Έτσι ισχυρίζεται ο Περέιρα, Antonio Tabucchi

Κυριακή μεσημέρι σε ακρογιαλιά της Αττικής. Βουτιές, εναλλασσόμενες με το αγνάντεμα από την ακτή.  Στα χέρια ένα βιβλίο του Antonio Tabucchi , με κρατά συνεχώς σε εγρήγορση, καθώς δε μπορώ να το αφήσω από τα χέρια μου... Λίγη άμμο πάνω στις σελίδες, με το σιγανό αεράκι να φυσσά και να βοηθάει διακριτικά στο γύρισμα τους...

Το "Έτσι ισχυρίζεται ο Περέιρα" κυκλοφόρησε το 1994 (στην Ελλάδα το 1997), πρόσφατα επανακυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Άγρα (2010), αποτέλεσε μεγάλη εκδοτική επιτυχία, μεταφέρθηκε στο σινεμά (με πρωταγωνιστή τον Μαρτσέλο Μαστρογιάννι, ο οποίος δήλωσε ότι ο Περέιρα είναι ο καλύτερος ρόλος της ζωής του) και τιμήθηκε με βραβεία, μεταξύ των οποίων με το Ευρωπαϊκό Αριστείο Γραμμάτων (1997). 

Η ιστορία εξελίσσεται στην Λισαβόνα του 1938. Στο φόντο της κυριαρχεί η καταπιεστική δικτατορία του Σαλαζάρ, η θύελλα του επερχόμενου ισπανικού εμφυλίου, ο ιταλικός φασισμός στο βάθος και ο παγκόσμιος πόλεμος που έρχεται. Ο Περέιρα είναι ένας πρώην δημοσιογράφος του αστυνομικού ρεπορτάζ, αλλά πλέον ασχολείται με το πολιτιστικό ρεπορτάζ, καθώς του έχουν εμπιστευτεί την πολιτιστική σελίδα μιας μέτριας απογευματινής εφημερίδας, της Λισμπόα. Ο μοναχικός ήρωας του Ταμπούκι καταναλώνει τεράστιες ποσότητες λεμονάδας, είναι υπέρβαρος, καρδιoπαθής και ζει αδιαφορώντας για το πολιτικό σκηνικό της εποχής του.

Ο Περέιρα έχει μια θανατερή αντίληψη της κουλτούρας: αγαπά τα νεκρώσιμα εγκώμια των συγγραφέων που αποβιώνουν, τη λογοτεχνία του παρελθόντος, τις γραμμένες από πριν νεκρολογίες. Στο πρόσωπο του Μοντέιρο Ρόσσι, ενός νεαρού ιταλικής καταγωγής, και της αρραβωνιαστικιάς του Μάρτα, βρίσκει δύο παράξενους όσο και αταίριαστους συνεργάτες. Μια συνεργασία που θα οδηγήσει στην ανατροπή της ζωής του ηλικειωμένου δημοσιογράφου, σε μια έντονη εσωτερική επίπονη συνειδητοποίηση.

Mε αυτές τις σελίδες έντονου πολιτικού και ανθρωπιστικού ύφους, με αυτή τη σπαρακτική φιγούρα του πρωταγωνιστή που θα παραμείνει αναλλοίωτη στη μνήμη του αναγνώστη, ο Ταμπούκι μας χάρισε ένα μεγάλο μυθιστόρημα για τη λογική του παρελθόντος μας, η οποία μπορεί να εξηγεί τέλεια και τη λογική του αβέβαιου παρόντος μας.

Antonio Tabucchi

Το βιβλίο ξετιλύγεται με τη μορφή αφήγησης. Σε ποιoν και κάτω από ποιες συνθήκες διηγείται ο Περέιρα τον πιο κρίσιμο μήνα της ζωής του, τον μοιραίο εκείνο Αύγουστο του 1938; Απάντηση σ' αυτό το ερώτημα δε θα δωθεί στις σελίδες του βιβλίου ποτέ. Ο Ταμπούκι αφήνει τον αναγνώστη να κάνει τις δικές του υποθέσεις. Ο Περέιρα όμως είναι ένας εξαίσιος μάρτυρας που δίνει τη δική του προσωπική μαρτυρία γι' αυτή την κρίσιμη στιγμή της ζωής του, αλλά και της ιστορίας της Ευρώπης. Ζώντας ο ίδιος στην προβληματική καθημερινότητα μιας Πορτογαλίας που ζει κάτω από τη δικτατορία του Σαλαζάρ, ενώ παραδίπλα του μαίνεται ο ισπανικός εμφύλιος και κυοφορείται ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Σταδιακά, ο Περέιρα θα συνειδητοποιήσει τα κενά της ζωής του και θα κάνει τη δική του προσωπική επανάσταση.

Ο Ταμπούκι προτιμά τον άνθρωπο που αμφιβάλλει, ακούει, εξελίσσεται από τους ανθρώπους που επιβάλλουν τις ιδέες και τα πιστεύω τους. Άλλωστε το σύμπαν βρίθει από ανθρώπους δίχως φόβο, σίγουρους για τον εαυτό τους, το δίκιο και τον τρόπο που βλέπουν τον κόσμο. Τον 20ό αιώνα γνωρίσαμε αρκετούς ανθρώπους απολυταρχικών πεποιθήσεων, για να ξέρουμε ότι προκαλούν μονάχα καταστροφές. Ο Περέιρα επηρεάζεται από τη γνωριμία του με δυο νέους παθιασμένους αντιστασιακούς και τελικά αναθεωρεί όλες τις απόψεις του για τη ζωή. Ο αναγνώστης παρακολουθεί την επανάσταση που γεννιέται αργά, αλλά σταθερά στον Περέιρα. Ένα θαυμάσιο βιβλίο που αξίζει να υπάρχει στη βιβλιοθήκη σας.

Έτσι ισχυρίζεται ο Περέιρα, Antonio Tabucchi

Εκδόσεις Άγρα

Μετάφραση: Ανταίος Χρυσοστομίδης