Σέριφος, η «σιδηρά νήσος» του Αιγαίου

«Μπροστά στη ράχη της Σέριφος, όταν ανεβαίνει ο ήλιος, τα πυροβόλα όλων των μεγάλων κοσμοθεωριών παθαίνουν αφλογιστία. Ο νους ξεπερνιέται από μερικά κύματα και λίγες πέτρες - κάτι παράλογο ίσως, παρ΄ όλα αυτά ικανό να φέρνει τον άνθρωπο στις πραγματικές του διαστάσεις. Επειδή τι άλλο θα του ήτανε πιο χρήσιμο για να ζήσει; Αν του αρέσει να ξεκινά λάθος είναι γιατί δεν θέλει ν' ακούσει. Ερήμην του το Αιγαίο λέει και ξαναλέει, εδώ και χιλιάδες χρόνια με το στόμα του φλοίσβου, σ' ένα μήκος ακτών απέραντο: Αυτός είσαι!...» Οδυσσέας Ελύτης, Εν λευκώ

Η Σέριφος του Περσέα, με το Ακρωτήρι του Κύκλωπα και το κεφάλι της Μέδουσας, η «σιδηρά νήσος» του Αιγαίου πελάγους. Μόλις δυο ώρες σε απόσταση από τον Πειραιά, η Σέριφος συμπληρώνει τον κύκλο γύρω από το νησί της Δήλου, μαζί με τα υπόλοιπα Κυκλαδονήσια. Ο επισκέπτης θα πρέπει να φτάσει σε αυτό το νησί προετοιμασμένος για αρκετό περπάτημα. Επιλέγοντας μια ήπια τουριστική ανάπτυξη, η Σέριφος αποτελεί μια διακριτική παρουσία με εκπληκτικές παραλίες, οι περισσότερες όμως από τις οποίες είναι προσβάσιμες μόνο με τα πόδια. 

Βάγια. Γάνεμα. Ψιλή άμμος. Συκαμιά. Κακοτράχαλοι χωματόδρομοι, που δικαιολογούν ότι σε αυτό το νησί ακόμη και τα ελάχιστα ταξί είναι 4x4. 

Κάθε νησί είναι και μια αποκάλυψη. Ακόμη και αν δε φτάσεις ως και την πιο απομακρυσμένη παραλία του. Ακόμη και αν δεν ξεκλειδώσεις την αρχική ιδέα που σε κάνει να επιλέγεις τον κάθε προορισμό, το μόνο σίγουρο είναι πως κάθε φορά γνωρίζεις κάτι καινούργιο και διαφορετικό. 

Η Χώρα της Σερίφου αιχμαλωτίζει τα βλέμματα. Κτισμένη αμφιθεατρικά με ένα μοναδικό τρόπο, εξαιτίας του φόβου των συχνών επιδρομών των πειρατών. Τα αυτοκίνητα φτάνουν μόνο μέχρι ένα σημείο. Αξίζει να ανηφορίσετε προς το Κάστρο με την πανοραμική θέα στο Αιγαίο, να βολτάρετε στα μαγαζιά και χαζέψετε την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της. Λίγο πριν την πλατεία υπάρχει και ένα αρχαιολογικό μουσείο – ίσως το μικρότερο που έχω επισκεφτεί ποτέ – μόλις με μια αίθουσα. 

Τα μεταλλεία αποτελούν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας του νησιού. Κάποιες στοές και εγκαταστάσεις υπάρχουν ακόμη. Ο επισκέπτης μπορεί να τις εξερευνήσει στη νοτιοδυτική πλευρά της. Οι συνθήκες εργασίας στα ορυχεία ήταν πολύ σκληρές, ενώ σύμφωνα με τους ιστορικούς, εργάτες ξεψύχησαν στις στοές των ορυχείων, λόγω των απάνθρωπων συνθηκών εργασίας αλλά και λόγω της έλλειψης μέτρων ασφαλείας. 

Το καφενεδάκι του «Στράτου» στη χώρα, είναι από μόνο του ένας λόγος να επισκεφτείτε το νησί. Επίσης αξίζει οπωσδήποτε να φάτε στο «Μπακακάκι» στο λιμάνι, στον «Λούη»  και στον «Κύκλωπα» στο Μεγάλο Λιβάδι και μακαρονάδα στο «Ταχυδρομείο». Αξίζει να περάσετε από τον παραδοσιακό φούρνο με ξύλα στη χώρα.

Οι Κυκλάδες διαθέτουν ένα ιδιαίτερα γοητευτικό και ξεχωριστά μοναδικό τοπίο. Εκτάσεις απόλυτα άγονες, βραχώδεις, μια αίσθηση «άγριας δύσης» και στο τέλος αυτής της μακριάς ερήμου, το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου, σαν μια όαση. Σαν την πηγή του παραδείσου. Μικρά λευκά σπίτια που «σπάνε» το γκρίζο του εδάφους και δένουν αρμονικά με το εκτυφλωτικό φως. Μια τοπογραφία σπάνια, ένα σύμπλεγμα νησιών, τόσο ιδιαίτερο - το καθένα και μια άλλη αποκάλυψη – όλα μαζί η πεμπτουσία του ταξιδιού. Μια μέθεξη και μύηση για κάθε αναζητητή της εμπειρίας, λάτρη της ιστορίας, αληθινό ταξιδευτή.

Το όριο και το κύμα, Γιώργος Παυλόπουλος

Γνώρισα τον Γιώργο Παυλόπουλο, από τον λογαριασμό του στο instagram. Μου άρεσαν πολύ οι φωτογραφίες του, συνήθως συνοδεύονται από κείμενα, με ένα τελικό αποτέλεσμα που ξεχωρίζει και προσωπικά μου ταιριάζει. Ακόμη και ο τρόπος που διαχειρίζεται κάποιος ένα μέσο στα social media, μπορεί να μαρτυρήσει πράγματα για εκείνον. Γράφτηκα στο newsletter του site του και κάθε τόσο λάμβανα κάποιο ηλεκτρονικό του μήνυμα. Ήταν τόσο ενδιαφέροντα όσα έγραφε, που θέλησα να αναζητήσω τα βιβλία του. Υπήρξε μια επικοινωνία, γνωριστήκαμε και ήπιαμε έναν καφέ. Με τον Γιώργο ανήκουμε στην ίδια γενιά. Τα βιβλία του με βρήκανε, και άρχισε το ταξίδι. Το "Όριο και το κύμα" είναι το τελευταίο βιβλίο του Γιώργου Παυλόπουλου. Πρόκειται για μια νουβέλα που θα έπρεπε να είχε διαβαστεί, αλλά και να είχε ακουστεί περισσότερο.

«Κι αν όλοι όσοι βρισκόμαστε εδώ συνδεόμαστε με κάποιον τρόπο; Αν τα κείμενα που αφήνουμε πίσω μας ενώνονται μεταξύ τους και δίνουν ένα τυχαίο γραπτό; Μια χαρτογράφηση ατομικών ονείρων που ενώνονται σ’ ένα μεγάλο όνειρο ίσως; Είναι εφικτό άραγε να γράφουμε ένα ενιαίο κείμενο χωρίς καν να το γνωρίζουμε; Μήπως οι λέξεις που αφήνουμε πίσω μας αποτυπώνουν το κλίμα στα χρόνια της οικονομικής κρίσης; Μήπως αυτά τα κείμενα στέλνονται μέσω των καλωδίων σε μια υπηρεσία πληροφοριών που τα διαβάζει προκειμένου να βγάλει συμπεράσματα για θέματα που εμείς αγνοούμε; Μήπως οι γραφομηχανές συνδέονται ασύρματα μεταξύ τους; Μήπως οι γραφομηχανές διαθέτουν κρυφές κάρτες μνήμης;» (σ.18) 

Από το οπισθόφυλλο: Όσο κι αν προσπαθεί να θυμηθεί τι έχει συμβεί, υπάρχει μια χαμένη δεκαετία στη ζωή του. Ή μήπως είναι παραπάνω; Ο Κ. Κοντικιάδης, ιδιοκτήτης του Καφέ των Μόνων Ανθρώπων, περπατάει στην Αθήνα μια μέρα γενικής απεργίας. Πρέπει να παραδώσει ένα δέμα, το οποίο δε γνωρίζει τι περιέχει. Στη διαδρομή σκέφτεται τα κείμενα που του αφήνει στο καφέ ένας άγνωστος, ο οποίος φαίνεται να γνωρίζει πολλά: από τους ανθρώπους που συναναστρέφεται μέχρι τη φανταστική πόλη που χτίζει στο μυαλό του. Είναι άραγε αυτός που θα τον βοηθήσει να θυμηθεί;

Αργά το απόγευμα, ο Κοντικιάδης θ’ αποκοιμηθεί παρά τη θέλησή του. Τότε, θα βρεθεί σε μια αλλιώτικη εκδοχή της πραγματικότητας και το μόνο που θα έχει μαζί του είναι ένα πορτοκαλί σημειωματάριο. Κατά τη διάρκεια της περιπλάνησής του θα πρέπει ν’ αντιμετωπίσει όχι μόνο ένα βαθύ προσωπικό τραύμα, αλλά κι ένα Ινστιτούτο που προσπαθεί να επωφεληθεί από την οικονομική κρίση. Προκειμένου να ερμηνεύσει τον αποσπασματικό κόσμο που εμφανίζεται σε κάθε του βήμα, καταγράφει τα πάντα στο σημειωματάριο. Όταν τελικά συνειδητοποιεί τι μπορεί να συμβαίνει, προσπαθεί με κάθε τρόπο να επανέλθει στην πραγματικότητα. Ωστόσο, μοιάζει ανήμπορος να ξυπνήσει…

Ένα πολύπλευρο μυθιστόρημα, όπου η πραγματικότητα μπλέκεται με το όνειρο. Ένα διαφορετικό οδοιπορικό στην Αθήνα της κρίσης, που ταράζει συθέμελα τις ζωές των ανθρώπων. Αξιολογήσεις, μνημόνια, το παράλογο μιας εποχής. Το όριο της λογικής και το όνειρο πάνω στο κύμα.  Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ποταμός. Το μόνο βέβαιο είναι ότι θα διαβάσω και τα υπόλοιπα βιβλία του.

Ο Γιώργος Παυλόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980. Είναι ο συγγραφέας τριών μυθιστορημάτων: 300 Βαθμοί Κέλβιν το Απόγευμα (Αλεξάνδρεια, 2007), Ατμός (Κέδρος, 2011) και Το Όριο και το Κύμα (Ποταμός, 2014). Ταξιδιωτικά κείμενα και διηγήματά του έχουν δημοσιευθεί σε περιοδικά του εξωτερικού. Εκτενή αποσπάσματα των βιβλίων του δημοσιεύθηκαν στην αμερικανική λογοτεχνική επιθεώρηση InTranslation ενώ το μυθιστόρημά του Ατμός βρίσκεται στη μόνιμη συλλογή των βιβλιοθηκών Yale, Harvard, Princeton και Columbia. Ζει στο Βερολίνο.

Περισσότερες πληροφορίες για τον Γιώργο Παυλόπουλο μπορείτε να βρείτε στην προσωπική του ιστοσελίδα (http://www.gpavlopoulos.com) καθώς επίσης και στις σελίδες του στο facebook και στο instagram.

Γ. Παυλόπουλος, Το όριο και το κύμα, Ποταμός, 2014

Αρχαιολογικός χώρος της Ελευσίνας

Έλευσις. 

Στον τόπο των Ελευσινίων Μυστηρίων. 

"Κοιμήσου Περσεφόνη στην αγκαλιά της γης..."

Το σημείο όπου η Περσεφόνη καταδύθηκε στον Άδη. 

Η Αγέλαστος Πέτρα. 

Ο τόπος αυτός θεωρείτο ιερός διότι σύμφωνα με την παράδοση η Δήμητρα κάθισε εδώ για να ξαποστάσει και να μοιρολογήσει την κόρη της Περσεφόνη που άρπαξε ο Πλούτωνας. 

Το ιερό της Ελευσίνας υπήρξε ένα από τα σπουδαιότερα λατρευτικά κέντρα του αρχαίου κόσμου, όπου από τη Μυκηναϊκή Εποχή έως το τέλος του 4ου αι. μ.Χ. λατρευόταν συνεχώς η θεά Δήμητρα, θεά της ανανέωσης της φύσης και της βλάστησης των σιτηρών.

Σε αυτό το μέρος, η Δήμητρα δίδαξε στους Ελευσίνιους την καλλιέργεια της γης και τις ιερές τελετές, τα πάνσεπτα μυστήρια, για τα οποία αξίωσε απόλυτη μυστικότητα. 

Στο μουσείο τα εκθέματα "κοιτάζουν" προς τη θάλασσα.

Πανέμορφα τα εκθέματα του μικρού μουσείου.

Τις εντυπώσεις βέβαια "κλέβει" η Καρυάτιδα από τα Μικρά Προπύλαια 

(Β' μισό του 1ου αι. π.Χ.)

Δες, η μπροστά πλευρά

και η πίσω πλευρά του αγάλματος.

Η αδερφή της βρίσκεται πλέον μόνιμα στο μουσείο του Cambridge. 

Και έπειτα εντυπωσιάζει το άγαλμα του Αντίνοου,

σε τύπο Ασκληπιού ή Διονύσου (2ος αι. μ.Χ.),

ο αγαπημένος του Αυτοκράτορα Ανδριανού.

Ο χώρος του σπηλαίου παραπέμπει στην έννοια της εισόδου στον Άδη. Κάποιοι έχουν αφήσει εδώ λουλούδια. Έχει συνδεθεί με την αρπαγή της Περσεφόνης το φθινόπωρο από τον Πλούτωνα και με την ανάδυση της την άνοιξη στη γη. 

Εντός του αρχαιολογικού χώρου, υπάρχει και η εκκλησία της Παναγίας της Μεσοσπορίτισσας. Ανοίγει μονάχα την παραμονή της γιορτής των Εισοδίων της Θεοτόκου, στις 20 Νοεμβρίου κάθε έτους για εσπερινό.  Το εκκλησάκι της Παναγίας της Μεσοσπορίτισσας, χτίστηκε με χρήση αρχιτεκτονικών μελών από τα γύρω κτίσματα.  

Ο αρχαίος μύθος δεν έχει ξεθωριάσει. Όταν μπαίνεις σε αυτόν τον χώρο, ζωντανεύει ξανά . 

Οι ανθρωπόμορφοι θεοί έδυσαν. Η Περσεφόνη όμως επιστρέφει εδώ ξανά και ξανά. Η νέα θρησκεία του Χριστιανισμού ήρθε για να μείνει, προσφέροντας απαντήσεις και θάβοντας μύθους. 

Η βιομηχανία "κακοποίησε" δυστυχώς την περιοχή.

Παρ' όλα αυτά, η αίσθηση στον αρχαιολογικό χώρο παραμένει μυστηριακή έως σήμερα. Η Δήμητρα και η κόρη Περσεφόνη. Ιερές τελετές. Απόλυτη μυστικότητα. Είσοδος στον κάτω κόσμο. Ιερά Οδός. Ρωμαϊκή Κρήνη. Αψίδες. Προπύλαια. Πλουτώνειο. Τελεστήριο.  Η σπηλιά. Άνθη στην είσοδο της. Στην αυλή του Μουσείου τα αγάλματα κοιτάνε προς τη θάλασσα. Η Καρυάτιδα. Ο Αντίνοος. Οι Μύστες. Αγέλαστος πέτρα. Ο εξαγνισμός σε έναν επιβλητικό αρχαιολογικό χώρο.

Ώρες Λειτουργίας //

Χειμερινό: 08:00-15:00  

Θερινό: 08:00-20:00

Σώτη Τριανταφύλλου, Ο χρόνος πάλι

Πόσο αργός είναι ο κόσμος και αναλλοίωτος στο πέρασμα του χρόνου: «Τι κρίμα», έγραφε ο Κίρκεγκαρντ σχολιάζοντας την «αφηρημένη» (την όχι «χειροπιαστή») φύση του χρήματος, «που οι νέοι άνθρωποι σήμερα φθονούν το διπλανό τους για το χρήμα και όχι για την εξυπνάδα του ή για τον έρωτα που του έχει προσφερθεί…» Το «σήμερα» του Κίρκεγκαρντ ήταν τα μέσα του δεκάτου ενάτου αιώνα. (σ. 101)

«Τίποτα δεν χαρίζεται πια. Όλα έχουν μια τιμή, μια τιμή που ανεβαίνει.  Όσο πιο ακριβά πουλάς το τομάρι σου (λέξη κι αυτή: τομάρι!), τόσο περισσότερο σε εκτιμούν και σε σέβονται. Ωστόσο, ποιο είναι το νόημα της φιλίας, της αγάπης, της συνύπαρξης μέσα στον κόσμο όταν όλα τα καθορίζει το χρήμα;» (σ. 101)

Πίσω από όλους τους τοίχους, οι άνθρωποι σκέφτονται το χρήμα: πόσο τους λείπει, πώς θα το αποκτήσουν. Και την αγάπη: πόσο τους λείπει, πως θα την αποκτήσουν. Πώς ήταν στην αρχή, τότε. Τι συνέβη μετά. Τι συνέβη. Και γιατί, γιατί. (σ. 101)

Στην Ελλάδα μπορείς να πεις τη γνώμη σου, αρκεί να συμφωνούμε μαζί σου. 

Σώτη Τριανταφύλλου, Ο χρόνος πάλι, Πατάκης