Ζυράννα Ζατέλη, Ηδονή στον κρόταφο

Την προηγούμενη Παρασκευή επισκέφτηκα το σπίτι μιας φίλης. Χαζεύοντας τη βιβλιοθήκη της, είδα το συγκεκριμένο βιβλίο της Ζατέλη.  Αμέσως ζήτησα να μου το δανείσει. Καθώς έχει μόλις 152 σελίδες, ήμουν σίγουρη ότι θα το διάβαζα άνετα μέσα στο σαββατοκύριακο, για να το επιστρέψω. Όπως έγινε. 

Το βιβλίο αποτελείται από εννέα αυτοβιογραφικά αφηγήματα, τα οποία έχουν δημοσιευθεί σε έντυπα και έχουν γραφτεί σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα. Από τις πρώτες λέξεις με κέρδισε. Με αυτό το βιβλίο, αισθάνεσαι πως έρχεσαι κοντά στη συγγραφέα, σαν να τη γνωρίζεις καλύτερα και να συνομιλείτε. Ασυναίσθητα μου γεννήθηκε μια ενδόμυχη επιθυμία - κάτι σαν ευχή - να είχα τη δυνατότητα να γνωρίσω αυτή τη γυναίκα, να πίναμε ένα καφέ και να μου μιλούσε για τις απόψεις και για τη ζωή της. Νομίζω πως θα ήταν εξαιρετική εμπειρία.  Αρκετές φορές έχει τύχει να διασταυρωθούμε στα σοκάκια της Πλάκας. Φιγούρα μυστηριακή και απόκοσμη... Πάντα χαίρομαι όποτε την συναντώ, ποτέ όμως δεν βρίσκω το θάρρος να της μιλήσω...

Στο βιβλίο τώρα... όλα τα αφηγήματα έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς παράλληλα σου ξεδιπλώνουν διάφορες, ιδιαίτερες πτυχές του ζατελικού κόσμου. Διαβάζεις σκέψεις της για το «πρώτο ατόφιο σκίρτημα, ένα αλλοπαρμό από νεύματα, πλέγματα, καταφανή και ανεξιχνίαστα, που έμελλε να στοιχειώσουν την κροταφική μου χώρα και να τροφοδοτήσουν «γη και ουρανό» της γραφής μου».

Για τους πρώτους της έρωτες, τα ταξίδια στο εξωτερικό, τα γράμματα που έστελνε στους αγαπημένους της: «Και γράμματα, όπως λένε, που ήταν οι «αυλές των θαυμάτων» - δεν ξέρω που θα με κατατάξουν οι καιροί ως συγγραφέα, ως επιστολογράφος πάντως υπήρξα δεινή, δεν μου έβγαζε πλώρη κανένας».

Κείμενο αφιερωμένο στα αγαπημένα της τσιγάρα. Τα SANTE φαίνεται ότι έχουν βρει έναν μοναδικό υποστηρικτή - θα το καταλάβετε, αν διαβάσετε το συγκεκριμένο αφήγημα από το βιβλίο... «Συμβαίνει με τις αυταπάτες ό,τι και με τις πατρίδες : ο καθ’ ένας έχει τη δικιά του. Κι εμείς που καπνίζουμε έχουμε την αυταπάτη μας, κι αυτοί που δεν καπνίζουν δεν πάνε πίσω. Αν και κατά βάθος εμείς «της απώλειας» ξέρουμε καλά τι είδους φωτογένεια προσδίδουμε στα σωθικά μας… Μα είναι και μεγάλη ευχαρίστηση το ρημάδι! Κι αυτή η νεόκοπη (;) αντίληψη του να ζούμε σαν άρρωστοι – ν’ αποφεύγουμε το ένα, ν’ αποφεύγουμε το άλλο – προκειμένου να πεθάνουμε υγιείς, δεν μου φαίνεται να συνάδει και πολύ με την ανθρώπινη φύση. Η πολλή σύνεση καμιά φορά είναι η άλλη όψη του κινδύνου.»

Ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε η αναφορά στη γνωριμία της με τον Σαμαράκη, ο οποίος σαν «ένας καλός Σαμαρείτης» της έδωσε βοήθεια και συμπαράσταση όταν τον χρειάστηκε. Μακάρι λοιπόν να υπήρχαν περισσότεροι συγγραφείς - και κυρίως όμως άνθρωποι - σαν εκείνον.

Κλείνοντας τη σημερινή ανάρτηση, αφιερωμένη στην Ζυράννα Ζατέλη, κρατώ μέσα μου τη συγκεκριμένη φράση από το βιβλίο της :

«Μια αδιάκοπη εναλλαγή φωτός και σκότους, ηδονής και αγωνίας είναι το γράψιμο, που δεν θα την άλλαζα ούτε με μια θέση στον παράδεισο.»

Ωραίο βιβλίο!

Ζυράννα Ζατέλη, Ηδονή στον κρόταφο, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2011

σπόροι

Κοιτάζοντας τη μικρή σοδειά μας, πριν λίγες μέρες.  

Άμαθη ουσιαστικά στα μυστικά της φύσης...

Εντελώς άλλη η αίσθηση και η σημασία του να κόβεις τους δικούς σου καρπούς,

...αλλιώς αντιλαμβάνεσαι αυτό το θαύμα που ονομάζεται ζωή 

(και που τόσο μικρή επαφή έχουμε μαζί του).

...Να θες το χυμό ενός φρέσκου λεμονιού για να το προσθέσεις στο φαγητό σου και να το κόβεις κατ' ευθείαν από το δέντρο του... Ίσως αυτά να είναι αυτονόητα για κάποιον που ζει στην επαρχεία. Δεν είναι όμως για εμάς που ζούμε στα αστικά κέντρα, που τελικά φαντάζει ως ο πλούτος στη ζωή.

Ξέρεις, μέσα σε όλα όσα γίνονται αυτές τις μέρες στην ήπειρο μας - πέρασε εντελώς ασχολίαστη μια σημαντικότατη απόφαση. Πρόκειται για την απόρριψη του δικαιώματος των Ευρωπαίων να γνωρίζουν ποια μεταλλαγμένα προϊόντα τρώνε. Για περισσότερα διάβασε : εδώ.

Για τα μεταλλαγμένα : greenpeace.org .

Αν ψάξετε και διαβάσετε σχετικά, θα καταλάβετε πόσο σημαντικό πράγμα είναι η διάσωση / διάδοση των σπόρων. Πόσο μάλλον σε μια εποχή που δε γνωρίζεις τι βάζεις στο τραπέζι σου και δεν μπορεί κανείς να είναι σίγουρος για την ποιότητα της τροφής του. 
Ίσως αυτό να είναι ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα. 

Πληροφορηθείτε για την εναλλακτική κοινότητα "Πελίτι" : www.peliti.gr  

Τελικά τέτοιες κινήσεις είναι οι πιο επαναστατικές στην εποχή μας. 

Πριν λίγες μέρες έλαβα από τη συγκεκριμένη ομάδα, σπόρους για Πιπεριά, Μαρούλι και Καλαμπόκι.  Τις φυτέψαμε και θα περιμένουμε να δούμε τα αποτελέσματα της σοδειάς μας.

Επιστρέφοντας, βρήκα να με περιμένει ένας φάκελος ταχυδρομείου. Ήταν από τον συγγραφέα Γιάννη Μακριδάκη, ο οποίος, μόνιμος κάτοικος της Χίου, είχε την ιδέα και την καλοσύνη να στείλει σπόρους σε όσους εκδήλωσαν σχετικό ενδιαφέρον. Αμέσως μόλις μπήκα σπίτι, άνοιξα το φάκελο με αδημονία και είδα αυτό το θησαυρό των σπόρων... Ανυπομονώ να δω το πως θα φυτρώσουν και να γευτώ τους καρπούς. Με συγκινεί, όποτε τη συναντώ, αυτή η απλόχερη μοιρασιά μεταξύ των ανθρώπων.  Φαντάζομαι πως καθένας από αυτούς τους σπόρους, θα έχει κάνει το δικό του ξεχωριστό ταξίδι ώσπου να έρθει σε εμάς. Ελπίζω να μπορέσω και εγώ, να μοιραστώ σπόρους με τη σειρά μου. Θα το δούμε. Στην παρακμή του αστικού πολιτισμού, επιβάλλεται η επιστροφή στις ρίζες μας. Αν και δε ξέρω κατά πόσο είναι εύκολο πλέον να επιτευχθεί. 

Για καλύτερη πληροφόρηση, δες αυτό το φιλμ: Seeds of Freedom

Μήνυμα Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου 2013

ΜΗΝΥΜΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΗΜΕΡΑΣ ΘΕΑΤΡΟΥ 2013 από τον Ντάριο Φο 

"Πριν πολλά χρόνια, η εξουσία επίλυσε το πρόβλημα της ανοχής της απέναντι στους ηθοποιούς της Commedia dell’ Arte διώχνοντας τους από την χώρα.

Σήμερα, ηθοποιοί και θίασοι έχουν πρόβλημα ανεύρεσης δημόσιων σκηνών, θεάτρων και θεατών, εξαιτίας της κρίσης.

Επομένως, οι κυβερνώντες, δεν έχουν πρόβλημα να ελέγχουν αυτούς που εκφράζονται μέσω της ειρωνείας και του σαρκασμού, μιας και δεν υπάρχει κανένας χώρος για τους ηθοποιούς, αλλά ούτε και κοινό στο οποίο να μπορούν να απευθυνθούν.

Τουναντίον, κατά την διάρκεια της Αναγέννησης, στην Ιταλία, οι κυβερνώντες έπρεπε να προσπαθήσουν αρκετά για να φέρουν τους κωμικούς σε δύσκολή θέση μιας και τους απολάμβανε μεγάλη μερίδα του κοινού.

Είναι γνωστό ότι η μεγάλη έξοδος των ηθοποιών της Commedia dell’ Arte πραγματοποιήθηκε στον αιώνα της Αντιμεταρρύθμισης, με τη θεσμοθέτηση της κατάργησης όλων των θεατρικών χώρων, ιδιαιτέρως στην Ρώμη, όπου κατηγορήθηκαν ότι πρόσβαλλαν την Άγια Πόλη. Το 1967, ο Πάπας Ιννοκέντιος ΙΒ΄, κάτω από την συνεχόμενη πίεση της συντηρητικής πλευράς της αστικής τάξης και του κλήρου, διέταξε την κατεδάφιση του Θεάτρου Tordonina, το οποίο σύμφωνα με τους ηθικολόγους, είχε παρουσιάσει τον μεγαλύτερο αριθμό άσεμνων σκηνών.

Την εποχή της Αντιμεταρρύθμισης, ο Καρδινάλιος Κάρλο Μπορομέο, ο οποίος δρούσε στον βορά της Ιταλίας, είχε αφιερώσει τον εαυτό του στην λύτρωση «των παιδιών του Μιλάνου», θέτοντας για την τέχνη έναν σαφή διαχωρισμό, ως την υψηλότερη μορφή πνευματικής εκπαίδευσης, και το θέατρο ως την έκφραση της αισχρολογίας και της ματαιοδοξίας. Σε ένα γράμμα που απεύθυνε στους συνεργάτες του, το οποίο παραθέτω σχεδόν αυτούσιο, εξέφρασε τις πεποιθήσεις του περίπου ως εξής: «ανησυχώ για την εξάλειψη του κακού σπόρου, έχουμε καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να κάψουμε τα κείμενα που περιέχουν μιαρούς λόγους, για να τους εξαλείψουμε από την μνήμη των αντρών, και την ίδια στιγμή να διώξουμε αυτούς που κυκλοφορούν αυτά τα κείμενα σε έντυπη μορφή. Προφανώς όμως ενώ κοιμόμασταν, ο διάβολος δούλευε με ανανεωμένο ζήλο. Αυτό που μπορούν να δουν τα μάτια μπορεί να είναι πιο διεισδυτικό για την ψυχή απ’ αυτό που μπορούν να διαβάσουν σε τέτοια βιβλία! Πόσο καταστροφικός μπορεί να είναι για το μυαλό των νεαρών αντρών και κοριτσιών ο προφορικός λόγος και οι απρεπείς κινήσεις, παρά μία άψυχη λέξη τυπωμένη σε βιβλία. Γι’ αυτό είναι επείγον να απαλλάξουμε τις πόλεις μας από αυτούς που κάνουν θέατρο, όπως κάνουμε και με τις ανεπιθύμητες ψυχές».

Επομένως η μοναδική λύση για την κρίση είναι να ελπίζουμε ότι το μεγάλο κυνήγι μαγισσών οργανώνεται εναντίον μας και ιδιαίτερα ενάντια στους νέους ανθρώπους που επιθυμούν να διδαχθούν την τέχνη του θεάτρου: μια νέα διασπορά Κωμικών, δημιουργών του θεάτρου, οι οποίοι μέσα από αυτό τον περιορισμό θα δημιουργήσουν αφάνταστα οφέλη για μια νέα εκπροσώπηση."

Ντάριο Φο

Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου καθιερώθηκε το 1962 από το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου (Δ.Ι.Θ.). Γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 27 Μαρτίου από την παγκόσμια θεατρική κοινότητα. Το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Δ.Ι.Θ. επιλέγει κάθε φορά μια διεθνώς αναγνωρισμένη προσωπικότητα του θεάτρου από μια χώρα-μέλος του για να γράψει μήνυμα, το οποίο διαβάζεται σε όλα τα θέατρα και μεταδίδεται από τα Μ.Μ.Ε σε όλον τον κόσμο. Το μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου έχουν γράψει μεταξύ άλλων οι: Ζαν Κοκτώ, Άρθουρ Μίλλερ, Λώρενς Ολίβιε, Ζαν Λουί Μπαρώ, Πήτερ Μπρουκ, Πάμπλο Νερούδα, Ευγένιος Ιονέσκο, Λουκίνο Βισκόντι, Μάρτιν Έσλιν, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Αριάν Μνουσκίν, Ρομπέρ Λεπάζ, Αουγκούστο Μποάλ, Τζούντι Ντεντς, Τζον Μάλκοβιτς κ.ά.

Φέτος το μήνυμα έγραψε ο Ιταλός κωμικός, συγγραφέας, θεατρικός σκηνοθέτης, συνθέτης και βραβευμένος με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας Ντάριο Φο.

Το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου διαβάζεται σε κάθε θέατρο πριν από την παράσταση της 27ης Μαρτίου.

αυτό

...όταν κάποια γράμματα σε ένα τοίχο,

ταυτίζονται με τις σκέψεις σου...

αυτό