22 Δεκεμβρίου 2024

Δοτικότητα


 «Να παίρνεις χωρίς έπαρση, να δίνεις χωρίς δισταγμό»

ΜΑΡΚΟΣ ΑΥΡΗΛΙΟΣ 


«Η ανιδιοτελής, άδολη αγάπη δεν είναι μια συνθήκη που αφήνει περιθώρια δεύτερης σκέψης. Είναι μια εσωτερική ανάγκη αλήθειας και δοτικότητας, χωρίς φραγμούς και σκοπούς. Είναι το ξεγύμνωμα της ψυχής από μανδύες και μικρότητες. Είναι το ύψιστο αγαθό της ανθρώπινης ύπαρξης που όταν το συναντήσεις, υποκλίνεσαι βαθιά και σιωπάς.» Διάβασα τυχαία αυτή την παράγραφο στην αθηνέα και μέσα μου χτύπησε κόκκινο. Έτσι είναι, φίλοι, η αγάπη. 

Ζούμε σε μια θυμωμένη κοινωνία, μια θυμωμένη εποχή. Τα τελευταία χρόνια έχει καταγραφεί σημαντική αύξηση στα επίπεδα βίας. Καθημερινά ο θυμός είναι σε κοινή θέα παντού, στο δρόμο, στις ειδήσεις. Και αυτός ο θυμός εισέρχεται στις οικογένειες, στις διαπροσωπικές σχέσεις, στα επαγγελματικά περιβάλλοντα. Παρεξηγήσεις, άνθρωποι χωρίς ικανότητα ουσιαστικής επικοινωνίας και εύρεσης λύσης. 

Φαίνεται ότι ξεχνάμε το πιο σημαντικό: πώς στο τέλος της ζωής μας ο σκοπός είναι να είμαστε ξεθεωμένοι από αγάπη, όχι μιζέρια και οργή. Ο ιδανικός τρόπος ζωής δεν πρέπει να διαποτίζεται από καχυποψία, αλλά από το δόσιμο με όλη την καρδιά. 

Οι άνθρωποι ενεργούμε λες και θα ζήσουμε για πάντα, λες και θα έχουμε τις άπειρες ευκαιρίες. Με αλαζονεία κάνουμε λάθη χωρίς αυτοκριτική, συγχώρεση, απομονωνόμαστε, κλεινόμαστε, γινόμαστε εγωιστές λες και είμαστε οι αλάνθαστοι, επιδεικνύοντας μια «συναισθηματική αναπηρία», διώχνοντας τη χαρά από τη ζωή, γεμίζοντας μιζέρια και υψώνοντας έναν τοίχο στην αγάπη. Οι άνθρωποι μπαίνουν σε σχέσεις όχι για να δώσουν, μη ξέροντας να αγαπούν, αλλά να πάρουν σαν αρπακτικά.

Αμοιβαία δοτικότητα


Να δίνεις χωρίς ζυγαριά. Να δέχεσαι με εκτίμηση και ευγνωμοσύνη. 

Η ζωή έχει νόημα μόνο όταν δίνεις από ανιδιοτελή καλοσύνη. Ποιος είναι αληθινά καλοσυνάτος; Εκείνος που φέρνει ζεστασιά και αξία στον άλλο χωρίς να περιμένει αντάλλαγμα για την πράξη του. Και φυσικά αυτός θα πάρει, και θα αγαπηθεί. Κάθε λόγος και πράξη του φανερώνει αγαθή πρόθεση. Αυτοί οι σπάνιοι άνθρωποι που εάν τύχει να τους συναντήσεις, ξέρεις πόσο τυχερός είσαι. 


Χειριστική δοτικότητα

Η περίπτωση - εύχομαι αυτό να μην το ζήσεις - να δίνει κάποιος χειριστικά, με δόλο από σκοπιμότητα, κόμπλεξ και τάση εξουσίας, ώστε να έχει έλεγχο στη σχέση. 

Δεν είναι τα πάντα τα χρήματα. Μη φτάσεις στο σημείο να υποτιμήσεις, να δημιουργήσεις πάτημα και να προσβάλεις έναν άνθρωπο. Είναι από τα πιο αισχρά πράγματα. Αυτός ο άνθρωπος στο τέλος θα αποκαλυφθεί και θα ζητήσει τα ρέστα. Θα φανερωθεί η αλήθεια, θα καταρρεύσει το προσωπείο.  

Σκεφτείτε το λιγάκι. 

Να δίνεις όχι από αγάπη, αλλά από ανασφάλεια. Να δίνεις μα μέσα σου να καίγεσαι από τσιγκουνιά και από θυμό. Ειλικρινά αυτή η συμπεριφορά είναι αισχρή. 

Τι μπορεί να οδηγήσει κάποιον να λειτουργήσει έτσι; Αυτή η συμπεριφορά γεννιέται από την παιδική ηλικία και από την οικογένεια. Το πώς έχει μεγαλώσει ένας άνθρωπος, έχει μάθει ν' αγαπάει, να δίνει, ν' αγαπιέται. Το περιβάλλον καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το αξιακό σύστημα τις πεποιθήσεις μας. Επηρεαζόμαστε ζωτικά από "στενά" πρόσωπα και κυρίως από τους γονείς. Πόση αγάπη έχει λάβει ή αντίθετα πόση καχυποψία ότι οι άλλοι θα τον εκμεταλλευτούν. Κάποιος του έχει διαποτίσει στην ψυχή το σπόρο. 

Αυτός που είναι αληθινά γενναιόδωρος θα προσφέρει όταν μπορεί, επειδή πραγματικά το θέλει και νιώθει χαρά και δε θα το χρησιμοποιήσει ποτέ για να σε πονέσει ή προσβάλλει. 

Όποιος λαμβάνει πρέπει να εκτιμά, να ανταποδίδει. Με σωστή επικοινωνία και χωρίς αισθήματα κατωτερότητας και από τις δυο πλευρές.

Άνθρωπος χαμαιλέοντας


Αυτός ο άνθρωπος γίνεται σε κάθε σχέση ό,τι θέλει ο άλλος, είναι πολύ επικίνδυνος. Προσαρμόζει τις πράξεις του ανάλογα με τις περιστάσεις, για να εξυπηρετεί το συμφέρον του και να γίνει αποδεκτός. Πουλάει ένα σκάρτο προϊόν. Δεν έχει προσωπικότητα και υιοθετεί άλλη κάθε φορά για να πάρει την αποδοχή ανάλογα με την προσωπικότητα της σχέσης ή του στόχου. Αυτοί είναι συνήθως άνθρωποι με ναρκισσιστικές τάσεις ή πολλές ανασφάλειες. Δίνουν μεγάλη εξαπάτηση, καθώς υιοθετούν ψεύτικο προφίλ και σπαταλούν το χρόνο σου.

Δοσοληψία 

Η σημερινή μας κουλτούρα είναι τόσο χτισμένη πάνω στις συναλλαγές, ώστε τα πάντα στις μέρες μας κατάντησαν μια σκέτη δοσοληψία. Όταν η δοτικότητα, γίνεται δοσοληψία, τρέχα. Η αυτοπεποίθησή μετριέται όχι με βάση το ύψος του τραπεζικού λογαριασμού αλλά από τη αυθεντικότητα της αγάπης μας. 

Πώς πρέπει να δίνουμε; Απαντά ο Σενέκας: «Πρέπει να δίνουμε όπως θα λαμβάναμε – χαρούμενα, γρήγορα, χωρίς δισταγμό· διότι δεν έχει χάρη η ευεργεσία που έχει κολλήσει στα δάχτυλα».

Να δίνεις από την καρδιά σου.  Η ίδια αρχή ισχύει αν βοηθήσεις κάποιον να βρει δουλειά ή τον φροντίσεις όταν είναι άρρωστος. Η αρχή αυτή συνθλίβει τη δοσοληπτική φύση των σχέσεών μας με όλους τους ανθρώπους. Καθιστά και λιγότερο αγχωτικό το δόσιμο. 

Το μεγαλύτερο μυστικό ξέρετε ποιο είναι; Πώς όταν θα δώσεις, θα λάβεις. Η ζωή έχει νόημα όσο πιο πολύ βοηθάμε, μόνο τότε φεύγεις από το εσωτερικό προβολέα, το "εγώ" και ζεις με ανοικτή καρδιά.


«Η αγάπη δεν είναι μπακάλικο. Να μετράς τι έδωσες εσύ, τι εγώ. Τι ο άλλος. Ή δίνεις από την ψυχή σου και βγάζεις τον σκασμό, ή κάτσε στη γωνίτσα σου και μέτρα τι δεν πήρες»  – Αλκυόνη Παπαδάκη


Φροντίδα

Τα σημαντικότερα δεν αποτιμώνται με χρήματα. Μικρά δώρα, ελάχιστης αξίας, αποκτούν τεράστια αν είναι από την καρδιά. Ένα λουλούδι, ένα παγωτό σε ένα παιδί, ένα βιβλίο, ένας αληθινός λόγος, μια σφικτή αγκαλιά. Ένα μικρό σπίτι γίνεται φωτεινό αν λούζεται από πηγαία αγάπη, τρυφερότητα, αλληλοβοήθεια. Το νοιάξιμο, η «καλημέρα» και η «καληνύχτα» σου, το πραγματικό ενδιαφέρον για την υγεία του άλλου, αν δεν έχουν αυτά αξία, αν τα εκμηδενίζεις, τότε όσο και να ψάξεις κανένα μεγαλύτερο αμάξι ή σπίτι δε θα σε γεμίσουν. Ρομαντικά λόγια θα πείτε.  Τα σπίτια δεν τα κάνουν τα ντουβάρια αλλά οι ψυχές. Και φωτίζονται από το φως που έχεις μέσα σου, αλλιώς το μαύρο του άλλου θα μαυρίσει το δικό σου φως. 



Χαρά

Αυτή είναι η αληθινή μοναξιά: να μη μπορείς να δώσεις. Και η μοναξιά είναι η χειρότερη φτώχεια. Και η φτώχεια φέρνει πάντα γκρίνια. 

Αυτή είναι η αληθινή χαρά: να δίνεις από την καρδιά. Όταν δίνεις, παράπλευρη ωφέλεια, καταλήγεις να βοηθάς τον εαυτό σου, θα σου έρθει το καλό, θα σε κάνει αληθινά πλούσιο. 

Η ζωή δεν είναι εύκολη, έχουμε χιλιάδες δυσκολίες να αντιμετωπίσουμε. Κάθε σχέση, η γονεϊκότητα, δεν προορίζεται για να είναι εύκολη. Ζητάει κυρίως θυσίες από εσένα σε κάθε επίπεδο. Αλλά προορίζεται να έχει νόημα και το νόημα στη ζωή φέρνει ευτυχία.

Όταν κάνεις το καλό και το ρίξεις στο γιαλό, το καλό σε παίρνει και σε ταξιδεύει στη χαρά μαζί τουΟ πιο σίγουρος τρόπος να ευτυχήσεις είναι να συνδεθείς με τους ανθρώπους και με το καλό στη ζωή. Η προσφορά φέρνει περισσότερη πληρότητα απ' οτιδήποτε άλλο. 

Τι μπορούμε να κάνουμε σήμερα για να επηρεάσουμε; Να έχουμε ενδιαφέρον, αγάπη. Είναι ο μόνος τρόπος να αγαπηθούμε, να χαρούμε τη ζωή, τον εαυτό μας και τους άλλους. Ας σπάσουμε τα όρια. Ας αφήσουμε το στίγμα μας με θετικό τρόπο ότι υπήρξαμε.

Η ζωή είναι μικρή, οπότε ας διαλύσουμε τους ανόητους εγωισμούς, ας δεχτούμε την ευλογία της αγάπης, της πραγματικής σύνδεσης, ν' αγκαλιάσουμε το διαφορετικό και να μην αφήνουμε τις μικρότητες και το κακό να φωλιάσει στην καρδιά μας.

Δεν υπάρχει τίποτα πιο ωραίο από το να συνδεόμαστε. Δεν υπάρχει τίποτα πιο ωραίο από το να αγαπάει ο ένας τον άλλο και να το δείχνει. Δεν υπάρχει τίποτα πιο ωραίο από το να ξέρεις να αναγνωρίσεις την αγάπη όταν έρθει στη ζωή σου.

Τίποτα δε θα πάρουμε μαζί μας, αυτός που ευεργετείται περισσότερο είναι αυτός που δίνει -αρκεί να έχει για να δώσει- κι όχι αυτός που παίρνει. Όταν έρθει η ώρα μας να φύγουμε ας είμαστε "γεμάτοι" από αγκαλιές, φιλιά, γέλια, αλισβερίσια πολύτιμα με τους ανθρώπους μας.



"- Μ' αγαπάς κάθε μέρα;

- Κάθε μέρα.

- Ακόμη και όταν κλαίω; Και όταν θυμώνω; 

- Ακόμα και τότε.

- Και αν δε σου πω ότι σ' αγαπάω;

- Και πάλι σε αγαπάω.

- Υπάρχει κάτι που θα μπορούσε να κάνει την αγάπη να τρομάξει και να φύγει;

- Όχι. Γιατί είναι δυνατή. Η αγάπη δεν φοβάται.

 - Τελειώνει η αγάπη;

- Η αγάπη δεν τελειώνει ποτέ. Όταν αγαπάς, αγαπάς για πάντα.

- Θα μ' αγαπάς και αύριο το ίδιο;

- Θα σ' αγαπάω μια μέρα περισσότερο.

Αύριο θα σ' αγαπάω μια μέρα περισσότερο."

("Τι είναι η αγάπη;" Μεταίχμιο)

21 Ιανουαρίου 2024

Καστροπολιτεία Μονεμβασιάς: Το «πέτρινο καράβι» του Γιάννη Ρίτσου

Καστροπολιτεία Μονεμβασιάς 



«Κυρά Μονοβασιά μου, πέτρινο καράβι μου. 
Χιλιάδες οι φλόκοι σου και τα πανιά σου. 
Κι όλο ασάλευτη μένεις 
να με αρμενίζεις μες στην οικουμένη» 
έγραψε ο Γιάννης Ρίτσος για τον τόπο του.

Ταξίδι στην Μονεμβασιά, μια από τις πιο καλοδιατηρημένες καστροπολιτείες στην Ελλάδα,  στην ανατολική Πελοπόννησο στη Λακωνία.


Μπροστά στην ομορφιά της, τα λόγια είναι περιττά. Περπατώντας θα σταθείς σε εκκλησίες, αυλές, πυργόσπιτα, αρχοντικά, στριφογυριστά καλντερίμια, δαιδαλώδη σοκάκια που σου μεταφέρουν την ατμόσφαιρα αυτού του οικισμού, ο οποίος από τα βυζαντινά χρόνια μέχρι το 19ο αιώνα διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ιστορία της περιοχής.


Απόκρημνα βράχια και τείχη όπου ο επισκέπτης δε χορταίνει να στέκεται και να ατενίζει προς την ανοικτή θάλασσα.


Γεμάτη με γάτες, καθόλου τυχαίο, αυτά τα πλάσματα ξέρουν πού να σταθούν.

Η περιήγηση στα στενά της βυζαντινής αυτής καστροπολιτείας είναι μια μοναδική εμπειρία, σαν να ζωντανεύουν εικόνες, καρτ ποσταλ μπροστά σου.


Επιζητάς να χαθείς στα δρομάκια αυτού του ιστορικού οικισμού που κάποτε «φιλοξενούσε» τους αυτοκράτορες του Βυζαντίου. Σήμερα έχει δεκάδες πανέμορφα μαγαζάκια και καταλύματα που ικανοποιούν και τον πιο δύσκολο επισκέπτη. 

Στα στενά της Μονεμβασιάς δεν επιτρέπονται τα αυτοκίνητα, οπότε να είστε προετοιμασμένοι για αρκετό περπάτημα. 

Οικία Γιάννη Ρίτσου


Καθώς μπαίνεις στην είσοδο της καστροπολιτείας, αν θα στραφείς προς τα αριστερά θα οδηγηθείς στο σπίτι του Γιάννη Ρίτσου, το οποίο βρίσκεται σε εξαιρετικό σημείο με πανοραμική θέα προς το κάστρο και τη θάλασσα.


 Ο Ρίτσος πέρασε στην Μονεμβασιά όλα τα παιδικά του χρόνια. Τελείωσε το δημοτικό στη Μονεμβασιά, πήγε γυμνάσιο στο Γύθειο και το 1925 μετακόμισε στην Αθήνα. 


Σε αυτό το σπίτι ο Γιάννης Ρίτσος,
 έγραψε τα πρώτα του ποιήματα.

Στέκεσαι στο μπαλκονάκι του σπιτιού και αντικρίζεις από εκεί, όσα έβλεπε και εκείνος. 
Η θέα κόβει την ανάσα.


 Η παρουσία του ποιητή είναι έκδηλη σε όλο τον οικισμό. 


Είναι αλήθεια ότι του ταίριαζε αυτός ο τόπος, τον στιγμάτισε, τον καθόρισε. 

Σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού, η οικία του Γιάννη Ρίτσου πρόκειται να μετατραπεί σε μουσείο. 


Τόπος με μοναδική αύρα, ανοίγει την ψυχή σου.

Πορτέλλο



Αν ακολουθήσεις ένα μικρό, κρυμμένο άνοιγμα στη νότια πλευρά των τειχών, θα οδηγηθείς στο Πορτέλλο, γραφικό λιμανάκι, παλιά λειτουργούσε ως σημείο ανεφοδιασμού του κάστρου.


Σήμερα προσφέρει την εμπειρία του να κολυμπά κανείς στη σκιά της Καστροπολιτείας της Μονεμβασίας.

Άνω Πόλη



Να περπατήσετε, να φτάσετε ψηλά στην Άνω Πόλη και να σταθείτε στη σκιά της υπέροχης ελιάς στο προαύλιο του ιστορικού Ναού της Αγίας Σοφίας.


Αγία Σοφία

Ο μεγαλοπρεπής Ναός κτίστηκε το 12 αιώνα (1149-1150). Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές, ήταν αφιερωμένος στην Παναγία Οδηγήτρια. Μετά την επανάσταση του 1821 αφιερώθηκε στην Σοφία του Θεού, επειδή θεωρήθηκε πιστό αντίγραφο της Αγίας Σοφιάς στην Κωνσταντινούπολη. 


Η ανάβαση ίσως να φοβίζει κάποιους, καθώς σε κάποια σημεία το έδαφος είναι ολισθηρό, όμως αξίζει να την κάνετε με προσοχή και να φτάσετε στην κορυφή του βράχου. 


Η ομορφιά, τα κτίσματα, η θέα από ψηλά θα σας ανταμείψει με το παραπάνω.


Από εδώ η ματιά σας θα αγκαλιάσει όλη τη Μονεμβασιά. Η ψυχή θα ανασάνει.


Καράβια. Πανιά. Μια μαγευτική απλωσιά προς τη θάλασσα. 


Η Μονεμβασιά είναι γνωστή και ως το «Γιβραλτάρ της Ελλάδας». 
Καθώς λέγεται ότι σε σμίκρυνση είναι ίδια με το βράχο του Γιβραλτάρ. 
Ο βράχος όπου βρίσκεται σήμερα αποκολλήθηκε από τη στεριά από έναν σεισμό το 375 μ.Χ.


Καλντερίμια, στοές, πολεμίστρες,  
οι εποχές ζωντανεύουν, αλλάζεις μαζί και εσύ.


Αν αφήσεις ελεύθερη τη φαντασία σου, θα ταξιδέψει στο χρόνο.

Ο Φάρος της Μονεμβασιάς



Διαδρομή ως το Φάρο. 


Περιλαμβάνει την παλαιά πέτρινη κατοικία του φαροφύλακα, το φαρόσπιτο, τον πύργο του φάρου, μικρότερα βοηθητικά κτίσματα και παρακολουθήματα της κατοικίας όπως η στέρνα και πέτρινος φούρνος. 


Το μυαλό γεμίζει και εδώ με σκέψεις και γεννά ιστορίες...
Και δε σταματά να πλάθει καινούργιες.

Βιβλιοπωλείο Μικροί Γαλαξίες



Σε κάθε τόπο αγαπώ να επισκέπτομαι τα βιβλιοπωλεία.  Στη Μονεμβασιά επισκεφτήκαμε το εξαιρετικό νέο βιβλιοπωλείο "Μικροί Γαλαξίες" . Καλαίσθητο και ποιοτικό. Βρίσκεται εκτός των τειχών, σε κεντρικό σημείο. Αν βρεθείτε στην Μονεμβασιά αξίζει να το αναζητήσετε.


Όπου και αν ταξιδέψουμε, δεν σταματάμε να κουβαλάμε μαζί την αγάπη για τα βιβλία και να φροντίζουμε να την συνδυάζουμε με ανθρώπους, αφορμές να την ενδυναμώνουμε.

Βράδυ στην Πλατεία της Μονεμβασιάς



Η μαγεία της Μονεμβασιάς, το βράδυ...


Να καθίσεις να πιεις ένα κρασί, κάτω από το πιο έναστρο νυχτερινό ουρανό που έχεις δει. Συνειδητοποιώντας ότι ο άνθρωπος μπορεί να είναι αληθινά ευτυχισμένος μόνο κοντά στο στοιχείο του, στη φύση και στην ηρεμία της. Εκεί μπορεί να γευτεί και να νιώσει διαφορετικά. Μπορεί να ερωτευτεί, να αφεθεί στα συναισθήματα και στον άλλο. 


Βράδυ στην κεντρική πλατεία. 
Συναυλία του Ross Daly.


«Προχωρούσα κοιτάζοντας τον περήφανο βράχο και δεν τον χόρταινα. Μα, πόσο πιο άγριος, επιβλητικός και ολομόναχος είναι ο γρανίτης τούτος, το Γιβραλτάρ της Ελλάδας! Τη νύχτα μού φάνηκε σαν φοβερό θεριό που ενεδρεύει, σήμερα στο φως της αυγής έλαμπε σαν γιγάντιο αμόνι πάνω στα νερά. Οι άνθρωποι που κατοικούσαν τον βράχο τούτον στάθηκαν πάντα περήφανοι. Ο αέρας, η θάλασσα, η μοναξιά, η φτώχεια σφυροκοπούσαν μέρα-νύχτα την ψυχή τους», έγραψε κάποτε ο Νίκος Καζαντζάκης για τη θρυλική καστροπολιτεία της Μονεμβασιάς.



Οι εποχές αλλάζουν, η ιστορία σαν οδοστρωτήρας σκορπάει στιγμές, ζωές, αλλά και όμως σαν κάτι να μένει, αν σταθείς, θα αφουγκραστείς βήματα, αντίλαλους, σκιές.  

Η Μονεμβασιά είναι έρωτας. 
Είναι άνοιγμα. Σε σένα, στον άλλο.


Μονεμβασιά

Φάρος Μονεμβασιάς

Related Posts with Thumbnails