Σάμουελ Μπέκετ, Ο ακατονόμαστος

Σάμουελ Μπέκετ, Ο ακατονόμαστος

«Τι παράξενο, αυτά τα λόγια που πεθαίνουν χωρίς λόγο, παράξενο, που είναι το παράξενο, εδώ όλα είναι παράξενα, άμα το καλοσκεφτείς, όχι, το να το καλοσκεφτείς είναι παράξενο, μήπως πρέπει να υποθέσω πως είμαι στοιχειωμένος, δεν μπορώ να υποθέσω τίποτα, πρέπει να συνεχίσω, αυτό κάνω, άσε τους άλλους να υποθέτουν, πρέπει να υπάρχουν άλλοι, σε άλλα αλλού, ο καθένας μέσα στο μικρό του αλλού, κι αυτή η λέξη μέσα που επιμένει να ξαναέρχεται, καθένας λέγοντας μέσα του, όταν έρχεται η στιγμή, η στιγμή να το πει, Άσε τους άλλους να υποθέτουν, και ούτω καθεξής, ούτω καθεξής, άσε τους άλλους να κάνουν αυτό, άσε τους άλλους να κάνουν εκείνο.»

«Αυτά τα πλάσματα δεν υπήρξαν ποτέ. Τίποτα δεν υπήρξε ποτέ, εκτός από μένα και τούτο το μαύρο κενό. Και οι ήχοι; Δεν υπάρχουν ήχοι, απόλυτη σιγή. Και τα φώτα, τα φώτα που πάνω τους στήριζα τόσα πολλά, πρέπει να σβήσουν και αυτά; Ναι, να σβήσουν, δεν υπάρχει φως εδώ μέσα. Ούτε γκρι, μαύρο έπρεπε να’ χα πει. Τίποτα εκτός από μένα, για τον οποίο δεν ξέρω τίποτα παρά μόνο πως είναι μαύρο, και κενό. Ορίστε λοιπόν για ποιο πράγμα, αφού πρέπει να μιλάω, θα μιλάω, ώσπου να μην είμαι πια αναγκασμένος να μιλάω.»

«Αυτός που μιλάει πρέπει να έχει ταξιδέψει, πρέπει να έχει δει με τα ίδια του τα μάτια, κανά δυο ανθρώπους, κανά δυο πράγματα, να’ταν εκεί πάνω, στο φως, εκτός αν άκουσε ιστορίες, τον βρήκαν κάποιοι ταξιδιώτες και του διηγήθηκαν ιστορίες, αυτό μ’ απαλλάσσει από την κατηγορία, αυτός το λέει, ή το λένε αυτοί, ναι, αυτοί, αυτοί είναι που συλλογίζονται, αυτοί είναι που πιστεύουν, όχι, ενικός, αυτός που έζησε, ή είδε κάποιους που έζησαν, μιλάει για μένα, σα να ήμουν αυτός, και τα δυο, και σα να ήμουν άλλοι, ο ένας μετά τον άλλον, ο πάσχων είναι αυτός, εγώ είμαι μακριά, τον ακούτε, λέει πως εγώ είμαι μακριά, σαν να ήμουν αυτός, όχι, σαν να μην ήμουν αυτός, γιατί αυτός δεν είναι μακριά, αυτός είναι εδώ, αυτός είναι που μιλάει, λέει πως είναι εγώ, μετά λέει πως δεν είναι, εγώ είμαι μακριά, τον ακούτε, με ψάχνει, δεν ξέρω γιατί, δεν ξέρει γιατί, με φωνάζει, θέλει να βγω.»

Σάμουελ Μπέκετ, Ο ακατονόμαστος, μτφ. Α. Παπαθανασοπούλου, Ύψιλον

* Ίσως σε ενδιαφέρει και αυτό:  Ήταν ο Σάμουελ Μπέκετ...

Απόσπασμα από το βιβλίο : Ενρίκε Βίλα-Μάτας, Το Παρίσι δεν τελειώνει ποτέ, Καστανιώτη.

Η εποχή των καφέδων, Γιάννης Ξανθούλης, Διόπτρα

Πρόσφατα επανακυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Διόπτρα το βιβλίο «Η εποχή των καφέδων» του Γιάννη Ξανθούλη. Το συγκεκριμένο μυθιστόρημα πρωτοκυκλοφόρησε το 1992, και θεωρείται από το συγγραφέα ως το πλέον αυτοβιογραφικό του.  Αυτό ήταν το τελευταίο βιβλίο που διάβασα ακριβώς στο τέλος του προηγούμενου έτους (2017), στις μέρες των γιορτών των Χριστουγέννων, όπως φαίνεται από τη φωτογραφία. 

Νομίζω ότι ο τίτλος ήταν το πρώτο πράγμα που με κέντρισε για να το επιλέξω. Διαβάζοντας το, ένιωσα έντονα την αλλαγή εποχής. Είναι εμφανής η διαφορετικότητα του "τότε" συγκριτικά με το "σήμερα". Μια εποχή εντελώς άλλη, σαν ένα παράλληλο σύμπαν, πραγματικό παρελθόν. Και όμως έχει ενδιαφέρον να διαπιστώνεις τη μοναξιά και τη κενότητα που και τότε αισθάνονταν οι άνθρωποι, ακόμη και κατά τη διάρκεια της πιο ανέμελης εποχής του χρόνου, της διάρκειας των καλοκαιρινών τους διακοπών.

Ο ήρωας, που είναι και ο αφηγητής, περνά τις διακοπές του οικογενειακά στην ακτή του Μαραθώνα. Το γιασεμί, η υγρασία, η μυρωδιά του καφέ. Ή οικογενειακή θαλπωρή και μια συνεχόμενη αίσθηση νοσταλγίας. Ξέγνοιαστα καλοκαίρια περασμένων εποχών, μα ο πόνος και ο φόβος της μοναξιάς έντονα υπαρκτός και τότε. Νομίζω ότι το συγκεκριμένο βιβλίο ταιριάζει να διαβαστεί καλύτερα το καλοκαίρι, όπου ίσως ταυτίζεσαι καλύτερα με την ακινησία και ραθυμία της εποχής.

«Το’ λεγε η μάνα μου. Έτσι και μεσιάσει η ζωή και τελειώσουν οι ψευτιές και οι παραπανίσιες κουβέντες, έρχεται η εποχή των καφέδων. Πικροί, γλυκεροί, νερομπούλια, όλων των ειδών οι ιστορίες που άφησε λειψές… Κι ο καφές βοηθά. Βοηθητικός ήταν πάντα… Ένας φίλος σε ζουμί…» 

Τη στιγμή που διάβαζα το βιβλίο δημοσίευσα μια φωτό στο page του blog στο Facebook

μια αναγνώστρια (φανατική όπως δήλωσε του Ξανθούλη), επισήμανε ότι εκείνο που δε θα ξεχάσει ποτέ από το συγκεκριμένο βιβλίο είναι η αναφορά στον "Ινδικό τρόπο ζωής" και όσα όσα αυτό σήμαινε. Ξεχώρισα παρακάτω ένα απόσπασμα: 

«Τα πιο πολλά από τα κεριά είχαν λιώσει. Έκαιγαν πολλές ώρες. Οι φλόγες από τα κεριά γίνονταν περισσότερες καθώς αντανακλούσαν πάνω στις πορσελάνες και στα μπρούτζινα προϊστορικά θηρία που ήταν τοποθετημένα σε διάφορα σημεία. Θα πρέπει να είχαν μεταναστεύσει από την Ασία. Γάτες με φολιδωτό δέρμα, οξειδωμένες, με αιχμηρά δόντια και μάτια φιδιού. Τίγρεις με ανθρώπινη έκφραση και Σφίγγες με προτεταμένα ζυγωματικά, χωρίς λαιμό, από μαύρο σίδερο. Οι πορσελάνες ήταν σερβίτσια του καφέ. Απλωμένα παντού. Αλλά σε ασημένιους δίσκους κι άλλα αφημένα έτσι. Σαν να ξεχείλισαν οι μπουφέδες κι έφτασαν ως τα πόδια μας. Έπρεπε να προσέχεις για να μην σπάσεις κάτι. Μόνο ο καναπές είχε άνεση. Βούλιαζες, μπορούσες να ξαπλώσεις, να καθίσεις σταυροπόδι. Όλα νοικοκυρεμένα, βαλμένα επίτηδες έτσι, με υστερική τάξη που να μοιάζει αταξία.» 

Γραφή ρεαλιστική και απλή, δίχως προσπάθεια εντυπωσιασμού, με έντονες εικόνες. Ο συγγραφέας αναπολεί, επιστρέφοντας στο παρελθόν και συμπαρασύροντας τον αναγνώστη σε μια έντονη μελαγχολία. Ο αφηγητής αποτελεί μέρος της πλοκής του μυθιστορήματος. Οι χαρακτήρες του βιβλίου επιβιώνουν εν μέσω απωλειών και πόνου. Μια "προσγειωμένη" αφήγηση, που αν και διαδραματίζεται εν μέσω του καλοκαιριού, είναι γεμάτη με υπαρξιακές αναζητήσεις, τάσεις απομόνωσης και μια δυσκολία αντιμετώπισης της καθημερινότητας. 

Η Εποχή των Καφέδων πρωτοκυκλοφόρησε το φθινόπωρο του 1992, έχοντας στο εξώφυλλο έργο του Τσέχου φωτογράφου Josef Koudelka. Αργότερα αντικαταστάθηκε από φωτογραφία του Κώστα Ορδόλη. 

Κυκλοφορεί σε επανέκδοση από τις Εκδόσεις Διόπτρα, 2017

22ο Παζάρι Βιβλίου στην Πλατεία Κοτζιά, 19/01/2018 - 11/02/2018

22ο ΠΑΖΑΡΙ ΒΙΒΛΙΟΥ 2018

ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΟΤΖΙΑ ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ ΑΘΗΝΑΣ

19 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ – 11 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2017

Ανοιχτά καθημερινά, Σάββατα και Κυριακές από 9 πρωί έως 9 βράδυ

200 εκδότες – 400.000 βιβλία – τιμές από 1 €

Είναι κάτι σαν "παράδοση" πάντα να αναφέρομαι στο blog για αυτό το παζάρι, ως μια ενημέρωση. Μια αφορμή για περπάτημα στο κέντρο, χάζεμα και αγορά βιβλίων... Αν ψάξεις πολύ καλά, μπορεί να βρεις θησαυρούς. 

Το 22ο Παζάρι Βιβλίου 2018 θα πραγματοποιηθεί και φέτος στην Πλατεία Κοτζιά (Δημαρχείο Αθήνας) από τον Σύνδεσμο Εκδοτών Βιβλίου (Σ.ΕΚ.Β.), σε συνεργασία με την UNICEF, υπό την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων και την υποστήριξη του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Δήμου Αθηναίων (Ο.Π.Α.Ν.Δ.Α.).

 Από την Παρασκευή 19 Ιανουαρίου 2018 και για είκοσι τέσσερις ημέρες, έως και την Κυριακή 11 Φεβρουαρίου 2018, πραγματοποιείται στην Πλατεία Κοτζιά το μεγαλύτερο και πλέον οργανωμένο Παζάρι Βιβλίου στην πόλη των Αθηνών, με κεντρικό σύνθημα:

«ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΙΝΑΙ Η ΔΥΝΑΜΗ ΣΟΥ».

Το Παζάρι Βιβλίου είναι η θεσμοθετημένη εκδήλωση, που διοργανώνεται εδώ και είκοσι δύο πλέον έτη προσφέροντας στο αναγνωστικό κοινό χιλιάδες τίτλους βιβλίων σε πολύ χαμηλές τιμές, που αρχίζουν από μόλις 1 ευρώ! 

 Στο 22ο Παζάρι Βιβλίου 2018, όπως κάθε χρόνο, συμμετέχουν εκδότες από όλη την Ελλάδα (μέλη πρωτοβάθμιων σωματείων), προσφέροντας πάνω από 9.000 τίτλους βιβλίων, σε τιμές, που δεν ξεπερνούν το 30% της αρχικής τους λιανικής τιμής. Σε μία σύγχρονη, υπαίθρια, στεγασμένη και θερμαινόμενη εγκατάσταση, το αθηναϊκό, και όχι μόνο, αναγνωστικό κοινό έχει την ευκαιρία να προμηθευτεί αξιόλογα βιβλία από μία μεγάλη ποικιλία τίτλων, όλων των κατηγοριών και για όλες τις ηλικίες.

Το 22ο Παζάρι Βιβλίου 2018, θα λειτουργεί καθημερινά από τις 09:00 το πρωί μέχρι και τις 21:00 το βράδυ από 19 Ιανουαρίου έως και 11 Φεβρουαρίου 2018.

Η είσοδος βρίσκεται επί της οδού Αθηνάς (μπροστά από το Παλιό Δημαρχείο).

ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ

Καντίντ ή η Αισιοδοξία, Βολταίρος @Θέατρο Πόρτα

Το έργο "Καντίντ ή η Αισιοδοξία" του Βολταίρου, ένα από τα σημαντικότερα έργα των γαλλικών γραμμάτων ξεκίνησε στο θέατρο ΠΟΡΤΑ, σε συμπαραγωγή με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κοζάνης, σε διασκευή και σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου. 

Συγγραφέας του έργου υπήρξε κάποιος ανύπαρκτος δόκτωρ Ράλφ. Μα δεν θα αργούσε να αποκαλυφτεί, ότι πίσω απ' αυτό το ψευδώνυμο κρυβόταν ο διασημότερος ίσως πνευματικός άνθρωπος της εποχής του, ο Φρανσουά Μαρί Αρουσέ, γνωστός σε όλους με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Βολταίρος• ο διάσημος και αντιφατικός συγγραφέας που, για κάποιους συντηρητικούς σύγχρονούς του, είχε ταυτιστεί ακόμα και με τον ίδιο τον Αντίχριστο.

Γραμμένο το 1759, σε μια εποχή που ο Διαφωτισμός άρχιζε με πολύ πιο σίγουρα βήματα να καθορίζει το πνευματικό και κοινωνικό πλαίσιο του ευρωπαϊκού χώρου, ο Καντίντ (γαλλ.: αθώος, αγαθός) με τον υπότιτλο Ή η Αισιοδοξία, αντιπαρατέθηκε με σθένος στη βασική αρχή του Γερμανού φιλοσόφου Λάιμπνιτς, ότι “ζούμε στον καλύτερο δυνατό κόσμο”, κλείνοντας το μάτι στους μυημένους. 

Το όραμα του Βολταίρου, όπως και των ανθρώπων του Διαφωτισμού είναι κοινό: «αποδέσμευση από το παρελθόν, αποκήρυξη της παλιάς δεισιδαιμονίας και προβολή αξιών, όπως αυτή του ελεύθερου στοχασμού, της ελεύθερης βούλησης και της ανθρωπιάς».

Έργο με εξαιρετικό κείμενο γεμάτο ρήσεις, αιχμηρότητα και σαρκασμό κατά των κοινωνικών συμβάσεων. Μια κριτική ματιά για το φανατισμό της θρησκείας, την εκμετάλλευση, την προσωρινότητα του έρωτα, την ευγενική καταγωγή, τους πολέμους και τον πλούτο που ναι μεν δεν φέρνει την ευτυχία αλλά αποτελεί μια σημαντική βοήθεια ώστε την αποκτήσεις. Στο έργο η καλοσύνη και η αλληλεγγύη υπάρχει, αλλά πάντα προσφέρεται από τους φτωχούς, τους απελπισμένους ή τους απόκληρους.

Ποιος είναι ο Κάντιντ; Ένας αθώος, εύπιστος, φιλομαθής και γεμάτος χαρά για τη ζωή νέος, που μεγαλώνει στην υπέροχη Βεστφαλία και τον υπέροχο πύργο, του υπέροχου βαρώνου, που έχει κόρη την υπέροχη Κυνεγόνδη, για την οποία ο Καντίντ βιώνει το υπέροχο αίσθημα του έρωτα (με ακόμη πιο υπέροχο το γεγονός πως υπάρχει ανταπόκριση από την πλευρά της υπέροχης Κυνεγόνδης). Όλα υπέροχα ως τη στιγμή που θα προδοθεί από την σύντροφο του. Το ενδιαφέρον ενός άλλου, πολύ πιο πλούσιου και δυνατού άντρα θα την τραβήξει κοντά του. Ωραίος είναι ο έρωτας, αλλά δε σε χορταίνει... Εντούτοις ο Κάντιντ, θα διατηρήσει την παιδικότητα του, θα προσπαθεί εναγωνίως να μην σπιλώσει την "αισιοδοξία" του, μέχρι που θα προσλάβει τον πιο δυστυχή άνθρωπο του κόσμου απλά για να νιώθει εκείνος πιο τυχερός δίπλα του. Θα συνεχίσει να εθελοτυφλεί. 

Ο Βολταίρος μας φωνάζει ότι «Η κοινή λογική δεν είναι και τόσο κοινή» και ότι η δουλειά μας είναι «να καλλιεργήσουμε τον κήπο μας». Το χιούμορ του Βολταίρου είναι καταλυτικό, όπως και η τρυφερότητά του για τον άνθρωπο.  Ένα κείμενο βαθιά επίκαιρο σήμερα και ας μας χωρίζουν τρεις περίπου αιώνες από την εποχή που το έγραψε ο Βολταίρος.

Υπέροχα κουστούμια, εξαιρετική μουσική, δουλεμένες ερμηνείες και φυσικά μια παράσταση με μια εξαιρετική σκηνοθεσία, σαν να βλέπεις στιγμές σκηνές παραμυθιού.  

Ο Καντίντ ή η Αισιοδοξία στο ΠΟΡΤΑ, μας προκαλεί μ’ έναν τρόπο πνευματώδη και συνάμα πνευματικό, φέρνοντας λίγο «Διαφωτισμό» μέσα σε τόσο σκοτάδι.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Διασκευή-Σκηνοθεσία: Θωμάς Μοσχόπουλος 
Σκηνικά: Ευαγγελία Θεριανού 
Κοστούμια: Κλαιρ Μπρέισγουελ 
Φωτισμοί: Σοφία Αλεξιάδου 
Επιμέλεια κίνησης: Σοφία Πάσχου 
Βοηθός Σκηνοθέτη: Παντελής Φλατσούσης 
Βοηθός σκηνογράφου: Γεωργία Τσίπουρα 
Β' Βοηθός Σκηνοθέτη: Ρωμανός Μαρούδης

Φωτογραφίες: Πάτροκλος Σκαφίδας

Συμπαραγωγή: ΠΟΡΤΑ & ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Κοζάνης


Με τους: Μιχάλη Συριόπουλο, Ελένη Βλάχου, Ειρήνη Μπούνταλη, Ευσταθία Τσαπαρέλη, Μάνο Γαλανή, Παντελή Βασιλόπουλο, Φοίβο Συμεωνίδη, Βασίλη Κουλακιώτη, Δημήτρη Φουρλή

ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ
Παρασκευή και Σάββατο στις 21.15 και Κυριακή στις 18.30

ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ

Κανονικό εισιτήριο: 15 ευρώ
Φοιτητικό, ΑΜΕΑ, άνω των 65, ομαδικό (άνω των 10 ατόμων): 12 ευρώ
Ανέργων 8 ευρώ

Νεοκλασικό στην Καπλανών 11, A puppet sun // ΝΕΟΝ

Το νεοκλασικό οίκημα (Καπλανών 11, Κολωνάκι) είναι συνδεδεμένο με σημαντικό κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας της Ελλάδας. Λίγες νεοκλασικές ιδιωτικές οικίες σώζονται σήμερα στο κέντρο της Αθήνας και ακόμα λιγότερες έχουν φιλοξενήσει εξέχουσες προσωπικότητες των αρχών του 20ού αιώνα, καθώς η ιστορία τους έχει διαμορφωθεί παράλληλα με την ιστορία της Ελλάδας. Το εκπληκτικό αυτό κτίριο επί της οδού Καπλανών 11 οικοδομήθηκε το 1891, και αγοράστηκε από τον Παύλο Κουντουριώτη, ναύαρχο του Βασιλικού Ναυτικού, ο οποίος διετέλεσε και δυο φορές Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Πρόκειται πραγματικά για ένα στολίδι αρχιτεκτονικής...

Στο πλαίσιο του προγράμματος CITY PROJECT | ΕΡΓΟ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ, ο ΝΕΟΝ αναθέτει σε έναν καλλιτέχνη κάθε χρόνο τη δημιουργία έργου που εκτίθεται σε δημόσιο χώρο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Μέσω του προγράμματος, ο ΝΕΟΝ αποσκοπεί στην παρουσίαση της σύγχρονης τέχνης σε δημόσιους και ιστορικούς χώρους, συμβάλλοντας στη διάδραση μεταξύ της τέχνης, της κοινωνίας και της πόλης.

Αυτή η νέα ανάθεση από τον ΝΕΟΝ είναι η μεγαλύτερη σε κλίμακα ατομική παρουσίαση του έργου του Βελώνη μέχρι σήμερα στην Ελλάδα. Στο A Puppet Sun ο Βελώνης αναπτύσσει μια έκθεση η οποία ορίζεται από μορφές σχέσεων ανάμεσα στο έργο τέχνης και το χώρο, επινοώντας ένα πειραματικό σχήμα το οποίο ανταποκρίνεται στο μοναδικό χώρο της οικίας της οδού Καπλανών. 

Η έκθεση έχει ελεύθερη είσοδο, και θα είναι ανοικτή για λίγες ακόμη μέρες. 

Τελευταία εβδομάδα, μέχρι τις 14 Ιανουαρίου. Μη τη χάσετε!!

ΩΡΑΡΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

Τετάρτη – Κυριακή | 12.00-20.00

11/10/2017 - 14/01/2018

---

Το ΝΕΟΝ έχει παρουσιάσει εξαιρετικές εκθέσεις στην πόλη. Στο blog έχουν ήδη παρουσιαστεί οι παρακάτω, στις οποίες μπορείτε να περιηγηθείτε:

Μαγική έκθεση: ‘A Thousand Doors’ στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη σε συνεργασία με τη Whitechapel Gallery
Terrapolis: Η Γαλλική Σχολή Αθηνών ανοίγει για πρώτη φορά τον κήπο της στο κοινό για μια ξεχωριστή έκθεση σύγχρονης τέχνης