Μπέρτολτ Μπρέχτ

Ο Μπέρτολτ Μπρέχτ (Bertolt Brecht) υπήρξε ένας από τους κορυφαίους καλλιτέχνες του 20ου αιώνα. Διακρίθηκε ως ποιητής, σκηνοθέτης και ως θεατρικός συγγραφέας. Θεωρείται ο πατέρας του "επικού θεάτρου" (Episches Theater) στη Γερμανία.

Ο Μπρέχτ γεννήθηκε σαν σήμερα στις 10 Φεβρουαρίου 1898 στο Άουγκσμπουργκ. Ο πατέρας του ήταν διευθυντής εταιρίας χάρτου. Η διαφοροποίηση του Μπέρτολτ Μπρεχτ ως προς τους ανθρώπους της τάξης του ξεκίνησε αρκετά νωρίς, όπως μπορούμε να καταλάβουμε και από το παρακάτω νεανικό ποίημά του:

«Μεγάλωσα σαν γιος καλοστεκούμενων / ανθρώπων. Οι γονείς μου μού φορούσαν / γιακά, μ' έμαθαν τις συνήθειες εκείνων / που έχουν υπηρέτες και με δίδαξαν / πώς να διατάζω. Αλλά, όταν μεγάλωσα / και είδα γύρω μου, οι άνθρωποι της / τάξης μου δεν μ' άρεσαν, το να διατάζω / δεν ήταν του γούστου μου, ούτε και το / να με υπηρετούν. Γι' αυτό εγκατέλειψα / την τάξη μου και συντρόφεψα με τους / μικρούς, φτωχούς ανθρώπους».

Στο σχολείο ο ατίθασος Μπρέχτ χλευάζει ανοιχτά τους καθηγητές του, γεγονός που συχνά τού κοστίζει ακριβά. Το 1917 γράφεται στην Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου του Μονάχου, αλλά εγκαταλείπει τις σπουδές του και ξαναγυρίζει στο Άουγκσμπουργκ, όπου υπηρετεί σε στρατιωτικό νοσοκομείο.

Εκεί θα βιώσει όλη την φρίκη του πολέμου. Οι κραυγές των τραυματισμένων, οι θρήνοι των ακρωτηριασμένων, θα του αφήσουν ανεξίτηλα σημάδια και θα εδραιώσουν μέσα του μια αταλάντευτα ειρηνόφιλη συνείδηση.

Τα έργα του αρχικά χαρακτηρίζονταν από πνεύμα καταδίκης του πολέμου, ενώ στη συνέχεια παρατηρείται μια αποφασιστική στροφή στη σκέψη και τη ζωή του. Σημαντική ώθηση στη σχέση του με την εργατική τάξη και το κίνημά της έδωσε η μαζική εξαθλίωση που προκάλεσε η παγκόσμια οικονομική κρίση του 1920.

Οι θεατρικές του αναζητήσεις τον οδήγησαν γρήγορα την καταξίωση, με το Βραβείο Κλάιστ (Kleist Prize, 1922). Υπήρξε αντικομφορμιστής, ορκισμένος εχθρός του πολέμου και του καπιταλισμού. Όταν οι Εθνικοσοσιαλιστές καταλαμβάνουν την εξουσία το 1933, ο Μπρεχτ εξορίζεται: Ελβετία, Δανία, Φινλανδία, Ρωσία, και τέλος Αμερική, όπου συνεργάζεται με τον Τσάρλι Τσάπλιν και τον Τσαρλς Λώτον.

Μετά τον πόλεμο γυρίζει στο Βερολίνο και εγκαθίσταται στον ανατολικό τομέα του. Εδώ εργάζεται στο θέατρο. Συμπεριφέρεται σε όλους με την ίδια ευγένεια, κρατώντας μια απόσταση. Τις γνώμες των άλλων, ακόμη και τις έντονες κριτικές, τις άκουει σιωπηλός και προσεκτικός.

Οπως διηγείται ένας φίλος του, τα τελευταία χρόνια της ζωής του ήταν γεμάτα από προαισθήσεις θανάτου. Στις 15 Μαΐου 1955 ο Μπρεχτ έστειλε το παρακάτω γράμμα στη Γερμανική Ακαδημία Τεχνών: «Σε περίπτωση θανάτου μου δεν επιθυμώ να εκτεθεί πουθενά η σορός μου. Κατά την ταφή δεν πρέπει να γίνουν ομιλίες. Θα ήθελα να ταφώ στο νεκροταφείο δίπλα στο σπίτι μου, στη Σοσεστράσε».

Στις 17 Αυγούστου 1956 κηδεύεται στο νεκροταφείο Ντοροτέεν, στο Βερολίνο. Στο μνήμα του δεσπόζει ένας απέριττος βράχος με σκαλισμένο πάνω μονάχα το όνομά του: Bertolt Brecht.

Χωρίς τον Μπρέχτ, το θέατρο δεν θα είχε καμία σχέση με αυτό που γνωρίζουμε..Τα έργα του, όχι μόνο δεν καταλύθηκαν από το χρόνο, αλλά σήμερα προβάλλονται και τιμούνται περισσότερο παρά ποτέ.

Έχει γράψει όμως και εξαιρετικά ποιήματα..
Ακολουθούν κάποια.. αγαπημένα..

Κάποτε όταν θα ‘χουμε καιρό
Κάποτε όταν θα ‘χουμε καιρό
θα σκεφτούμε πάνω στις ιδέες όλων των μεγάλων στοχαστών
θα θαυμάσουμε τους πίνακες όλων των μεγάλων ζωγράφων
θα γελάσουμε μ’ όλους τους χωρατατζήδες
θα κορτάρουμε όλες τις γυναίκες

θα διδάξουμε όλους τους ανθρώπους.

Αν κρατούσαμε αιώνια
Αν κρατούσαμε αιώνια
Θ’ άλλαζαν τα παντα
Μια κι είμαστε όμως θνητοί
Πολλά παραμένουν στην παλιά τους μορφή.

Συνειδητοποίηση
Όταν ξαναγύρισα
είδα πως τα μαλλιά μου δεν είχαν ασπρίσει
και χάρηκα.

Τις δυσκολίες των βουνών τις ξεπεράσαμε
Τώρα μας περιμένουν
οι δυσκολίες των πεδιάδων

Αδυναμίες
Εσύ δεν είχες καμία
εγώ είχα μία:
αγαπούσα.

Απώλεια ενός πολύτιμου ανθρώπου
Έναν πολύτιμο άνθρωπο έχεις χάσει.
Τ' ότι έφυγε από σένα, δεν είναι απόδειξη
Ότι πολύτιμος δεν είναι. Παραδέξου το:
Έναν πολύτιμο άνθρωπο έχεις χάσει.

Έναν πολύτιμο άνθρωπο έχεις χάσει.
Έφυγε από σένα, γιατί υπηρετούσες μια καλή υπόθεση
Κι αυτός πήγε μια τιποτένια να υπηρετήσει. Παραδέξου το, όμως:
Έναν πολύτιμο άνθρωπο έχεις χάσει.

Εγκώμιο στη μάθηση
Μάθαινε και τ' απλούστερα! Γι' αυτούς
που ο καιρός τους ήρθε
ποτέ δεν είναι πολύ αργά!
Μάθαινε το αβγ, δε σε φτάνει, μα συ
να το μαθαίνεις! Μη σου κακοφανεί!
Ξεκίνα! Πρέπει όλα να τα ξέρεις!
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.
Μάθαινε, άνθρωπε στο άσυλο!
Μάθαινε, άνθρωπε στη φυλακή!
Μάθαινε, γυναίκα στην κουζίνα!
Μάθαινε, εξηντάχρονε!
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.
Ψάξε για σχολείο, άστεγε!
Προμηθεύσου γνώση, παγωμένε!
Πεινασμένε, άρπαξε το βιβλίο: είν' ένα όπλο.
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.
Μην ντρέπεσαι να ρωτήσεις, Σύντροφε!
Μην αφεθείς να πείθεσαι
μάθε να βλέπεις συ ο ίδιος!
Ό,τι δεν ξέρεις ο ίδιος
καθόλου δεν το ξέρεις.
Έλεγξε το λογαριασμό
εσύ Θα τον πληρώσεις.
Ψάξε με τα δάχτυλα κάθε σημάδι
Ρώτα: πώς βρέθηκε αυτό εδώ.
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.

Μπορείτε να κατεβάσετε δωρεάν (Free download) :

Θάνος Μικρούτσικος, "Μουσική πράξη στον Brecht", με τον Γ. Κούτρα
Ποιήματα του Brecht, Μετάφραση Μάριου Πλωρίτη
Ο κύκλος με την κιμωλία
Πέντε δυσκολίες για να γράψει κανείς την αλήθεια
Τρόμος και αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ
Ιστορίες του κ. Κόυνερ
Τα τουφέκια της κυρίας Καρράρ
Φως στα σκοτάδια

Πηγές:
wikipedia
Το βήμα

ομόνοια..;

Στην διονυσίου αρεοπαγίτου περπατάω..
..Στέκομαι..
ένα φύλλο κοιτώ..
το φωτογραφίζω..
"όμορφη πόλη", σκέφτομαι..
..την αγαπάω..πολύ..

Η ώρα περνά.. Ραντεβού στο κέντρο..
Στις 20.00..
μπαίνω στο μετρό..
Στάση Ομόνοια..
Το σκηνικό αλλάζει.., ανεβαίνω τις σκάλες..
δυσωδία φρικτή..

Κοιτώ φευγαλέα δεξιά..
..ένας μεγαλόσωμος άντρας..
...κατουράει στη μέση της πλατείας...
κοντά στις σκάλες του μετρό..

Βιάζομαι.. Προχωρώ..
..προσπαθώ να προσπεράσω, σιχαμάρα..
παιδιά πεσμένα κάτω..
..παιδιά δίχως επαφή..
..Άλλα παιδιά
ανταλλάσουν ναρκωτικά..
χέρι με χέρι..
..ο θάνατος κάνει πάρτυ..
..εδώ..
στο κέντρο της πλατείας
μπροστά στα μάτια όλων..
τριγύρω πολυτελή ξενοδοχεία..

Πόσο κοστίζει η βραδιά;
Πόσο κοστίζει η δόση;
Πόσο κοστίζει η ζωή;
..Τι δεν κοστίζει εδώ;..

Δήμαρχος υπάρχει;..
Που είναι;
Απόκριες έχουμε..
..σε κανένα καρναβάλι..
παρατεταμένα
..όλο το χρόνο..

..πλησιάζει ένα αγόρι..
..στην ηλικία μου..
μοιάζει χαμένος..
απλώνει το χέρι
"δώσε μου έστω ένα ευρώ"
Λύπη.
Μεγάλη.
"οι φίλοι με παράτησαν"
"δώσε κάτι δε θα σε πειράξω"
..χαμένες ζωές..

Παραδίπλα τσακωμοί,
άγριοι καυγάδες
στην "Ομόνοια"..
Τουλάχιστον αλλάξτε της το όνομα..
μετονομάστε τη σε
"νεκροταφείο ψυχών και σωμάτων"!

ο Van Gogh στο Πλανητάριο..

To Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου, παρουσιάζει μία φαντασμαγορική, όσο και τρυφερή ταινία θόλου, μια ταινία αφιερωμένη σε έναν από τους μεγαλύτερους ζωγράφους όλων των εποχών, τον Vincent Van Gogh.

Έχει ήδη παρουσιαστεί στο blog, αφιέρωμα για τον ζωγράφο, με τα σημαντικότερα βιογραφικά στοιχεία και έργα του, το οποίο μπορείτε να διαβάσετε πατώντας εδώ.

Στην ταινία: «VAN GOGH: Ο πυρετός του χρώματος», ο τεράστιος θόλος του Πλανηταρίου γεμίζει με το εκθαμβωτικό κίτρινο των χωραφιών, με τα καλαμπόκια, αλλά και με το βαθύ μπλε του έναστρου νυκτερινού ουρανού, που με τόση μοναδικότητα αποτύπωσε στον καμβά, ο «μαέστρος» του χρώματος.

Με τέτοιου είδους ταινίες γίνεται προσπάθεια ώστε να συνδυάζεται η τέχνη με την επιστήμη. Μάλιστα η συγκεκριμένη ταινία έχει αποσπάσει 3 σημαντικά βραβεία στις Η.Π.Α.: βραβείο καλύτερης ταινίας θόλου, βραβείο καλύτερης μουσικής επένδυσης και βραβείο καλύτερης ταινίας που προωθεί την «δια βίου εκπαίδευση».

Η ταινία δίνει στον θεατή την ευκαιρία να παρακολουθήσει τη σύντομη ζωή και καλλιτεχνική πορεία του μεγάλου δημιουργού, από την ηλικία των 27 ετών έως και τον τραγικό του θάνατο στα 37 του χρόνια. Όσοι παρακολουθήσουν την ταινία θα δουν τους πίνακες του Van Gogh στα 950 τετραγωνικά μέτρα του θόλου του Πλανητάριου διακρίνοντας έτσι μοναδικές λεπτομέρειες των έργων.

Ο Van Gogh ζωγράφισε περίπου 900 πίνακες, από τους οποίους πούλησε μόνο ένα. Η τραγική ζωή του, που τον οδήγησε στην αυτοκτονία στα 37 του χρόνια, συνέβαλε στη δημιουργία του μύθου του. Ζωγράφιζε με την ψυχή του, εξέφρασε με εκρηκτική ένταση τη δίψα για αγάπη, για φως, για χρώμα, για τον άνθρωπο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι για την ολοκλήρωση της ταινίας αυτής συνεργάστηκαν μερικά από τα μεγαλύτερα μουσεία της Ευρώπης, όπως το μουσείο D´Orsay στη Γαλλία αλλά και τα Μουσεία Van Gogh και Kroller Muller στην Ολλανδία, ενώ συμμετείχαν ακόμη τα Μουσεία: Maison Van Gogh, το Fundacion Colleccion Τhyssen –Bornemisza, και το Μusee Rodin. Στην Ελλάδα, την ταινία «έντυσαν» με την φωνή τους οι ηθοποιοί Κωνσταντίνος Τζούμας και Θέμις Μπαζάκα.

Πρόκειται για ένα μοναδικό εικονικό ταξίδι στον χρόνο και στην τέχνη ενός ανθρώπου που έφερε την επανάσταση στο χρώμα, δημιουργώντας μερικά από τα πιο σημαντικά έργα στην Ιστορία της Τέχνης.

Trailer
Van Gogh: Brush with Genius..


Ίδρυμα Ευγενίδου, Πρόγραμμα Προβολών

..υπνόσακους και υπνοστρώματα για τους άστεγους της Αθήνας..

Όπως πέρσι, έτσι και φέτος, την Κυριακή 07.02.2010 στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου Αθηνών από τις 11:00π.μ. μέχρι τις 16:00μ.μ., οι Homeless Support σε συνεργασία με τους Έλληνες Ενεργούς Πολίτες διοργανώνουν εκδήλωση για τη συγκέντρωση υποστρωμάτων και υπνόσακων, τους οποίους στη συνέχεια θα διανείμουν σε άτομα στερούμενα στέγης που εντοπίζονται στην ευρύτερη περιοχή του λεκανοπεδίου της Αττικής.

Το προηγούμενο έτος συγκεντρώθηκαν πάνω από 150 υπνόσακοι και περίπου άλλα τόσα υποστρώματα. Πολίτες όλων των οικονομικών δυνατοτήτων αλλά και ηλικιών, από μικρά παιδιά μέχρι και ηλικιωμένοι, αψηφώντας το τσουχτερό κρύο δημιούργησαν μια ζεστή αγκαλιά για 150 συνανθρώπους μας που λόγω των δύσκολων οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων της εποχής αδυνατούν να καλύψουν την ανάγκη της στέγης.

Η δράση δεν έδωσε λύση, αλλά προσέθεσε μια φωνή στην ανάδειξη του σοβαρού αυτού κοινωνικού προβλήματος. Ελπίζουμε αυτή τη χρονιά η αγκαλιά να μεγαλώσει και η φωνή να ακουστεί πιο δυνατά ώστε να φτάσει σε όλους τους αρμόδιους φορείς και να συντελέσει στην αντιμετώπιση του προβλήματος.

Οι υπνόσακοι και τα υποστρώματα που θα συγκεντρωθούν, θα παραδοθούν άμεσα, στους αστέγους που έχουν για σπίτι τους τις γειτονιές, τις πλατείες και τα παγκάκια της Αθήνας.

Η συμμετοχή και συνεισφορά όλων μας είναι πολύτιμη!

Για πληροφορίες:
Βασιλική Τζανάκου : τηλ. 6977 322 899
Στάθης Διομήδης: τηλ. 210 57 22 034 και 6972 259 600
Ηλ. Ταχυδρομείο: homeless.support14@gmail.com, ellinesenergoipolites@gmail.com