Carmina Burana, Ηρώδειο

Άλλη μια καταπληκτική βραδιά στο Ηρώδειο, αυτή τη φορά με το έργο του Carl Orff "Carmina Burana" (μετάφραση στα ελληνικά "Τραγούδια Βέβηλα") με τη συμμετοχή 300 συντελεστών επί σκηνής. Έχει ενδιαφέρον η ιστορία των ποιημάτων. Τα Carmina Burana είναι τραγούδια που βρέθηκαν σε ένα μεσαιωνικό χειρόγραφο το οποίο εντοπίστηκε στο αβαείο των Βενεδικτίνων του Beuern (στις Βαυαρικές Άλπεις). Τα κομμάτια είναι σχεδόν όλα γραμμένα στα Λατινικά. Τα περισσότερα ποιήματα και τραγούδια φαίνεται να αποτελούν δημιουργία των Γολιάρδων δόκιμων κληρικών, που διακωμωδούσαν και σατίριζαν την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Η συλλογή αυτή σώζει κομμάτια της μεσαιωνικής ποίησης κι ο Carl Orff μελοποίησε κάποια από αυτά.

Πρόκειται για ένα από τα αριστουργήματα της δυτικής συμφωνικής μουσικής του 20ού αιώνα, το οποίο γράφτηκε το 1937 και αποτελεί μια ερωτική καντάτα που υμνεί τον έρωτα, εμπνευσμένη από τα λατινικά μεσαιωνικά ποιήματα του 13ου αιώνα. Ο Carl Orff δημιούργησε μια πρωτογενή μορφή γραφής, συνθέτοντας μια μουσική που είναι απόλυτα ταυτισμένη με το ύφος των ποιημάτων αυτών που είχαν γραφτεί αιώνες νωρίτερα. Ενώ η καντάτα του, συνδυάζει περίτεχνα στοιχεία από την μπαρόκ όπερα και το αρχαίο ελληνικό θέατρο μέσα από μια ερωτική, σκανδαλιστική θεματολογία γεμάτη με μεταφυσική αγωνία.  Επίσης, το ενδιαφέρον εντοπίζεται και στο ότι τα τραγούδια παρουσιάζουν μια εικόνα του Μεσαίωνα διαφορετική από αυτήν που ίσως φανταζόμαστε. Με ανθρώπους που χαίρονται την άνοιξη, γλεντούν, τραγουδάνε, προβληματίζονται και μιλούν – αρκετά τολμηρά – για τον Έρωτα.  Πραγματικά ένα εκπληκτικό έργο! Ακολουθεί μετάφραση ορισμένων στίχων.

Carl Orff - Carmina Burana O Fortuna

O Fortuna/ Ω τύχη

velut luna/ σαν το φεγγάρι

statu variabilis,/ άστατη

semper crescis/ πρώτα μεγαλωνεις

aut decrescis;/ κι ύστερα μικραίνεις

vita detestabilis/ ζωή μισητή

nunc obdurat/ πότε μας βαραίνεις

et tunc curat/ πότε μας ξαλαφρώνεις

ludo mentis aciem,/ όπως κάνεις κέφι

egestatem,/ φτώχια

potestatem/ εξουσία

dissolvit ut glaciem./ τα λιώνεις σαν πάγο.

Sors immanis/ Απάνθρωπη

et inanis,/ και κενή

rota tu volubilis,/ στρίβεις κατα πώς θέλεις

status malus,/ κακόβουλη

vana salus/ ματαιόδοξη

semper dissolubilis,/ εξατμίζεσαι

obumbrata/ μες στη σκιά

et velata/ μες στα πέλαγα

michi quoque niteris;/ κι εμένα σκιάζεις

nunc per ludum/ στα παιχνίδια σου

dorsum nudum/ γυμνή η πλάτη μου

fero tui sceleris./ υποκύπτω σ'ότι διαλέξεις.

Sors salutis/ Η Υγεια

et virtutis/ κι η αρετή

michi nunc contraria,/ ειναι εναντίον μου

est affectus/ άγονται

et defectus/ και φέρονται

semper in angaria./ σκλαβωμένες

Hac in hora/ Πάμε λοιπόν

sine mora/ μην αργούμε

corde pulsum tangite;/ αγγίξτε τις χορδές

quod per sortem/ αφου κι εμάς

sternit fortem,/ η μοίρα ορίζει

mecum omnes plangite!/ όλοι μαζι μου κλάψτε!

Την ευθύνη της μουσικής διεύθυνσης είχε ο Λουκάς Καρυτινός, συμμετείχε η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα και Χορωδία της ΕΡΤ, η Μεικτή Χορωδία του Δήμου Αθηναίων, η Μεικτή Χορωδία του Συλλόγου Υπαλλήλων της Τράπεζας της Ελλάδας και η Παιδική Χορωδία Rosarte. Τα σολιστικά μέρη ερμήνευσαν η σοπράνο Λουκία Σπανάκη, ο τενόρος Νίκος Σπανός, ενώ ως βαρύτονος εμφανίζεται ο Μάριος Φραγκούλης.  Η παράσταση θα επαναληφθεί σήμερα...

wikipedia.org

απόδοση στα ελληνικά

"Εγώ, ένας άλλος", Ίμρε Κέρτες

"Έχετε προσέξει ότι αυτό τον αιώνα όλα γίνονται πιο πραγματικά, ότι αποκαλύπτουν τον πραγματικό τους εαυτό; Ο στρατιώτης γίνεται επαγγελματίας δολοφόνος, η πολιτική έγκλημα, το κεφάλαιο επιχείρηση εξόντωσης ανθρώπων εξοπλισμένη με κρεματόρια, ο νόμος κανόνας βρόμικων παιχνιδιών, η παγκόσμια ελευθερία φυλακή των λαών, ο αντισημιτισμός Άουσβιτς, το εθνικό αίσθημα γενοκτονία. 

Ο αιώνας μας είναι ο αιώνας της αλήθειας, δίχως την παραμικρή αμφιβολία. Ωστόσο από καθαρή συνήθεια τα ψεύδη συνεχίζονται, παρόλο που η πρόθεση γίνεται αντιληπτή απ' όλους. Όταν κραυγάζουν "Αγάπη", όλοι ξέρουν ότι έφτασε η ώρα της δολοφονίας. Όταν κραυγάζουν "Νόμος", κυβερνά η ληστεία και η κλοπή..."

Μόλις διάβασα αυτό το εξαιρετικό βιβλίο του Ίμρε Κέρτες, σας προτείνω να το αναζητήσετε! Ένα βιβλίο, του οποίου η καθεμία σελίδα είναι γεμάτη με σοφία ζωής!

Ο Ίμρε Κέρτες γεννήθηκε το 1929 στη Βουδαπέστη. Το 1944, σε ηλικία 14 ετών εκτοπίστηκε στο Άουσβιτς. Από τα 17 παιδιά της ηλικίας του που στάλθηκαν την ίδια περίοδο στο στρατόπεδο, μόνο εκείνος επέζησε. Έγινε γνωστός το 1975 με το πρώτο του βιβλίο Μυθιστόρημα ενός ανθρώπου δίχως πεπρωμένο. Στη Γερμανία χαρακτηρίστηκε από τους κριτικούς ως ένα από τα σημαντικότερα βιβλία του αιώνα μας. Ακολούθησαν τα έργα του Το φιάσκο (1988), Η αγγλική σημαία (1990), Θρήνος για ένα αγέννητο παιδί(1990), Ημερολόγιο της γαλέρας (1992) και Εγώ, ένας άλλος (1997). Τα τελευταία χρόνια ζει στο Βερολίνο. Τον Oκτώβριο του 2002 βραβεύτηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του – ήταν ένα Νόμπελ που δεν αμφισβητήθηκε από κανέναν.

Αξίζουν την ανάγνωση σας:

Ίμρε Κέρτες wikipedia

Συνέντευξη: «Μου ήταν απαραίτητο το Άουσβιτς»!

Στον Ούγγρο Ίμρε Κέρτες το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2002

Σαββόπουλος, Ηρώδειο

Διονύσης Σαββόπουλος

Αριστοφάνους «Αχαρνής»

Αριστοφάνους «Πλούτος»

και άλλα τραγούδια για νέους κανταδόρους

Ωδείο Ηρώδου Αττικού

Τη δουλειά του πάνω στις δύο κλασικές κωμωδίες του Αριστοφάνη «Αχαρνής» και «Πλούτος», παρουσίασε ο Διονύσης Σαββόπουλος προχτές στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού.

Τα συνολικά έσοδα της παράστασης θα διατεθούν υπέρ του Ταμείου Yποτροφιών των Αρσακείων Σχολείων, με σκοπό την παροχή μερικών ή ολικών απαλλαγών από δίδακτρα, σε οικογένειες μαθητών που αντιμετωπίζουν έντονα οικονομικά προβλήματα.

Οι κατά Σαββόπουλο «Αχαρνής» πρωτοπαρουσιάστηκαν στην μπουάτ «ΡΗΓΑΣ» της Πλάκας τον Δεκέμβρη του 1976 και κυκλοφόρησαν σε δίσκο το Φθινόπωρο του 1977 (Λύρα).

Για την άλλη κωμωδία του Αριστοφάνη, τον «Πλούτο», ο Διονύσης Σαββόπουλος έγραψε τη μουσική και μετέφρασε τα χορικά το 1985 για την παράσταση του Εθνικού Θεάτρου, που πρωτοπαρουσιάστηκε στην Επίδαυρο το ίδιο καλοκαίρι σε σκηνοθεσία Louca Ronconi και κυκλοφόρησε σε δίσκο το 1996 (Universal).

Η μουσική και τα τραγούδια από αυτές τις δύο κωμωδίες του Αριστοφάνη παρουσιάστηκαν σε μορφή υπαίθριας συναυλίας από τον Διονύση Σαββόπουλο και είκοσι μουσικούς, χορευτές και τραγουδιστές. Στη συναυλία συμμετείχε και ο Μουσικός Όμιλος των Αρσακείων-Τοσιτσείων Σχολείων.

Γεμάτη η σκηνή με μικρά παιδιά. Κατάμεστο όλο το Ωδείο Ηρώδου Αττικού.

Η τέχνη είναι το τελευταίο μας καταφύγιο, σε τούτη την αποξενωμένη πολιτεία. Μέσω αυτής οι άνθρωποι ξανά συνυπάρχουν.. το ηθικό ανεβαίνει ψηλότερα. 

Κορυφαίοι: ΡΩΞΑΝΗ ΓΑΡΕΦΑΛΑΚΗ, AΣΠΑ ΘΕΟΦΙΛΟΥ, ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ, AΛΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΠΑΝΟΣ ΜΟΥΖΟΥΡΑΚΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΥΛΩΝΑΣ

Χοροθέατρο Ροές: EΛΕΝΑ ΒΑΚΑΛΗ,ΝΤΑΝΙΛΟ ΖΕΚΑ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΕΙΒΑΝΑΙ, ΜΑΓΔΑ ΚΟΥΚΟΥ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΕΡΑΣ, ΕΥΗ ΧΑΤΖΑΚΗ.

Μουσικοί: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΓΑΘΟΣ – τρομπέτα, ΚΩΣΤΑΣ ΓΙΑΝΝΙΡΗΣ – μπάσο, ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΖΕΜΕΝΙΔΗΣ – κιθάρες, ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ – τρομπέτα, ΤΑΣΟΣ ΠΑΠΑΣΤΑΜΟΥ – βιολί, ΟΡΕΣΤΗΣ ΠΛΑΚΙΔΗΣ – πιάνο, πλήκτρα, ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΥ – κρουστά, ΘΟΔΩΡΗΣ ΣΟΥΚΕΡΑΣ – τρομπόνι, ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΤΣΑΚΑΛΟΣ – τύμπανα.

Συμμετέχει ο ΜΟΥΣΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΑΡΣΑΚΕΙΩΝ–ΤΟΣΙΤΣΕΙΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ

Διδασκαλία χορωδίας: ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΒΑΡΣΑΜΗ

Μουσική διδασκαλία κορυφαίων: ΒΑΣΙΛΗΣ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ

τάδε έφη...Οδυσσέας Ελύτης

«Ο κόσμος έχει κουραστεί ν' ακούει κηρύγματα που δεν έχουν αντίκρισμα ή που το ίδιο το αντίκρισμα τους τα διαψεύδει. Η έμφυτη τάση του ανθρώπου ν' αλλάξει την απαράδεκτη σήμερα τάξη του κόσμου, αυτή η επαναστατική του διάθεση, διοχετεύεται σε σχήματα, καλουπάρεται και διατίθεται στο εμπόριο των κοινωνικών ιδεών, κατά τρόπο που υποβιβάζει τη νοημοσύνη του και εξαφανίζει την ατομικότητά του. Η διχρωμία των καιρών μας -η δεξιά και η αριστερά- καλύπτει το αληθινό πρόβλημα του ανθρώπου, που, βέβαια, βρίσκεται πολύ πιο πέρα από το αν θα φορέσει καλύτερο ή όχι παντελόνι. Κάτι τέτοιο είναι η χειρότερη τυραννία. Προσωπικά, αισθάνομαι να καταπιέζομαι από τις εξουσίες. Αν αυτό είναι αναρχισμός, τότε είμαι αναρχικός. Όχι βέβαια με την έννοια να βάζω μπόμπες. Αλλά να μην ανέχομαι με κανένα τρόπο να με διαθέτουν κατά τη βούλησή τους, χωρίς τη συγκατάθεσή μου, οι τρίτοι, οι άσχετοι, οι σωτήρες. Και αυτό είναι ένα αίσθημα που ολοένα και περισσότερο κυριεύει σήμερα μερικές συνειδήσεις».

Συνέντευξη στον Γιώργο Πηλιχό, εφημ. «Τα Νέα», 15 Ιουνίου 1982. Από τον τόμο «Συν τοις άλλοις», ο οποίος περιέχει 37 συνεντεύξεις του Οδυσσέα Ελύτη από το 1942 ώς το 1992. 

kathimerini.com.cy