26 Δεκεμβρίου 2022

Βιβλία που ξεχώρισα από τις αναγνώσεις μου το 2022

Κάθε χρονιά είναι (και) τα βιβλία της. Το 2022 τελειώνει και αυτή είναι η καλύτερη στιγμή να μοιραστούμε μια επιλογή με κάποια από τα βιβλία που διάβασα φέτος, μόνο όσα μου άρεσαν και προτείνω ν' αναζητήσετε. Είναι ωραίες αυτές οι βιβλιοφιλικές ανασκοπήσεις, γιατί κάθε βιβλίο συνδυάζεται μαγικά με μια στιγμή, σ' ένα ταξίδι, ένα καφέ, ένα απόγευμα. Τα καλά βιβλία προσθέτουν στις στιγμές, δίνουν ενέργεια και επιφορτίζουν τις μέρες με αναμνήσεις. Δεν κατάλαβα πώς πέρασε ένα έτος από την αντίστοιχη περσινή ανάρτηση, ίδια μέρα πριν ένα χρόνο... Ας δούμε τις φετινές μου επιλογές!

Ακολουθούν οι προτάσεις βιβλίων, επιλογές απ' όσα διάβασα φέτος, με μικρά σχόλια:

Ξένη Λογοτεχνία

1. Χρονοκαταφύγιο, Georgi Gospodinov, μτφρ. Α. Ιωαννίδου | Εκδόσεις Ίκαρος

«Το μουσείο ήταν σαν καταφύγιο από άλλη εποχή. Ήταν γεμάτο από κόσμο που το είχαν σκάσει από τις ειδήσεις της μέρας. Ένα κορίτσι που φορούσε πουλόβερ και τζιν στεκόταν μπροστά από το "Κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι". Στεκόμουν ένα βήμα μακριά και δεν κουνιόμουν. Τα πρόσωπά τους ήταν ολόιδια. Που σημαίνει ότι ο χρόνος είναι μόνο ένα ρούχο, ένα σκουλαρίκι... Ο φύλακας στην αίθουσα έμοιαζε με τον Βερμέερ.»

Αυτό ήταν τo πρώτο βιβλίο που διάβασα το 2022. Μόλις είχε κυκλοφορήσει από τις Εκδόσεις Ίκαρος και αποδείχτηκε μια δυνατή, καλή επιλογή. Μυθιστόρημα στοχασμών, εξομολογήσεων, θεωρήσεων σχετικά με την έννοια του χρόνου, της μνήμης, για το παρελθόν και το μέλλον της Ευρώπης.

2. Αυτό είναι ευτυχία, Williams Niall | Εκδόσεις ΔΩΜΑ

Πολύ ωραίο βιβλίο! Το δεύτερο που διάβασα τη χρονιά αυτή. Ίσως η φωτογραφία μπόρεσε να δείξει την απόλαυση στις στιγμές της ανάγνωσης. Το γέμισα υπογραμμίσεις και σημειώσεις. Με γέμισε εικόνες. Πίστευα ότι αυτό θα ήταν το βιβλίο αυτής της χρονιάς...

3. Ντελφίν Μινουί, Συλλέκτες βιβλίων στην Νταράγια, μτφ. Ε. Κορομηλά | Εκδ. Μίνωας

Ένα βιβλίο-ντοκουμέντο γραμμένο με βαθιά ευαισθησία. Από το 2012 έως το 2016 η πόλη Νταράγια, προάστιο της Δαμασκού, υπέστη μια ανελέητη πολιορκία από τις δυνάμεις του Μπασάρ αλ-Άσαντ. Χρόνια βομβαρδισμών, επιθέσεων με χημικά αέρια, στερήσεων, πείνας. Μπροστά στη βία, κάποιοι νέοι αποφασίζουν να ελευθερώσουν χιλιάδες βιβλία θαμμένα κάτω από τα ερείπια και να τα συγκεντρώσουν σε μια βιβλιοθήκη σε ένα υπόγειο. Σταδιακά διασώζουν 15.000 τόμους από τα συντρίμμια. Θεατρικά κείμενα του Σαίξπηρ, βιβλία αυτοβοήθειας, τόμοι ισλαμικής κουλτούρας, εκδόσεις αραβικής ποίησης… Βρίσκουν διέξοδο σε αυτά. Τα διαβάζουν υπό το φως κεριών.

Σας το συστήνω ανεπιφύλακτα. Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα σε σχετική αφιερωμένη δημοσίευση πατώντας εδώ.

4. Erich Kastner, Στο χείλος της αβύσσου. Η πλήρης έκδοση του Φάμπιαν | Εκδ. Πόλις

Γραμμένο πριν την άνοδο του Χίτλερ, όταν η Ευρώπη έμοιαζε -και τελικά πραγματικά ήταν- στο χείλος της αβύσσου. Όσο και αν οι εποχές αλλάζουν, η ιδιοσυγκρασία και η ψυχοσύνθεση του ανθρώπου παραμένει τόσο ίδια. Ο Κέστνερ, ένας από τους σημαντικότερους Γερμανούς συγγραφείς, με εντυπωσιακή γλωσσική μαεστρία, προσφέρει στους αναγνώστες ένα εξαιρετικά απολαυστικό μυθιστόρημα και ταυτόχρονα προφητική μαρτυρία για την Ευρώπη του Μεσοπολέμου και την εποχή πριν από την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία.

5. Εντουαρ Λουι, Αγώνες και μεταμορφώσεις μιας γυναίκας | Εκδ. Αντίποδες

Ένα βιβλίο γεμάτο μηνύματα, αφιερωμένο στη γυναίκα που έζησε στη φτώχεια και την ανάγκη, στο περιθώριο, πολλές φορές ταπεινωμένη από τη βία των αντρών. Η ύπαρξή της έμοιαζε να οριοθετείται απολύτως από τη διπλή κυριαρχία που ασκούνταν πάνω της, την κυριαρχία της τάξης και την ανδρική κυριαρχία. Φεύγει από την καταπίεση και σιγά σιγά θεμελιώνει την ελευθερία της. Το βιβλίο είναι η ιστορία αυτής της μεταμόρφωσης.

6. Άννα Σόλιομ, Neko το καφέ των γάτων | Εκδ. Μίνωας

Ευκολοδιάβαστο, ευχάριστο βιβλίο που σε ταξιδεύει σ' ένα καφέ κάπου στη Βαρκελώνη ή στο Λονδίνο (ή όπου επιθυμεί ο καθένας) και σου γνωρίζει -σαν να τις παρατηρείς εσύ- τη ζωή των γατών.

Στο Neco καφέ, φιλοξενούνται κάποια γατάκια με σκοπό οι πελάτες να δεθούν με κάποιο και να το πάρουν σπίτι τους! Οι γάτες έχουν τους δικούς τους κανόνες για τη ζωή, τους οποίους θα μοιραστούν με τη Ναγόρε, μια γυναίκα που αν και τις φοβάται, θ' αναγκαστεί να εργαστεί στο καφέ και τελικά θα "πάρει" πολλά από τη σοφία τους. Κάποιοι από τους κανόνες ζωής των γατών:

👉 «Αποδέξου τον εαυτό σου όπως είναι και δεν θα χρειαστείς την αποδοχή των άλλων»

👉 «Να είσαι γνήσια αυθεντικός.»

👉 «Δεν χρειάζεσαι επτά ζωές. Μπορείς να είσαι ευτυχισμένος σε αυτήν εδώ!»

Τους υπόλοιπους θα τους ανακαλύψετε εσείς διαβάζοντας το. 😊📖

7. Lucia Berlin, Οδηγίες για οικιακές βοηθούς, μτφ. Κ. Σχινά | Εκδ. Στερέωμα

Από τα πιο ωραία βιβλία που βρέθηκαν στα χέρια μου αυτή τη χρονιά ήταν τα διηγήματα της Lucia Berlin, η οποία κάνει θαύματα με υλικό την "ασήμαντη" καθημερινότητα. Μέσα από τα κείμενα της, με ηρωίδες γυναίκες, αναδύεται ένας κόσμος σε ασταμάτητη κίνηση, γεμάτος χρώματα, γεύσεις, αρώματα, ένας κόσμος ο οποίος, παρ' όλο τον πόνο που κατά καιρούς μας προκαλεί, πάντοτε ξαφνιάζει και θα μας σαγηνεύει. Εύστοχη ματιά στις σχέσεις, στις συμπεριφορές από μια σπάνια συγγραφέα που αναγνωρίστηκε μετά θάνατον ως έξοχη εκπρόσωπος της μποέμ γενιάς του '60 και '70.

8. Lucia Berlin, Βράδυ στον Παράδεισο - Ακόμα λίγες ιστορίες, μτφρ. Κ.Σχινά | Εκδ. Στερέωμα

Η δεύτερη συλλογή της Αμερικανίδας Lucia Berlin που κυκλοφορεί στη χώρα μας. Η Berlin πέθανε το 2004 σε ηλικία 68 ετών. Έντεκα χρόνια μετά, τα βιβλία της βρέθηκαν στην κορυφή, αλλά η ίδια δε ζούσε για να το δει να συμβαίνει. Η αποτίμηση της αξίας της άργησε. Σπουδαία μάτια στην καθημερινότητα. Ωραία διηγήματα.

9. Carson McCullers, Η καρδιά κυνηγάει μονάχη | Εκδ. Διόπτρα

Το διάβασα ένα φθινοπωρινό απόγευμα, με βροχή και ήταν πραγματικά μια πολύ όμορφη αναγνωστική στιγμή. Γεμάτη ελευθερία, γεμάτη ηρεμία και ζεστασιά. Ωραία έκδοση από τις εκδόσεις Διόπτρα που στρέφονται σε πιο ποιοτικές, πιο προσεγμένες επιλογές.

10. Α. Καμιλλέρι, Ίχνη στην άμμο | Εκδόσεις Πατάκη

Διαβάστηκε μέσα σε λίγη ώρα, πάνω στην άμμο -αφήνοντας "ίχνη στην άμμο"- σε μια παραλία της Κύθνου στις φετινές διακοπές. Είναι πραγματικά ιδανική επιλογή ο Καμιλλέρι για καλοκαίρι, για παραλία, διακοπές, Αύγουστο. Έτυχε μάλιστα να το διαβάσω μετά από μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο, δεν είχα πιάσει βιβλίο στα χέρια μου τους προηγούμενους μήνες του καλοκαιριού, και πήρε τη σκέψη μου μαζί του.

11. George Simenon, Ο γάτος | Εκδ. Άγρα

Σιμενόν, κλασική σταθερή αξία. Ακόμη ένα βιβλίο που διαβάστηκε στην καλοκαιρινή άδεια.

12. Massimo Recalcati, Με ανοιχτό βιβλίο. Μια ζωή είναι τα βιβλία της | Εκδ. Κέλευθος

«Το να μιλήσουμε για τα βιβλία που αγαπήσαμε σημαίνει να μιλήσουμε για τη ζωή μας. Γιατί μια ζωή είναι τα βιβλία της.»

Είμαστε και τα βιβλία που έχουμε διαβάσει, κάθε βιβλίο αποτελεί μια συνάντηση με κομμάτια του εαυτού μας που είχαμε ξεχάσει ή δε γνωρίζουμε.

Το «Με ανοιχτό βιβλίο», είναι ένα δοκίμιο για την ανάγνωση, ένα βιβλίο για τα βιβλία. Ο Massimo Recalcati, ένας από τους πιο γνωστoύς Ιταλούς ψυχαναλυτές με αναγνωρισιμότητα στη διεθνή επιστημονική κοινότητα, και ευρύτερα στην ιταλική κοινωνία μοιράζεται τη δική του συνάντηση με βιβλία που έχει αγαπήσει, όπως την "Οδύσσεια" του Ομήρου, τα "Γραπτά" του Λακάν, τη "Θεία Κωμωδία" του Δάντη, το "Δρόμο" του Κόρμακ Μακάρθυ και άλλα που τον επηρέασαν. Όσα παραθέτει, αποκαλύπτουν τον τρόπο με τον οποίο ένα βιβλίο διαμορφώνει την ταυτότητά μας & μας ανοίγει προς τη ζωή.

✓ Διαβάστηκε εν πλω.

13. Clarissa Pinkola Estes, Γυναίκες που τρέχουν με τους λύκους: οι ιστορίες ως γιατρικό | Εκδόσεις Κέλευθος

Ένα βιβλίο σταθμός που αξίζει να υπάρχει σε κάθε βιβλιοθήκη. Το βιβλίο παρέμεινε 145 εβδομάδες στον κατάλογο ευπώλητων της New Work Times, έχει εκδοθεί σε 38 γλώσσες και πωληθεί σε περισσότερα από 2 εκατομμύρια αντίτυπα. Διαβάζεται αργά, όπως το έγραψε και η Clarissa Pinkola Estes - storyteller, ψυχαναλύτρια ειδικευμένη στη μετατραυματική θεραπεία και ακτιβίστρια στο πλευρό «όσων δεν έχουν φωνή». Η Μάγια Αγγέλου είχε πει: «Όσες ξέρετε ανάγνωση, διαβάστε το!». Δημοσιεύθηκε σχετική ανάρτηση στο blog την οποία μπορείτε να διαβάσετε εδώ!

14. Βίκτωρ Φρανκλ, Το νόημα της ζωής | Εκδ. Ψυχογιος

Άλλο ένα βιβλίο σταθμός! Μπορείτε να διαβάσετε αφιερωμένη ανάρτηση εδώ!

Τον Σεπτέμβριο του 1942, ένας νεαρός Εβραίος γιατρός, ο Βίκτορ Φρανκλ, η νέα γυναίκα του, η μητέρα του, ο πατέρας και ο αδερφός του, συνελήφθησαν στη Βιέννη και μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Ο πατέρας του πέθανε από την πείνα. Η μητέρα και ο αδελφός του σκοτώθηκαν στο Άουσβιτς το 1944. Η σύζυγός του σκοτώθηκε το 1945.

Αυτός ο άνθρωπος βίωσε την εμπειρία τεσσάρων διαφορετικών στρατοπέδων συγκέντρωσης, απογυμνωμένος από καθετί που τον συνέδεε με τη ζωή, χάνοντας τελικά ό,τι πολυτιμότερο είχε - όλη του την οικογένεια. Στο βιβλίο του περιέγραψε τις εμπειρίες του στα στρατόπεδα αφανισμού, μα κυρίως το τι τον κράτησε στη ζωή και ανέλυσε τη ψυχοθεραπευτική του μέθοδο της λογοθεραπείας.

Αυτά που αποκόμισε έγιναν η βάση για το σπουδαίο βιβλίο του και best seller το ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Το βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1946, έχει πουλήσει μέχρι σήμερα πάνω από δώδεκα εκατομμύρια αντίτυπα κι έχει αναδειχθεί ένα από τα δέκα πιο σπουδαία βιβλία της εποχής μας.

15. Μάρτα Μπαρόνε, Βυθισμένη πολιτεία | Εκδ. Κέλευθος

Άλλη μια ενδιαφέρουσα πρόταση από τις εκδόσεις Κέλευθος. Τα μολυβένια χρόνια της δεκαετίας του ’70 στον ιταλικό βορρά, οι ελπίδες αλλά και οι αυταπάτες μιας ολόκληρης εποχής ξετυλίγονται στις σελίδες αυτού του μυθιστορήματος. Η Μάρτα Μπαρόνε διερευνά την ιστορία του πατέρα της κινούμενη μεταξύ μυθοπλασίας και κυρίως ιστορικής έρευνας και πραγματικών γεγονότων. Μέσα από αρχεία, συναντήσεις με παλιούς συντρόφους του, προσπαθεί να φτιάξει ένα πορτρέτο του κι ας μοιάζει συνεχώς να διαφεύγει. Ένα ταξίδι στο Τορίνο...

16. Erri De Luca, Το αδύνατο | Εκδ. Κέλευθος

«Αδύνατο είναι ο ορισμός ενός γεγονότος μία στιγμή προτού συμβεί»

Ένα μικρό βιβλίο το οποίο ισορροπεί ανάμεσα στη λογική και στον ποιητικό λόγο, στη ξερή δικανική γλώσσα και το συναίσθημα. Κείμενο σε σημεία σχεδόν θεατρικό, που ασχολείται με «τις συμπτώσεις που διέπουν τη ζωή μας», με τους «κόμπους που σκόπιμα δεν λύνονται». Δύο άντρες, συναντιούνται, δεκαετίες μετά το τέλος της φιλίας τους, σ' ένα ορεινό μονοπάτι. Ο ένας καταλήγει σε γκρεμό και πεθαίνει. Σπρώχτηκε ή έπεσε; Υπάρχει ένοχος; Μέσα από τη διαδικασία μιας ανάκρισης ξεδιπλώνονται δύο διαφορετικές οπτικές της ηθικής, του αγώνα, της προδοσίας. Ανακριτής και κατηγορούμενος μάχονται καθένας για το δικό του δίκαιο. Το Αδύνατο αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά έργα του Erri de Luca, καθώς συνδυάζει την ιδιαίτερη λογοτεχνική γραφή του με τον πολιτικό λόγο.

Ελληνική λογοτεχνία

Και κάποιες επιλογές από την ελληνική λογοτεχνία, από τα βιβλία που έτυχε να βρεθούν στα χέρια μου και ξεχώρισα στις φετινές αναγνώσεις:

17. Θοδωρής Γκόνης, Εφτά λευκά πουκάμισα | Εκδ. Άγρα

Διάβασα αυτό το βιβλίο το Πάσχα... και ήταν ό,τι καλύτερο για τις μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας. Ευκολοδιάβαστα, μικρά πεζά κείμενα από τον Θοδωρή Γκόνη.

18. Χρήστος Μαρκογιαννάκης, Στον 5ο όροφο της Νομικής | Εκδ. Μίνωας

Απολαυστικό βιβλίο. Ευφυέστατο, γεμάτο σασπένς, σε κρατά σε αγωνία, δε μπορούσα να το αφήσω από τα χέρια μου. Όπως και το "Μυθιστόρημα με κλειδί", το προηγούμενο βιβλίο του Χ. Μαρκογιαννάκη, με κέρδισε η εξαιρετική περιγραφή της γλώσσας σώματος των χαρακτήρων, η ανάλυση των συναισθημάτων και της ψυχολογίας τους. Ήταν σαν να τους έβλεπα μπροστά μου, ξενύχτησα μέχρι να φτάσω στο τέλος και στην αποκάλυψη του δολοφόνου! Διαβάζοντας το, θ' αγαπήσετε τα αστυνομικά μυθιστορήματα, μην το χάσετε!

19. Μιχάλης Μακρόπουλος, Μαύρο νερό | Εκδ. Κίχλη

Στο «Μαύρο νερό» του Μιχάλη Μακρόπουλου παρακολουθούμε τη ζωή των λιγοστών κατοίκων σ' ένα χωριό απ' όπου οι περισσότεροι έφυγαν λόγω του μολυσμένου νερού που προκάλεσε μία γεώτρηση. Αρκετοί αρρώστησαν και πέθαναν, άλλοι έψαξαν αλλού να μείνουν ώστε να σωθούν. Αντιμέτωποι με τα αδιέξοδα και την παράνοια της Πολιτείας. Το βιβλίο είναι διαποτισμένο από τη βαριά ατμόσφαιρα και τη ζοφερή καταχνιά της ηπειρώτικης επαρχίας.

20. Ούρσουλα Φωσκόλου, Ήσυχα να πας | Εκδ. Κίχλη

Το τρίτο βιβλίο της Ούρσουλας Φωσκόλου, η οποία έχει τιμηθεί με Κρατικό Βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα για τη συλλογή διηγημάτων της «Το κήτος». Στο «Ήσυχα να πας», συναντιέται η φαντασία με το μεταφυσικό στοιχείο, το θάνατο, τη μοναξιά και τις υπαρξιακές ανησυχίες. Σε έναν πλανήτη με οργιώδη βλάστηση, αλλόκοτα ζώα και ανθρωποειδή...

21. Σοφία Πολίτου, Τα φαγώσιμα | Εκδόσεις Έναστρον

Τα ποιήματα της Σοφίας Πολίτου ήρθανε στα χέρια μου σε μια πολύ παράξενη στιγμή της χρονιάς. Τα έλαβα ενώ ήμουν θετική στο κόβιντ και τελικά τα διάβασα, ενόσω η μητέρα μου νοσηλευόταν στο νοσοκομείο και ήμουν κοντά της. (Όπως βλέπετε απ' όλα είχε αυτή η χρονιά). Σε μια τρελή κατάσταση με μετακινήσεις, ξενύχτια, διαδρομές, αυτό το βιβλίο ποίησης ήταν το μόνο που μπόρεσα να διαβάσω εκείνο το διάστημα. Κάθε ποίημα οδηγούσε τη σκέψη μου αλλού. Αναζητήστε το εδώ!

Τελικά ήταν μια γεμάτη χρονιά (και) από αναγνώσεις! Κοιτάζοντας τα βιβλία ξανά, αισθάνομαι ευγνωμοσύνη για καθένα από αυτά. Ήταν μικρά ταξίδια σε κόσμους, ανθρώπους, σκέψεις, συναισθήματα. Πρόσθεσαν πλούτο σε αυτή την τόσο προκλητική χρονιά. Και το να είναι αναγνωστικά η χρονιά σου τόσο γεμάτη, είναι ένας καλός λόγος για να νιώθεις όμορφα.

Πιστεύω ότι θα βρείτε στο post ενδιαφέρουσες προτάσεις και ιδέες, για ν' αναζητήσετε βιβλία και συγγραφείς. Είναι σαν παράδοση να μοιραζόμαστε εντυπώσεις ως αναγνώστες, ιστολόγοι, να προτείνουμε ο ένας στον άλλο καινούργια ή παλαιότερα βιβλία και συγγραφείς, χωρίς να έχουμε κανένα συμφέρον, αποτελώντας ίσως το πιο ανιδιοτελές κομμάτι του χώρου και συμβάλλοντας ν' ακουστούν αξιόλογα πρόσωπα και κείμενα.

Τώρα που σας γράφω, έχω στο δωμάτιο τόσα αδιάβαστα να με περιμένουν και αυτό είναι πραγματικά τόσο όμορφο. Επίσης είμαι βέβαιη ότι κάθε μέρα που περνά θα έρχονται κοντά μου και άλλα, είτε ως δώρα, είτε αγορές, και με κάθε μαγικό τρόπο. Αν είμαστε καλά του χρόνου τέτοιες μέρες θα μοιραστούμε και πάλι τις καλύτερες επιλογές της επόμενης αναγνωστικής χρονιάς! Μείνετε συντονισμένοι! Ως τότε ακολουθήστε το blog στα social media! :)

Αν σας άρεσε αυτή η λίστα βιβλίων, μπορείτε να διαβάσετε και προτάσεις από λίστες προηγούμενων ετών:

Περσινή λίστα προτάσεων αναγνώσεων 2021

Λίστα ανάγνωσης I, λίστα ΙΙ, λίστα ΙΙΙ, λίστα IV.

23 Οκτωβρίου 2022

Το νόημα της ζωής, Βίκτορ Φρανκλ

Στο αγαπημένο μου βιβλιοκαφέ,

ολοκληρώνοντας αυτό το βιβλίο-ντοκουμέντο.

«Έπρεπε να δοθεί κάποιο νόημα σε αυτό που δεν είχε κανένα νόημα.»

(Annette Wieviorka)

Portrait of austrian psychologist Viktor Frankl, Photograph, 1948

«Στα στρατόπεδα συγκέντρωσης κάποιοι σύντροφοί μας συμπεριφέρονταν σαν γουρούνια, ενώ άλλοι σαν άγιοι. Ο άνθρωπος έχει αμφότερες τις δυνατότητες εντός του, το ποια θα ενεργοποιηθεί, εξαρτάται από αποφάσεις και όχι από συνθήκες».

«H κάθε μέρα, η κάθε ώρα πρόσφεραν την ευκαιρία να πάρεις μια απόφαση, μια απόφαση που όριζε αν θα υποτασσόσουν ή όχι στις δυνάμεις εκείνες που απειλούσαν να σου κλέψουν τον ίδιο σου τον εαυτό, την εσώτερη ελευθερία σου».

«Εμείς που ζήσαμε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης μπορούμε να θυμηθούμε τους άντρες που περνούσαν από τις παράγκες παρηγορώντας τους άλλους, δίνοντάς τους το τελευταίο τους ξεροκόμματο. Ίσως ήταν λίγοι, αποτελούν όμως επαρκή απόδειξη ότι μπορεί κανείς να πάρει τα πάντα από έναν άνθρωπο, εκτός από ένα πράγμα την τελευταία από τις ανθρώπινες ελευθερίες – να επιλέξει τη στάση του σε οποιεσδήποτε συνθήκες, να επιλέξει το δικό του δρόμο».

Έχει ενδιαφέρον το πώς αυτός ο άνθρωπος βρήκε τη δύναμη να κρατηθεί στη ζωή στις πλέον αντίξοες συνθήκες και είναι συγκλονιστικά απλοί οι λόγοι για τους οποίους μπόρεσε τελικά να μείνει ζωντανός. Αξιοθαύμαστη η καθαρή σκέψη, ο αλτρουισμός, η γνώση και όλα όσα μετέφερε στην ανθρωπότητα.

Ανάμεσα σε πολλά ξεχώρισα τις περιγραφές του πώς μπορεί να μετατρέψει τον άνθρωπο η όποια εξουσία. Εξαιρετικά σημαντική η σημείωση ότι ένα μεγάλο ποσοστό από τους επιβιώσαντες, όταν συνέχισαν τη ζωή τους ως ελεύθεροι, έγιναν εκείνοι καταπιεστές άλλων. Τα θύματα έγιναν θύτες. Δικαιολογούσαν τη βία που άσκησαν σε άλλους εξαιτίας των δικών τους εμπειριών. Η άλλη όψη του νομίσματος, ο καταπιεζόμενος που γίνεται καταπιεστής. Το πόσο δύσκολο είναι να παραμείνεις Άνθρωπος αλλά και το πόσο φωτεινές -έστω λίγες- εξαιρέσεις υπήρξαν μέσα στην απόλυτη κόλαση.

Αγάπη και Δημιουργία: το Νόημα της ζωής

«Η αγάπη είναι ο υπέρτατος και υψηλότερος σκοπός στον οποίο μπορεί ο άνθρωπος να αποβλέπει. Τότε άδραξα το νόημα του μέγιστου μυστικού που έχουν να μεταδώσουν η ανθρώπινη ποίηση και η ανθρώπινη σκέψη και πίστη: Η σωτηρία του ανθρώπου είναι μέσα από την αγάπη και μέσα στην αγάπη.»

Η αναζήτηση ενός Νοήματος στη ζωή μας είναι, εντέλει, η κινητήρια δύναμη των πάντων. Ακόμα και ένας άνθρωπος, που φαινομενικά δεν του έχει απομείνει τίποτα, μπορεί και πάλι να νιώσει ευδαιμονία έστω και για λίγο όταν σκέφτεται τους αγαπημένους του. Μέσα από την αγάπη ένας άνθρωπος είναι ικανός να αναγνωρίσει τα ουσιώδη χαρακτηριστικά στο αγαπημένο του πρόσωπο, βλέποντας παράλληλα αυτό που βρίσκεται μέσα του.

Portrait of austrian psychologist Viktor Frankl, 1994

Ο Βίκτορ Φράνκλ πέθανε στις 2 Σεπτεμβρίου 1997 από καρδιακή ανεπάρκεια. Πραγματοποίησε 209 διαλέξεις σε πανεπιστήμια στις 5 ηπείρους.

Σύμφωνα με το American Journal of Psychiatry, το έργο του είναι «ίσως η πιο σημαντική σκέψη και από του Freud και Adler». Οι επιδράσεις του στην ψυχολογία και την ψυχιατρική θα παραμείνουν αισθητές και στους αιώνες που έρχονται. Το βιβλίο αυτό θεωρείται ένας σταθμός στην ανθρωπότητα.

Ο ΒΙΚΤΟΡ Ε. ΦΡΑΝΚΛ (1905-1997), ένας από τους σημαντικότερους διανοητές του 20ού αιώνα, ήταν καθηγητής Νευρολογίας και Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης και, για 25 χρόνια, διευθυντής της περίφημης Νευρολογικής Πολυκλινικής της. Είναι ο ιδρυτής της λεγόμενης «Τρίτης Σχολής Ψυχοθεραπείας της Βιέννης». Μετά την απελευθέρωσή του από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, στο τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, και για σαράντα χρόνια, έκανε αμέτρητα ταξίδια σε κάθε γωνιά του κόσμου, δίνοντας πάμπολλες διαλέξεις στην Ευρώπη, την Αμερική, την Αυστραλία, την Ασία και την Αφρική. Ήταν καθηγητής στο Χάρβαρντ, στο Στάνφορντ και στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπεργκ, καθώς και Διακεκριμένος Καθηγητής Λογοθεραπείας στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ηνωμένων Πολιτειών του Σαν Ντιέγκο. Είκοσι εννέα πανεπιστήμια του απένειμαν τιμητικούς τίτλους, ενώ η Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση τον τίμησε με το βραβείο Oskar Pfister. Το σύνολο του συγγραφικού έργου του Βίκτορ Ε. Φρανκλ έχει μεταφραστεί σε 38 γλώσσες, το δε βιβλίο του ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ, έχει πουλήσει εκατομμύρια αντίτυπα και συμπεριλαμβάνεται στα δέκα βιβλία που έχουν ασκήσει τη μεγαλύτερη επιρροή στις ΗΠΑ.

18 Οκτωβρίου 2022

Παύλιανη: το πιο ζωγραφισμένο χωριό στην Ελλάδα

"Μια αστραπή είναι η ζωή, μα προλαβαίνουμε." (Ν. Καζαντζάκης)

Η Παύλιανη είναι ένα υπέροχο χωριό. Έχουμε μοιραστεί μια χορταστική ανάρτηση για το μαγικό Πάρκο Αναψυχής της Παύλιανης. Σας παροτρύνω να το περπατήσετε!

Πάμε σήμερα να ταξιδέψουμε μαζί στο χωριό της Παύλιανης. Ελάτε να περπατήσετε μαζί μου! Πρόκειται για το πιο ζωγραφισμένο χωριό της Ελλάδας. Αν αγαπάς την street art, θα το λατρέψεις.

Κάνε μπύρα το νερό, Θεέ μου σε παρακαλώ.

(Στη βρύση του χωριού)

Στο χωριό βλέπεις παντού τριγύρω ζωγραφιές, φράσεις και μικρά έργα τέχνης, που είτε θα σε προβληματίσουν, είτε θα σε κάνουν να χαμογελάσεις.

Το μόνο που θα αφήσουμε ιστορίες

και κάνα δυό φωτογραφίες.

Ποιος είναι σοφός; Αυτός που μαθαίνει απ' όλους τους ανθρώπους.

Σε κάθε στροφή στο μικρό αυτό χωριό της ορεινής Φωκίδας, υπάρχει κάτι που θα τραβήξει την προσοχή σου.

Η δύναμη βρίσκεται στις διαφορές, όχι στις ομοιότητες.

Η δύναμη βρίσκεται μόνο στο μαζί.

Ρατσισμός είναι να μισείς, κάτι που τυχαία δεν είσαι.

Τα παιδιά πρέπει να διδάσκονται πως να σκέφτονται, όχι τι να σκέφτονται!

Τι να την κάνω εγώ την πραγματικότητα τους λέω - εγώ έχω τ' όνειρο.

(Τ. Λειβαδίτης)

Δημιουργίες και αφορμές για έμπνευση από το οτιδήποτε.

"Πατάτε με σεβασμό την άσφαλτο. Από κάτω της υπάρχουν πέτρες που ονειρεύονται κήπους"

Όλες οι ζωγραφιές και οι κατασκευές τόσο στο χωριό, όσο και στο Πάρκο, έχουν πραγματοποιηθεί με τον εθελοντισμό και με το υστέρημα των κατοίκων. Όλοι συμμετέχουν στη δημιουργία, στη συντήρηση και στον καθαρισμό. Άνθρωποι κάθε ηλικίας προσφέρουν υλικά, χρήματα, προσωπική εργασία, ενώ η είσοδος στο πάρκο Αναψυχής είναι δωρεάν. Αυτό το χωριό είναι ένα φωτεινό παράδειγμα για το τι μπορεί να κάνει το μεράκι και η αγάπη σε έναν τόπο. Οι κάτοικοι αξίζουν συγχαρητήρια! Ο κόσμος τους ανταμείβει με τις επισκέψεις του. Ευχή να συνεχίσουν έτσι, με έμπνευση, δημιουργία και συνεργασία μεταξύ τους, αγαπώντας τον τόπο και να γίνουν αφορμή για έμπνευση σ' άλλα χωριά!

Η Παύλιανη απέχει μόλις 2,5 ώρες από την Αθήνα. Αποτελεί ιδανικό προορισμό για κάθε εποχή του χρόνου, για μια ημερήσια ή (ακόμη καλύτερα) διήμερη εκδρομή. Βάλτε τη στο πρόγραμμα σας και δε θα το μετανιώσετε!

Αξίζει να διαβάσεις και αυτό: στο μαγικό Πάρκο Αναψυχής της Παύλιανης!

27 Σεπτεμβρίου 2022

Επίσκεψη στο Αρχοντικό Μπενιζέλων, το πιο παλιό σπίτι της Αθήνας

Στο εσωτερικό της αυλής της κατοικίας

Το μεσημέρι της Κυριακής, πήγαμε έναν περίπατο στην Πλάκα, αυτή τη φορά με σκοπό μια επίσκεψη στο πιο παλιό σπίτι της Αθήνας, στο Αρχοντικό Μπενιζέλων στην Αδριανού 96.

H πρώτη πινακίδα στο εσωτερικό του μας παροτρύνει: "Κινήσου ελεύθερα στο χώρο, ζήσε στο σπίτι μιας άλλης εποχής, παρατήρησε, μάθε, σκέψου"

Αυτό είναι η επίσκεψη σε αυτό το Αρχοντικό. Ένα ταξίδι στο χρόνο, ταξίδι σε μια άλλη μακρινή εποχή της Αθήνας μας, μια ενθάρρυνση για παρατήρηση, μάθηση, σκέψη, γνώση.

Η πινακίδα έξω από το κτήριο, μας ενημερώνει ότι το Αρχοντικό των Μπενιζέλων αποτελεί την παλαιότερη κατοικία της Αθήνας. Ένα ιστορικό κτήριο, τυπικό δείγμα αστικής αρχιτεκτονικής της προεπαναστατικής Αθήνας και το τελευταίο ανάλογης κατασκευής στην πρωτεύουσα.

Ανεγέρθηκε πιθανότατα στο πρώτο μισό του 18ου αιώνα, είναι το τελευταίο σωζόμενο κονάκι στην Αθήνα, και ένα από τα λίγα ανάλογα αρχοντικά που σώζονται στη Ελλάδα!

Η φαντασία τρέχει στην ιστορία και στο χρόνο...

Ανήκε στην αριστοκρατική οικογένεια του Αθηναίου άρχοντα Άγγελου Μπενιζέλου και αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα οθωμανικής αρχιτεκτονικής, με χαγιάτι, εσωτερική αυλή και πηγάδι, τυπικό δείγμα αστικής αρχιτεκτονικής της προεπαναστατικής Αθήνας.

Απ' έξω από αυτό το σπίτι έχω περπατήσει αμέτρητες φορές. Αυτή τη φορά χάζεψα την περιοχή, την Ακρόπολη και την Πλάκα από το εσωτερικό.

Σε αυτό το σπίτι έζησε μια από τις πιο σημαντικές γυναικείες προσωπικότητες της Αθήνας, η Αγία Φιλοθέη, και είναι έντονα συνδεδεμένο με την παρουσία της.

Η οσία Φιλοθέη υπήρξε σπουδαία προσωπικότητα του καιρού της, κάτι που αντικατοπτρίζεται στη φήμη που είχε τόσο στην εποχή της όσο και κατά τους μετέπειτα αιώνες, φήμη που απορρέει από το κοινωνικό και φιλανθρωπικό της έργο.

Η Ρεβούλα Μπενιζέλου (1545;-1589), όπως ήταν το κοσμικό όνομα της οσίας Φιλοθέης, γόνος μιας από τις παλαιότερες αρχοντικές οικογένειες των Αθηνών, διέθετε μεγάλη περιουσία. Αφού έμεινε χήρα σε νεαρή ηλικία, αφιερώθηκε στο μοναχισμό. Παρείχε στέγη, τροφή και περίθαλψη σε φτωχούς και ασθενείς αλλά και καταφύγιο σε σκλάβους και δυστυχείς μουσουλμάνες, οι οποίες συχνά ασπάζονταν το Χριστιανισμό. Αντιδρώντας στη δράση αυτή της Φιλοθέης, οι οθωμανικές αρχές προκάλεσαν βίαιη σε βάρος της επίθεση, η οποία λίγους μήνες αργότερα την οδήγησε στο θάνατο.

Τα λείψανα της Αγίας Φιλοθέης βρίσκονται σήμερα στον Μητροπολιτικό Ναό της Αθήνας.

Πραγματικά αξιόλογη η ανακαίνιση που έγινε και η μουσειολογική παρουσίαση! Οι επεξηγηματικές επιγραφές είναι και σε γραφή Braille. Ανακαινίστηκε εκ βάθρων και άνοιξε τις πύλες του το 2017.

Δεν υπάρχει εισιτήριο εισόδου. Ο επισκέπτης αφήνει όποιο χρηματικό ποσό επιθυμεί σε ένα κουτί για τον οργανισμό "Αποστολή", μιας και το Μουσείο ανήκει στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών.

Αξίζει να αφήσετε κάτι. Τα χρήματα πηγαίνουν σε φιλανθρωπικούς σκοπούς.

Η Αρχιεπισκοπή παρέδωσε ένα διαμαντάκι,

πραγματικό κόσμημα στο ιστορικό κέντρο της Πόλης!

Τι να έβλεπε άραγε τότε, πριν τόσους αιώνες, η Αγία Φιλοθέη από το μπαλκόνι της; Σίγουρα όχι αυτά τα κτήρια -που αν και φρεσκοβαμμένα, όμως κόβουν τη θέα...

Γνωρίζοντας την πόλη σου, διαβαίνοντας την, διαβάζοντας την ιστορία της,

την αγαπάς πιο πολύ.

Στην αυλή του αρχοντικού υπάρχει πηγάδι, ενώ στο πλάι της κτιστής σκάλας, που οδηγεί στον όροφό του, εντάσσεται νιπτήρας, πρόκειται για δύο στοιχεία που διασφάλιζαν το νερό για οικιακές ανάγκες και χαρακτήριζαν τα αρχοντόσπιτα της εποχής.