Όταν πριν από εννέα χρόνια χτύπησε το τηλέφωνο στο δικηγορικό γραφείο του στο Κονέκτικατ, ο Ρίτσαρντ Αλτσουλερ νόμιζε ότι κάποιος τον κοροϊδεύει.
Στην άλλη άκρη της γραμμής ένας νεαρός δικηγόρος από τη Νιγηρία, με το όνομα Ετίγκουε Οουο, άρχισε να του διηγείται μια τρελή ιστορία για παράνομες δοκιμές φαρμάκων και τελικά να του ζητεί βοήθεια για να καθίσει στο σκαμνί το φαρμακευτικό κολοσσό Pfizer.
Ο κ. Αλτσουλερ δέχτηκε τελικά την πρόκληση, η μήνυση προχώρησε και μετά από σκληρό και πολυετή αγώνα η Pfizer υποχρεώθηκε σε έναν οδυνηρό συμβιβασμό που θα της στοιχίσει 75 εκατομμύρια δολάρια.
Η ιστορία δεν μοιάζει απλώς με σενάριο του Χόλιγουντ, αλλά αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον John le Carre να συγγράψει τον 'Επίμονο κηπουρό', το βιβλίο που αργότερα έγινε κινηματογραφική ταινία ("The Constant Gardener") και πραγματεύεται τις δοκιμές φαρμάκων σε ανυποψίαστους πολίτες στην Κένυα.
Η ιστορία έχει ως εξής...
Το 1996, και ενώ στην πόλη Κάνο της Νιγηρίας βρισκόταν σε έξαρση μια σοβαρή επιδημία μηνιγγίτιδας που είχε σκοτώσει 11.000 ανθρώπους, η Pfizer οργανώνει «ανθρωπιστική αποστολή» αποστέλλοντας στην περιοχή ομάδα γιατρών. Σκοπός τους ήταν να δοκιμάσουν ένα νέο αντιβιοτικό ευρέος φάσματος, το οποίο η εταιρία ήλπιζε να γίνει πρώτο σε πωλήσεις.
Οι γιατροί της Pfizer έστησαν το εργαστήριό τους δίπλα σε ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, που προσπαθούσαν να αντιμετωπίσουν τη νόσο με συμβατικά μέσα και αντιβιοτικά.
Από το πλήθος των ασθενών που είχε στοιβαχθεί στο νοσοκομείο του Κάνο, οι υπεύθυνοι της Pfizer επέλεξαν 200 άρρωστα παιδιά. Στα μισά χορήγησαν το νέο φάρμακο, ονόματι Trovan, και στα υπόλοιπα ένα αντιβιοτικό ανταγωνιστικής εταιρίας.
Εντεκα παιδιά πέθαναν, ενώ υπήρξαν σοβαρές παρενέργειες σε αρκετά από τα υπόλοιπα, όπως εγκεφαλικές βλάβες, παράλυση, τύφλωση, κώφωση, ανεπάρκεια ζωτικών οργάνων.
Οπως ήταν φυσικό, οι γιατροί της Pfizer τα μάζεψαν όπως όπως και εγκατέλειψαν τη χώρα μέσα σε δύο εβδομάδες και η ιστορία θα είχε παραμείνει άγνωστη χωρίς την επαγγελματική ευσυνειδησία του υπαλλήλου της εταιρίας Χουάν Βάλτερσπιλ.
Δεκαοκτώ μήνες μετά το συμβάν, ο κ. Βάλτερσπιλ στέλνει μία επιστολή στο διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, Γουίλιαμ Στιρ, καταγγέλλοντας ότι στη Νιγηρία καταστρατηγήθηκαν οι ηθικοί κανόνες.
Ο κολοσσός «επιβράβευσε» τον υπάλληλό του απολύοντάς τον την επόμενη κιόλας ημέρα και λίγο μετά άρχισαν οι μηνύσεις από γονείς των παιδιών που είχαν λάβει το Trovan.
Η εταιρία στήριξε την υπερασπιστική γραμμή της στο ότι είχε λάβει σχετική έγκριση από τις αρχές της Νιγηρίας και από τις οικογένειες όσων παιδιών έλαβαν το φάρμακο. Όμως, το έγγραφο της έγκρισης που παρουσίασε, αποδείχθηκε ότι είχε συνταχθεί και υπογραφεί ένα χρόνο μετά τις δοκιμές. Η Pfizer προσπάθησε να επιμηκύνει όσο περισσότερο μπορούσε τη διαδικασία στα δικαστήρια, αλλά τελικά πριν από μερικές ημέρες αναγκάστηκε να συμβιβαστεί σε δικαστήριο της Νιγηρίας....
Το Trovan, δεν κατάφερε ποτέ να γίνει πρώτο σε πωλήσεις. Στην Ευρώπη απαγορεύτηκε και στις ΗΠΑ τελικά αποσύρθηκε.
Πηγή άρθρου: Etypos
