Το μεσημέρι της Κυριακής (27/06) συναντηθήκαμε με τον Γιώργο Βαρσαμάκη σε ένα καφέ της Πλάκας. Ο Γιώργος Βαρσαμάκης, ένας από τους πιο ταλαντούχους νέους συνθέτες, μιλάει για την έως τώρα μουσική του πορεία, τις απόψεις του, αλλά και για την παράσταση που δίνει την 1η Ιουλίου στο Φεστιβάλ Πέτρας με την ορχήστρα του.
Μια απολαυστική συνέντευξη! Καλή σας ανάγνωση! :)
Roadartist: Πως ξεκίνησες να ασχολείσαι με τη μουσική;
Γιώργος Βαρσαμάκης: Στα επτά ξεκίνησα, θέλοντας να μάθω πιάνο. Ο πατέρας μου έχει πάθος με τη μουσική, παίζει ερασιτεχνικά κιθάρα και μπουζούκι.. Από μικρός είχα κυρίως λαϊκά ακούσματα, μα για κάποιο λόγο είχα μια ιδιαίτερη αγάπη για το πιάνο. Τελείωσα το Εθνικό Ωδείο, πήρα δίπλωμα, έκανα τα ανώτερα θεωρητικά, αρμονία, αντίστιξη και φούγκα.
Γιώργος Βαρσαμάκης: Στα επτά ξεκίνησα, θέλοντας να μάθω πιάνο. Ο πατέρας μου έχει πάθος με τη μουσική, παίζει ερασιτεχνικά κιθάρα και μπουζούκι.. Από μικρός είχα κυρίως λαϊκά ακούσματα, μα για κάποιο λόγο είχα μια ιδιαίτερη αγάπη για το πιάνο. Τελείωσα το Εθνικό Ωδείο, πήρα δίπλωμα, έκανα τα ανώτερα θεωρητικά, αρμονία, αντίστιξη και φούγκα.
R: Αρκετοί υποστηρίζουν ότι στην εποχή μας δεν παράγεται τίποτα το αξιόλογο πολιτισμικά. Κατά την γνώμη μου, η δική σου δουλειά είναι μια από εκείνες που μας αποδεικνύουν ακριβώς το αντίθετο! Εσύ τι λες; Παράγεται πολιτισμός σήμερα;
ΓΒ: Ναι παράγεται πολιτισμός σήμερα, αλλά όχι μαζικά και όχι τόσο μέσα από θεσμούς. Παράγεται μεμονωμένα από τον καθένα. Κυρίως από προσωπικές επιλογές, δηλαδή κάποιος επιλέγει να κάνει κάποια πράγματα και αν τον δουν, αν τον βρουν, θα εμφανιστεί.
ΓΒ: Ναι παράγεται πολιτισμός σήμερα, αλλά όχι μαζικά και όχι τόσο μέσα από θεσμούς. Παράγεται μεμονωμένα από τον καθένα. Κυρίως από προσωπικές επιλογές, δηλαδή κάποιος επιλέγει να κάνει κάποια πράγματα και αν τον δουν, αν τον βρουν, θα εμφανιστεί.
R: Μπορείς να αναφέρεις κάποια παραδείγματα από το μουσικό χώρο;
ΓΒ: Τώρα τελευταία η Μόνικα, η οποία για μένα παράγει πραγματικά όμορφη μουσική. Ο Ντάντος έβγαλε κάποια ωραία κομμάτια. Υπάρχουν γενικώς πολύ σημαντικές προσπάθειες, που η καθεμία βέβαια έχει το δικό της κοινό. Ο Παυλίδης είναι μια πολύ σοβαρή προσπάθεια του εναλλακτικού τραγουδιού. Προσωπικά έχω ενθαρρυνθεί τελευταία με πράγματα που βλέπω να παράγονται.
ΓΒ: Τώρα τελευταία η Μόνικα, η οποία για μένα παράγει πραγματικά όμορφη μουσική. Ο Ντάντος έβγαλε κάποια ωραία κομμάτια. Υπάρχουν γενικώς πολύ σημαντικές προσπάθειες, που η καθεμία βέβαια έχει το δικό της κοινό. Ο Παυλίδης είναι μια πολύ σοβαρή προσπάθεια του εναλλακτικού τραγουδιού. Προσωπικά έχω ενθαρρυνθεί τελευταία με πράγματα που βλέπω να παράγονται.
R: Σημαντικό ρόλο παίζουν τα ΜΜΕ, τα οποία κυρίως προωθούν ακούσματα με κριτήρια αμιγώς εμπορικά..
ΓΒ: Αυτά πάντα παίζουν το ρόλο! Υπάρχουν πολύ σημαντικά πράγματα μα δεν ακούγονται! Έχω γνωρίσει ανθρώπους που δεν έχουνε ακουστεί ποτέ και είναι πολύ αξιόλογοι. Απλά για κάποιο λόγο δεν τους πέφτει η προβολή που τους αναλογεί. Αυτό συνέβαινε πάντα, απλά τώρα ίσως να είναι πιο έντονο. Αλλά όμως εγώ το βλέπω θετικά αυτό και δεν με κάνει να πιστεύω πως δεν παράγεται κάτι, επειδή δεν το βλέπω.. Συνήθως λένε πως «αν κάτι δε το πει στην τηλεόραση, δεν υπάρχει»! Πιστεύω πως αυτή η λογική δεν ισχύει. Ίσως δεν είναι στους στόχους να παραχθεί περισσότερος πολιτισμός, παρά μόνο χρήμα. Μα και από εμάς εξαρτάται, αν θα δούμε γύρω μας τον πολιτισμό.. Δεν είναι σωστό κάποιος όλη μέρα να βλέπει τηλεόραση και μετά να υποστηρίζει ότι δεν παράγεται πολιτισμός. Αν θα ψάξεις, θα βρεις αξιόλογα πράγματα. Θυμάμαι και πιο μικρός, με ότι «μέσα» υπήρχαν τότε, έψαχνα και έβρισκα αξιόλογους δημιουργούς..
ΓΒ: Αυτά πάντα παίζουν το ρόλο! Υπάρχουν πολύ σημαντικά πράγματα μα δεν ακούγονται! Έχω γνωρίσει ανθρώπους που δεν έχουνε ακουστεί ποτέ και είναι πολύ αξιόλογοι. Απλά για κάποιο λόγο δεν τους πέφτει η προβολή που τους αναλογεί. Αυτό συνέβαινε πάντα, απλά τώρα ίσως να είναι πιο έντονο. Αλλά όμως εγώ το βλέπω θετικά αυτό και δεν με κάνει να πιστεύω πως δεν παράγεται κάτι, επειδή δεν το βλέπω.. Συνήθως λένε πως «αν κάτι δε το πει στην τηλεόραση, δεν υπάρχει»! Πιστεύω πως αυτή η λογική δεν ισχύει. Ίσως δεν είναι στους στόχους να παραχθεί περισσότερος πολιτισμός, παρά μόνο χρήμα. Μα και από εμάς εξαρτάται, αν θα δούμε γύρω μας τον πολιτισμό.. Δεν είναι σωστό κάποιος όλη μέρα να βλέπει τηλεόραση και μετά να υποστηρίζει ότι δεν παράγεται πολιτισμός. Αν θα ψάξεις, θα βρεις αξιόλογα πράγματα. Θυμάμαι και πιο μικρός, με ότι «μέσα» υπήρχαν τότε, έψαχνα και έβρισκα αξιόλογους δημιουργούς..
photo by roadartistR: Σε ένα email σου την προηγούμενη εβδομάδα, μου έγραψες την παρακάτω φράση: «Είναι μια εποχή που μας έχει στήσει λιγάκι στον τοίχο, μα δεν πρέπει να μας φύγει η δημιουργική μας διάθεση». Ο άνθρωπος σήμερα έχει τη διάθεση και το χρόνο να αφεθεί στη δημιουργία και στην τέχνη;
ΓΒ: Έχει λιγότερη διάθεση και λιγότερο χρόνο, αλλά πιστεύω όμως έχει! Το θέμα είναι να το έχεις μέσα σου! Αν το έχεις μέσα σου, τότε θα σου βγει. Ένα λεπτό έχεις; Τότε ένα λεπτό θα κάνεις τέχνη, δε ξέρω τι θα είναι αυτό, ο καθένας μας δημιουργεί με το δικό του τρόπο. Σαφώς αυτή η εποχή που διανύουμε σε καταβάλλει, σαφώς και σε στριμώχνει στο τοίχο, αλλά νομίζω πως αν το έχεις, θα το βγάλεις..
ΓΒ: Έχει λιγότερη διάθεση και λιγότερο χρόνο, αλλά πιστεύω όμως έχει! Το θέμα είναι να το έχεις μέσα σου! Αν το έχεις μέσα σου, τότε θα σου βγει. Ένα λεπτό έχεις; Τότε ένα λεπτό θα κάνεις τέχνη, δε ξέρω τι θα είναι αυτό, ο καθένας μας δημιουργεί με το δικό του τρόπο. Σαφώς αυτή η εποχή που διανύουμε σε καταβάλλει, σαφώς και σε στριμώχνει στο τοίχο, αλλά νομίζω πως αν το έχεις, θα το βγάλεις..
R: Την προηγούμενη εβδομάδα, την ίδια ώρα που παιζόταν ο αγώνας ποδοσφαίρου ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αργεντινή, σχεδόν 4.000 άνθρωποι είχαν κατακλύσει τον κήπο του Μεγάρου Μουσικής όπου παρακολούθησαν σε γιγαντο-οθόνες την απευθείας μετάδοση της συναυλίας της Φιλαρμονικής της Βιέννης υπό τον Ρικάρντο Μούτι. Αυτό ήταν κάτι πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα, μια ένδειξη ότι υπάρχει ένα κοινό που ενδιαφέρεται και διψά για τέτοιου είδους μουσική. Η ορχηστρική μουσική στην Ελλάδα έχει αποδέκτες;
ΓΒ: Έχει αποδέκτες, απλά σχετίζεται με αυτό σε ό,τι λέγαμε πριν. Όπως έχω δει από τις δουλειές μου, γιατί έχω ξεκινήσει από το 2004 και έχω κάνει τρεις δίσκους, υπάρχει ανταπόκριση. Ούτε εγώ το περίμενα. Έγινε όμως εφόσον ο Μελωδία περισσότερο, αλλά και το Τρίτο και το Δεύτερο Πρόγραμμα, για κάποιο λόγο ανέδειξαν κάπως τη δουλειά μου και ειδικά τώρα με το τελευταίο δίσκο μου, τα «Μυστικά Παραμύθια». Στο βαθμό βέβαια που αναλογεί να έχει ανταπόκριση αυτού του είδους η μουσική. Δε θεωρώ πως θα έχει όσο π.χ. ένα τραγούδι του Ρουβά. Αλλά όμως έχει.
ΓΒ: Έχει αποδέκτες, απλά σχετίζεται με αυτό σε ό,τι λέγαμε πριν. Όπως έχω δει από τις δουλειές μου, γιατί έχω ξεκινήσει από το 2004 και έχω κάνει τρεις δίσκους, υπάρχει ανταπόκριση. Ούτε εγώ το περίμενα. Έγινε όμως εφόσον ο Μελωδία περισσότερο, αλλά και το Τρίτο και το Δεύτερο Πρόγραμμα, για κάποιο λόγο ανέδειξαν κάπως τη δουλειά μου και ειδικά τώρα με το τελευταίο δίσκο μου, τα «Μυστικά Παραμύθια». Στο βαθμό βέβαια που αναλογεί να έχει ανταπόκριση αυτού του είδους η μουσική. Δε θεωρώ πως θα έχει όσο π.χ. ένα τραγούδι του Ρουβά. Αλλά όμως έχει.
R: Η μουσική που συνθέτεις έχει μια ξεχωριστή δυναμική και ευαισθησία. Επίσης και οι τίτλοι των τριών δίσκων σου, όσο και οι τίτλοι των κομματιών, παραπέμπουν στο όνειρο, στην διαφυγή και στην ελπίδα. “Born, reborn”, «3 πτήσεις με αερόστατο», «Μυστικά παραμύθια». Είναι έτσι; Πόσο ανάγκη έχουμε στη σημερινή εποχή για ελπίδα και για όνειρο;
ΓΒ: Παρόλο που μπορεί να ακούγονται μελαγχολικά και νοσταλγικά τα κομμάτια - μου έχουνε πει διάφορα - παρόλα αυτά είναι όντως συνυφασμένα με την αισιοδοξία, το όνειρο και την ελπίδα. Διαφορετικά δε θα έμπαινα καν στην διαδικασία. Ναι, αυτό ακριβώς αντιπροσωπεύουν τα έργα μου για μένα. Μια κρυφή αισιοδοξία..
ΓΒ: Παρόλο που μπορεί να ακούγονται μελαγχολικά και νοσταλγικά τα κομμάτια - μου έχουνε πει διάφορα - παρόλα αυτά είναι όντως συνυφασμένα με την αισιοδοξία, το όνειρο και την ελπίδα. Διαφορετικά δε θα έμπαινα καν στην διαδικασία. Ναι, αυτό ακριβώς αντιπροσωπεύουν τα έργα μου για μένα. Μια κρυφή αισιοδοξία..
Συνήθως λένε πως «αν κάτι δε το πει στην τηλεόραση, δεν υπάρχει»!Πιστεύω πως αυτή η λογική δεν ισχύει. Ίσως δεν είναι στους στόχους να παραχθεί περισσότερος πολιτισμός, παρά μόνο χρήμα. Μα και από εμάς εξαρτάται, αν θα δούμε γύρω μας τον πολιτισμό..
R: Τι σου δίνει την έμπνευση για να συνθέσεις;
ΓΒ: Η καθημερινότητα, τα συναισθήματα, οι εικόνες..
R: Έχεις γράψει μουσική και για θεατρικές παραστάσεις..
ΓΒ: Ναι για θεατρικές παραστάσεις, για μια ταινία μικρού μήκους, για παιδικά..
R: Είναι πλεονέκτημα ή μειονέκτημα να είσαι σήμερα Έλληνας;
ΓΒ: Δε το έχω δει ποτέ έτσι. Εγώ γενικότερα εστιάζω στην προσωπικότητα ενός ανθρώπου και έπειτα από πού κατάγεται.. Σίγουρα λόγω της κρίσης, δεν είναι εύκολα τα πράγματα, αλλά εντάξει δεν νομίζω ότι θα πρέπει όλο αυτό να μας «ρίξει» κάπως. Εγώ βλέπω πως είναι δύσκολο να είσαι Έλληνας, έτσι όπως εμείς οι ίδιοι έχουμε φέρει τα πράγματα. Για κανένα άλλο λόγο. Δηλαδή είναι απλά μια εποχή που αισθανόμαστε δύσκολα. Μα και στο εξωτερικό δεν είναι καλύτερα τα πράγματα και εκεί δύσκολα είναι. Απλά εκεί μπορεί να έχεις και μερικές επιλογές, ευκαιρίες παραπάνω. Επίσης, η παιδεία είναι αναπτυγμένη περισσότερο. Εδώ μπορεί να δυσκολευόμαστε, αλλά σε καμία περίπτωση δεν ντρεπόμαστε, δεν είναι αυτό σωστό.
R: Αγαπημένοι καλλιτέχνες;
ΓΒ: Λόγω σπουδών, από επτά χρονών που ξεκίνησα το πιάνο, έπαιζα κυρίως συνθέτες ρομαντικής και κλασικής περιόδου. Όμως πιο αγαπημένοι είναι ο Μπετόβεν και ο Μπαχ. Μετέπειτα μπήκε ο μινιμαλισμός, το οποίο σαν ρεύμα για μένα είναι από τα πιο αξιόλογα. Αγαπημένοι ο Cage, o Philipp Glass, ο Mertens, τον οποίο θεωρώ μια ιδιοφυΐα. Έπειτα από Ελλάδα ο Σκαλκώτας, η Καραΐνδρου, ο Κηπουργός. Ο Χατζιδάκις και ο Θεοδωράκης ως επιρροές είναι αυτονόητοι και δεν τους αναφέρεις καθόλου..
R: Καθώς αυτή η συνέντευξη πρόκειται να δημοσιευθεί σε blog, θα ήθελα να μου πεις την άποψη σου για την επικοινωνία μέσω του διαδικτύου και ιδιαίτερα για τα blogs, τα οποία πλέον είναι αρκετά ισχυρά.
ΓΒ: Η καθημερινότητα, τα συναισθήματα, οι εικόνες..
R: Έχεις γράψει μουσική και για θεατρικές παραστάσεις..
ΓΒ: Ναι για θεατρικές παραστάσεις, για μια ταινία μικρού μήκους, για παιδικά..
R: Είναι πλεονέκτημα ή μειονέκτημα να είσαι σήμερα Έλληνας;
ΓΒ: Δε το έχω δει ποτέ έτσι. Εγώ γενικότερα εστιάζω στην προσωπικότητα ενός ανθρώπου και έπειτα από πού κατάγεται.. Σίγουρα λόγω της κρίσης, δεν είναι εύκολα τα πράγματα, αλλά εντάξει δεν νομίζω ότι θα πρέπει όλο αυτό να μας «ρίξει» κάπως. Εγώ βλέπω πως είναι δύσκολο να είσαι Έλληνας, έτσι όπως εμείς οι ίδιοι έχουμε φέρει τα πράγματα. Για κανένα άλλο λόγο. Δηλαδή είναι απλά μια εποχή που αισθανόμαστε δύσκολα. Μα και στο εξωτερικό δεν είναι καλύτερα τα πράγματα και εκεί δύσκολα είναι. Απλά εκεί μπορεί να έχεις και μερικές επιλογές, ευκαιρίες παραπάνω. Επίσης, η παιδεία είναι αναπτυγμένη περισσότερο. Εδώ μπορεί να δυσκολευόμαστε, αλλά σε καμία περίπτωση δεν ντρεπόμαστε, δεν είναι αυτό σωστό.
R: Αγαπημένοι καλλιτέχνες;
ΓΒ: Λόγω σπουδών, από επτά χρονών που ξεκίνησα το πιάνο, έπαιζα κυρίως συνθέτες ρομαντικής και κλασικής περιόδου. Όμως πιο αγαπημένοι είναι ο Μπετόβεν και ο Μπαχ. Μετέπειτα μπήκε ο μινιμαλισμός, το οποίο σαν ρεύμα για μένα είναι από τα πιο αξιόλογα. Αγαπημένοι ο Cage, o Philipp Glass, ο Mertens, τον οποίο θεωρώ μια ιδιοφυΐα. Έπειτα από Ελλάδα ο Σκαλκώτας, η Καραΐνδρου, ο Κηπουργός. Ο Χατζιδάκις και ο Θεοδωράκης ως επιρροές είναι αυτονόητοι και δεν τους αναφέρεις καθόλου..
R: Καθώς αυτή η συνέντευξη πρόκειται να δημοσιευθεί σε blog, θα ήθελα να μου πεις την άποψη σου για την επικοινωνία μέσω του διαδικτύου και ιδιαίτερα για τα blogs, τα οποία πλέον είναι αρκετά ισχυρά.
ΓΒ: Θετική! Πιστεύω πως ο καθένας, από το κάθε blog που επιλέγει να διαβάσει, θα πάρει κάτι.. Είναι στο χέρι μας οι επιλογές και η χρήση του διαδικτύου. Μέσα από αυτό, έχω γνωρίσει αξιόλογους ανθρώπους. Το αρνητικό είναι όταν σου ξεφεύγει η διαχείριση.
R: Σε λίγες μέρες, την 1η Ιουλίου, θα παρουσιάσεις με την ορχήστρα σου στο Φεστιβάλ Πέτρας μια παράσταση. Θες να μας μιλήσεις για αυτή;
R: Σε λίγες μέρες, την 1η Ιουλίου, θα παρουσιάσεις με την ορχήστρα σου στο Φεστιβάλ Πέτρας μια παράσταση. Θες να μας μιλήσεις για αυτή;
ΓΒ: Αυτή η παράσταση θα έχει όνομα «Μυστικά Παραμύθια» και θα είναι χωρισμένη σε δυο μέρη. Παράλληλα θα υπάρχει προβολή εικόνας και βίντεο κάποιων θεμάτων. Η οπτικοποίηση έχει γίνει από μια συνεργάτιδα μου την αρχιτέκτονα Γρηγορία Μπαλμπούζη. Η ορχήστρα μου θα είναι οι γνωστοί μουσικοί με τους οποίους συνεργάζομαι. Θα είμαστε εννέα άτομα, ένα κουαρτέτο εγχόρδων, δύο πνευστά, κρουστά, ο Γιώργος Τοσικιάν στην κιθάρα και εγώ στο πιάνο. Θα είναι μια συναυλία μόνο με μουσική…
R: Θα είναι σίγουρα ξεχωριστή βραδιά! Σε ευχαριστώ πολύ και εύχομαι κάθε επιτυχία.
R: Θα είναι σίγουρα ξεχωριστή βραδιά! Σε ευχαριστώ πολύ και εύχομαι κάθε επιτυχία.
ΓΒ: Και εγώ σε ευχαριστώ πολύ, και εύχομαι κάθε επιτυχία και καλό κουράγιο στις δικές σου προσπάθειες.
Στο video που ακολουθεί, αποσπάσματα από προηγούμενη παράσταση του Γιώργου Βαρσαμάκη και της ορχήστρας του στο Θέατρο Πέτρας.. Κλείστε τη μουσική από δίπλα, για να απολαύσετε στιγμές από την παράσταση...
Στο video που ακολουθεί, αποσπάσματα από προηγούμενη παράσταση του Γιώργου Βαρσαμάκη και της ορχήστρας του στο Θέατρο Πέτρας.. Κλείστε τη μουσική από δίπλα, για να απολαύσετε στιγμές από την παράσταση...
Αξίζουν την επίσκεψη σας:
Γιώργος Βαρσαμάκης myspace
"Μυστικά Παραμύθια"
"BORN REBORN"
"10 πτήσεις με αερόστατο"
