"Είναι μερικοί άνθρωποι, που ενεργούν πάνω μου σαν ήλιοι. Φέρνουν μια άνοιξη μέσα μου." Με αυτά τα λόγια του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου (1867-1911) προλογίζει το βιβλίο του ο Δημήτρης Γκιώνης, συντάκτης και υπεύθυνος καλλιτεχνικών σελίδων, ο επί σειρά ετών αρχισυντάκτης του πολιτιστικού της "Ελευθεροτυπίας".
Πρόκειται για το βιβλίο του "Ένας κι ένας", το οποίο έχει αφιερώσει σε Έλληνες ανθρώπους της τέχνης που γνώρισε και πλέον δεν βρίσκονται στη ζωή -με μοναδική εξαίρεση τον Μίκη Θεοδωράκη, σε μια προσπάθεια, παράλληλα με το έργο τους, να σκιαγραφήσει την ανθρώπινη πλευρά και τα "πιστεύω" τους.
47 σπουδαίες προσωπικότητες των τεχνών παρουσιάζονται στο βιβλίο, με τις προσωπικές του εντυπώσεις από τη γνωριμία τους. Με αποσπάσματα συνεντεύξεων, πληροφορίες για τη ζωή και για το έργο τους. Μα το σημαντικότερο είναι ότι διαβάζοντας το βιβλίο, νιώθεις έντονα ότι μια άλλη εποχή, εντελώς διαφορετική από τη σημερινή, ξεδιπλώνεται μπροστά σου. Τότε που το επάγγελμα του δημοσιογράφου είχε αφοσίωση, πάθος, σεβασμό προς τον αναγνώστη και δεν ήταν ταυτισμένο με το lifestyle, αλλά με τη γνώση, την έρευνα και τη σκληρή δουλειά. Κάτι που δυστυχώς έχει διαφοροποιηθεί τα τελευταία χρόνια.
Ο Δημήτρης Γκιώνης στάθηκε τυχερός να ζήσει κάποιες από τις μεγαλύτερες στιγμές της πολιτιστικής ζωής του τόπου μας. Οι αναφορές που με άγγιξαν περισσότερο ήταν για την Έλλη Αλεξίου, την Μελίνα Μερκούρη, τον Ζυλ Ντασσέν, τον Γιάννη Σκαρίμπα, τον Νίκο Καρούζο, τον Μάνο Λοίζο, τον Δημήτρη Λάγιο... Ενώ υπέροχα συγκινητικές ήταν οι αναφορές του για την Κατερίνα Γώγου και την Λουκία Ρικάκη. Όταν διαβάζω κάποια αναφορά για την Ρικάκη συγκινούμαι, καθώς έφυγε τόσο πρόωρα και τύχαινε να ήταν τακτική αναγνώστρια του ιστολογίου.
Άλλα πρόσωπα είναι οι Κώστας Βάρναλης, η αγαπημένη Λιλή Ζωγράφου, η προσωπική του εμπειρία από τις συνεργασίες του με τον Μάνο Χατζιδάκι, Στέλιο Καζαντζίδη, Άκη Πάνο, Βασίλη Τσιτσάνη, Ηλία Πετρόπουλο, Γρηγόρη Μπιθικώτση, Μποστ, Δανάη, Ρέα Χατζηδάκη, Δημήτρη Χατζή, Θέμο Κορνάρο, Νικηφόρο Βρεττάκο, Δημήτρη Χριστοδούλου, Γιάννη Νεγρεπόντη, Μέμο Μακρή, Α. Τάσσο, Μάρκο Αυγέρη, Κώστα Κλουβάτο, Γιάννη Παπαϊωάννου, Λιλίκα Νάκου, Μαρία Ιορδανίδου, Μπαγιαντέρα, Γιάννη Κυριαζή, Σίμων Καρά, Δημήτρη Φωτιάδη, Βασίλη Ρώτα, Μάνο Κατράκη, Τζένη Καρέζη, Αλίκη Βουγιουκλάκη, Μίκη Θεοδωράκη... Πρόσωπα που με την απώλειά τους "συρρικνώνεται απελπιστικά μια λαμπρή γενιά, που με την εκθαμβωτική παρουσία και το έργο της έδινε κύρος και υπόσταση σ' αυτό τον τόπο, έδινε συνέχεια σε ό,τι έχει απομείνει από αυτό που λέμε ελληνικό πολιτιστικό θαύμα".
Σε όλες τις αναφορές κρατάει μια διακριτική και ακριβοδίκαια στάση. Στο τέλος του βιβλίου υπάρχουν μερικές σελίδες με φωτογραφίες του δίπλα σε κάποια από τα πρόσωπα "ως... ετερόφωτου".
Ένα βιβλίο ενός ανθρώπου που τιμά το επάγγελμα του καλλιτεχνικού συντάκτη και που σίγουρα αξίζει να υπάρχει στη βιβλιοθήκη σας!