξαμε να εμφανίζεται «καινούργιας ραφής».

Εθνικό θέατρο, Κτίριο Τσίλλερ-κεντρική σκηνή

20 σχόλια:

Hfaistiwnas είπε...

Χάσμα γενεών, χάσμα τάξεων.. χμ..
Καλησπέρα!

ΒΑΡΘΑΚΟΥΡΗΣ είπε...

ΟΣΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕ Ο ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ, ΗΡΘΕ Η ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ ΝΑ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙΩΣΕΙ...
ΕΧΕΙ ΔΙΑΒΑΣΕΙ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΜΑΤΕΣΙ ΕΙΝΑΙ ΟΝΤΩΣ ΠΟΛΥ ΚΑΛΟ.

ELvA είπε...

Mπραβο σε οσους σαν τον Ευαγγελατο αγωνιζονται ακομη και φυσικα μπραβο και σε εσενα φιλη road, που προβαλλεις τις καλες δουλειες, οπως αυτο το θεατρικο του Ματεσι,τον «Βασιλικό», για το οποιο δεν ειχα ξανακουσει!

Καλο σου βραδυ!
Φιλια ;)

Άστρια είπε...

Πάντα ο Ευαγγελάτος βάζει τη σφραγίδα του στις παραστάσεις του.
Το θέμα διαχρονικό αφού οι "τάξεις" πάντα υπήρχαν και υπάρχουν.
Και το απόσπασμα από το τέλος της πόλης πολύ καλό.
Και παρόλο που δεν πρόλαβα να σχολιάσω, δεν μπορώ να μην γράψω έστω εδώ για την εξαιρετική ξενάγηση στην Εθνική Βιβλιοθήκη αλλά κι εκείνες τις καταπληκτικές λεξούλες στον τοίχο..

φιλάκια πολλά!

eleni είπε...

Road,ενδιαφέρον το θέμα που πραγματεύεται το έργο!
Αν τα καταφέρω την επόμενη φορά,που θα βρεθώ στην Αθήνα,πολύ θα ήθελα να το παρακολουθήσω.
Ευχαριστούμε για την πάντα πλήρη και περιεκτική ενημέρωση!
Φιλιά!

treno fantasma είπε...

Kai enw oloi stamatoun, esy synexizeis. Ti tha ekanes perissotero an den ypirxe olo auto to xaos trigiro mas road?
Eisai diamanti.
Keep Going.

Κ.π. είπε...

Μόνο και για την υπογραφή του κου Ευαγγελάτου θα αξίζει να την δει κάποιος!

magda είπε...

Ναι, είναι υπέροχοι οι συντελεστές και το έργο, πολύ γνωστό.
Να είσαι καλά που αναδεικνύεις τις εκλεκτές παραστάσεις!
Φιλάκια

Ανώνυμος είπε...

Kapoioi pane akomi theatro:)

iLiAs είπε...

..πολυ καλοι συντελεστες της παραστασης...το θεατρο τους εχει αναγκη! :)

καλο απογευμα Αρτιστα! :)

Roadartist είπε...

@ Hfaistiwnas : Μας θυμίζει κάτι... από το σήμερα έτσι; Τίποτα δεν αλλάζει δυστυχώς, και πάμε όλο προς τα πίσω!

Roadartist είπε...

@ ΒΑΡΘΑΚΟΥΡΗΣ : Μια Ευρώπη που δημιούργησε έναν Διαφωτισμό σήμερα κατάντησε περιφερόμενη τράπεζα.

Roadartist είπε...

@ Elva : να γίνονται καλές δουλειές, να μπορούμε να τις παρακολουθούμε, να μπορούμε μετά να τις μοιραζόμαστε! Καλό βράδυ Έλβα μου!

Roadartist είπε...

@ Άστρια : σε ευχαριστώ όμως που σχολιάσες τελικά εδώ για όλες! :) Καλό βράδυ να έχουμε, φιλάκια πολλά!

Roadartist είπε...

@ eleni : Να είσαι καλά Ελένη μου, χαρά να μπορούμε ακόμη να μοιραζόμαστε και τέτοια θέματα.. την καληνύχτα μου και σε ευχαριστώ πολύ!

Roadartist είπε...

@ treno fantasma : γέλασα με το σχόλιο σου. Καληνύχτα!

Roadartist είπε...

@ Κ.π.: και μόνο για αυτό όντως.

Roadartist είπε...

@ magda : Να είσαι καλά και εσύ ταξιδάρα Μάγδα :) σε ευχαριστώ!

Roadartist είπε...

@ Ανώνυμος : "κόβεται το θέατρο"; :)

Roadartist είπε...

@ iLiAs : και εμείς τους έχουμε ανάγκη... να μη μας πάρουν όσα πραγματικά αξίζουν... καληνύχτα!!!!

Related Posts with Thumbnails