Ο «Ελληνικός Κόσμος», σε συνεργασία με τις εκδόσεις Καζαντζάκη και το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη, πραγματοποιούν για πρώτη φορά στην Αθήνα, μία έκθεση - αφιέρωμα στον μεγάλο Έλληνα συγγραφέα Νίκο Καζαντζάκη, με τίτλο «130 χρόνια Νίκος Καζαντζάκης».
Πριν λίγες μέρες επισκέφτηκα τη συγκεκριμένη έκθεση, οπότε σκέφτηκα να μοιραστώ μαζί σας εντυπώσεις, σκέψεις και σχετικές φωτογραφίες.
Ο Νίκος Καζαντζάκης είναι σίγουρα ένας από τους πιο αγαπημένους μου συγγραφείς, ουσιαστικά ο πρώτος συγγραφέας που λάτρεψα. Διάβασα τα βιβλία του στα γυμνασιακά μου χρόνια και από την πρώτη στιγμή αισθάνθηκα σαν να ήρθα σε επαφή με έναν καινούργιο κόσμο, αλλά παράλληλα παράξενα οικείο και απόλυτα προσιτό στη σκέψη και στην ιδιοσυγκρασία μου.
Ο Καζαντζάκης έγραψε στα βιβλία του για την Ελευθερία και για την δύναμη της ανθρώπινης ύπαρξης. Ένιωσε την αληθινή ψυχή της Ελλάδας, με τρόπο που ελάχιστοι έχουν μπορέσει να την προσεγγίσουν και τη μετέφερε με μοναδικό τρόπο στα έργα του. Νομίζω πως με την πένα του μπόρεσε να αγγίξει τα υψηλότερα επίπεδα της δημιουργίας.
Ακόμη και σήμερα όταν πιάνω κάποιο βιβλίο του και το ξεφυλλίζω, αισθάνομαι να ζωντανεύουν μέσα μου τα ίδια συναισθήματα απ' όταν τα είχα πρωτοδιαβάσει πριν πολλά χρόνια. Ο Καζαντζάκης είναι ένας αληθινός μύθος στα μάτια και στη σκέψη μου. Όποτε καταλαβαίνετε ότι αυτή ήταν μια έκθεση που δεν υπήρχε περίπτωση να μην επισκεφτώ.
Η έκθεση - με αφορμή τη συμπλήρωση 130 χρόνων από τη γέννηση του Νίκου Καζαντζάκη - παρουσιάζει τη ζωή, τα ταξίδια και το έργο του οικουμενικού συγγραφέα, μέσα από σπάνιο φωτογραφικό υλικό, χειρόγραφα και προσωπικά του αντικείμενα.
Φωτογραφίες από διάφορες στιγμές της προσωπικής του ζωής,
και αποσπάσματα από τα έργα του,
φέρνουν τον επισκέπτη σε επαφή με τον άνθρωπο Καζαντζάκη.
"Ανάπαψη δεν υπάρχει. Υπάρχει μονάχα αγώνας.
Ακόμα δε με γνώρισες;
Είμαι η φωνή σου.
Ταξιδεύω πάντα μαζί σου, δε σε αφήνω."
"Μια αστραπή η ζωή μας
μα προλαβαίνουμε..."
"Αυτός είναι ο δρόμος μου, αυτό το χρέος μου.
Καθένας παίρνει το ανάστημα του οχτρού που μαζί του παλεύει.
Μου αρέσει, κι ας χαθώ, να παλεύω με το Θεό.
Αυτός πήρε λάσπη κι έπλασε τον κόσμο, εγώ λέξεις."
Χαρτιά με σημειώσεις και σκέψεις του...
Καρέκλα του Νίκου Καζαντζάκη, αρχικά στην προσωρινή του κατοικία στην Κηφισιά (1923)
και αργότερα Αίγινα, Αντίμπ, Λευκωσία, Αθήνα.
Ίσως από τα ωραιότερα και σημαντικότερα εκθέματα.
Το γραφείο, η καρέκλα και γραφομηχανή όπου η γυναίκα του, Ελένη Σαμίου, δακτυλογράφησε επί επτά φορές (!) το μεγαλύτερο έργο του Καζαντζάκη, την «Οδύσσεια».
...αυτά τα χαρτιά
οι αυθεντικές, πρωτόλειες σημειώσεις
τετράδια του (- το συγκεκριμένο αφιερωμένο στα "όνειρα του")
θα προκαλέσουν συγκίνηση στον οποιοδήποτε βιβλιόφιλο...
"Όπου πάω κι όπου σταθώ,
κρατώ, ανάμεσα στα δόντια μου,
σαν φύλλο δάφνη, την Ελλάδα."
Βιβλία του. Παραπάνω θεατρικά του έργα.
Κοχύλια που ο ίδιος συνέλεγε από βόλτες του στη θάλασσα.
Λεύκωμα με φυτά της θάλασσας που είχε στο γραφείο του.
Σημειωματάριο του Ν. Καζαντζάκη με ένα ποίημα για τη θάλασσα.
"Εδώ ο τουρίστας έχει πια λίγα να δει.
Ο άνθρωπος όμως πολλά."
Χάρτες για τα ταξίδια του στην Ελλάδα (περίπου 1914)
Η έκθεση είναι ιδανική για την επισκεφτούν μαθητές, καθώς τα παιδιά ταξιδεύουν στο έργο του Καζαντζάκη μέσα από εκπαιδευτικές βιωματικές δραστηριότητες, όπου ανακαλύπτουν το σπάνιο νου, την απαράμιλλη γραφίδα του και τα αξεπέραστα κείμενά του που στις μέρες μας ηχούν πιο επίκαιρα από ποτέ.
Όμως εντόπισα κάποια αρνητικά στοιχεία στη συγκεκριμένη έκθεση.
- Αφενός ήταν αρκετά μικρή - νομίζω πως θα μπορούσαν να υπήρχαν περισσότερα, πιο αναλυτικά στοιχεία για το έργο του Νίκου Καζαντζάκη.
- Αφετέρου, ο "Ελληνικός Κόσμος" δεν έχει μειωμένο εισιτήριο για τους άνεργους, κάτι που θεωρώ απαράδεκτο για αυτή την εποχή που διανύουμε. Επιπλέον οι τιμές στο πωλητήριο ήταν αρκετά υψηλές. Η τέχνη πρέπει ν' απευθύνεται σε όλους και ιδιαίτερα σε όσους δοκιμάζονται από την οικονομική κρίση που ζούμε.
