Tο τέλος της πόλης

«Δεν θέλω πια να σκέφτομαι. Δε θέλω να καταλαβαίνω τίποτα. Δεν θέλω να κατασπαράσσω τον εαυτό μου. Έτσι κι αλλιώς ο καθένας πεθαίνει με τις δικές του δοκιμασίες. Τον αγαπώ αυτόν τον τόπο. Έτσι ζω με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Θέλω να σταματήσει η ταχύτητα της σκέψης μου. Δε θέλω να σταματήσει η ταχύτητα της πτώσης μου. Κάποιες φορές… με κάποια άτομα… μπροστά στα μάτια όλου του κόσμου… ιδίως μπροστά στα μάτια όλου του κόσμου… επιδεικτικότατα… σαν ένα τίμημα… σαν ένα μυστήριο… ανεβαίνοντας στο πιο ψηλό σημείο… απ’ όπου μπορώ να παρακολουθήσω τον εαυτό μου, χωρίς να ελέγχω καθόλου τον εαυτό μου, και ελέγχοντας τον καθ’ ολοκληρία, ζω μια θεόγυμνη πραγματικότητα. Ζω με την αυταπάτη της πραγματικότητας. Τα πάντα τα φαντάζομαι πραγματικά, τα φαντάζομαι αληθινά. Όπως έφτασα στο σημείο να ταυτίζω την κάθε δυστυχία με το φασισμό. Παρακολουθώ τον εαυτό μου με το πιο κριτικό μου βλέμμα, από το πιο ψηλό σημείο. Και οπωσδήποτε μέσα από τα χαχανητά μου πρέπει να βγαίνουν κραυγές νίκης. Στις πιο μικρές λεπτομέρειες ανακαλύπτω μεγάλες ζωές, μεγάλα μυθιστορήματα. Κάθε ιστορία είναι πλέον ένα μυθιστόρημα. Κάθε μυθιστόρημα κατακερματισμένες παραβολές… Ετούτος ο τόπος είναι ένα μυθιστόρημα πεντακοσίων χρόνων. (Δεν τον γκρεμίζουν, γιατί θεωρείται έργο ιστορικής αξίας, την ιστορία δεν τη γκρεμίζουν).»

Απόσπασμα από το βιβλίο "Το τέλος της Πόλης" του Μουρατχάν Μουνγκάν, Τούρκου συγγραφέα της νεότερης γενιάς, όπου παρουσιάζεται το μωσαϊκό "μιας ιστορικής πόλης που δεν μπορεί να συμβιβάσει το ένδοξο παρελθόν με το αβέβαιο μέλλον της"...  


Μουρατχάν Μουνγκάν, "Το τέλος της Πόλης", Εκδόσεις Καστανιώτη 2001.

λέξεις δρόμου

...λέξεις που έρχονται ξαφνικά μπροστά σου...
σ' έναν τοίχο δρόμου...

"...όλα είναι περαστικά και κάνε λίγο υπομονή...

ένα πρωί ελεύθερο πουλί θα ταξιδεύεις...

αδέσμευτος θα τρέχεις σε αυτά που γυρεύεις...

μην ανησυχείς και θα το δεις

πως κάποια μέρα κι 

εσύ θα βγεις έξω..."

«Στα άδυτα της Εθνικής Πινακοθήκης-Άγνωστοι θησαυροί από τις συλλογές της»

Απόγευμα Τετάρτης. Φτάνουμε στην Εθνική Πινακοθήκη για να επισκεφτούμε την έκθεση με 'άγνωστους θησαυρούς' από τις συλλογές της.

Η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα μας ξενάγησε στις ενότητες της δυτικοευρωπαϊκής, αλλά και της ελληνικής τέχνης του 19ου και του πρώτου μισού του 20ού αιώνα.

Νίκος Εγγονόπουλος (1907-1985), Θέατρον, 1961

Σε αρκετά έργα αναγνωρίζεις τους δημιουργούς... Κάποια άλλα σου θυμίζουν στιγμές, διαβάσματα, αναλύσεις περνάνε μέσα στο μυαλό σου..., πως να εξηγήσεις την ξεχωριστή ουσία... Η περίοδος που ζούμε είναι τόσο πολύ δύσκολη... Μπορεί να προσφέρει αυτή η επίσκεψη, όση χαρά έδινε σε καλύτερες εποχές;

Γιάννης Τσαρούχης (1910-1969), Γυμνό, 1940

...Είναι τελικά ακριβώς αυτή η μαγεία στην τέχνη. Προσφέρει παρηγοριά και ίαση στις ψυχές. Αν έχεις την ικανότητα να αφεθείς, μπορεί να σε συμπαρασύρει σε έναν άλλο κόσμο. Στον κόσμο του δημιουργού, σε ένα από τα ομορφότερα διαχρονικά ταξίδια στις εποχές μέσω της ιστορίας της τέχνης. Κάθε έργο αντικατοπτρίζει μια τάση, μια κοινωνική τάξη, ένα πάθος, μια συναισθηματική κατάσταση, ένα μοίρασμα, ένα άγγιγμα, μια στιγμή, μια ευνοϊκή ή αντιστοίχως μια δύσκολη πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά εποχή.

Η έκθεση «Στα άδυτα της Εθνικής Πινακοθήκης-Άγνωστοι θησαυροί από τις συλλογές της» και από τη Συλλογή του Ιδρύματος Ευριπίδη Κουτλίδη, αποτελεί την τελευταία μεγάλη εκδήλωση που διοργανώνει το Μουσείο με έργα του, πριν από την έναρξη των εργασιών για την επέκταση των κτιριακών του εγκαταστάσεων. Ουσιαστικά η συγκεκριμένη έκθεση αποτελεί έναν αποχαιρετισμό στο παλαιό μουσείο, παρουσιάζοντας στο κοινό μερικά από τα σημαίνοντα έργα που θα βρουν τη θέση τους στις μόνιμες συλλογές μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της επέκτασης.

Γιάννης Τσαρούχης, (1910-1969)

Τα έργα διεκδικούν μια θέση στο φως όχι μόνο λόγω της υψηλής ποιότητάς τους, αλλά κυρίως γιατί εμπλουτίζουν με νέα νοήματα την αφήγηση της ιστορίας της νεότερης ελληνικής τέχνης. Δεν πρόκειται για μια ενιαία έκθεση, αλλά μια συναρμογή από εκθέσεις. Είναι αποτέλεσμα μιας συλλογικής προσπάθειας, οκτώ επιμελητών/ιστορικών τέχνης από το δυναμικό του μουσείου.

Ο επισκέπτης μπορεί να παρατηρήσει έργα μεγάλων ξένων και ελλήνων δημιουργών, όπως του Ρέμπραντ, του Ντύρερ, του Ντελακρουά, του Πικάσο, του Μοντριάν, αλλά και των Λύτρα, Βολανάκη, Γύζη, Παρθένη, Γκίκα, Τσαρούχη, Μόραλη.

Lanza Vicenzo (1822 - 1902), Το Θησείο

Γρηγόριος Σούτσος, Το Θησείο, 1853 

Θωμάς Θωμόπουλος, Τα μάτια της ψυχής, 1900

Στη νέα Πινακοθήκη, με 2.500 τ.μ. μεγαλύτερους εκθεσιακούς χώρους, θα υπάρχει η δυνατότητα να παρουσιαστούν οι ανεξερεύνητοι θησαυροί που κρύβουν τα 17.000 έργα των μονίμων συλλογών στις αποθήκες της...

Στην έκθεση ανασύρονται από το σκοτάδι πάνω από 500 έργα, ζωγραφικά και γλυπτά, με βασικό κριτήριο πόσο άγνωστα και παρουσιασμένα είναι, οπότε προκύπτουν κάποιες εκπλήξεις.

Πάμπλο Πικάσσο, 1881-1973, Γυναικείο κεφάλι, 1939

Όπως το "Γυναικείο κεφάλι" φιλοτεχνημένο από τον Πάμπλο Πικάσο, το οποίο αποτελεί δωρεά του καλλιτέχνη στον ελληνικό λαό, τιμητική προσφορά για τη γενναία αντίσταση του κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής. Πρόκειται για πορτρέτο της φωτογράφου Ντόρα Μόαρ, συντρόφου του Πικάσσο, η οποία υπήρξε η φωτογράφος που παρακολούθησε και απαθανάτισε με το φακό της όλη τη διαδικασία δημιουργίας της Γκερνίκα (Guernica).

Κώστας Δημητριάδης, Ο Σκεπτόμενος, 1907

Αξίζει ν' αναφερθεί ότι λόγω της οικονομικής κρίσης, η Εθνική Πινακοθήκη μείωσε την τιμή των εισιτηρίων, από 6,5 σε 5 ευρώ (Μιχαλακοπούλου) και 3 ευρώ (Γουδή).

Το ωράριο διαμορφώνεται ως εξής: Δευτ., Πέμπ., Παρ., Σάβ., Κυρ. 9 π.μ. - 3.30 μ.μ., Τετ. 2.30 - 9 μ.μ. Τρίτη κλειστά.

Διάρκεια έκθεσης: 20 Οκτωβρίου - 8 Ιανουαρίου

Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου

Ας φρόντιζαν

Κατήντησα σχεδόν ανέστιος και πένης.

Aυτή η μοιραία πόλις, η Aντιόχεια

όλα τα χρήματά μου τάφαγε:

αυτή η μοιραία με το δαπανηρό της βίο.

Aλλά είμαι νέος και με υγείαν αρίστην.

Κάτοχος της ελληνικής θαυμάσιος

(ξέρω και παραξέρω Aριστοτέλη, Πλάτωνα·

τι ρήτορας, τι ποιητάς, τι ό,τι κι αν πεις).

Aπό στρατιωτικά έχω μιαν ιδέα,

κ’ έχω φιλίες με αρχηγούς των μισθοφόρων.

Είμαι μπασμένος κάμποσο και στα διοικητικά.

Στην Aλεξάνδρεια έμεινα έξι μήνες, πέρσι·

κάπως γνωρίζω (κ’ είναι τούτο χρήσιμον) τα εκεί:

του Κακεργέτη βλέψεις, και παληανθρωπιές, και τα λοιπά.

Όθεν φρονώ πως είμαι στα γεμάτα

ενδεδειγμένος για να υπηρετήσω αυτήν την χώρα,

την προσφιλή πατρίδα μου Συρία.

Σ’ ό,τι δουλειά με βάλουν θα πασχίσω

να είμαι στην χώρα ωφέλιμος. Aυτή είν’ η πρόθεσίς μου.

Aν πάλι μ’ εμποδίσουνε με τα συστήματά τους—

τους ξέρουμε τους προκομένους: να τα λέμε τώρα;

αν μ’ εμποδίσουνε, τι φταίω εγώ.

Θ’ απευθυνθώ προς τον Ζαβίνα πρώτα,

κι αν ο μωρός αυτός δεν μ’ εκτιμήσει,

θα πάγω στον αντίπαλό του, τον Γρυπό.

Κι αν ο ηλίθιος κι αυτός δεν με προσλάβει,

πηγαίνω παρευθύς στον Υρκανό.

Θα με θελήσει πάντως ένας απ’ τους τρεις.

Κ’ είν’ η συνείδησίς μου ήσυχη

για το αψήφιστο της εκλογής.

Βλάπτουν κ’ οι τρεις τους την Συρία το ίδιο.

Aλλά, κατεστραμένος άνθρωπος, τι φταίω εγώ.

Ζητώ ο ταλαίπωρος να μπαλωθώ.

Aς φρόντιζαν οι κραταιοί θεοί

να δημιουργήσουν έναν τέταρτο καλό.

Μετά χαράς θα πήγαινα μ’ αυτόν.

(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)

...ο υπέροχος Κωνσταντίνος Καβάφης...