22 Φεβρουαρίου 2012

Γράμμα από τον Καζαντζάκη


Αγαπητέ φίλε,

Η Ελένη αντιγράφει ένα μυθιστόρημα στη γραφομηχανή, Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται… Είναι εντελώς σύγχρονο και νομίζω καλό. Τόρα άρχισα ένα καινούργιο, καθώς και μια νέα τραγωδία, εμπνευσμένη από την τορινή τραγωδία της Ελάδας.

Ελπίζω – και φοβούμαι – πως θα μείνω πολήν καιρό εδώ. Εδώ δουλεύω λαμπρά, το κλίμα είναι εξαίσιο, θάλασσα ήλιος, τροπικά δέντρα, καλοί άνθρωποι, μοναξιά. Το σώμα είναι γερό, το μιαλό δουλεύει, κρατώ αλάκαιρη την Ελάδα κάτω από τα βλέφαρά μου -και τίποτα θαρώ δε μου λείπει. Έχω μονάχα την αγιάτρευτη αγωνία της Ελάδας που θέλουν να την γκρεμίσουν. Μα αφτή ’ναι αιώνια, το ξέρω καλά, και θα βγει κι από τη δοκιμασία αφτή γιγαντωμένη.

Είμαι βέβαιος πως μεγάλες ψυχές και μεγάλα έργα γίνουνται και θα γενηθούν από το αίμα αφτό κι από τα δάκρυα. Ποτέ δεν είχα τόση πίστη κ’ εμπιστοσύνη στη ράτσα μας όπως τόρα. Είναι αιωνίως ο Χριστός που ξανασταβρόνεται για ν’αναστηθεί.

Πρέπει, αλήθεια, νάμαστε περήφανοι. την σύμπτωση αφτή να γενηθούμε Έληνες. Και συν να νιόθουμε, κάθε στιγμή, σε κάθε μας λόγο, σε κάθε γραμμή και στίχο που γράφουμε, πως έχουμε μεγάλη ευθύνη.

Ο στοχασμός αφτός, τα τελευταία τούτα χρόνια, που γνώρισα από κοντά την παγκόσμια intelligentsia και είδα τους αντιπροσώπους της και τους μίλησα και τους έζησα, μου δίνει τη Μεγάλη Βεβαιότητα για την ασύγκρητη αξία της ράτσας μας.

Γενηθήκαμε άρχοντες. Φοβερή γη και ευθύνη.

Να μου χαιρετάτε, Σας παρακαλώ πολύ, όλους τους φίλους και συντρόφους. Ο «θεός» μαζί Σας, αγαπητέ φίλε, και μαζί με την Ελάδα.

Ν. Καζαντζάκης

Απόσπασμα από γράμμα του Νίκου Καζαντζάκη στον Μηνά Δημάκη (Εκδ. Το Ελληνικό Βιβλίο, Αθήνα, 1975).

(Διατηρήθηκε η ορθογραφία του Ν. Καζαντζάκη)

Παραχώρηση της Επιθώρησης Le Regard crétois τεύχος, #37, Φεβρ. 2012 της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη

Πηγή 

20 Φεβρουαρίου 2012

καταλόγια

Λεωφ. Βασιλίσσης Όλγας, στο βάθος διακρίνεται η Ακρόπολη, τέλη 19ου αιώνα.
Φωτ. Paul Paron des Granges. Ε.Λ.Ι.Α.


Δύσκολη εποχή για να είσαι Έλληνας. Να ζεις και να προσπαθείς να κρατήσεις τη λογική, το μυαλό και τη ψυχή σου αλώβητη. 
Πρωινό Παρασκευής, η μέρα ξεκινά με την είδηση της ληστείας στο μουσείο Αρχαίας Ολυμπίας.  Πρώτη σκέψη... "Μπέστε σκύλοι αλέστε" .

Πως να αντισταθείς σε όλο αυτό τον παραλογισμό; Πως να αντιμετωπίσεις την πλήρη ανευθυνότητα και την αναισθησία των ακατάλληλων "υπευθύνων"; Πως να μην αφήσεις το μίσος και την οργή να εισχωρήσει στη ψυχή σου; Ποιος ακούει τη δική σου φωνή; Πως να εμποδίσεις τη συστηματική προσπάθεια να σε διώξουν από όσα αγαπάς;

Βράδυ της ίδιας μέρας. Δεν θα μείνω μέσα, θα βγω να περπατήσω. Να βρεθώ με ανθρώπους που νιώθουν όπως εγώ.


Αργά το βράδυ στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Περπατώ, η Ακρόπολη στα δεξιά μου. 
Πόσα έχει δει εκείνη, πόσα πολλά γνωρίζει, τι πόνο, τι απόγνωση, τι αγώνα, τι καρδιές και τι προδοσίες. Πόσα πράγματα που ποτέ δεν μου είπε, πράγματα που δεν θα καταλάβαινα.


Υπάρχουν γωνιές σε αυτή τη χώρα ξεχωριστής ιστορίας.  Πόσοι όμως τις γνωρίζουν; Πόσοι έχουν συναίσθηση αυτής της 'κληρονομιάς', της ομορφιάς που εμπνέεται και δεν εξαντλείται στον ήλιο και στη θάλασσα; Αρκετοί, με πρώτους τους ανεύθυνους "υπεύθυνους", δεν έχουν καμία απολύτως ιδέα της σπουδαιότητας της.


Στέκομαι για μια στιγμή και τη χαζεύω, καθώς ξεπροβάλλει από τα δέντρα. Από μακρυά ακούγονται φωνές, παρέες γελάνε και σχολιάζουν. Ενώ όλα σε αυτή τη χώρα μεθοδικά καταρρέουν, την ίδια ακριβώς στιγμή συνεχίζει πεισματικά να υπάρχει. Μια ελπίδα δίχως ίσως λογική, τροφοδοτεί ανεξήγητα ζωές και υπάρξεις.


Φτάνουμε σε ένα μικρό υπόγειο θεατράκι στο Θησείο.  Τίποτα δεν προμηνύει το τι μπορεί να συμβαίνει εκεί μέσα.  Μια ταπεινή γωνιά, όπου αναγεννιούνται σκέψεις.  Καρδιές που σιωπηλά δημιουργούν, απέχοντας από την ανούσια, ηχηρή φαρσοκωμωδία των ημερών.


Καταλόγια, Θέατρο ΚέλυφοςΠέντε κλασσικά δημοτικά τραγούδια, αναπαρίστανται με βάση τους κώδικες της αρχαιοελληνικής τραγωδίας, κείμενα που εκτός από τέλεια συμπυκνωμένες τραγωδίες αποτελούν επίσης και συνδετικό κρίκο της νεοελληνικής λογοτεχνίας με την κλασσική εποχή.


Ιστορίες που δεν έχουν συγγραφέα, αλλά γεννήθηκαν μέσα από αφηγήσεις πραγματικών γεγονότων, πήραν τη μορφή ποιήματος και μεταδόθηκαν από στόμα σε στόμα. Στοιχείο που τα καθιστά άρτια λογοτεχνικά και ικανά να στηρίξουν την αναπαράσταση τους μέσα από τους κώδικες του αρχαιοελληνικού θεάτρου.


Η δημοτική ποίηση, το δημοτικό τραγούδι, οι παραλογές και γενικά η λαϊκή παράδοση είναι στοιχεία άρρηκτα συνδεδεμένα με τις βαθιές ρίζες του πολιτισμού μας.  


Αναπαραστάσεις εξωπραγματικών πλασμάτων, ξωτικών, ιστορίες άλλων μακρινών εποχών με συμπαρασύρουν. Η χρήση μασκών, κουκλοθεάτρου και θεάτρου σκιών καθιστούν ιδιαίτερα απαιτητική την παράσταση. 


Στην αρχαία Ελλάδα το θέατρο ήταν σημαντικό στοιχείο της ζωής στην πόλη.  Σύμφωνα και με την επίσημη ορο­λογία, ο δραματικός ποιητής "εδίδασκε".  Οι παραστάσεις ήταν ενταγμένες στη ζωή του πολίτη, ανεξαρτήτως εισοδήματος, διοργανωμένες για να έχει ευκαιρίες αναψυχής υψηλού επιπέδου. Καθώς κύρια αποστολή του ήταν να παρέχει ηθική διδαχή και πολιτική παι­δεία.

Σήμερα κάποια φαεινά μυαλά αποφάσισαν να καταργήσουν το μάθημα Θεατρικής Αγωγής από τα σχολεία της χώρας. Θα αφήσουμε να συμβεί; 

Αναπόφευκτες πάλι οι σκέψεις και αντικρουόμενα τα συναισθήματα. 
Για μια πολιτική που μοιάζει σαν να έχει βαλθεί να σκοτώσει ότι έχει απομείνει όρθιο και ότι παλεύει να γεννηθεί. 
Για μια λαβωμένη πόλη που όμως συνεχίζει να με εκπλήσσει, με κάποιους ανθρώπους που παλεύουν πιστά και κόντρα στο ρεύμα. 
Δυο αντίθετες στιγμές μέσα στην ίδια μέρα, τόσα αντικρουόμενα μηνύματα που παλεύουν  να βρουν σανίδα σωτηρίας.

16 Φεβρουαρίου 2012

Bazaar βιβλίων εκδόσεων Άγρα





Αυτή είναι μια καλή είδηση για τους βιβλιόφιλους. Κάθε φορά που οι εκδόσεις Άγρα οργανώνουν μπαζάρ, στην έδρα τους στη Ζωοδόχου Πηγής στα Εξάρχεια επικρατεί συνωστισμός! Το ραντεβού επιστρέφει ξανά από τις 17 έως τις 19/2 (ακριβώς δίπλα από το νεοκλασικό τους, στο νούμερο 101) και για τρεις μέρες οι πιο διάσημες πένες του γνωστού εκδοτικού οίκου κυκλοφορούν... μισοτιμής, ήτοι βιβλία πεζογραφίας, ποίησης, δοκίμια, αρχαία ελληνική και βυζαντινή γραμματολογία, αστυνομικά, λευκώματα και παιδικά.

15 Φεβρουαρίου 2012

Χέρια σαν κι αυτά




Υπάρχουν χέρια που φυτεύουν ένα δέντρο
και άλλα χέρια που του βάζουνε φωτιά
υπάρχουν χέρια που σαν πέσεις σε σηκώνουνε ξανά
σίγουρα θα 'χεις συναντήσει δύο χέρια σαν κι αυτά



Υπάρχουν χέρια που πατάνε την σκανδάλη
και άλλα χέρια που προσφέρουν γιατρειά
υπάρχουν χέρια που χτυπάνε χέρια αλύπητα σκληρά
ίσως μια μέρα συναντήσεις δύο χέρια σαν κι αυτά



Υπάρχουν χέρια που έχουν μάθει να σου δίνουν
και άλλα χέρια που ζητάνε μοναχά
υπάρχουν χέρια που τις νύχτες σε χαϊδεύουν στοργικά
σίγουρα θα 'χεις συναντήσει δύο χέρια σαν κι αυτά



Υπάρχουν χέρια που απ' το άδικο έχουν σφίξει
έχουνε σφίξει και έχουν γίνει μια γροθιά
και μ' άλλα χέρια έχουν σμίξει για να σβήσουν την φωτιά
ίσως τα χέρια τα δικά μας να 'ναι χέρια σαν κι αυτά



Βλέπω κι απόψε εδώ μέσα κάτι χέρια
χειροκροτάνε και μας δίνουνε χαρά
θα 'θελα λίγο να σηκώσουμε τα χέρια μας ψηλά
να τραγουδήσουμε παρέα με δυο χέρια σαν κι αυτά

Related Posts with Thumbnails