«Το Γεύμα», Μίνως Ευσταθιάδης & Κάτριν Λίγκμαν

Οπου το σώμα, εκεί και οι αετοί επισυναχθήσονται

Όποιος παρακολουθεί καιρό το blog, θα έχει αντιληφθεί την αγάπη μου για την τέχνη του θεάτρου. Είχα ακούσει για τη παράσταση "Το Γεύμα" του Μίνου Ευσταθιάδη και της Κατρίν Λίγκμαν, αλλά δεν είχα μπορέσει να τη δω. Όταν έφτασε στα χέρια μου το βιβλίο με το κείμενο της παράστασης, ξεκίνησα να το διαβάζω αμέσως. Το έργο ανέβηκε για πρώτη φορά σε θεατρική παράσταση στο θέατρο "Άρτι" στην Αθήνα, το Δεκέμβριο του 2011.

Η υπόθεση του έργου εξελίσσεται σε ένα εστιατόριο, το οποίο βρίσκεται στα πρόθυρα της οικονομικής κατάρρευσης. Η πελατεία είναι ελάχιστη και οι δυσκολίες έχουν οδηγήσει τους συνεργάτες σε καθημερινές κόντρες. Τα τέσσερα πρόσωπα του έργου, ο μάγειρας, η σερβιτόρα, ο χασάπης και μια κοπέλα διανοητικά καθυστερημένη, βρίσκονται σε άθλια οικονομική και ψυχολογική κάτασταση. Κάποια στιγμή χτυπάει το τηλέφωνο του μαγαζιού και γίνεται κράτηση από μια μεγάλη παρέα. Αυτό το "γεύμα" ίσως μπορέσει να τους σώσει από την οικονομική καταστροφή, αλλά πώς θα μπορέσουν να σταθούν αντάξιοι στους πελάτες; Τι θα τους προσφέρουν ως επιδόρπιο, ποιο θα είναι το κυρίως πιάτο; Τόσο η εξέλιξη, όσο και το απρόσμενο τέλος του έργου, οδηγούν το θεατή σε αλληλουχίες με τη σημερινή ανταγωνιστική κοινωνία. Όσο παύουν να ικανοποιούνται οι ανάγκες, όσο μεγαλώνει η ανέχεια και η απελπίσια, τόσο ο ένας θα θέλει να φάει τη σάρκα του άλλου... 

--

Σ : Ξέρεις τι είναι το πιο αξιολύπητο απ’ όλα; Μπορείς να φανταστείς;

Σιωπή

Σ : Η ελπίδα.

Μ : Νόμιζα πως η σωστή απάντηση ήταν… η πραγματικότητα.

--

Το έκανα... για να δεις. Γιατί άλλο πράγμα είναι να σου λένε κι άλλο να βλέπεις με τα μάτια σου. Δεν μπορείς να τα κρατάς άλλο κλειστά. Ούτε εδώ... ούτε πουθενά αλλού. Ξέρω βέβαια ότι σου αρέσει να κρύβεσαι. Περιφέρεις την αινιγματική σου παρουσία καλυμμένος πίσω από πέπλα μυστήριου. Όχι, όχι. Απόψε είσαι εδώ, είσαι προσκεκλημένος. Δικός μου προσκεκλημένος. Και βάζω στοίχημα πως για μια φορά θα ανοίξεις τα βλέφαρά σου. Θα τ' ανοίξεις σιγά σιγά... και θα δεις κι εσύ αυτό που όλοι εμείς οι υπόλοιποι ονομάζουμε... "πραγματικότητα".

--

Το έργο απέσπασε το πρώτο βραβείο στο Διαγωνισμό Συγγραφής Πρωτότυπου Θεατρικού έργου της Καλλιτεχνικής Εταιρείας "Θέατρο-Εργαστήριο" για το έτος 2011.  
Χαίρομαι πραγματικά, κάθε φορά που έρχονται στα χέρια μου αξιόλογα κείμενα νέων Ελλήνων δημιουργών, μακάρι να υπήρχαν περισσότεροι θεατρικοί διαγωνισμοί, περισσότερες ευκαιρίες για να βλέπουμε καλό σύγχρονο θέατρο. 

Μίνως Ευσταθιάδης & Κάτριν Λίγκμαν, Το γεύμα, δήγμα/θέατρο, Εκδόσεις Ευρασία

Βιβλία καλλιτεχνών της συλλογής Tériade στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο

Είσαι φανατικός βιβλιόφιλος; Σου αρέσουν τα καλλιτεχνικά εξώφυλλα των βιβλίων; Αγαπάς το Παρίσι, μα κυρίως θέλεις να επισκεφτείς μουσεία ξένων χωρών και να χαζέψεις έργα γνωστών αγαπημένων καλλιτεχνών; Είσαι δύσκολο να ταξιδέψεις στο εξωτερικό; 
Μπορείς να πας μέχρι το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο στην έκθεση «Βιβλία καλλιτεχνών της συλλογής Tériade»!...

Στο ανακαινισμένο κτίριο του Βυζαντινού Μουσείου φιλοξενούνται 350 περίπου έργα από τα βιβλία καλλιτεχνών της συλλογής του Στρατή Ελευθεριάδη-Tériade (1897-1983). Ουσιαστικά στην έκθεση αποτυπώνονται οι σημαντικότερες καλλιτεχνικές τάσεις του 20ού αιώνα, μέσα από έργα που φιλοτέχνησαν οι Πικάσο, Mατίς, Λεζέρ, Σαγκάλ, Λε Κορμπυζιέ, Τζιακομέτι, Μιρό, Μπονάρ, Λορένς, Γκρομαίρ κ.α.

Ο Στρατής Ελευθεριάδης (Tériade), επέλεξε να συνεργαστεί με σπουδαίους καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες, ζωγράφους και γλύπτες του 20ού αιώνα, προτείνοντάς τους να δημιουργήσουν εκδόσεις. Δεν τους ζητούσε απλώς να τις εικονογραφήσουν, αλλά να ασχοληθούν με τα πάντα: να επιλέξουν κείμενο, εξώφυλλο, τυπογραφικά στοιχεία, τεχνικές εκτύπωσης και είδος χαρτιού. 

Έτσι κάθε έκδοση αποτελεί και ένα ολοκληρωμένο έργο τέχνης με πρόδηλες τις επιλογές του δημιουργού του. Ο Τεριάντ συνεισέφερε ενεργά σε αυτή τη διαδικασία, αφού συχνά πρότεινε ή ανέθετε στους καλλιτέχνες κείμενα για εικονογράφηση και θέματα για συγγραφή ενώ, ταυτόχρονα αναζητούσε τα τεχνικά μέσα που θα ολοκλήρωναν και θα απογείωναν την έκδοση.

Το αποτέλεσμα δικαίωσε απόλυτα τον Tériade. Μάλιστα στα πλαίσια αυτού του πρωτοποριακού εκδοτικού εγχειρήματος, διαφορετικές καλλιτεχνικές φυσιογνωμίες παρέδωσαν θαυμάσια κείμενα και κορυφαίες εικαστικές δημιουργίες αντιπροσωπευτικές των καλλιτεχνικών ρευμάτων του 20ού αιώνα.

Στην έκθεση φιλοξενούνται εξαιρετικά εξώφυλλα, πανέμορφες σελίδες βιβλίων, όλες δημιουργήματα μερικών από των σημαντικότερων καλλιτεχνών του αιώνα μας.

O Τεριάντ μπόρεσε να συγκεντρώσει σπάνιο πνευματικό και καλλιτεχνικό πλούτο. Ήταν άριστος γνώστης της σημασίας της σύγχρονης τέχνης και συμπαραστάθηκε στο πλευρό των καλλιτεχνών, των συγγραφέων και τους συνέδεσε δημιουργικά. 

Το πνεύμα συνεργασίας και δημιουργίας που ενέπνευσε σε εικαστικούς και σε συγγραφείς, είχε ως αποτέλεσμα την παραγωγή κάποιων μοναδικών εκδόσεων...

Παρατηρείς τα έργα, χάνεσαι στα σχέδια των καλλιτεχνών,

από καθένα σαν να ξεπετιέται μια ξεχωριστή ιστορία...

Παράλληλα διαβάζεις πληροφορίες για τους καλλιτέχνες

και τις αντίστοιχες εκδόσεις...

Δεκάδες υπέροχα βιβλία μπροστά στα μάτια του επισκέπτη...

Μια έκθεση που δεν πρέπει να χάσουν τόσο οι λάτρεις των εικαστικών τεχνών, όσο οι βιβλιόφιλοι...

* Ανάρτηση αφιερωμένη στον Θεόφιλο Κεφαλά - Χατζημιχαήλ, ο οποίος αναδείκτηκε χάρη στον Στρατή Ελευθεριάδη-Τεριάντ.

Διεύθυνση: Βασ. Σοφίας 22, 106 75 Αθήνα

Ώρες Λειτουργίας: Τρίτη-Κυριακή: 08:30-16:00 

Εισιτήρια: Γεν. είσοδος: 4 € // Μειωμένο: 2 € 

Σχετικά links :

Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο 
Μουσείο Στρατή Ελευθεριάδη - Teriade

Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα, Εθνικό Θέατρο

Είχα δει τη συγκεκριμένη παράσταση την περσινή χρονιά. Φαίνεται όμως ότι μια φορά δεν ήταν αρκετή. Έτσι βρέθηκα ξανά στο Εθνικό Θέατρο, όπου είδαμε την παράσταση "Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα" του Γιουτζήν Ο’Νηλ, σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά.  Αν έπρεπε να επιλέξω μια παράσταση που άξιζε να μη τη χάσω, τότε θα ήταν αυτή.

Μια ματιά στο έργο. Αμέσως μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου στις ΗΠΑ, ο στρατηγός Έζρα Μάννον επιστρέφει στο σπίτι του, στη Νέα Αγγλία. Όμως στην οικία των Μάννον, με το σκοτεινό παρελθόν και τη νοσηρή σχέση με τη ζωή, υπάρχουν πολλές ανοιχτές πληγές. Η παθολογική αγάπη της γυναίκας του Έζρα, Κριστίν Μάννον, για τον γιο της Όριν, η προβληματική της συμβίωση με την κόρη της Λαβίνια, και η παρεμβολή ενός τρίτου προσώπου στη ζωή τους διευρύνουν τον κύκλο μίσους, εκδίκησης και καταστροφικού έρωτα, που ήδη εμποτίζει το παρελθόν της οικογένειας και θα ολοκληρωθεί μόνο με την τιμωρία όσων εμπλέκονται σε αυτόν. 

Η πρωτότυπη και αρκετά ευρηματική χρήση των βίντεο, 
που απογειώνουν την παράσταση.

Ο Γιουτζήν Ο’Νηλ, επεξεργάζεται τον μύθο της Ορέστειας και τον μεταγράφει σε μια σύγχρονη τριλογία, αποκαλύπτοντας τη διαβρωμένη εικόνα της αστικής τάξης που κρύβεται πίσω από ένα άψογο προσωπείο. Το οικοδόμημα που συντηρείται από τον πουριτανισμό και μια άκαμπτη ηθική στάση ζωής κλονίζεται σταδιακά και συμπαρασύρει όσους παγιδεύονται μέσα σ' αυτό. Οι ήρωες νευρωτικοί, απελπισμένοι και εν τέλει αδικαίωτοι, καταδικάζονται στη λήθη και τη σιωπή. Το πληθωρικό αυτό υλικό της τριλογίας επεξεργάστηκε και συμπύκνωσε σε ενιαία παράσταση ο  Γιάννης Χουβαρδάς. Παρουσιάζεται στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου.

Η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη ως Κριστίν και η Μαρία Πρωτόπαππα ως Λαβίνια Μάννον, δίνουν ρεσιτάλ ερμηνείας και σε παρασέρνουν στα πάθη, στους φόβους, στις αγάπες και στα μίση τους.  Ο Χρήστος Λούλης ερμηνεύει εξαιρετικά τον Όριν Μάννον. Καθηλωτικός είναι  ο Ακύλλας Καραζήσης ως Στρατηγός Έζρα. 

Θεωρώ πως η εμφάνιση των "θεατών" (/του χορού) επί σκηνής ήταν καθοριστική, καθώς με τις παρεμβάσεις και τους σχολιασμούς ελάφρυναν το δράμα και έδωσαν ιδιαίτερο χρώμα στην παράσταση. Η ξεχωριστή Μάγια Λυμπεροπούλου, με τις υπέροχες παρεμβάσεις της Θέμις Μπαζάκα, του Γιώργου Κοτανίδη και του Χάρη Τζιτσάκη.  Άψογος ως επιστάτης ο Χρήστος Στέργιογλου.

Μια παράσταση με εξαιρετική σκηνοθεσία, ερμηνείες, μελετημένες κινήσεις, υπέροχα κουστούμια και σκηνογραφία.  Υψηλή αισθητική, που σε κάνει ν' αγαπάς περισσότερο το θέατρο. 

Με το πέσιμο της αυλαίας, αναρωτιόμουν τι μπορεί να πρωτοπεί κάποιος για αυτό το έργο... Ένα από τα σημαντικότερα έργα του 20ού αιώνα, σε μοναδική σκηνοθετική ματιά από τον Γιάννη Χουβαρδά. Η απουσία του θα είναι μεγάλη απώλεια για το Εθνικό. Πρόκειται για μια παράσταση ότι θα μείνει κλασσική στην ιστορία του νέου ελληνικού θεάτρου. 

Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα, του Γιουτζήν Ο’Νηλ
ΚΤΙΡΙΟ ΤΣΙΛΛΕΡ - ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ

Έχω μάθει κάποια πράγματα απ’ τη ζωή

Έχω μάθει κάποια πράγματα απ’ τη ζωή:

Αν είσαι ζωντανός, ζήσε κάτι με όλη σου τη δύναμη

Η αγαπημένη σου πρέπει εξαντλείται απ' τα φιλιά σου

Κι εσύ να πέφτεις κατάκοπος μυρίζοντας ένα λουλούδι

Ο άνθρωπος μπορεί να κοιτάζει με τις ώρες τον ουρανό

Να κοιτάζει για ώρες ένα πουλί, ένα παιδί, τη θάλασσα

Ζω στην γη θα πει γίνομαι μέρος της

Ρίχνω ρίζες που δε ξεριζώνονται

Αν είναι να κρατηθείς από κάτι, κράτα σφιχτά έναν φίλο

Αγωνίσου για κάτι με κάθε σου μυ, με όλο σου το σώμα, με όλο σου το πάθος,

Κι όταν ξαπλώνεις για λίγο στη ζεστή αμμουδιά

Ν' αναπαύεσαι σαν ένας κόκκος άμμου, σαν ένα φύλλο, σαν μια πέτρα

Στο μέγιστο σου, άκου κάθε όμορφο τραγούδι

Σα να ξεχειλίζει όλο σου το είναι με ήχους και μελωδίες

Ένας άνθρωπος πρέπει να βουτάει με το κεφάλι στην ζωή

Όπως θα πηδούσε από ένα βράχο στη σμαραγδένια θάλασσα

Να σε μαγνητίζουν οι μακρινοί τόποι, οι άνθρωποι που δεν γνωρίζεις

Να καίγεσαι να διαβάσεις κάθε βιβλίο, να γνωρίσεις τις ζωές άλλων ανθρώπων

Δεν θα ‘πρεπε ν' αλλάξεις με τίποτα τη χαρά που δίνει ένα ποτήρι νερό

Όση κι αν είναι η χαρά, η ζωή σου πρέπει να ξεχειλίζει λαχτάρα

Πρέπει να γνωρίσεις τη λύπη, έντιμα, μ' όλο σου το είναι

Γιατί οι πόνοι, όπως κι οι χαρές, μεστώνουν τον άνθρωπο

Το αίμα σου πρέπει ν' ανακατευτεί στη μεγάλη κυκλοφορία της ζωής

Και στις δικές σου φλέβες να τρέξει το φρέσκο, αστείρευτο αίμα της ζωής

Έχω μάθει κάποια πράγματα απ’ τη ζωή:

Αν είσαι ζωντανός, ζήσε έντονα, ανακατεύσου με τους ποταμούς, τους ουρανούς, με το σύμπαν

Γιατί αυτό που λέμε βιος, είν' ένα δώρο που δίνουμε στη ζωή

Κι η ζωή είν' ένα δώρο στον άνθρωπο

Ataol Behramoğlu.

Η μετάφραση του υπέροχου αυτού ποιήματος ανήκει στο Δημοσθένη Σπυρίδη.

Ο τίτλος του ποιήματος στα τούρκικα είναι "Yasadiklarimdan Ogrendigim Bir Sey Var" και στ' αγγλικά "I've learned some things". Πηγή : cs.rpi.edu.