7 χρόνια Roadartist in... Athens!

Πριν από ακριβώς επτά χρόνια, στις 30 Οκτωβρίου 2007, ξεκίνησε η λειτουργία του blog.
Τo nickname, απαραίτητο παιχνίδι της συμμετοχής στο blogging, ήταν μια αυθόρμητη επιλογή της στιγμής. Θέλησα να επιλέξω κάποιο που να εκδηλώνει την αγάπη μου προς την τέχνη, καθώς ευχή ήταν να δημιουργήσω ένα ιστολόγιο που θα χαράζει ένα δρόμο πάνω σε θέματα που ένιωθα να περιθωριοποιούνται, μα που προσωπικά αγαπούσα. Από τότε ξεκίνησε ένα υπέροχο ταξίδι, που περίμενα ότι θα διαρκούσε λίγες μέρες και τελικά σήμερα συμπληρώνει επτά χρόνια λειτουργίας.

Εκατοντάδες αναρτήσεις, ως επί το πλείστον πολιτιστικού περιεχομένου, επιλογές για πράγματα που είχα παρακολουθήσει (αφιερώματα σε εκθέσεις μουσείων, παρουσιάσεις θεατρικών παραστάσεων, βιβλίων, μουσικών, προσωπικοτήτων), αλλά και αναρτήσεις με φωτογραφίες μου, με εντυπώσεις από ταξίδια, προσωπικά κείμενα, σκέψεις, προβληματισμούς. Το να διατηρείς ένα τέτοιου είδους ιστολόγιο επί τόσα χρόνια δεν είναι εύκολη ενασχόληση. Απαιτεί χρόνο, δουλειά, πρόγραμμα. Μα αν δεν υπήρχε, θα είχα χάσει πράγματα, γιατί μπορεί να έδωσα, μα πήρα πολλά περισσότερα. Άλλωστε τι άλλο είναι και το ιστολόγιο από ένα ταξίδι λέξεων, ήχων, εικόνων, συναισθημάτων, που έτυχε να φέρει κοντά μου ανθρώπους, είτε σε διαδικτυακό είτε σε διαπροσωπικό επίπεδο. 

Χαίρομαι που διαπιστώνω ότι επί τόσα χρόνια έχει συγκεντρωθεί όμορφος, αξιόλογος κόσμος, ανάμεσα σε εσάς που διαβάζετε αυτή τη σελίδα. Είμαι χαρούμενη που μπορώ να μοιράζομαι πράγματα με ανθρώπους που έχουν καλλιτεχνικές, κοινωνικές ευαισθησίες, παρόμοια ενδιαφέροντα. Σε τέτοιες περιπτώσεις ακόμη και ο άψυχος υπολογιστής μπορεί να αποκτήσει νόημα. 

Κλείνοντας, θέλω να σας ευχαριστήσω από καρδιάς για τα περάσματα σας και για την ανάγνωση σας.  Σίγουρα οι αφορμές για άρθρα δεν σταματούν ποτέ, ευτυχώς ούτε οι εμπνεύσεις. Εύχομαι όμως να υπάρξει μια αλλαγή στη χώρα, για να έχουμε όλοι τη δύναμη και την ανάλογη διάθεση να μοιραζόμαστε από εδώ. 

Είναι πλέον παράδοση να δωρίζω αυτή τη μέρα ένα Soundtrack με μουσικές που "έντυσαν" στιγμές αναρτήσεων, της γενικότερης διαδικτυακής παρουσίας του "Roadartist in Athens" για τον προηγούμενο χρόνο. Διατήρησα αυτή την "παράδοση" και φέτος. 

Μπορείτε να κατεβάσετε, το Roadartist’ s Soundtrack Volume 7 (free download)  πατώντας εδώ.

Τα τραγούδια του φετινού Soundtrack είναι τα παρακάτω :

"Roadartist’ s Soundtrack Volume 7"

1. Stillness of the Mind - A Single Man (Soundtrack) -  2. Nina Simone - Ain't Got No, I Got Life - 3. Belleville Rendez-Vous (french version) - 4. Future Islands - Seasons (Waiting On You) - 5. Rufus Wainwright - Going To A Town - 6. Indila - Dernière Danse - 7. Karen O - The Moon Song - 8. Ludovico Einaudi - Walk - 9. Mark Lanegan - Mack The Knife - 10. Calexico and Roger McGuinn - One More Cup Of Coffee - 11. Abel Korzeniowski - A Thousand Times Good Night, Romeo & Juliet - 12. The Magnetic Fields - All My Little Words 13. Inside Llewyn Davis OST - Five Hundred Miles 14. The Sailing Tomatoes - Δρόμος 15. Σταύρος Σιόλας - Τα όνειρα

Μπορείτε να δείτε τα τραγούδια και να κατεβάσετε τα cds των έξι προηγούμενων ετών, καθώς τα links τους είναι ενεργά. 


Από την αντίστοιχη περσινή ανάρτηση, μπορείτε να κατεβάσετε τα Soundtracks Vol. 6, 5, 4, 3, 2 και Vol.1 πατώντας τον παρακάτω σύνδεσμο :

Soundtrack 6, 5, 4, 3, 2 και Vol.1 εδώ 

Καλή ακρόαση των μουσικών που "συνόδεψαν" στιγμές του 7ου έτους...

Νεκρομαντείο Αχέροντα

Προς τα τέλη Αυγούστου... είχαμε την ευκαιρία να επισκεφτούμε έναν εκπληκτικό αρχαιολογικό χώρο, το ξακουστό Νεκρομαντείο του Αχέροντα... 

Μέσα από φωτογραφίες και σχετικές πληροφορίες, θα σας ξεναγήσω σε αυτό το μοναδικό αρχαιολογικό τόπο, που αξίζει να τον επισκεφτείτε. 

Πρόκειται για το πιο φημισμένο νεκρομαντείο του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Το οποίο βρίσκεται κοντά στις βορειοδυτικές όχθες της Αχερουσίας λίμνης, στο σημείο όπου ενώνονται τα ποτάμια του Άδη, ο Αχέροντας με τον Κωκυτό. 

Στις αρχαίες πηγές η τοποθεσία της Αχερουσίας λίμνης περιγράφεται ως το σημείο κατάβασης των νεκρών στον Άδη και η Εφύρα, η πόλη της Ηπείρου που βρίσκεται βορειότερα, συνδέεται με πανάρχαιη λατρεία της θεότητας του θανάτου. Εννοείται ότι επισκεφτήκαμε τον ποταμό του Αχέροντα, για τον οποίο θα ακολουθήσουν άλλες αφιερωμένες σχετικές αναρτήσεις. 

Κατά την αρχαιότητα, οι πιστοί επισκέπτονταν το νεκρομαντείο για να συναντήσουν τις ψυχές των νεκρών, που μετά την απελευθέρωσή τους από το σώμα αποκτούσαν την ικανότητα να προβλέπουν το μέλλον. 

Η παλαιότερη αναφορά του νεκρομαντείου του Αχέροντα γίνεται από τον Όμηρο στην Οδύσσεια, όταν η Κίρκη συμβουλεύει τον Οδυσσέα να συναντήσει στον Κάτω Κόσμο τον τυφλό μάντη Τειρεσία και να πάρει χρησμό για την επιστροφή στην πατρίδα του (κ 488 κ.ε.).

Παρακάτω δίνει τη συναρπαστική περιγραφή της καθόδου του Οδυσσέα, ενός θνητού, στον Άδη (λ 24 κ.ε.). Η ομοιότητα της ομηρικής περιγραφής με τη θέση του νεκρομαντείου είναι εκπληκτική, στοιχείο που παρατηρεί και ο Παυσανίας σχεδόν χίλια χρόνια αργότερα, θεωρώντας ότι ο Όμηρος πρέπει να είχε δει τα μέρη αυτά. (1.17.5)

Εδώ είμαστε λίγο πριν μπούμε στην είσοδο του Νεκρομαντείου Αχέροντα, 

όπου πρώτα διασχίζουμε ένα μικρό λαβύρινθο... 

Η είσοδος...

 Στην ελληνική μυθολογία υπάρχουν αναφορές για ήρωες που είχαν τολμήσει αυτή την κατάβαση στον Άδη: ο Ορφέας για να φέρει στη γη την αγαπημένη του Ευρυδίκη, ο Ηρακλής για να φέρει στο βασιλιά Ευρυσθέα τον Κέρβερο, τον τρικέφαλο σκύλο-φύλακα της εξόδου από τον Άδη, και ο Θησέας με τον Πειρίθου για να αρπάξουν την Περσεφόνη. 

Στα ισόγεια κτίσματά του Νεκρομαντείου, βρίσκονται όλοι οι απαραίτητοι χώροι για την εύρυθμη λειτουργία του: οι τόποι διαμονής των ιερέων και του υπόλοιπου προσωπικού, αποθήκες και χώροι υποδοχής. Εδώ ουσιαστικά σταματούσε κάθε επαφή με την πραγματικότητα, κάτι που επεδίωκαν με ζήλο οι ιερείς του ναού.

Οι επισκέπτες, πριν επιχειρήσουν την κατάβαση προς το Κάτω Κόσμο, πρώτα απομονώνονταν και υποβάλλονταν σε αυστηρή δίαιτα και σε υποχρεωτική σίτιση με κουκιά και λούπινα, τα οποία εκτός από μια ελαφριά δηλητηρίαση με κυάνωση τους προκαλούσε και παραισθήσεις αφού σταδιακά έχαναν την συνειδητή επαφή τους τόσο με τον εαυτό τους όσο και με την πραγματικότητα.

Όταν η κατάσταση τους άγγιζε το επιθυμητό για τους ιερείς επίπεδο, τότε οδηγούνταν στα έγκατα του Νεκρομαντείου, κατεβαίνοντας μία πέτρινη απότομη σκάλα και μέσω ενός δαιδαλώδους διαδρόμου, σκοτεινού και υγρού, το οποίο διέκοπταν σιδερένιες πύλες -προφανώς για να επιτείνουν την αίσθηση ότι βρίσκονται όσο εγγύτερα γίνεται στο υποχθόνιο βασίλειο του Άδη- έφταναν στην κεντρική αίθουσα.

Η αίσθηση που έχεις σε αυτό το χώρο είναι πραγματικά μοναδικά περίεργη...

Πρόσφατες μελέτες έχουν αποδείξει ότι αυτή η αίθουσα αποτελεί ένα θαύμα της ακουστικής, καθώς πρόκειται για μια εξαιρετικά ανηχοϊκή αίθουσα, στην οποία καταλήγει ένας διάδρομος με πυκνά, πέτρινα τόξα που ξεκινούν από το πάτωμα. 

Εκεί οι επισκέπτες έχυναν στο δάπεδο αίμα, για να ξεδιψάσουν οι νεκροί αλλά κυρίως να τους αναγνωρίσουν και να συνομιλήσουν μαζί τους.  Υπολείμματα γραναζιών, που βρέθηκαν στις ανασκαφές, μας δείχνουν ότι οι ιερείς διαχειρίζονταν εξειδικευμένα μηχανήματα προκειμένου να ανεβοκατεβάζουν στο βωμό είδωλα, που αναπαριστούσαν ανθρώπινες μορφές.

Η εμπειρία του να επισκεφτείς αυτόν τον εκπληκτικό αρχαιολογικό τόπο, 

συνυφασμένο με τόσους μύθους και τόσες συγκλονιστικές ιστορίες

είναι πραγματικά μοναδικά φοβερή...

Είναι συγκλονιστικό το ίδιο το μέρος, 

το τοπίο με τους καταπράσινους αγρούς που εκτείνονται στον ορίζοντα, 

η αύρα που εκπέμπει και πραγματικά σε καθηλώνει.

Φεύγοντας από το Νεκρομαντείο

αυτές οι δυο πεταλούδες μας ακολουθούσαν σε όλη τη διαδρομή.

Χόρευαν συνέχεια τριγύρω μας... 

 Πες μου τώρα εσύ πώς γίνεται το μυαλό να μην κάνει συνειρμούς...

"Έκανα το πρώτο μου ταξίδι στην Ελλάδα στα 1947, και το τελευταίο το φθινόπωρο του 1966. Η τελευταία εικόνα μου: ένα νησί του Αιγαίου, άδεντρο, μ ένα μοναδικό χωριό· τοπίο απογυμνωμένο με τη μιζέρια και την ομορφιά συναρμοσμένες σα δυό πλαγιές του ίδιου λόφου. Μιζέρια και ομορφιά. Σύζευξη των αντιθέτων, όπως η φράση του Ηράκλειτου που τα κυκλαδίτικα τοπία δεν παύουν να τη συλλαβίζουν μέσα στο φως τους: Αρμονίη κόσμου παλίτροπος.  (...) Κάμποσες τέτοιες στιγμές αναπαράχθηκαν σ' εκείνα τα ταξίδια μου στην Ελλάδα, και λέω στον εαυτό μου πως από εκείνα τα ελληνικά χρόνια, ό, τι αντέχει στον καιρό είναι αυτές οι εικόνες. Όταν συμβαίνει να τις ξαναζώ, ζωντανές όσο ποτέ, σκέφτομαι τους αρχαίους εκείνους μάντεις που διάβαζαν τη μοίρα των ανθρώπων και των πόλεων πάνω στο πέταγμα των πουλιών και στο σφύριγμα του ανέμου ανάμεσα στις δρυς."

Ζακ Λακαριέρ, Το Ελληνικό καλοκαίρι, Χατζηνικολή, 1980

Χρησιμοποιήθηκαν πληροφορίες για το Νεκρομαντείο από:
Υπουργείο Πολιτισμού 
prevezainfo.gr

Μάνος Χατζιδάκις: Το νησί των συναισθημάτων

Ο Μάνος Χατζιδάκις γεννήθηκε σαν σήμερα, στις 23 του Οκτωβρίου του 1925. 
Όπως έχω αναφέρει και στο παρελθόν, για όσο διάστημα θα υπάρχει το ιστολόγιο δεν θα πάψουν να γίνονται αναφορές στο Μάνο Χατζιδάκι. Πράγμα που έχει τηρηθεί ως σήμερα. Έχουν ήδη ανέβει δεκαέξι σχετικά αφιερώματα, τα οποία μπορείτε να τα διαβάσετε στο τέλος της ανάρτησης.

Σήμερα θα μοιραστούμε ένα παραμύθι του Μάνου Χατζιδάκι για μικρούς και μεγάλους, ένα κείμενο για την αγάπη και την αξία της στο χρόνο.

Μάνος Χατζιδάκις, Το Νησί των Συναισθημάτων

Μια φορά κι έναν καιρό, υπήρχε ένα νησί στο οποίο ζούσαν όλα τα Συναισθήματα.

Εκεί ζούσαν η Ευτυχία, η Λύπη, η Γνώση, η Αγάπη και όλα τα άλλα συναισθήματα.

Μια μέρα έμαθαν ότι το νησί τους θα βούλιαζε και έτσι όλοι επισκεύασαν τις βάρκες τους και άρχισαν να φεύγουν.

Η Αγάπη ήταν η μόνη που έμεινε πίσω. Ήθελε να αντέξει μέχρι την τελευταία στιγμή.

Όταν το νησί άρχισε να βυθίζεται, η Αγάπη αποφάσισε να ζητήσει βοήθεια.

Βλέπει τον Πλούτο που περνούσε με μια λαμπερή θαλαμηγό.

Η Αγάπη τον ρωτάει: «Πλούτε, μπορείς να με πάρεις μαζί σου;»,

«Όχι, δεν μπορώ» απάντησε ο Πλούτος. «Έχω ασήμι και χρυσάφι στο σκάφος μου και δεν υπάρχει χώρος για σένα»

Η Αγάπη τότε αποφάσισε να ζητήσει βοήθεια από την Αλαζονεία που επίσης περνούσε από μπροστά της σε ένα πανέμορφο σκάφος.

«Σε παρακαλώ βοήθησέ με» είπε η Αγάπη.

«Δεν μπορώ να σε βοηθήσω Αγάπη. Είσαι μούσκεμα και θα μου χαλάσεις το όμορφο σκάφος μου» της απάντησε η Αλαζονεία.

Η Λύπη ήταν πιο πέρα και έτσι η Αγάπη αποφάσισε να ζητήσει από αυτή βοήθεια.

«Λύπη άφησέ με να έρθω μαζί σου».

«Ω Αγάπη, είμαι τόσο λυπημένη που θέλω να μείνω μόνη μου» είπε η Λύπη.

Η Ευτυχία πέρασε μπροστά από την Αγάπη αλλά και αυτή δεν της έδωσε σημασία.

Ήταν τόσο ευτυχισμένη, που ούτε καν άκουσε την Αγάπη να ζητά βοήθεια.

Ξαφνικά ακούστηκε μια φωνή: «Αγάπη, έλα προς τα εδώ! Θα σε πάρω εγώ μαζί μου!».

Ήταν ένας πολύ ηλικιωμένος κύριος που η Αγάπη δεν γνώριζε, αλλά ήταν γεμάτη από τέτοια ευγνωμοσύνη, που ξέχασε να ρωτήσει το όνομά του.

Όταν έφτασαν στη στεριά ο κύριος έφυγε και πήγε στο δρόμο του.

Η Αγάπη γνωρίζοντας πόσα χρωστούσε στον κύριο που τη βοήθησε, ρώτησε την Γνώση:

«Γνώση, ποιος με βοήθησε»;

«Ο Χρόνος» της απάντησε η Γνώση.

«Ο Χρόνος;» ρώτησε η Αγάπη. «Γιατί με βοήθησε o Χρόνος;»

Τότε η Γνώση χαμογέλασε και με τη βαθιά σοφία της είπε:

«Μόνο ο Χρόνος μπορεί να καταλάβει πόσο μεγάλη σημασία έχει η Αγάπη».

Παλιότερες αναφορές για το Μάνο Χατζιδάκι, αξίζουν την περιήγηση σας :

Μάνος Χατζιδάκις: «Διψάμε για ουρανό»!

"Βιογραφικό σημείωμα" Μάνου Χατζιδάκι

Μάνος Χατζιδάκις: "Ας περάσουμε μια καταστροφή, μπας και σωθούμε σοβαρά."

Μάνος Χατζιδάκις, ο Λαχειοπώλης του Ουρανού...

Άποψη του Μάνου για την Παιδεία

κείμενο Μ.Χατζιδάκι, γραμμένο το χειμώνα του '85 προς '86 

Το Τρίτο Πρόγραμμα του Μάνου Χατζιδάκι

Αφιέρωμα από την εκπομπή «Μηχανή του χρόνου»
"Ο νεοναζισμός δεν είναι οι άλλοι"
Το πρόσωπο του τέρατος, Μάνος Χατζιδάκις

"Ο καθρέφτης και το μαχαίρι", του Μάνου Χατζιδάκι
Αναφορά του Μάνου Χατζιδάκι στο Ρεμπέτικο 
σχόλια του Τρίτου
 ..τα παιδιά του Πειραιά..
..όταν έρχονται τα σύννεφα..

To χαμόγελο της Τζοκόντας

"Αβελάρδος και Ελοΐζα", μια από τις τραγικότερες και πιο μυστηριακές ιστορίες αγάπης @ Θέατρο του Νέου Κόσμου

Η σκηνή στο ημίφως. Oι ηθοποιοί αρχίζουν να χορεύουν καθώς τραγουδάνε το Tous les garcons et les filles. Μεταφερόμαστε στο Παρίσι του 12ου αιώνα και αφηνόμαστε στους τρεις ταλαντούχους ηθοποιούς, την Ελένη Κοκκίδου, τον Γιώργο Γλάστρα και την Χριστίνα Μαξούρη, για να μας ταξιδέψουν στη μυθιστορηματική ζωή και στον τραγικό έρωτα του Αβελάρδου και της Ελοΐζας.

«Την έλεγαν Ελοϊζα Φυλμπέρ. 

Και η γιαγιά της, της τραγουδούσε 

πως η αγάπη πέφτει στον κόσμο, μαζί με το χιόνι!

Τον έλεγαν Πέτρο Αβελάρδο.

Και γεννήθηκε πολύ νωρίς. Ή πολύ αργά.

Πριν από 900 περίπου χρόνια – ας πούμε σαν χτες το απόγευμα – 

Ερωτεύτηκαν! Άρα ο Θεός τους ήταν περιττός.

Για την ιστορία της ζωής, του έρωτα, του θανάτου και της ζωής μετά το θάνατο τους, υπάρχουν πολλές εκδοχές. Η καλύτερη, είναι πάντα αυτή που κλαις.»

Ο Αβελάρδος υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους θεολόγους και φιλοσόφους του Μεσαίωνα, Διευθυντής όλων των Σχολών του Παρισιού. Ένθερμος υπερασπιστής της διαλεκτικής, της αμφιβολίας και της έρευνας ως προϋπόθεση για την πίστη. Ένα από τα πιο ανήσυχα πνεύματα και ο διασημότερος δάσκαλος της εποχής του. Δέχεται για μαθήτρια του, την δεκαεξάχρονη Ελοΐζα, ανιψιά του εφημέριου Φυλμπέρ. H Ελοΐζα διέθετε ένα ευρύτατο πνεύμα παρ' όλο το νεαρό της ηλικίας της. Γνώριζε αρχαία ελληνικά και λατινικά. Είχε διαβάσει την Οδύσσεια, την Ιλιάδα, τον Οβίδιο, τον Αυγουστίνο, τον Σενέκα... 

Ερωτεύονται και αγαπιούνται βαθιά. Αψηφούν μια ολόκληρη κοινωνία. Γίνονται ζευγάρι κρυφά από όλους. Μέχρι που η Ελοϊζα μένει έγκυος. Η Εκκλησία αντιδρά και η κοινωνία σκανδαλίζεται. Εισβάλλουν στο σπίτι τους και ευνουχίζουν τον Αβελάρδο. Εκείνος απομονώνεται σε μοναστήρι και διατάζει την Ελοΐζα να μονάσει. Όχι μόνο της ζητά να γίνει μοναχή, αλλά και να μπει σε μοναστήρι πριν από εκείνον, έτσι ώστε να είναι σίγουρος ότι θα το κάνει... Εκείνη τον υπακούει και καταδικάζει τον εαυτό της. Ζούνε σε ξεχωριστές μονές για τα επόμενα 20 χρόνια. Ανταλλάσσουν παθιασμένες ερωτικές επιστολές. Πληρώνουν με το τίμημα της ίδιας της ζωής τους, έναν έρωτα που δε μπόρεσε να γίνει αποδεκτός στον καιρό του. 

«Οι άνθρωποι γίνονται ζώα όταν ερωτεύονται. 

Και θηρία, όταν ερωτεύονται οι άλλοι…» 

Ο Αβελάρδος απομονώνεται και συγγράφει ασταμάτητα, προκαλώντας την Εκκλησία που τον πολεμά μέχρι το θάνατό του. Η Ελοΐζα έζησε ακόμη 21 χρόνια ως υποδειγματική ηγουμένη, αν και δεν είχε καμία έφεση! Εκείνη πέθανε στις 16 Μαΐου 1164, ήταν 63 ετών. Όσο ακριβώς και εκείνος. Η τελευταία της επιθυμία ήταν να θαφτεί μαζί με τον αγαπημένο της... 

«Η αγάπη μακροθυμεί, χρηστεύεται,

η αγάπη ου ζηλοί, η αγάπη ου περπερεύεται,

ου φυσιούται,

ουκ ασχημονεί, ου ζητεί τα εαυτής, ου παροξύνεται,

ου λογίζεται το κακόν,

ου χαίρει επί τη αδικία, συγχαίρει δε τη αλήθεια,

πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει,

πάντα υπομένει,

η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει.»

«Πως κηδεύονται οι αγάπες; 

Πως τις πιάνεις και τις βάζεις στον τάφο;

Πως μπόρεσα να συνεχίσω δίχως εσένα;

Πως θα μεγαλώσεις χωρίς εμένα;

Πως έφερες την καρδιά σου σε μένα 

και πώς έφερα τη δική σου σε σένα;

Όταν ξαπλώναμε, πάντα μου έλεγες 

"αγαπημένη μου, άραγε υπάρχουν άλλοι άνθρωποι στον κόσμο 

που αγαπιούνται όσο εμείς;"»

Η επιθυμία της πραγματοποιείται 700 χρόνια αργότερα, όταν χτίζεται το Κοιμητήριο του Père Lachaise. Μεταφέρονται τα οστά τους σε κοινό τάφο, ο οποίος σώζεται στο Παρίσι και έχει πλέον μετατραπεί σε σύμβολο της αιώνιας αγάπης για τους απανταχού ερωτευμένους.  Ένας έρωτας που γεννήθηκε το Μεσαίωνα, πολύ πριν γραφτεί ο "Ρωμαίος και η Ιουλιέτα", μέσα σε ένα απόλυτα εχθρικό και αυστηρό θεοκρατικό κράτος. Τι ειρωνεία ο Θεός, εκείνος που υποτίθεται ότι μιλά για την αγάπη, να εκπροσωπείται από άτομα που τόσο σκοταδιστικά την έχουν πολεμήσει. Τοποθετώντας την μέσα σε κοινωνικά στερεότυπα και κανόνες... Η αγάπη του Αβελάρδου και της Ελοΐζας αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για καλλιτέχνες, ιστορικούς, ψυχολόγους και κοινωνιολόγους των επόμενων αιώνων, αλλά και για τα σύγχρονα ζευγάρια μέχρι και σήμερα.

«Γιατί υπάρχουν πράγματα που συμβαίνουν 

και πράγματα που γίνονται.

Και οι μεγάλες αγάπες πάντα συμβαίνουν

και ποτέ δε γίνονται.

Γιατί ο θάνατος είναι ολέθριος.

Μα η ζωή πιο ολέθρια.

Γιατί ο χρόνος θαμπώνει τα γεγονότα.

Και ο έρωτας θαμπώνει το μυαλό.

Γιατί ο χρόνος και ο έρωτας θαμπώνουν τα πάντα...

Ούτε τιμή, ούτε φήμη. Ούτε καν πλούτος.

Τι είναι όλα αυτά μπροστά στον Έρωτα;

...

Εύχομαι να σας αγαπήσουν μέχρι τρέλας.»

Ο Γιάννης Καλαβριανός μετά από τις "Παραλογές ή Μικρές καθημερινές τραγωδίες" (2010) και το "Γιοι και Κόρες" (2012), επανέρχεται με την παράσταση "Αβελάρδος και Ελοΐζα". Το έργο παρουσιάστηκε σε μια πρώτη εκδοχή του για το Φεστιβάλ Αθηνών. Τώρα στο Θέατρο του Νέου Κόσμου ανεβαίνει σε μια δεύτερη εκδοχή που σε κερδίζει με την απλότητα και την ομορφιά της. Σε αυτό συνηγορούν οι ερμηνείες της δυναμικής Ελένης Κοκκίδου, του αξιόλογου Γιώργου Γλάστρα και της συγκινητικής Χριστίνας Μαξούρη, οι οποίοι μέσα από ένα παιχνίδι εναλλασσόμενων ρόλων κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον των θεατών. Βγαίνοντας από το θέατρο, η πρώτη μου κίνηση ήταν να αναζητήσω το βιβλίο με το κείμενο της παράστασης. 

Το βέβαιο είναι ότι η παράσταση γίνεται αφορμή για να επαναπροσδιορίσεις μέσα σου τη σημαντικότητα του έρωτα, αλλά και του πόσο έχει εκπέσει στην εποχή μας. Μια από τις τραγικότερες και πιο μυστηριακές ιστορίες αγάπης στο Θέατρο του Νέου Κόσμου.

Η ταυτότητα της παράστασης

Κείμενο-Σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός

Σκηνικά: Εύα Μανιδάκη

Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη

Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης

Μουσική: Άγγελος Τριανταφύλλου

Κίνηση: Χρήστος Παπαδόπουλος

Βοηθός σκηνοθέτη: Μαριέττα Σπηλιοπούλου

Παίζουν: Γιώργος Γλάστρας, Ελένη Κοκκίδου, Χριστίνα Μαξούρη 

Φεστιβάλ Αθηνών – Εταιρεία Θεάτρου Sforaris

Με την υποστήριξη του Γαλλικού Ινστιτούτου, στο πλαίσιο του προγράμματος Ελλάς Γαλλία Συμμαχία 2014.

Πληροφορίες εισιτηρίων

Κανονικό 12€ / Φοιτητικό, Άνω των 65 ετών 10€ / Ανέργων 8€

Θέατρο του Νέου Κόσμου

Αντισθένους 7 & Θαρύπου, Αθήνα, 2109212900, http://www.theatroneoukosmou.gr/

Παραστάσεις

Κάθε Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο, στις 21:15

Κάθε Κυριακή, στις 19:00

Από 8 Οκτωβρίου έως 28 Δεκεμβρίου 2014

Ήταν ο Σάμουελ Μπέκετ...

«Ένα χειμωνιάτικο πρωινό έκανα βόλτες με τον Αριέτα στους Κήπους του Λουξεμβούργου, όταν σε μια δευτερεύουσα αλέα είδαμε ένα μαύρο μοναχικό πουλί, σχεδόν ακίνητο, να διαβάζει εφημερίδα. Ήταν ο Σάμουελ Μπέκετ. Ντυμένος σε αυστηρό μαύρο απ’ την κορυφή ως τα νύχια, έμοιαζε απελπισμένος, προκαλούσε φόβο. Έμοιαζε σχεδόν ψέμα ότι ήταν αυτός, ότι ήταν ο Μπέκετ. Δεν είχα φανταστεί ποτέ ότι μπορεί να τον συναντήσω. Ήξερα ότι δεν ήταν ένας πεθαμένος κλασικός αλλά κάποιος που ζούσε στο Παρίσι, τον φανταζόμουν όμως πάντα σαν μια σκοτεινή παρουσία που πετούσε πάνω από την πόλη, ποτέ σαν κάποιον που συναντάει κανείς να διαβάζει εφημερίδα σ’ ένα παλιό ερημικό πάρκο. Πού και πού γύριζε σελίδα και το έκανε με τέτοια τσαντίλα και τόσο έντονη ενέργεια, που δεν μας φαινόταν περίεργο να άρχιζε να τρέμει όλος ο Κήπος του Λουξεμβούργου. Όταν έφτασε στην τελευταία σελίδα, έμεινε κάτι ανάμεσα σε συνεπαρμένο και απόντα. Προκαλούσε περισσότερο φόβο από πριν.

«Είναι ο μόνος που είχε τα κότσια ν’ αποδείξει ότι η απελπισία μας είναι τόσο μεγάλη που δεν έχουμε ούτε λόγια να την εκφράσουμε»

Απόσπασμα από το βιβλίο : Ενρίκε Βίλα-Μάτας, Το Παρίσι δεν τελειώνει ποτέ, Καστανιώτη, σελ. 234.

Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας // Toute la memoire du monde

Το 1956 ο Γάλλος σκηνοθέτης Alain Resnais δημιούργησε ένα ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στους θησαυρούς που φυλάσσονται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας. Το ντοκιμαντέρ αυτό, μια αλληλουχία μακρών πλάνων τράβελινγκ που αποτυπώνουν το εσωτερικό της βιβλιοθήκης, αποδίδει γλαφυρά τη μεγαλειώδη παρουσία του ιδρύματος, προτείνοντας την ως έμβλημα της πανανθρώπινης γνώσης και της διαδικασίας διαμόρφωσης της συλλογικής μνήμης. 

Παρακάτω μπορείτε να παρακολουθήσετε το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ και να ταξιδέψετε στα εσωτερικά αυτού του εμβληματικού κτιρίου :

Μισό αιώνα αργότερα, οι Fischer και el Sani επιστρέφουν στο σπηλαιώδες αυτό κτίριο, αυτή την πάλαι ποτέ αποθήκη της παγκόσμιας γνώσης που σήμερα πια στέκει εγκαταλελειμμένη και έρημη. Τα ίδια βιβλία που κάποτε φιλοξενούσε δεν αποτελούν πια παρά μόνο μια ανάμνηση, εφόσον μεταφέρθηκαν σε άλλο χώρο στο πλαίσιο ενός "μεγάλου σχεδίου" του προέδρου Mitterand. Η διπλή αυτή προβολή, ένα καθρέφτισμα των αργών πλάνων του ίδιου του Resnais, διατρέχει το γιγαντιαίο αναγνωστήριο καθώς και ορόφους επί ορόφων άδειων πλέον αιθουσών αποθήκευσης. Εντός του αρχιτεκτονικού αυτού κέλυφους στέκουν μοναχικά άτομα, βαριεστημένα στο νέο αυτόν κόσμο το στερημένο από βιβλία, αναδίνοντας ένα αίσθημα απόγνωσης που προοιωνίζεται την ανταρσία. Παρακάτω  ένα μικρό απόσπασμα: 

 

Η ιδέα της ανάρτησης προήλθε από την προβολή του δεύτερου ντοκιμαντέρ, που είδα στην έκθεση  ‘A Thousand Doors’ στο χώρο της Γενναδείου Βιβλιοθήκης. - Toute la mémoire du monde

Κωνσταντίνος Γραμματόπουλος: Ζωγραφική-Χαρακτική @Ίδρυμα Β & Μ Θεοχαράκη

Μια ενδιαφέρουσα έκθεση αφιερωμένη στο μεγάλο χαράκτη και ζωγράφο Κωνσταντίνο Γραμματόπουλο, παρουσιάζεται έως και τις 14 Οκτωβρίου στο Ίδρυμα Β & Μ Θεοχαράκη.

Η έκθεση περιλαμβάνει πάνω από 150 έργα του καλλιτέχνη, έτσι το κοινό μπορεί να αποκτήσει μια ουσιαστική επαφή με το πολυεπίπεδο έργο του από το 1930 έως το 1991. 

Παρουσιάζονται οι αφίσες ενάντια στους Ιταλούς κατακτητές, που έγιναν αφορμή για τη σύλληψη του καλλιτέχνη κατά τη διάρκεια της κατοχής...

Έγχρωμες ξυλογραφίες με την απόδοση των ελληνικών τοπίων και ελαιογραφίες 

έργα ενός πρωτεργάτη της σύγχρονης τέχνης

«Η φαντασία δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια ελεύθερη ανάπλαση της μνήμης. 

Το σχέδιο με γραμμές είναι η πιο παλαιά (αρχέγονη) αφαίρεση στην τέχνη»

  

Ο ζωγραφικός του κόσμος συνομιλεί με το χαρακτικό του έργο. 

Εκείνο που τον απασχολούσε ήταν να ξεφύγει από την κλασική έκφραση και να δώσει προβάδισμα στην εμπιστοσύνη της όρασης του φυσικού και της φαντασίας.

 Προσωπογραφίες Ελλήνων λογοτεχνών

 (Παλαμάς, Σικελιανός, Βενέζης, Τερζάκης κ.ά.)

όπως και τα βιβλία των Π.Σ. Δέλτα, Π. Πρεβελάκη, Π. Χάρη, Ν. Βρεττάκου

μεταξύ άλλων, με τις εικονογραφήσεις του

 Και βέβαια τα αγαπημένα σε όλους  

«Αλφαβητάρια» του Δημοτικού Σχολείου

Βιογραφικό Σημείωμα
Ο Κωνσταντίνος Γραμματόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα τον Σεπτέμβριο του 1916. Το 1934 εισάγεται στην ΑΣΚΤ της Αθήνας, όπου σπούδασε ζωγραφική και χαρακτική. Το 1944 ξεκίνησε η επαγγελματική του δραστηριότητα με την δημιουργία σειράς προσωπογραφιών πολλών μεγάλων Ελλήνων λογοτεχνών για το περιοδικό Νέα Εστία και με την εικονογράφηση 100 και πλέον λογοτεχνικών και εκπαιδευτικών βιβλίων. Ευρέως γνωστά είναι τα δύο αλφαβητάρια της πρώτης Δημοτικού που εικονογράφησε το 1949 και το 1955, αφού κατέλαβε την πρώτη θέση στους δύο αντίστοιχους πανελλήνιους διαγωνισμούς του Οργανισμού Εκδόσεως Σχολικών Βιβλίων (Ο.Ε.Σ.Β.). Το 1954 συνεχίζει τις σπουδές του με υποτροφία στο Παρίσι, στα Ecole Supérieure des Beaux Arts, Ecole Estienne και Ecole Métίers d΄Αrt. Το 1959 εκλέγεται τακτικός καθηγητής στην Α.Σ.Κ.Τ. Καθηγητής διατέλεσε μέχρι το 1985 και για αρκετά χρόνια υπήρξε διευθυντής (1973–1975) και πρύτανης (1978-1980) της. Το 1968 εκπροσώπησε την Ελλάδα στην 34η Μπιενάλε της Βενετίας και το 1972 του απονέμεται το Χρυσό Μετάλλιο Χαρακτικής στην Μπιενάλε της Φλωρεντίας. Το 1974 φιλοτεχνεί το σημερινό Εθνόσημο της Ελληνικής Δημοκρατίας. Έφυγε από τη ζωή τον Οκτώβριο του 2003, σε ηλικία 87 ετών, ύστερα από πολύχρονη ασθένεια, η οποία τον κράτησε μακριά από την δημιουργία για περίπου δέκα χρόνια.

Επιμέλεια έκθεσης: Τάκης Μαυρωτάς
Διάρκεια έκθεσης: έως 14 Οκτωβρίου 2014
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή: 10:00-18:00
Πέμπτη: 10:00-20:00 (Ιούλιος-Αύγουστος: 10.00-18.00)

* Ελεύθερη είσοδος για ανέργους *

Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη
Βασιλίσσης Σοφίας 9 & Μέρλιν 1, 106 71 Αθήνα - www.thf.gr

Συνδεδεμένοι, Nicholas Christakis, James Fowler, Κάτοπτρο

Στο βιβλίο τους με τίτλο Συνδεδεμένοι, oι συγγραφείς Nicholas Christakis και James Fowler παρουσιάζουν κάποια στοιχεία σχετικά με πώς τα κοινωνικά δίκτυα επηρεάζουν κάθε πλευρά της ζωής μας.

Σύμφωνα με τους συγγραφείς υπάρχουν πέντε κανόνες της ζωής, με βάση τους οποίους διαμορφώνονται τα κοινωνικά δίκτυα, οι παρακάτω:

Κανόνας πρώτος : Εμείς διαμορφώνουμε τα δίκτυα μας.

Κανόνας δεύτερος : Μας διαμορφώνουν τα δίκτυα μας.

Κανόνας τρίτος : Μας επηρεάζουν οι φίλοι μας.

Κανόνας τέταρτος : Μας επηρεάζουν οι φίλοι των φίλων μας των φίλων μας

Κανόνας πέμπτος : Το δίκτυο έχει τη δική του ζωή.

Οι επιστήμονες αφιερώνουν αρκετές σελίδες για να εξηγήσουν τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι παραπάνω κανόνες στη ζωή.

Τα κοινωνικά δίκτυα, όπως φαίνεται, είναι δημιουργικά και τείνουν να μεγεθύνουν οτιδήποτε τα τροφοδοτήσουμε. Και αυτό που δημιουργούν δεν ανήκει σε κανένα μεμονωμένο άτομο – αποτελεί κοινή ιδιότητα όλων όσων συμμετέχουν στο δίκτυο. Από αυτή την άποψη, ένα κοινωνικό δίκτυο μοιάζει με ένα δημόσιο δάσος : όλοι ωφελούμαστε από αυτό, αλλά θα πρέπει όλοι να το προστατεύουμε, ώστε να παραμένει υγιές, παραγωγικό. (σ. 54)

Πειράματα έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι μπορούν να «κολλήσουν» συναισθηματικές καταστάσεις που παρατηρούν σε άλλους, μέσα σε χρονικά διαστήματα που κυμαίνονται από δευτερόλεπτα έως εβδομάδες. Όταν πρωτοετείς φοιτητές τοποθετούνται τυχαία στο ίδιο δωμάτιο με συγκάτοικους που έχουν ήπια κατάθλιψη, τότε σταδιακά σε μια περίοδο τριών μηνών γίνονται και αυτοί καταθλιπτικοί. Η μετάδοση συναισθημάτων μπορεί να παρουσιαστεί ακόμη και μεταξύ ανθρώπων που δεν γνωρίζονται, έστω και αν έχουν μια εφήμερη επαφή. Όταν οι σερβιτόροι εκπαιδεύονται να παρέχουν υπηρεσίες «με το χαμόγελο», οι πελάτες τους δηλώνουν ότι νιώθουν πιο ικανοποιημένοι και αφήνουν μεγαλύτερα φιλοδωρήματα. Τα συναισθήματα και η διάθεση των ανθρώπων επηρεάζονται από τη συναισθηματική κατάσταση εκείνων με τους οποίους αλληλεπιδρούν. Το πώς αισθάνεται κανείς εξαρτάται από το πώς αισθάνονται οι άλλοι με τους οποίους συνδέεται, είτε στενά είτε χαλαρά. 

Επίσης μέσα από έρευνες, οι δύο επιστήμονες απέδειξαν πόσο σημαντική είναι η δύναμη του εγκεφάλου μας. Ο εγκέφαλος μας εξασκείται στην εκτέλεση ενεργειών απλώς βλέποντας άλλους ανθρώπους να τις εκτελούν, είναι σαν να τις κάναμε εμείς. 

Φαίνεται, λοιπόν, πως πάντοτε είμαστε έτοιμοι να νιώσουμε ό,τι νιώθουν οι άλλοι και να κάνουμε ότι κάνουν οι διπλανοί μας. Δεν είναι τυχαία τα περιστατικά «επιδημικής υστερίας» ή της «ασθένειας του γέλιου», που σημειώθηκαν και καταγράφτηκαν σε συγκεκριμένους τόπους. 

Εξαιρετικές παρατηρήσεις, που όλοι τις υποψιαζόμασταν, αλλά τώρα έρχονται να επιβεβαιωθούν επίσημα και από την επιστήμη. Το εκπληκτικό είναι ότι δεν μας αρρωσταίνει μόνο το δικό μας άγχος, αλλά μπορεί να μας αρρωστήσει και το άγχος των άλλων. (σ. 70)

Είναι πλέον επιστημονικώς αποδεδειγμένο ότι το να βρίσκεστε σε μια συγκεκριμένη θέση εντός ενός κοινωνικού δικτύου, σε επαφή με ανθρώπους με συγκεκριμένα αισθήματα, έχει σημαντικές συνέπειες στη ζωή. Μπορούμε να καταλάβουμε και τη δύναμη του διαδικτύου, όπως και τις επιπτώσεις που έχει για τη ψυχολογία μας η μετάδοση των αρνητικών ειδήσεων και του φόβου. 

Επίσης, είναι βέβαιο πως «όταν έχει κανείς περισσότερους φίλους και συγγενείς, είναι πιο πιθανόν να νιώθει ευτυχισμένος παρά όταν διαθέτει περισσότερα χρήματα». (σ. 81) Μα όμως, «δεν επαρκεί να έχουμε περισσότερους φίλους - το κλειδί της συναισθηματικής ευεξίας μας είναι να έχουμε περισσότερους ευτυχισμένους φίλους». (σ. 82)

Κατά συνέπεια, η ευτυχία δεν είναι μόνο αποτέλεσμα ατομικής εμπειρίας ή επιλογής. Είναι και μια ιδιότητα των ανθρωπίνων ομάδων. Μεταβολές στην ατομική ευτυχία είναι δυνατόν να διαδίδονται σαν κυματισμοί διαμέσου των κοινωνικών συνδέσεων και ν’ αναπτύσσουν ευρείας κλίμακας μοτίβα στο δίκτυο, σχηματίζοντας ομάδες ευτυχισμένων και δυστυχισμένων ανθρώπων. Σύμφωνα με τους συγγραφείς, παρόμοια αποτελέσματα όσον αφορά την εξάπλωση της ευτυχίας έχουν παρατηρηθεί σε ένα δείγμα δέκα χιλιάδων χωρικών στην Κίνα. Αν και δεν μπορούμε να διακρίνουμε τι ήταν αυτό που προκάλεσε την εξάπλωση της ευτυχίας, μπορούμε να υποθέσουμε ποικίλους δυνατούς μηχανισμούς. Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι ίσως να μοιράζονται την καλή τους τύχη (για παράδειγμα, με το να βοηθούν πραγματικά τους άλλους ανθρώπους ή να είναι οικονομικά γενναιόδωροι μαζί τους), να αλλάζουν τη συμπεριφορά τους προς τους άλλους (φέρ’ ειπείν, με το να είναι πιο ευγενικοί ή λιγότερο εχθρικοί) ή απλώς να ξεχειλίζουν από ένα συναίσθημα που είναι μεταδοτικό. Εξάλλου, αν περιτριγυρίζεται κανείς από ευτυχισμένους ανθρώπους, αυτό μπορεί να έχει ευεργετικά βιολογικά αποτελέσματα. Αλλά, όποιος κι αν είναι ο μηχανισμός, φαίνεται ξεκάθαρο ότι χρειάζεται να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε σχετικά με την ευτυχία και τα άλλα συναισθήματα μας. (σ. 84-85)

Ένα άλλο σημαντικό σημείο του βιβλίου είναι η παρατήρηση σχετικά με τη μακροχρόνια ευτυχία, ότι εξαρτάται κατά 50% από τη γενετική προδιάθεση κάθε ανθρώπου, κατά 10% από τις συγκυρίες της ζωής τους (λόγου χάριν, που ζει, πόσο πλούσιος είναι και πόσο υγιής) και κατά 40% από το τι επιλέγει να σκεφτεί και να κάνει. (σ. 86)

Σε όλο τον κόσμο, οι άνθρωποι έχουν διαφορετικές ιδέες, πεποιθήσεις και απόψεις – διαφορετικές σκέψεις - αλλά έχουν παρόμοια αισθήματα. Και αντιδρούν με παρόμοιο τρόπο στα αισθήματα των άλλων ανθρώπων, προτιμώντας τους χαρούμενους φίλους από τους κατηφείς, τους καλοσυνάτους από τους κακότροπους και τους τρυφερούς από τους βίαιους. (σ.91)

Ένα βιβλίο με ουσιαστικές παρατηρήσεις που μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τελικά τα μικρόβια δεν είναι το μόνο πράγμα που μεταδίδεται από άτομο σε άτομο. Μεταδίδονται επίσης και οι συμπεριφορές. 

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πιο κλασική έρευνα της μεταδοτικής αυτοκτονίας, η οποία δημοσιεύθηκε από τον κοινωνιολόγο David Phillips το 1974. O Phillips έδειξε ότι, κατά την περίοδο 1947 έως 1968, κάθε φορά που οι New York Times έγραφαν στο πρωτοσέλιδό τους για κάποιον αυτόχειρα, οι αυτοκτονίες αυξάνονταν σε εθνικό επίπεδο για τον επόμενο μήνα. Ο Phillips αυτό το ονόμασε «φαινόμενο Werther», από το μυθιστόρημα του Γκαίτε Τα πάθη του νεαρού Βέρθερ, που δημοσιεύθηκε το 1774. Το μυθιστόρημα διαβάστηκε ευρέως και, όταν ορισμένοι νεαροί άνδρες άρχισαν να αυτοκτονούν αντιγράφοντας τον τρόπο αυτοκτονίας του πρωταγωνιστή, οι αρχές της Ιταλίας, της Γερμανίας και της Δανίας απαγόρευσαν τα βιβλία. (σ. 170)

Φυσικά καταλαβαίνουμε την επίδραση του Διαδικτύου και το κατά πόσο είμαστε όλοι συνδεδεμένοι με κάποιο τρόπο μεταξύ μας. 

Η εκπληκτική δύναμη των κοινωνικών δικτύων δεν είναι απλώς η επίδραση των άλλων σε εμάς, αλλά είναι και η δική μας επίδραση πάνω στους άλλους. Δεν χρειάζεται να είμαστε σούπερ σταρ. Το μόνο που χρειάζεται είναι να συνδεθείτε. Η καθολικότητα της ανθρώπινης σύνδεσης σημαίνει ότι ο καθένας από εμάς έχει πολύ μεγαλύτερη επιρροή στους άλλους από όσο μπορούμε να αντιληφθούμε. Όταν φροντίζουμε καλύτερα τον εαυτό μας, αυτό επηρεάζει και πολλούς άλλους συνανθρώπους μας. Όταν από συνήθεια κάνουμε τυχαίες πράξεις καλοσύνης, αυτές μπορούν να εξαπλωθούν σε δεκάδες ή, ακόμη, και σε εκατοντάδες άλλους ανθρώπους. Και με κάθε καλή πράξη συμβάλλουμε στη συντήρηση του ίδιου του δικτύου που μας συντηρεί.

Η δική μας ευθύνη είναι το να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στη μεγαλύτερη πρόκληση του 21^ου αιώνα, που σύμφωνα με το συγγραφέα του βιβλίου και σημαντικό επιστήμονα Νικόλα Χρηστάκη, ο οποίος το 2009 συμπεριλήφθηκε από το «TIME» στον κατάλογο των εκατό προσωπικοτήτων με τη μεγαλύτερη επιρροή στον πλανήτη, είναι η κατανόηση του πώς «η ολότητα της ανθρωπότητας είναι μεγαλύτερη από το άθροισμα των μερών της. Σαν ένα παιδί που ξυπνά, ο ανθρώπινος υπεροργανισμός αρχίζει να αποκτά αυτεπίγνωση, και αυτό σίγουρα θα μας βοηθήσει να επιτύχουμε τους στόχους μας. Αλλά το μεγαλύτερο δώρο της αυτεπίγνωσης αυτής θα είναι η άκρατη χαρά της αυτογνωσίας και η συνειδητοποίηση του ότι, για να μάθουμε πραγματικά ποιοι είμαστε, θα πρέπει πρώτα να μάθουμε πώς και γιατί όλοι μας είμαστε συνδεδεμένοι.» (σ. 399-400) 

Nicholas Christakis, James Fowler, Συνδεδεμένοι. Η εκπληκτική δύναμη των κοινωνικών δικτύων και πώς αυτά διαμορφώνουν τη ζωή μας, Κάτοπτρο