"Σε κάποια χώρα γίνονται εκλογές. Η καταμέτρηση των ψήφων στην πρωτεύουσα αναδεικνύει πρώτη δύναμη το λευκό με ποσοστό περίπου 70%. Oι εκλογές επαναλαμβάνονται την επόμενη Κυριακή και το λευκό ξεπερνά το 80%. Μπροστά στο διαφαινόμενο κενό εξουσίας, τα δύο μεγάλα κόμματα, ο κρατικός μηχανισμός και οι δημόσιες υπηρεσίες εγκαταλείπουν την πόλη, καταστρώνοντας αστυνομικά σχέδια για να ανακαλύψουν τον υποκινητή. Μια έκπληξη όμως περιμένει τους κρατούντες: ο πληθυσμός της πόλης αφυπνίζεται, «φωτίζεται» και ανακαλύπτει από την αρχή τις αξίες της αλληλεγγύης, της προσωπικής ευθύνης, της αλληλοβοήθειας. Το Κράτος όμως δεν έχει πει ακόμα την τελευταία λέξη.
Ένα απαισιόδοξο βιβλίο; «Δεν είμαι εγώ απαισιόδοξος. Eίναι ο κόσμος απαίσιος», ισχυρίζεται ο Ζοζέ Σαραμάγκου, που με το νέο αυτό μυθιστόρημά του, που κινείται στον αντίποδα του μυθιστορήματός του Περί τυφλότητος, γνώρισε και πάλι μεγάλη επιτυχία σε όλο τον κόσμο."
Ο Ζοζέ Σαραμάγκου υπήρξε μια ιδιάζουσα περίπτωση στην παγκόσμια λογοτεχνία. Αυτοδίδακτος και όμως ένας από τους πιο γνωστούς και πολυδιαβασμένους συγγραφείς της εποχής μας. Γιος και εγγονός ακτημόνων αγροτών, παρακολούθησε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, την οποία για οικονομικούς λόγους δεν μπόρεσε να συνεχίσει. Αναγκάστηκε από μικρός να εργαστεί, αλλάζοντας πολλά επαγγέλματα. Κάθε απόγευμα όμως πήγαινε στη δανειστική βιβλιοθήκη της πόλης του και χανόταν ώρες διαβάζοντας βιβλία της επιλογής του.
Στο «Περί Φωτίσεως» ο αναγνώστης έρχεται αντιμέτωπος με την ίδια του τη ζωή. Αν ένα βιβλίο μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, σίγουρα ο Σαραμάγκου έκανε την αρχή, εστιάζοντας στο βασικότερο πρόβλημα της εποχής μας, στην απουσία ικανών πολιτικών ηγετών, στη διαφθορά της εξουσίας και στην επιτακτική ανάγκη ν’αναλάβουν άμεσα πλέον οι ίδιοι οι πολίτες ουσιαστικές πρωτοβουλίες. Ν’απαιτήσουν μια κοινωνία όπου όλοι θα έχουν ίσες ευκαιρίες και η δικαιοσύνη δε θα είναι μια ουτοπική έννοια, αλλά η άμεση συνειδητή πραγματικότητα.
Ο Ζοζέ Σαραμάγκου μέσα από τη γνωστή του ειρωνεία, καυστικότητα και σάτιρα, ξεδιπλώνει την εμπειρία της ζωής του, μας ανοίγει διάπλατα δρόμους. Μας ταρακανάει, θέλοντας να μας αφυπνίσει από την πνευματική τύφλωση και να μας «φωτίσει» με τον πλούτο της αλληλεγγύης, της απαίτησης μιας άλλης κοινωνίας αληθινά δημοκρατικής και δίκαιης. Γιατί τι αξία έχουν οι εκλογές, αν δε μπορούν ν' αλλάξουν προς το καλύτερο τη ζωή μιας πόλης και των κατοίκων της; Πόσο απαραίτητο είναι να απαιτήσουμε μια νέα πολιτική, η οποία θα εστιάζει στον άνθρωπο και στις αξίες του; Πόσο τελικά εθελοτυφλούμε όταν τα πάντα μας προειδοποιούν για την επικείμενη καταστροφή και όμως συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε τα ίδια πρόσωπα σαν μην συμβαίνει τίποτα;... Η αληθινή αλλαγή θα έρθει όταν ο άνθρωπος θα αισθανθεί ξανά πολίτης, όταν θα νοιαστεί για την προσωπική του ευθύνη απέναντι στην κοινωνία και στον συνάνθρωπο. Τότε θα απαιτήσει και το σύστημα να αλλάξει από τα θεμέλια του.
Ζοζέ Σαραμάγκου, Περί φωτίσεως, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2006
Mou arese poli. Euxaristw!
ΑπάντησηΔιαγραφήTo prwto biblio pou diabases to neo etos? Kalo ximeroma road artist.
Η αλληλεγγύη, ο αλληλοσεβασμός, η εμπιστοσύνη και άλλα, είναι εκείνα που οδηγούν στην δημιουργία και την πρόοδο. Εμείς τα χάσαμε και χαθήκαμε...
ΑπάντησηΔιαγραφήΠολύ καλή πρόταση.
Καλή εβδομάδα:)
"Αν οι εκλογες αλλαζαν κατι, θα ηταν παρανομες"
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτο ισχυει στον δημοκρατικο δυτικο κοσμο. Και αυτο ειναι η βαθυτερη κριση.
"Γιατί τι αξία έχουν οι εκλογές, αν δε μπορούν ν' αλλάξουν προς το καλύτερο τη ζωή μιας πόλης και των κατοίκων της;"
ΑπάντησηΔιαγραφήπολυ σωστη απορια :):)
καλημερα και καλη εβδομαδα :):)
υ.γ. υπεροχη μουσικη του Χατζιδακι :)
ΑπάντησηΔιαγραφήΚάποιοι τα ζήσαμε, απλά αλλάξαμε το φινάλε. Καλημέρες...
ΑπάντησηΔιαγραφήΕνδιαφέρον φαίνεται! Θα μπορούσε να συμβεί ακόμη και στην ελλάδα, αν ο κόσμος δεν διαφαινόταν ότι και πάλι θα κατευθύνει την ψήφο του στα γνωστά μονοπάτια κι αν δεν επικρατούσε αυτή η ανεπιβεβαίωτη φήμη πως το λευκό προσμετράται υπέρ του πρώτου κόμματος.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑλήθεια, ξέρει κανείς τι πραγματικά γίνεται με το λευκό;
@ treno fantasma : Όχι αν δεν κάνω λάθος το 4ο για φέτος... Καλή εβδομάδα!
ΑπάντησηΔιαγραφή@ Thalassenia : Τα χάσαμε, χαθήκαμε, χανόμαστε. Δυστυχώς όχι μόνο εμείς,αλλά γενικότερα ο δυτικός κόσμος. Η μόνη ελπίδα να τα ξαναβρούμε. Καλή εβδομάδα :)
ΑπάντησηΔιαγραφή@ Κωστας : Πόσο μα πόσο σωστό αυτό το σύνθημα για το ΣΗΜΕΡΑ τελικά!
ΑπάντησηΔιαγραφή@ Dee Dee : Αυτό πραγματικά πρέπει να μας προβληματίσει. Δεν είναι μόνο οικονομική η κρίση. Είναι βαθύτατα αξιακή. Για αυτό και δεν μας βλέπω να ξεμπερδεύουμε :) εύκολα. Ο Χατζιδάκις με ηρεμεί απίστευτα, καλησπέρα :)
ΑπάντησηΔιαγραφή@ antixytax : Απόδειξη ότι τελικά κάτι καλό, δυνατό, αληθινό, μπορεί να γίνει μόνο σε μικρό τοπικό επίπεδο. Μόνο από τις μικρές κοινωνίες μπορεί να έρθει η αλλαγή, μονάχα έτσι μπορεί να πολεμήσει μια κοινωνία το σύστημα. Είστε ζωντανό παράδειγμα, ελπίζουμε για το πιο φωτεινό και καλό τέλος!!
ΑπάντησηΔιαγραφή@ konstantinos : Είναι και δική μου απορία αυτή. Δε ξέρω τι πραγματικά ισχύει. Εδώ βέβαια μιλάμε όχι για αποχή, αλλά για ψήφο στο λευκό της τάξεως του 80%! Πόσο εφικτό είναι αυτό να συμβεί; Όπως αναφέρει κ ο ίδιος ο Ζοζέ στο βιβλίο του, οι άνθρωποι ποτέ δε μπόρεσαν να έχουνε τον ίδιο τρόπο σκέψης, και να είναι ο ορθός, αυτό μπορεί να συμβεί μόνο για λίγους και η μειοψηφία δε μπορεί να φέρει την διαφορά. Θα ήταν μια ηχηρή απάντηση... αλλά πρώτα πρέπει να μάθουμε τι συμβαίνει με βάση το σύνταγμα σε τέτοια περίπτωση.
ΑπάντησηΔιαγραφήΥΓ στο βιβλίο επαναλήφθηκαν οι εκλογές και για μια ακόμη Κυριακή, όπου τελικά η αποχή ήταν μεγαλύτερη της τάξεως του 90% :) Άντε να συμβεί στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο. Το βρίσκω σοφότερο από την αποχή πάντως!
TELEIA PAROUSIASI!
ΑπάντησηΔιαγραφήΓεια σου, ρονταρτιστάκι,
ΑπάντησηΔιαγραφήΞέρεις (πια) το πάθος μου και την εμμονή μου με το Σαραμάγκου.
Το ευτυχές είναι ότι εκτός από το θέμα του βιβλίου, που είναι έτσι ευρηματικό καιπροκλητικό, υπάρχει η σταθερή γοητεία του αφηγηματικού λόγου. Ένας ευφυής, στοχαστικός, παιχνιδιάρης αφηγητής, που σε βάζει μέσα στο κείμενο, σα να σε προσκαλεί σ' ένα από τα πιο ευχάριστα παιχνίδια της ζωής.
Πολλά φιλιά:-)
τον ανακάλυψα εντελώς τυχαία και αν κάποιος με ρωτούσε τους 5 αγαπημένους μου συγγραφείς, ενδέχεται να τον έβαζα στη πρώτη θέση
ΑπάντησηΔιαγραφήτο συγκεκριμένο βιβλίο του δεν το έχω διαβάσει ακόμα, αλλά είναι στο πρόγραμμα
φιλί
Αν και ο Σαραμάγκου είναι από τους πολύ αγαπημένους μου, αυτό δεν με ενθουσίασε. Σα να λείπει κάτι, πέρα από την αρχική- πάντα καλή - ιδέα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠολύ ενδιαφέρον ακούγεται, θα ήθελα να το διαβάσω.
ΑπάντησηΔιαγραφήΈχεις την καλημέρα μου.
@ VARTHAKOURIS : καλό σου μεσημέρι.
ΑπάντησηΔιαγραφή@ Διονύσης Μάνεσης : Ο Σαραμάγκου έχει το χάρισμα να περνάει μέσα από τα βιβλία του μοναδικές ιδέες και πολιτικά μηνύματα όσο κανένας άλλος. Αυτό είναι κάτι που με κερδίζει. Παράλληλα κάθε κεφάλαιο κρίνει ασταμάτητα την εποχή μας. Θρησκεία, ηγέτες, την 'δημοκρατία'. Είχε απόλυτη αίσθηση της εποχής και των προβλημάτων της. Γιατί δεν έζησε απομονωμένος σε κάποιο δωμάτιο, κάποιο σπίτι, μα πάλεψε και αναμετρήθηκε με τη ζωή.
ΑπάντησηΔιαγραφή@ meggie : Πρώτα να διαβάσεις το "Περί τυφλώσεως". Ακόμη δεν πήρα το βιβλίο που λέγαμε, μάλλον έχασα τώρα την σειρά ε; Καλό μεσημέρι.
ΑπάντησηΔιαγραφή@ Κατερινα Μαλακατε : Ως αφήγηση δεν είναι τόσο καλό, όντως κάπου κάπως χάνεσαι, τουλάχιστον σε σύγκριση π.χ. με το "Περί τυφλώσεως". Όμως έχει μια απίστευτη δύναμη στα επιχειρήματα και στις σκέψεις που παραθέτει για το πως αντιδράει η εξουσία, το πως αποδεικνύει ότι η "δημοκρατία" έχει καταργηθεί στην πράξη. Πιστεύω πως αξίζει να διαβαστεί και μόνο για τα μηνύματα, την καυστικότητα του και ουσιαστικά την ευθεία κριτική στο σύστημα.
ΑπάντησηΔιαγραφή@ teleytaios : Καλησπέρα Κώστα. Αν μιλούσαν οι πολιτισμοί... αν αφήναμε τέτοια μυαλά να εισακουστούν, πόσο διαφορετικός θα ήταν ο κόσμος μας!
ΑπάντησηΔιαγραφήΠάρα πολύ ενδιαφέρον ακούγεται και απόλυτα επίκαιρο...
ΑπάντησηΔιαγραφήΠρος το παρόν διαβάζω τις "Αδελφές από την Πράγα"... και ίσως να είναι η επόμενη επιλογή μου!!
@ Mariela : Δε πρόλαβα να το αγοράσω, τώρα διαβάσω "Το τελευταίο τετράδιο" του Ζ. Σαραμάγκου. Το είχα στο μυαλό μου, μα δεν έχω κατέβει καθόλου στο κέντρο αυτές τις μέρες και έχασα την ευκαιρία να το πάρω. (Αγόρασα και αρκετά στο παζάρι βιβλίου). Πως θα λειτουργήσει αυτή η κοινή διαδικτυακή ανάγνωση; Την έχασα...
ΑπάντησηΔιαγραφή...τα παρακατω λογια ειναι αυτου του σοφου ανθρωπου ( και για μενα προσωπικα τοσο συμπαθης )απο μια Εκπομπή της ΕΡΤ ...ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ...ΕΓΚΛΕΙΣΜΟΣ ΧΩΡΙΣ ΕΓΚΛΗΜΑ ..
ΑπάντησηΔιαγραφή..κοιταξτε τα ματια των ζωων την ιδια απελπισια με τα ματια του φυλακισμενου ανθρωπου γεματα νοσταλγια και θλιψη αναζητουν τις οσμες της πατριδας τους τη κραυγη του δασους το πολυφωνο ξυπνημα της μερας τη λαχταρα της ελευθεριας την ηρεμια της νυχτας .....σε ευχαριστω r/a ...που μας δωρισες αυτη την συνεντευξη ...να σαι παντα καλα ....
Μάλλον θα αφήνουμε σχόλια στο μπλογκ της Στέλλας και θα της στείλουμε φωτογραφίες ή άλλο υλικό στο μέηλ της, εμπνευσμένο από το βιβλίο...
ΑπάντησηΔιαγραφήακόμα κι εγώ δεν έχω προλάβει να σχολιάσω, αφού μόλις χθες βράδυ ξεκίνησα το βιβλίο.
σε φιλώ
Δεν το ηξερα το βιβλιο και σιγουρα αξιζει για διαβασμα και προβληματισμο.Θα ψαξω για να το παρω.Ευχαριστω που παντα εχεις κατι καλο να προτεινεις.
ΑπάντησηΔιαγραφήΝα εισαι καλα και να εχεις εναν ομορφο μηνα απο αυριο.
@ pAnOs : Πραγματικά πολύ συμπαθής, ξεχωριστός άνθρωπος. Χαίρομαι που αισθάνθηκες τα ίδια... θα ήθελα να μοιραστούμε ξανά εδώ κάτι για τον Μίσσιο. Εχτές πήρα το "Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς", δε το έχω διαβάσει, και θα γίνει άμεσα :) Καλημέρα!
ΑπάντησηΔιαγραφή@ Mariela : Εγώ ακόμη δε πήρα το βιβλίο, πρέπει να περάσω να δω μέχρι πότε θα διαρκέσει.. αν προλαβαίνω!
ΑπάντησηΔιαγραφή@ JK O SΚΡΟΥΤΖΑΚΟS : εγώ σε ευχαριστώ για τα λόγια σου Σκρουτζάκο, καλή μέρα :)