Αλμπέρ Καμύ, Η θάλασσα μέσα στα χέρια μας

«Μεγάλωσα στη θάλασσα και η φτώχεια ήταν για μένα χλιδή, ύστερα έχασα τη θάλασσα και όλη η πολυτέλεια τότε μου φάνηκε γκριζωπή. Από τότε περιμένω. Περιμένω τα πλοία του γυρισμού, το σπίτι των νερών, τη διάφανη μέρα. Κάνω υπομονή, βάζω τα δυνατά μου να είμαι ευγενικός. Με βλέπουν να περνώ από όμορφους δρόμους γεμάτους σοφία, θαυμάζω τα τοπία, χειροκροτώ όπως όλος ο κόσμος, δίνω το χέρι, κάποιος άλλος μιλά με τη φωνή μου. Με επαινούν, ονειρεύομαι λίγο, με προσβάλλουν, μόλις που αντιδρώ. Ύστερα ξεχνώ και χαμογελώ σ’ εκείνον που με προσβάλλει ή χαιρετώ με υπερβολική ευγένεια τον άλλο που αγαπώ. Τι να κάνω όταν δε θυμάμαι πάντα μονάχα μια εικόνα; Με προστάζουν τέλος να τους πω ποιος είμαι. «Ακόμα τίποτα, ακόμα τίποτα…»

Όσο για τις κηδείες, εκεί είναι που ξεπερνώ τον εαυτό μου. Πραγματικά διαπρέπω. Περπατώ με βήμα αργό σε προάστια που ανθίζουν σιδερικά, ακολουθώ φαρδιές αλέες με τσιμεντένια δέντρα που οδηγούν σε τρύπες κρύας γης. Εκεί, κάτω από την πληγή του ουρανού που μόλις αρχίζει να ματώνει, κοιτάζω τους θαρραλέους συντρόφους να θάβουν τους φίλους μου σε τρία μέτρα βάθος. Αν ρίξω το λουλούδι που μου προσφέρει ένα λασπωμένο χέρι, πετυχαίνω πάντα τον τάφο. Η ευσέβεια μου είναι μετρημένη, η συγκίνηση καθωσπρέπει, το κεφάλι πάντα σκυμμένο. Θαυμάζουν πόσο ορθά μιλώ. Όμως δεν είμαι αξιέπαινος: περιμένω.» 

Απόσπασμα από το βιβλίο του Αλμπέρ Καμύ, «Το καλοκαίρι», εκδ. Πατάκη. Αλμπέρ Καμύ (7 Νοεμβρίου 1913 - 4 Ιανουαρίου 1960) 

Προηγούμενες αναφορές στον Καμύ:

Αφιέρωμα στη ζωή και στο έργο του Albert Camus

Aλμπέρ Kαμύ, Σημειωματάρια, Βιβλίο πρώτο, Μάιος 1935 - Φεβρουάριος 1942, Μτφρ.: Ν. Καρακίτσου-Dougé, Μ. Κασαμπαλόγλου-Roblin, Εκδόσεις Πατάκη

Όταν ο Αλμπέρ Καμύ συνάντησε την Ελλάδα

...υπέροχο “Μυθιστόρημα με κλειδί”, Χρήστος Μαρκογιαννάκης, εκδόσεις Μίνωας

 

«Μισώ να στέκομαι κοντά στη θάλασσα, να την ακούω να βρυχάται και να μαίνεται σαν άγριο θηρίο στη φωλιά του. Μου θυμίζει την προσπάθεια του ανθρώπινου μυαλού, που όσο κι αν αγωνίζεται να ελευθερωθεί, καταλήγει ακριβώς εκεί απ’ όπου ξεκίνησε.»

Ακόμη ένα βιβλίο που απόλαυσα και σας το προτείνω. Με πολύ ωραία γραφή, ευκολοδιάβαστο, με σασπένς, εξαιρετικές περιγραφές της γλώσσας του σώματος των ηρώων. Οι σπουδές του συγγραφέα πάνω στα αντικείμενα της νομικής και της εγκληματολογίας, είναι φανερό ότι έχουν ασκήσει επίδραση στη διεισδυτική ματιά του στην ανάπτυξη του ψυχικού κόσμου των χαρακτήρων του, στην περιγραφή των αντιδράσεων τους, ακόμη στις λέξεις, στην πλοκή και δομή του βιβλίου. Αν αγαπάτε τα αστυνομικά μυθιστορήματα, να το διαβάσετε. Αν το διαβάσετε, θα τα αγαπήσετε! Μια πολύ ευχάριστη παρέα για ανάγνωση στις καλοκαιρινές σας διακοπές. Πριν φύγετε για κάποιο νησί, πάρτε το μαζί. Χρήστο Μαρκογιαννάκη και Εκδόσεις Μίνωα, ευχαριστώ για αυτό το πραγματικά απολαυστικό βιβλίο!

 

Η Νήσος, το νησί όπου συμβαίνει το μυστήριο, και στην οποία μπορεί καθένας να αναγνωρίσει τους δικούς του αγαπημένους προορισμούς, ένα ειδυλλιακό ψαρονήσι, έχει γίνει καλοκαιρινός προορισμός του διεθνούς τζετ σετ. Ο αστυνόμος του Τμήματος Ανθρωποκτονιών Αττικής Χριστόφορος Μάρκου περνάει εκεί την άδειά του, όταν κατά τη διάρκεια ενός πάρτι η Λούσι Ντέιβις, μια νεαρή Αγγλίδα δημοσιογράφος, βρίσκεται δολοφονημένη στην αποθήκη της οικοδέσποινας.

Με το νησί αποκλεισμένο από τον άνεμο, ο Μάρκου ψάχνει το κίνητρο και τον δράστη στα μυστικά, τα ψέματα και τα κουτσομπολιά του «κλειστού κύκλου της Νήσου» και σε ένα μυθιστόρημα με κλειδί που έγραφε το θύμα.

Η επιφανειακή ηρεμία του νησιού διαταράσσεται ενώ ένα ακόμη ανεξιχνίαστο έγκλημα από το παρελθόν θα περιπλέξει την υπόθεση.

Καθώς η λίστα των νεκρών μεγαλώνει, θα κατορθώσει ο Μάρκου να βρει τον δολοφόνο προτού αυτός καταφέρει να ξεφύγει με το επόμενο πλοίο της γραμμής;

Ένα whodunit εμπνευσμένο από τη χρυσή περίοδο της αστυνομικής λογοτεχνίας, μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μίνωας.

Ο Χρήστος Μαρκογιαννάκης γεννήθηκε το 1980 στο Ηράκλειο Κρήτης, όπου και μεγάλωσε. Με σπουδές στη Νομική και την Εγκληματολογία στην Αθήνα και το Παρίσι, και έχοντας εργαστεί ως δικηγόρος, τα τελευταία χρόνια ζει στη γαλλική πρωτεύουσα.

Είναι συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας και δοκιμιακών βιβλίων για την αισθητική του εγκλήματος, εμπνευστής της έννοιας criminart και μέλος της Crime Writers’ Association.

Το Μυθιστόρημα με κλειδί είναι το τρίτο του αστυνομικό μυθιστόρημα το οποίο εκδίδεται στα ελληνικά, ενώ θα ακολουθήσει και η έκδοσή του στα γαλλικά.

«Εκεί που Τραγουδάνε οι Καραβίδες», Εκδόσεις Δώμα

«Η νύχτα έπεσε και ο Τέιτ πήρε και πάλι τον δρόμο για το καλύβι. Φτάνοντας όμως στη λιμνοθάλασσα, στάθηκε κάτω από το βαθύσκιωτο θόλο για να δει τις εκατοντάδες πυγολαμπίδες να στέλνουν τα σινιάλα τους στις πιο σκοτεινές άκρες του βάλτου. Πέρα εκεί έξω, πέρα στα βάθη, εκεί που τραγουδάνε οι καραβίδες».

Πολλά έχουν γραφτεί και ειπωθεί για αυτό το βιβλίο, το οποίο κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Δώμα το 2019, σε εξαιρετική μετάφραση από την Μαργαρίτα Ζαχαριάδου. Συζητήθηκε αρκετά, έγινε best seller που άλλοι λάτρεψαν και εκθείασαν, ενώ άλλοι όχι τόσο. Οι κριτικές και τα σχόλια ποικίλλουν. Προσωπικά ανήκω στην πρώτη κατηγορία, καθώς λάτρεψα το συγκεκριμένο βιβλίο, για αυτό και του αφιερώνω τη σημερινή ανάρτηση. 

Η συγγραφέας του βιβλίου, η Delia Owens (1949) είναι Αμερικανίδα ζωολόγος. Μια τόσο ιδιαίτερη περίπτωση, για 23 χρόνια, έζησε σε ορισμένες από τις πιο απομακρυσμένες περιοχές της Αφρικής, μελετώντας λιοντάρια, ελέφαντες, και άλλα ζώα. Έχει γράψει, μαζί με τον πρώην σύζυγό της, τρία βιβλία για την άγρια ζωή στην Αφρική, τα οποία έγιναν διεθνείς επιτυχίες. Έχει βραβευτεί με το John Burroughs Award for Nature Writing, ενώ άρθρα και μελέτες της έχουν δημοσιευτεί, μεταξύ άλλων, στο Nature, στο African Journal of Ecology και στο International Wildlife. Το Εκεί που τραγουδάνε οι καραβίδες είναι το πρώτο της μυθοπλαστικό έργο, το οποίο εξέδωσε στα 70 της, και έγινε διεθνές best seller.

Πρόκειται για ένα βιβλίο ενηλικίωσης, το οποίο με κράτησε ενθουσιασμένη στις σελίδες του μέχρι το τέλος. Διάβασα μονορούφι το πρώτο μισό και το υπόλοιπο επίτηδες σιγά σιγά ώστε να το απολαύσω περισσότερο. Εξαιρετική γραφή που μας υπενθυμίζει το πόσο καθορίζουν τη ζωή τα βιώματα στην παιδική μας ηλικία, τονίζει τη μειονεκτική και αδύναμη θέση μιας γυναίκας ειδικά όταν ζει μόνη, τις δυσκολίες στις ανθρώπινες σχέσεις και τις ανατροπές που μας επιφυλάσσει συχνά η ζωή. Πρόκειται για ωδή στο φυσικό κόσμο. Μια υπενθύμιση ότι όλα αρχίζουν και όλα καταλήγουν -ακόμη και όλοι εμείς- σε αυτόν. Βαθιά συγκινητικό βιβλίο, με πραγματικά υπέροχες περιγραφές εικόνων. Όταν το διάβαζα είχα έντονη την αίσθηση ότι ζωντάνευαν οι εικόνες, δεν είναι τυχαίο ότι το βιβλίο πρόκειται να γυριστεί σε ταινία. 

«Η Κάια άφησε το περιοδικό στα πόδια της με το μυαλό της να ταξιδεύει σαν τα σύννεφα. Κάποια θηλυκά έντομα τρώνε το ταίρι τους, μητέρες από την οικογένεια των θηλαστικών εγκαταλείπουν τα μικρά τους λόγω του μεγάλου στρες, πολλά αρσενικά βρίσκουν ριψοκίνδυνους ή πανούργους τρόπους ώστε το σπέρμα τους να επικρατήσει των ανταγωνιστών τους. Τίποτα δεν είναι υπερβολικά απρεπές εφόσον βοηθάει να συνεχιστεί ο κύκλος της ζωής. Η Κάια ήξερε πως αυτό δεν αποτελούσε κάποια σκοτεινή πλευρά της Φύσης· ήταν απλώς επινοητικοί τρόποι να τα βγάζεις πέρα όταν όλα είναι εναντίον σου. Και με τους ανθρώπους, το πράγμα σίγουρα πήγαινε ακόμα πιο μακριά.»

«Ξαφνικά έβλεπε με απόλυτη καθαρότητα τι υπέμενε η Μαμά και γιατί έφυγε. «Μαμά, Μαμά», ψιθύρισε. «Τώρα κατάλαβα. Τώρα επιτέλους κατάλαβα τι σ’ εκανε να φύγεις και να μη ξαναγυρίσεις. Συγγνώμη. Δεν το ήξερα, συγγνώμη που δεν μπόρεσα να σε βοηθήσω.» Η Κάια έσκυψε το κεφάλι και έκλαψε. Έπειτα, το σήκωσε απότομα λέγοντας, «Εγώ δε θα ζήσω έτσι – δεν θα περάσω τη ζωή μου μέσα στον φόβο πότε θα πέσει η επόμενη γροθιά». 

«Οι θηλυκές πυγολαμπίδες προσελκύουν ξένα αρσενικά στέλνοντας απατηλά σινιάλα και μετά τα τρώνε. Τα θηλυκά αλογάκια της παναγίας καταβροχθίζουν το ταίρι τους. Τα θηλυκά έντομα, σκέφτηκε η Κάια, ξέρουν να χειριστούν τους εραστές τους.»

Ίσως οι διθυραμβικές διεθνείς κριτικές με κράτησαν μακριά από το βιβλίο, το οποίο με περίμενε υπομονετικά στη βιβλιοθήκη. Έκανα λάθος που καθυστερούσα την ανάγνωση. Όσοι δεν το έχετε ακόμη διαβάσει, σας το προτείνω ανεπιφύλακτα!

Ντέλια Όουενς

ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΑΝΕ ΟΙ ΚΑΡΑΒΙΔΕΣ

Τίτλος πρωτοτύπου: Where the Crawdads Sing

Μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου

Επιμέλεια: Θάνος Σαμαρτζής

Διορθώσεις: Μαριλένα Καραμολέγκου

Σχεδιασμός εξωφύλλου: Faze Design Studio

466 σελ.

Σειρά: τα πεζά / 3

Επιτέλους μπήκαμε στη νέα Εθνική Πινακοθήκη!

 

Όψη από το εξωτερικό της νέας Εθνικής Πινακοθήκης

Πρωινό Κυριακής σε μια άδεια Αθήνα. Οι περισσότεροι επέλεξαν να εγκαταλείψουν για λίγο την πόλη, εμείς επισκεφτήκαμε τη νέα Εθνική Πινακοθήκη, η οποία μόλις άνοιξε για το κοινό, μετά από χρόνια καθυστερήσεων και προβλημάτων. Έχοντας αφιερώσει χρόνια μελετώντας και γράφοντας για τις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης, το να παρατηρώ τα έργα πάλι μπροστά μου ήταν κάτι υπέροχο. Μια τονωτική ένεση αισιοδοξίας σε μια εποχή γεμάτη πολλές προκλήσεις. Η τέχνη ως ψυχοθεραπεία, ως μια μορφή επικοινωνίας με κάτι άλλο πέρα από σένα, ως ζωντάνια των αισθήσεων, ως προέκταση της προσωπικότητας σου, ως επαφή με εποχές, ανθρώπους και ιστορίες.

Επιτέλους!

Με τα Μουσεία να έχουν παραμείνει κλειστά έναν ολόκληρο χρόνο, εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων για την πανδημία, μπορεί εύκολα κάποιος να καταλάβει το συναίσθημα που συνοψίζεται σε μια λέξη: «επιτέλους!». Επιτέλους όλοι αυτοί οι μοναδικοί θησαυροί της ελληνικής καλλιτεχνικής δημιουργίας, και πάλι μπροστά στα μάτια μας! 

«Λαϊκή αγορά» (1979-1982) του Τέτση

Περνώντας την είσοδο του Μουσείου, το πρώτο έργο που αντικρίζει ο επισκέπτης είναι η «Λαϊκή αγορά» (1979-1982) του Τέτση.  Ένα εμβληματικό έργο μνημειακών διαστάσεων (2,50 x 50m), μια σύνθεση μεγάλης κλίμακας, γεμάτη από χρώματα και κίνηση, αλλά και με έναν ιδιαίτερο συμβολισμό καθώς υποδηλώνει ότι όπως μια λαϊκή αγορά είναι ανοιχτή σε όλους, έτσι και η Εθνική Πινακοθήκη επιθυμεί να είναι ένα μουσείο ανοιχτό, προσβάσιμο σε όλον τον κόσμο.

Προχωρώντας, στην αριστερή πτέρυγα, έχει στηθεί έκθεση αφιέρωμα στο 1821 με εξαιρετικά έργα, η οποία θα παραμείνει έως και το τέλος του έτους. Τα περισσότερα από αυτά είναι οικεία σε όλους μας, καθώς τα αντικρίζαμε συνέχεια στις σελίδες των ιστορικών και σχολικών βιβλίων.

Προχωρώντας στη δεξιά πτέρυγα του ίδιου ορόφου, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τη μόνιμη έκθεση ζωγραφικής του 19^ου αιώνα, η οποία συνεχίζεται στο δεύτερο και στον τρίτο όροφο με έργα του 19^ου και 20^ου αιώνα. 

Παιδική συναυλία, 1900 - Ιακωβίδης Γεώργιος

Στην νέα Εθνική Πινακοθήκη παρουσιάζονται πολύ περισσότερα έργα -1.000 από τους θησαυρούς των συλλογών της έναντι των 400 έργων που παρουσιάζονταν στο παλαιό κτίριο- καθώς ελλείψει χώρου, δεν είχαν εκτεθεί στο κοινό. 

Πίνακες ανεκτίμητης αξίας των Ιακωβίδη, Λύτρα, Γύζη, Θεόφιλου, Βολανάκη, Τέτση, Χατζηκυριάκου-Γκίκα, Τσαρούχη, Αλταμούρα, Παρθένη, Φασιανού, Εγγονόπουλου, Κόντογλου, Βασιλείου, Μπουζιάνη, Μυταρά, Γαΐτη, Κοκκινίδη, Φωκά, Σαββίδη, Ράλλη, Οικονόμου, Λεμπέση, Νικολάου, Αστεριάδη, και τόσων άλλων.  Έργα των πιο σημαντικών εκπροσώπων της νεότερης ελληνικής τέχνης, απλώνονται μπροστά στα μάτια σου!

Ο λειτουργικός χώρος της Εθνικής Πινακοθήκης υπερδιπλασιάστηκε. Στα 9.720 τ.μ. του παλιού κτηρίου, προστέθηκαν επιπλέον 11.040 τ.μ.

Στην Ταράτσα ή Αθηναϊκή βραδιά, 1897

Ρίζος Ιάκωβος (1849-1926)

Αυτός είναι ένας από τους πιο αγαπημένους μου πίνακες. 

Όποτε επισκεπτόμουν το κτήριο της Εθνικής Πινακοθήκης, αυτός ήταν ένας πίνακας που στεκόμουν ώρα μπροστά του. Το ίδιο έκανα και εχτές!

Εκεί λοιπόν, ξανά μπροστά στα έργα της Πινακοθήκης, σαν κάποια χρόνια πριν. Με το μπλοκ σημειώσεων και μολύβι στο χέρι, όπως παλιά. Παρατηρώντας και μένοντας για ώρα μπροστά από έργα που αγαπάω. Ξυπνώντας αναμνήσεις από χρόνια μελέτης, γραφής και εξετάσεων. 

Εδώ μια παρουσίαση στα «Στα άδυτα της Εθνικής Πινακοθήκης-Άγνωστοι θησαυροί από τις συλλογές της», έκθεση του 2011, λίγο να πριν κλείσει το κτήριο.

Γιάννης Τσαρούχης

[ εδώ μια αναφορά στο σπίτι του ]

Βγαίνοντας από το Μουσείο, υπήρχε μια τεράστια ουρά αναμονής. 

Όλοι φορούσαν μάσκες, κρατούσαν αποστάσεις και περίμεναν υπομονετικά κάτω από τον καυτό ήλιο. Ανάμεσα τους πολλοί νέοι που έδειχναν να διψούν για επαφή με τέχνη. Μετά από μια μακρά περίοδο lockdown, αυτές οι εικόνες ήταν σαν ένα εμβόλιο αισιοδοξίας!

Εντούτοις στην Εθνική Πινακοθήκη δεν είναι όλα έτοιμα, υπήρχαν κάποια προβλήματα οργάνωσης.  Περιμένουμε να αλλάξουν το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. 

• Έφτασα στο μουσείο περίπου ένα τέταρτο πριν ανοίξει, κάτι που αποδείχτηκε μια σωστή κίνηση, καθώς γέμισε αμέσως κόσμο και μια μεγάλη ουρά. Ο πρώτος επισκέπτης πέρασε τελικά στην Πινακοθήκη στις 10.35 π.μ., καθώς υπήρξε πρόβλημα με το μηχάνημα που εκτύπωνε τα εισιτήρια, συντελώντας στο να μεγαλώσει ακόμη περισσότερο η αναμονή του κόσμου.

• Δεν υπάρχει δυνατότητα online κράτησης. Πρέπει να πάτε κατευθείαν στο μουσείο και να κρατήσετε σειρά προτεραιότητας. Οπότε σας προτείνω να πάτε λίγο νωρίς για να μην περιμένετε αρκετά για να έρθει η σειρά σας.

• Οι εργασίες στο εξωτερικό χώρο του μουσείου δεν έχουν ολοκληρωθεί. Οι εργάτες ακόμη και την Κυριακή συνέχιζαν να δουλεύουν, δεν είναι έτοιμο στην εντέλεια. Όταν ανοίξουν οι καφετέριες και τα εστιατόρια σίγουρα θα είναι εντελώς διαφορετική η εμπειρία της επίσκεψης στο χώρο. 

• Το πωλητήριο δεν έχει πολλά προϊόντα αυτή τη στιγμή, κάτι που δυσαρέστησέ αρκετούς επισκέπτες, αλλά και αφήνει το μουσείο με λιγότερα έσοδα. 

Παρ' όλα αυτά, η ανακαινισμένη Εθνική Πινακοθήκη δίνει μια νέα ανάσα στο πολιτιστικό πεδίο της Αθήνας. Είναι εδώ για να ξανακερδίσει τους Αθηναίους, να ξανασυναντήσει το πιστό της κοινό και να αποκτήσει καινούργιο. Έχει πλέον όλα τα εφόδια και τις προοπτικές να το καταφέρει. Εμείς αξίζει να την αγκαλιάσουμε!

Info

Οι εκθεσιακοί χώροι της Εθνικής Πινακοθήκης, στο ανακαινισμένο της κτήριο επί της οδού Βασιλέως Κωνσταντίνου 50, άνοιξαν για το κοινό την Παρασκευή 14 Μαΐου 2021. 

Ωράριο λειτουργίας:

Καθημερινά: 10.00 – 18.00

Τετάρτη: 10.00 – 21.00

Τρίτη: κλειστά

Γενική είσοδος: 10€

Μειωμένο εισιτήριο: 5€ Φοιτητές, Άτομα άνω των 65 ετών

Δωρεάν:

Κάτοχοι καρτών Ανεργίας

Κάτοχοι καρτών ICOM, AICA, ΥΠ.ΠΟ

Φοιτητές Ανωτάτων Σχολών Καλών Τεχνών

Παιδιά κάτω των 12 ετών

Άτομα με ειδικές ανάγκες και οι συνοδοί τους.

Άτομα που υπηρετούν στις Ένοπλες Δυνάμεις.

Από 1 Νοεμβρίου έως το τέλος Μαρτίου, την πρώτη Κυριακή του μήνα

Συστήνεται στους επισκέπτες η χρήση πιστωτικής κάρτας για τις συναλλαγές τους.

Για την είσοδο στο μουσείο θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.

Είσοδος: Βασ. Κωνσταντίνου 50

Μετρό: Ευαγγελισμός

Πληροφορίες:  2144086213

Λέων Τολστόι | Πόση γη χρειάζεται ο άνθρωπος - Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς

O Τολστόι έγραψε πριν από ενάμιση αιώνα. Διαβάζοντάς τον σήμερα μένεις έκπληκτος από το πόσο λίγο έχουμε αλλάξει οι άνθρωποι. Πόσο ίδια είναι τα πάθη, οι φόβοι, οι αδυναμίες, οι επιθυμίες μας, πόσο επίκαιρος είναι ένας συγγραφέας που μελέτησε τη ζωή και την ανθρώπινη φύση τόσο ουσιαστικά και επίμονα. Αυτό θα διαπιστώσετε μετά από την ανάγνωση δυο σπουδαίων «μικρών» έργων του που προσφέρονται στην παρούσα έκδοση των εκδόσεων Μίνωας, του διηγήματος Πόση γη χρειάζεται ο άνθρωπος; και της νουβέλας Ο θάνατος του Ίβαν Ίλιτς.  

Ιερώνυμος Μπος, Ο κήπος των επίγειων απολαύσεων, Μουσείο Πράδο, Μαδρίτη

Αμφότερα και τα δυο κείμενα της έκδοσης δημοσιεύθηκαν το 1886, μια χρονιά που σηματοδοτεί την επιστροφή του Τολστόι στη λογοτεχνία, σχεδόν μια δεκαετία μετά την Άννα Καρένινα, ένα διάστημα στο οποίο αρνήθηκε την τέχνη του και στράφηκε σε ζητήματα ηθικής φιλοσοφίας. Ο Τζέιμς Τζόις θεωρούσε το διήγημα Πόση γη χρειάζεται ο άνθρωπος; ως το σπουδαιότερο έργο που γράφτηκε ποτέ. Ο Τζορτζ Στάινερ παρομοίασε τη νουβέλα Ο θάνατος του Ίβαν Ίλιτς με τις μικρογραφημένες μορφές του Ιερώνυμου Μπος.

 

Αυτά τα δυο αριστουργηματικά κείμενα μόλις κυκλοφόρησαν και έρχονται να προστεθούν στην εξαιρετική σειρά των εκδόσεων Μίνωας «Φάροι Ιδεών», σε μετάφραση της Αλεξάνδρας Ιωαννίδου από τα ρωσικά, με επίμετρο από την ίδια και με πρόλογο από τον Άθω Δημουλά.

Το πρώτο έργο Πόση γη χρειάζεται ο άνθρωπος έχει ως θέμα την απληστία και τη ματαιοδοξία του ανθρώπου να αποκτήσει όσο το δυνατόν περισσότερα. Ο συγγραφέας καταγράφει τις περιπέτειες του αγρότη Παχόμ στις επαρχίες της προεπαναστατικής Ρωσίας, στην υπεράνθρωπη προσπάθειά του να αποκτήσει όλο και περισσότερη καλλιεργήσιμη γη. Το μικρόβιο της απληστίας γεννιέται μέσα του, μεγαλώνει, τον τυφλώνει και τον οδηγεί. Πεθαίνοντας στην προσπάθεια του, θα διαπιστώσει ότι η γη που του αναλογεί είναι όπως σε όλους τα δύο μέτρα, όση να χωρά το νεκρό σώμα του στη γη.

«Σήκωσε ο υπηρέτης την άξινα αποκάτω, έσκαψε έναν τάφο για τον Πάχομ, αρκετό για να τον χωρέσει από το κεφάλι μέχρι τις πατούσες, δυο μέτρα, και τον έθαψε». (σ. 49)

Ο Τολστόι παίζει σκάκι με το γιο του

Στη νουβέλα Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς ο Τολστόι σκιαγραφεί το βίο και το θάνατο ενός ανώτερου δικαστικού, δημοσίου υπαλλήλου, που έχει κατακτήσει ό,τι θεωρείται ως κοινωνική επιτυχία. Στο τέλος της ζωής του ο Ιβάν Ιλίτς, έντρομος, βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα πολύ απλό αλλά καίριο ερώτημα: «Μήπως δεν έζησα όπως έπρεπε;», διερωτώμενος αν η ζωή του είχε κάποιο ουσιαστικό νόημα ή αν αναλώθηκε σε συμβάσεις και ψευδαισθήσεις. 

«Τρία μερόνυχτα τρομερών βασάνων και μετά ο θάνατος. Κάτι που μπορεί να συμβεί και σε μένα ανά πάσα στιγμή, σκέφτηκε και για μια στιγμή φρικίασε. Το ίδιο δευτερόλεπτο, όμως, χωρίς ο ίδιος να ξέρει πώς, τον βοήθησε η συνήθης σκέψη πως αυτό συνέβει στον Ιβάν Ίλιτς και όχι στον ίδιο, και πως κάτι τέτοιο δεν έπρεπε ούτε μπορούσε να του συμβεί του ίδιου και πως σκεπτόμενος κατ’ αυτόν τον τρόπο παραδινόταν σε μια σκοτεινή διάθεση, ανεπίτρεπτη, όπως ήταν ολοφάνερο από την έκφραση του προσώπου του Σβαρτς. Και με αυτόν τον συλλογισμό, ηρέμησε και άρχισε να ρωτάει όλο ενδιαφέρον λεπτομέρειες για το τέλος του Ίβαν Ίλιτς, λες και ο θάνατος συνιστούσε μια περιπέτεια αποκλειστικά και μόνο του Ίβαν Ίλιτς, η οποία όμως δεν αφορούσε καθόλου τον ίδιο» (σ.64)

Γραφή με λιτό ύφος, κυνικότητα, ειρωνεία και αλήθεια. Μια σπουδή στη ζωή και στην ανθρώπινη φύση. Εξαιρετικός ο πρόλογος από τον Δημουλά και, το επίμετρο από την Αλεξάνδρα Ιωαννίδου, η οποία υπογράφει και τη μετάφραση του βιβλίου. Σημαντικό βιβλίο, αξίζει να υπάρχει στη βιβλιοθήκη σας! 

Λέων Τολστόι, Πόση γη χρειάζεται ο άνθρωπος;, Φάροι Ιδεών, Μίνωας

Μήνυμα Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου 2021 από την Έλεν Μίρεν | Μήνυμα από τους "Support Art Workers"

Η Βρετανίδα ηθοποιός Έλεν Μίρεν γράφει το μήνυμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου 2021

Κάθε χρόνο στις 27 Μαρτίου γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου, όπως καθιερώθηκε το 1962 από το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου. Το πρώτο μήνυμα για τη συγκεκριμένη ημέρα γράφτηκε από τον Ζαν Κοκτώ, ενώ κάθε χρόνο μια διεθνώς αναγνωρισμένη προσωπικότητα του θεάτρου αναλαμβάνει να γράψει το μήνυμα το οποίο διαβάζεται σε όλα τα θέατρα.

Φέτος, με τα θέατρα κλειστά, να διανύουν μια από τις πιο κρίσιμες στιγμές της ιστορίας τους, το φετινό μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου αποκτά ιδιαίτερη σημασία.  Το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου επέλεξε για τη συγγραφή του φετινού μηνύματος το βρετανικό μύθο της υποκριτικής, τη βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιό Έλεν Μίρεν. Όπως κάθε χρόνο το μοιραζόμαστε: 

«Σ’ αυτόν τον τόσο δύσκολο καιρό για τις ζωντανές παραστατικές τέχνες, πολλοί καλλιτέχνες, τεχνικοί, μάστορες και γυναίκες αγωνίζονται να επιβιώσουν σε ένα επάγγελμα ήδη γεμάτο ανασφάλεια. Ίσως, αυτή η διαρκής ανασφάλεια του επαγγέλματός τους, τους έχει κάνει περισσότερο ικανούς να αντεπεξέλθουν στην πανδημία, με οξυδέρκεια και κουράγιο. 

Σε αυτήν τη νέα συνθήκη, η φαντασία τους μεταπλάστηκε σε ευρηματικούς, ψυχαγωγικούς και συγκινητικούς τρόπους επικοινωνίας, σε μεγάλο βαθμό με τη βοήθεια του διαδικτύου. Οι άνθρωποι λένε μεταξύ τους ιστορίες, από τη στιγμή που εμφανίστηκαν στον πλανήτη. Η όμορφη τέχνη του θεάτρου θα επιβιώσει για όσο διάστημα οι άνθρωποι θα είναι στη γη. 

Η δημιουργική ορμή των συγγραφέων, των σκηνογράφων, των χορευτών, των τραγουδιστών, των ηθοποιών, των μουσικών, των σκηνοθετών δεν θα παύσει ποτέ, και στο πολύ κοντινό μέλλον θα ανθίσει ξανά με νέα ενέργεια και νέα κατανόηση του κόσμου τον οποίο όλοι μοιραζόμαστε.

Περιμένω με ανυπομονησία!»

(Μετάφραση από τα αγγλικά για το Ε.Κ.Δ.Ι.Θ. Εύη Προύσαλη, Γενικής Γραμματέας Ε.Κ.Δ.Ι.Θ.)

Έλαβα το παρακάτω κείμενο από το κίνημα "Support Art Workers": 

Αντί για ένα κείμενο που την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου θα επιχειρούσε να αναδείξει, για άλλη μια φορά, τη δεδομένη αξία της Τέχνης και την πολύτιμη ανθρώπινη ανάγκη για πολιτισμό, αποφασίσαμε να δημοσιοποιήσουμε τα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα αιτήματα όλων των κλάδων του πολιτισμού, κίνηση που ίσως γίνεται για πρώτη φορά. Τα αιτήματά μας αποτελούν ταυτόχρονα τη βάση της πολιτιστικής πολιτικής που χρειαζόμαστε και τις πρώτες αναγκαίες κινήσεις για λύση των χρόνιων παθογενειών, που συστηματικά εμποδίζουν και καταστρέφουν την εξέλιξη του συνόλου των κλάδων του πολιτισμού.

Αντιμέτωποι µε την αδιαφορία, την άγνοια, την αλαζονεία, τη στοχοποίηση και την απαξίωση, συνεχίζουµε να οραµατιζόµαστε τον πολιτισµό που θέλουµε και να απαιτούµε από την κυβέρνηση την άµεση δηµιουργία των όρων και προϋποθέσεων που θα στηρίξουν σταθερά τους εργαζόµενους των τεχνών αλλά και την ίδια την τέχνη, όπως οφείλει. Η οµάδα οργάνωσης και συντονισµού των Support Art Workers απηύθυνε ανοιχτό κάλεσµα στα χιλιάδες µέλη της πρωτοβουλίας, αλλά και σε µέλη των καλλιτεχνικών σωµατείων, να καταθέσουν αιτήµατα και προτάσεις προς το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Στη συνέχεια τα συγκέντρωσε, τα επεξεργάστηκε και τα διαμόρφωσε σε ένα ενιαίο κείμενο. Επιδιώκοντας να οραµατιστούµε µια πολιτιστική πολιτική πέραν της πανδηµίας, επιλέξαµε να αρθρώσουµε αιτήµατα που αφορούν σε µεσοπρόθεσµα και µακροπρόθεσµα µέτρα, ως ενέργεια συµπληρωµατική της δράσης των σωµατείων µας, που κρατούν τα βραχυπρόθεσµα αιτήµατα σταθερά στο προσκήνιο των διεκδικήσεων. 

Σχεδόν έναν χρόνο πριν, διαµορφώσαµε ένα πλήρες κείµενο αιτηµάτων για όλους τους κλάδους εργασίας στις τέχνες που αφορούσαν στις απολύτως επικαιρικές άµεσες ανάγκες, καθώς το 90% των εργαζοµένων του πολιτισµού βρισκόταν εκτός χάρτη στήριξης, λόγω πανδηµίας. Με συλλογικό αγώνα, από κοινού µε τα σωµατεία µας, καταφέραµε να αντιστρέψουµε αυτήν την πραγµατικότητα σε µεγάλο βαθµό, ακόµα και αν πολλοί συνάδελφοι και συναδέλφισσες συνεχίζουν, δυστυχώς, να βρίσκονται εκτός των ελάχιστων µέτρων στήριξης. Με επίγνωση, όµως, πως ένα επίδοµα δεν εξασφαλίζει αξιοπρεπή διαβίωση, ούτε αποτελεί πολιτιστική πολιτική, µε το κείµενο των αιτηµάτων και προτάσεών μας διεκδικούµε δοµικές αλλαγές στον πολιτισµό, που θα κάνουν την αρχή για την εξάλειψη χρόνιων παθογενειών. Το κείµενό µας περιλαµβάνει, στο πρώτο µέρος, τα συλλογικά/κοινά αιτήµατα που αφορούν σε όλους τους κλάδους και στη συνέχεια τα ειδικότερα αιτήµατα κάθε κλάδου, για ό,τι δεν καλύπτεται από τα συλλογικά. Τα αιτήματα και οι προτάσεις μας θα σταλούν προς πρωτοκόλληση στο Υπουργείο Πολιτισµού και Αθλητισµού, στο Υπουργείο Παιδείας, στον Πρωθυπουργό και στην Πρόεδρο της Δηµοκρατίας. 

Διαβάστε τα Μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα αιτήματα των κλάδων του πολιτισμού εδώ.

Url: www.supportartworkers.org

Facebook page: Support ART Workers

E-mail: sawgreece@gmail.com